De wet maatschappelijke ondersteuning WMO Presentatie les zeven De wet maatschappelijke ondersteuning h.e.konings@hro.nl www.hennykonings.nl Introductie docent

INHOUD PROGRAMMA De Rotterdamse WMO Welzijn nieuwe stijl De ‘nieuwe professional’

De Rotterdamse WMO In 2005 is men begonnen met de voorbereidingen op de invoering van de WMO door middel van het formuleren van een gemeenschappelijke visie. Aan de hand van discussies met betrokkenen en belanghebbende is men tot een visienota gekomen. In 2007 is men gestart met een meerjarenplan geschreven door een projectteam, bestaande uit medewerkers van deelgemeenten en van stedelijke diensten. Inmiddels is er een meerjarenplan Wmo 2010-2014

Burgerparticipatie Het plan van aanpak is besproken en getoetst bij een aantal maatschappelijke instellingen en organisaties/klankbordgroep Beleggen van een WMO- werkconferentie (70 vragers en aanbieders) Formele adviesprocedure in acht genomen bij organisaties en via het internet Bestuurlijk adviestraject doorlopen WMO-adviesraad is momenteel de (tijdelijke) klankbordgroep

WMO beleid in Rotterdam Het gemeentelijke beleid bevatte al veel van de doelstelling van het WMO beleid, b.v. WVG – veranderingen zijn de eigen bijdrage, vouchers en PGB Het aanbieden van de thuiszorg sinds 2006 al ingezet In de jaren negentig introduceerde Rotterdam de sociale vernieuwing en o.a. het opzoomeren, nu mensen maken de stad en algemene bewonersinitiatieven b.v. ‘groeibriljanten (2002) Rotterdam wilde voorkomen dat de veranderingen van de thuiszorg samen vielen met de AWBZ veranderingen

De Rotterdamse WMO Dat Rotterdammers zichzelf kunnen redden en zich zorgzaam opstellen voor mensen in hun sociale netwerk. Dat Rotterdammers zich uitspreken over wat beter kan. In hun directe omgeving, maar ook in de wijk en de gemeente. Dat de gemeente ondersteuning biedt aan mensen die er niet naar vragen. Dit heet ook wel bemoeizorg. Dat er meer contact is tussen mensen die zichzelf prima redden en mensen die hulp nodig hebben. Meer onderlinge betrokkenheid dus. Dat pleinen en gebouwen zo ingericht worden dat het voor mensen makkelijker wordt om elkaar te ontmoeten.

Ambitie; verhoging van de sociale kwaliteit Meer Rotterdammers die de Nederlandse taal beheersen Een hoger gemiddeld opleidingsniveau Meer Rotterdammers die maatschappelijk actief zijn Meer Rotterdammers met betaald werk Een hoger gemiddeld inkomen Centrale rol vormen WAPS (wijkactie plannen sociaal)

Prestatieveld 1,2,3,4 1 Samenhang en leefbaarheid: buurtprojecten, stimulering laag geletterdheid, talentontwikkeling 2 Preventieve ondersteuning jeugd: centra voor jeugd en gezin, begeleid wonen 3 Informatie, advies en cliëntondersteuning: digitaal en fysiek vraagwijzerloketten 4 Mantelzorg en vrijwilligers: mantelzorgondersteuning b.v. parkeerontheffingen

Prestatievelden 5,6,7,8,9 5 Bevorderen deelname maatschappelijk kwetsbare groepen, zorgarrangementen b.v. van klacht naar kracht 6,7,8,9, Maatschappelijke opvang sociaal kwetsbaren, (convenant) huiselijk geweld,OGGZ, verslavingsbeleid: dak- en thuislozen zorg, intensieve samenwerking in b.v wijkzorgnetwerken

Het ‘slagen’ van de WMO Als er een goed inclusief beleid wordt gevoerd en als de samenleving als geheel de verantwoordelijkheid neemt om zelfredzaamheid en participatie te bevorderen van (potentieel) kwetsbare mensen, dan zijn er minder individuele en specifieke voorzieningen nodig.

