De wet maatschappelijke ondersteuning WMO Presentatie les vijf De wet maatschappelijke ondersteuning h.e.konings@hro.nl www.hennykonings.nl Introductie docent

Opdracht les zes Presenteer in de al samengestelde groepjes de volgende opdracht; Welk project of aanbesteding zou jij in het licht van de WMO willen ontwikkelen. Welke kansen en bedreigingen zie je. Geef vooral in dit project aan hoe jij jezelf als de nieuwe professional ziet en/of zou willen presenteren. Maak hiervan een presentatie van maximaal 40 minuten. Zorg voor onderlinge afstemming met de andere groepjes (inclusief stelling en discussie)

De toekomst van de professional INHOUD PROGRAMMA De Rotterdamse WMO De toekomst van de professional Welzijn nieuwe stijl (wordt niet getoetst)

De Rotterdamse WMO In 2005 is men begonnen met de voorbereidingen op de invoering van de WMO door middel van het formuleren van een gemeenschappelijke visie. Aan de hand van discussies met betrokkenen en belanghebbende is men tot een visienota gekomen. In 2007 is men gestart met een meerjarenplan geschreven door een projectteam, bestaande uit medewerkers van deelgemeenten en van stedelijke diensten.

Burgerparticipatie Het plan van aanpak is besproken en getoetst bij een aantal maatschappelijke instellingen en organisaties/klankbordgroep Beleggen van een WMO- werkconferentie (70 vragers en aanbieders) Formele adviesprocedure in acht genomen bij organisaties en via het internet Bestuurlijk adviestraject doorlopen WMO-adviesraad is momenteel de (tijdelijke) klankbordgroep

WMO beleid in Rotterdam Het gemeentelijke beleid bevatte al veel van de doelstelling van het WMO beleid, b.v. WVG – veranderingen zijn de eigen bijdrage, vouchers en PGB Het aanbieden van de thuiszorg sinds 2006 al ingezet In de jaren negentig introduceerde Rotterdam de sociale vernieuwing en o.a. het opzoomeren Rotterdam wilde voorkomen dat de veranderingen van de thuiszorg samen vielen met de AWBZ veranderingen

De Rotterdamse WMO Dat Rotterdammers zichzelf kunnen redden en zich zorgzaam opstellen voor mensen in hun sociale netwerk. Dat Rotterdammers zich uitspreken over wat beter kan. In hun directe omgeving, maar ook in de wijk en de gemeente. Dat de gemeente ondersteuning biedt aan mensen die er niet naar vragen. Dit heet ook wel bemoeizorg. Dat er meer contact is tussen mensen die zichzelf prima redden en mensen die hulp nodig hebben. Meer onderlinge betrokkenheid dus. Dat pleinen en gebouwen zo ingericht worden dat het voor mensen makkelijker wordt om elkaar te ontmoeten.

Ambitie; verhoging van de sociale kwaliteit Meer Rotterdammers die de Nederlandse taal beheersen Een hoger gemiddeld opleidingsniveau Meer Rotterdammers die maatschappelijk actief zijn Meer Rotterdammers met betaald werk Een hoger gemiddeld inkomen Centrale rol vormen WAPS (wijkactieplannen sociaal)

Prestatieveld 1,2,3,4 1 Samenhang en leefbaarheid: buurtprojecten, stimulering laag geletterdheid, talentontwikkeling 2 Preventieve ondersteuning jeugd: centra voor jeugd en gezin, begeleid wonen 3 Informatie, advies en cliëntondersteuning: digitaal en fysiek vraagwijzerloketten 4 Mantelzorg en vrijwilligers: mantelzorgondersteuning b.v. parkeerontheffingen

Prestatievelden 5,6,7,8,9 5 Bevorderen deelname: maatschappelijk kwetsbare groepen. 6 Verlenen van individuele voorzieningen; bijv.; indicatie aanvragen 7,8,9, Maatschappelijke opvang, huiselijk geweld,OGGZ, verslavingsbeleid: dak- en thuislozenzorg, uitvoeringsprogramma,

De toekomst van de professional

Het alternatief.. Samenspel tussen formele en informele zorg: Nieuwe organisatievormen: zelfsturende teams met weinig overheid. Voorbeeld; buddynetwerk De praktijk: focus op ketensamenwerking Centra voor Jeugd en Gezin, Preventie, Zorg advies teams, Elektronisch kinddossier en Verwijsindex Risicojeugd. Gemeente is verantwoordelijk voor preventief jeugdbeleid. WMO als katalysator daar waar het gaat om dwarsverbanden leggen tussen de instellingen onderling. Voorbeeld: Burenhulpcentrale, Vraagwijzer, Een loket functie etc. Anders toch een scherpere indicatiestelling?

Dilemma’s en Uitdagingen Gaan burgers eerst in eigen kring ondersteuning zoeken Komt de agogische professional pas in actie als burgers niet meer in staat zijn om aan de samenleving deel te nemen Richt de WMO professional zich minder op de ondersteuning van de individuele hulpvrager maar bovenal op de toerusting van het sociale net werk om ondersteuning te bieden. De gelijkstelling van ‘burgers’ in de WMO prestatievelden zijn risicovol, denk aan jonge mantelzorgers en vraagontkenners (zij vragen aandacht ivm complexe problematiek) De Rotterdamse professional houdt zich bezig met activerende participatie en burgerlijke verantwoordelijkheid.

