Decentralisatie taken en bevoegdheden Friese taal en cultuur Doel en middel Toelichting op ondertitel

Stuurgroep Hoekstra Samenstelling Stuurgroep: De heer mr. R.J. Hoekstra, voorzitter (oud- SG van Alg. Zaken, lid van de RvS) De heer prof. dr. J. de Ridder (hoogleraar bestuurskunde aan de RuG) Mevrouw drs. M.J. Sanders ( oud-Europarlementariër, lid van het CoE; voorgedragen door Min. BZK)) De heer prof. dr. P.J.J. Zoontjes (hoogeleraar Staatsrecht UvT) De heer dr. R. Bagchus (directeur PO van het Min. OC&W) Mevrouw drs. M.C.M. Waanders (burgemeester van Dongeradeel; voorgedragen door de provincie Fryslân) Bij mevrouw Sanders rol van CoV vermelden

Ondersteuning stuurgroep Provincie Fryslân: * De heer drs. S. Akkerman (CTO) * De heer drs. T. Bottema (CTO) Ministerie BZK: * De heer dr. M.H. Klijnsma * De heer drs. A. van der Goot

De opdracht Gaat terug op Rapport Lodders (17 maart 2008) : “ Ruimte, Regie en Rekenschap” Advies: zoveel mogelijk rijkstaken Friese taal naar provincie Fryslân decentraliseren. Stel daarvoor tijdelijke stuurgroep in met leden vanuit rijk en provincie. Binnen half jaar voorstellen.

De Opdracht Rapport-Lodders leidt tot Bestuursakkoord Rijk-provincies 2008-2011: Rijk en provincie nemen advies van de commissie Lodders over. Stuurgroep krijgt opdracht om:

“Concrete voorstellen te doen om rijkstaken- en bevoegdheden op het terrein van de Friese taal zoveel mogelijk naar de provincie Fryslân te decentraliseren waarbij de samenhang tussen beleidsruimte en financiële verantwoordelijkheid nadrukkelijk punt van aandacht zal zijn.” Is tekst uit instellingsbesluit, is belsuit van de min. van BZK Hierna ook opdracht b even citeren (zie tekstr)

Twee aanvullende opdrachten: Twee aanvullende opdrachten: * Voorstellen doen voor operationalisering van decentralistie en coördinatie van taken en bevoegdheden; * 1 januari 2010 rapporteren aan Minister en Staatssecretaris BZK en GS Fryslân

De wat-vraag Object van het vraagstuk: niet het hele veld van de Friese taal en cultuur, maar in eerste instantie het onderwijs en indien de tijd het toelaat een uitstap naar de media. T.a.v. andere bevoegheden en taken op het terrein van de Friese taal en cultuur, komen met aanbevelingen voor vervolg op stuurgroep Hoekstra

Interpretatie opdracht; taakopvatting Juridische exercitie: Wat is in de wet vastgelegd t.a.v. taken en bevoegheden onderwijs (in Friese taal) (artikel 23 Grondwet, Wet Kinderopvang, WPO, WVO, WEC, WEB, WHW)? Welke decentralisatie is mogelijk (wenselijk); onder welke voorwaarden? Welke nieuwe wettelijke kaders zijn nodig (verordeningen kerndoelen, ontheffing, etc)?

Als de provincie Fryslân de kerndoelen formuleert, rapporteert dan ook de inspectie aan de minister EN aan GS?

Interpretatie opdracht: taakopvatting Versterken van de positie van de Friese taal in het onderwijs. Kwaliteitsverbetering: Beter nakomen van de afspraken uit het Europees Handvest; Gelijkwaardige doorgaande leerlijn voor het Fries van VVE tot en met HO; Professionele organisatie van onderwijs en ondersteuning; Voldoende bekosting voor ontwikkeling en beheer

Hoorzitting 16 oktober Deelnemers: Steatekomitee Frysk Docenten Pabo en ROC Feriening Frysk ûderwiis (inzet voor spec. onderwijs) Sintrum foar Frysktalige Berne-Opfang Bestuursleden Primair Onderwijs Docent VO Cedin (Taalsintrum Frysk)

Afûk Rie foar de Fryske Beweging Konsultatyf Orgaan Berie foar it Frysk Directeur drietalige basisschool

Wat is gehoord? Versterk Fries als voertaal in onderwijs: Meer capaciteit voor inspectietaak is noodzaak om inspectietaak serieus te kunnen nemen Verbeter les- en toetsmateriaal Leid docenten Frysk beter op Realiseer longitudinale leerlijn Decentraliseren moet ook overdracht van middelen inhouden

(Her)introduceer voor het speciaal onderwijs taken op terrein van Friese taal en cultuur; Heb de ambitie om van twee- en meertalig onderwijs echt werk te maken! Het gaat om twee- en meertaligheid en niet Nederlands en daarnaast Fries Laat Fryslân de proeftuin zijn voor succesvol meertalig onderwijs vanaf VVE

Politiek en bestuur moeten breder uitdragen dat meertaligheid als meerwaarde wordt erkend Bied na het eerste jaar in het VO Fries samen met de MDV als keuzepakket aan. Fries krijgt zelfde status en behandeling als MDV Friese taal en cultuur moet integraal onderdeel zijn van de hele schoolcultuur

Uiteindelijk is er een taalwet nodig om aan de bestaande vrijblijvendheid een eind te maken Inspectie moet instrumenten hebben om goed na te kunnen gaan of de kerndoelen worden gehaald (normindicatoren; uniforme taaltoetsen); Fryslân en de buitenwacht moeten overtuigd en verleid worden: wet- en regelgeving begeleidt

Schoolbestuurders De autonomie van het onderwijs moet uitgangspunt zijn Op veel fronten werkt het PO aan kwaliteitsverbetering en professionalisering. Scholen moeten zelf nagaan wat voorrang moet hebben. Niet meer gedwongen regelgeving; minimum is de uitvoering en handhaving van wat nu wettelijk is voorgeschreven

Meer dan decentralisatie Decentralisatie van bestaande kan handvat zijn voor opwaardering Decentralisatie van bestaande komt niet tegemoet aan lacunes in veel onderwijsvormen; aanvulling nodig (in wet, in capaciteit, in geld, in verleiding) UITKOMST STUURGROEP VAN GROOT BELANG ALS HEFBOOM

Stand van zaken stuurgroep Decentralisatie wetsartikelen Fries in PO Decentralisatie wetsartikelen in VO en VVE en beroepsonderwijs (weinig tot niets in wet opgenomen!) Provinciale verordening kerndoelen in PO Convenant BZK (vooruitlopend op formele decentralisatie van bevoegdheden) Handhaving en toezicht; verandering noodzakelijk Overige aanbevelingen (voorbij de decentralisatie als juridische exercitie)

Wat verandert er in de school Decentralisatie bevoegdheden: mogelijkheid tot opwaarderen Zicht op aanvullende wet- en regelgeving? De kunst van het verleiden