Welzijn nieuwe stijl van VWS (acht bakens) 1.Gericht op de vraag achter de vraag 2. Gebaseerd op de eigen kracht 3. Direct er op af. 4.Formeel en informeel in optimale verhouding 5.Meercollectief dan individueel 6.Integraal werken 7.Niet vrijblijvend maar resultaatgericht 8. En gebaseerd op ruimte voor de professional

Bedoeling Bakens Ze geven richting aan denken, discussie, maken van afspraken en handelen. Voor welzijnsinstellingen is het een input voor kwaliteit en professionaliteit Voor de gemeenten fungeren ze als ijkpunten waaraan opdrachten worden getoetst

De ‘nieuwe’ professional: Streeft doelmatigheid na middels vraag verheldering en activerende methoden Rechtvaardiging van het eigen optreden en legitimatie van de (moraliserende interventie) vraagt bezinning van de beroepsethiek. Hernieuwde positionering t.o.v. de vrijwilliger Het veranderen en begeleiden in de richting van zelfredzaamheid De professional wordt geacht over de (beroeps) grenzen te kijken Het initiëren van nieuwe organisatievormen, markt gericht denken De professional moet kunnen onderhandelen en samenwerken met organisaties en instellingen in de sector Blz. 152

Dilemma’s en Uitdagingen Gaan burgers eerst in eigen kring ondersteuning zoeken Komt de agogische professional pas in actie als burgers niet meer in staat zijn om aan de samenleving deel te nemen Richt de WMO professional zich minder op de ondersteuning van de individuele hulpvrager maar bovenal op de toerusting van het sociale net werk om ondersteuning te bieden. De gelijkstelling van ‘burgers’ in de WMO prestatievelden zijn risicovol, denk aan jonge mantelzorgers en vraagontkenners (zij vragen aandacht ivm complexe problematiek) De Rotterdamse professional houdt zich bezig met activerende participatie en burgerlijke verantwoordelijkheid.

Vervagende grenzen tussen beroepen? Komst van de Social Worker? Een werker die gedrag beïnvloedt (geen therapie), verhoudingen beïnvloedt (mediation), ontwikkeling en opvoeding stimuleert, en ook ingrijpt of optreedt (taakstraffen en intensieve trainingen) Werkzaam in Zorg en Welzijn en positie als frontlijnwerker, sociaal ondernemer of specialist.

Integraal werken? Professionals en vrijwilligers achter een WMO loket? Bijv.; Bij complexe problemen zijn veel acties tegelijk nodig, vanuit verschillende disciplines.. hulpverlening, arbeidstoeleiding, uitkering en huisvesting. Alles keer op keer anders en onoverzichtelijk. Bijv.; Ouderen – wonen, woonaanpassingen, aangepast vervoer, huishoudelijk hulp, persoonlijke verzorging, ouderenadviseur.

Vraagstukken rondom integraal werken. Soort problematiek Doelstellingen Organisatie Positionering

Wmo VraagWijzerloket Rotterdam Digitaal Telefonisch Digitaal sociaal Fysiek Registratiesysteem gemeente en frontoffice en vraagwijzerloket in deelgemeente. Frontoffice gaat casussen toetsen. Daarna aan de hand van casus naar een of meerdere partijen.

Opdracht les acht Presenteer in de al samengestelde groepjes de volgende opdracht; Welk project zou jij in het licht van de WMO willen ontwikkelen. Welke kansen en bedreigingen zie je. Geef vooral in dit project aan hoe jij jezelf als de nieuwe professional ziet en/of zou willen presenteren. Maak hiervan een presentatie van maximaal 45 minuten. Zorg voor onderlinge afstemming met de andere groepjes. Veel succes.

Veel gebruikte afkortingen VWS – Ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport WWB – Wet werk en bijstand VNG – Vereniging Nederlandse gemeenten WSW – Wet sociale werkvoorziening CAK – Centraal administratie kantoor WVG – Wet voorzieningen gehandicapten WMG – Wet marktordening gezondheidszorg CIZ – Centrum indicatiestelling zorg PGB – Persoonsgebonden budget HKZ norm – harmonisatie kwaliteitsbeoordeling in de zorg

Literatuur De praktijk van de WMO – Onderzoeksresultaten lectoraten social work – Rick Kwekkeboom en Marja Jager-Vreugdenhil Basisboek Geschiedenis Sociaal Werk in Nederland – Maarten van de Linde

Enkele site’s http://wmo.startpagina.nl www.rotterdam/nl/wmo www.bureaujeugdzorg.info.nl www..josvdlans.nl www.scienceguide.nl www.steyaert.org.nl www.ijsselwijs.nl