Integraal werken? Professionals en vrijwilligers achter een WMO loket? Bijv.; Bij complexe problemen zijn veel acties tegelijk nodig, vanuit verschillende disciplines.. hulpverlening, arbeidstoeleiding, uitkering en huisvesting. Alles keer op keer anders en onoverzichtelijk.

Vervagende grenzen tussen beroepen? Komst van de Social Worker? Een werker die gedrag beïnvloedt (geen therapie), verhoudingen beïnvloedt (mediation), ontwikkeling en opvoeding stimuleert, en ook ingrijpt of optreedt (taakstraffen en intensieve trainingen) Werkzaam in Zorg en Welzijn en positie als frontlijnwerker, sociaal ondernemer of specialist.

De ‘nieuwe’ professional: Streeft doelmatigheid na middels vraag verheldering en activerende methoden Rechtvaardiging van het eigen optreden en legitimatie van de (moraliserende interventie) vraagt bezinning van de beroepsethiek. Hernieuwde positionering t.o.v. de vrijwilliger Het veranderen en begeleiden in de richting van zelfredzaamheid De professional wordt geacht over de (beroeps) grenzen te kijken Het initiëren van nieuwe organisatievormen Blz. 152

Welzijn nieuwe stijl Hoofddoelstellingen Gemeenschappelijke – Doelen bereiken middels dialoog tussen de gemeente, maatschappelijke instellingen en de burgers Professioneler/Effectiever – Sturing op resultaten ipv producten en waar mogelijk op maatschappelijke effecten Efficiënter – op macro niveau – meer samenwerking tussen aanbieders, collectieve arrangementen

De acht bakens van welzijn nieuwe stijl 1 Gericht op de vraag achter de vraag; 2 gebaseerd op de eigen kracht van de burger; 3 direct er op af; 4 formeel en informeel in optimale verhouding; 5 doordachte balans van collectief en individueel; 6 integraal werken; 7 niet vrijblijvend, maar resultaatgericht; 8 gebaseerd op ruimte voor de professional.

Vraagstukken rondom integraal werken. Soort problematiek Doelstellingen Organisatie Positionering

Wmo VraagWijzerloket Rotterdam Digitaal Telefonisch Digitaal sociaal Fysiek Registratiesysteem gemeente en frontoffice en vraagwijzerloket in deelgemeente. Frontoffice gaat casussen toetsen. Daarna aan de hand van casus naar een of meerdere partijen.

Vraagwijzer loket Charlois Onderwerpen; Leven met lich. Beperking. Omgaan met ziekte in het gezin, op het werk. Omgaan met geld. Rouwverwerking, Huiselijk geweld Relatieproblemen Kinderen en opvoeding Vrijwilligerswerk Sportieve of recreatieve activiteiten

Frontoffice

Specialiteitenkaart Specialiteitenkaart Opbouwwerk: Bijlage 2. Specialiteitenkaart Opbouwwerk: ogen en oren van de wijk vertrouwenspersoon van en in de wijk brede aanpak (niet individueel) organiseren van buurt- en wijkgerichte activiteiten. De Nieuwe Unie/ corporatie: huizenbestand technisch in orde, aanpak veiligheid en bewonersproblematiek hier experiment “brede”herhuisvesting.

CIHA directe hulp ambulante hulpverlening crisisinterventie Intensieve gezinsbegeleiding Vraagwijzer (VW) vraagverheldering actuele kennis sociale kaart korte lijnen met backoffice Ouderenwerk psychosociale hulpverlening ouderdomgerelateerde problematiek

Bewonersorganisatie Pendrecht (BOP) spreekuren belastingspreekuur sociaaljuridisch spreekuur. SoZaWe Serviceverlening belastingformulieren, bijzondere uitkering Aanvraag schuldhulpverlening Radar Integratietrajecten. St Welzijn Antillianen Hulpverlening aan Antillianen.

Veel gebruikte afkortingen VWS – Ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport WWB – Wet werk en bijstand VNG – Vereniging Nederlandse gemeenten WSW – Wet sociale werkvoorziening CAK – Centraal administratie kantoor WVG – Wet voorzieningen gehandicapten WMG – Wet marktordening gezondheidszorg CIZ – Centrum indicatiestelling zorg PGB – Persoonsgebonden budget HKZ norm – harmonisatie kwaliteitsbeoordeling in de zorg

Literatuur De praktijk van de WMO – Onderzoeksresultaten lectoraten social work – Rick Kwekkeboom en Marja Jager-Vreugdenhil Basisboek Geschiedenis Sociaal Werk in Nederland – Maarten van de Linde

Enkele site’s http://wmo.startpagina.nl www.rotterdam/nl/wmo www.hennykonings.nl www.bureaujeugdzorg.info.nl www..josvdlans.nl www.scienceguide.nl www.steyaert.org.nl www.ijsselwijs.nl