De rol van de zorgverzekeraar bij populatiebekostiging Ria Stegehuis, directeur Zorg Archiatros symposium, 3 juni 2013

Introductie menselijk sociaal vooruitstrevend ‘Menzis garandeert de beschikbaarheid van kwalitatief goede en betaalbare zorg om zo het welzijn van al zijn klanten te bevorderen.’ Coöperatie Sturen op kwaliteit, prijs en volume menselijk 2 miljoen verzekerden 1.866 fte € 5,5 miljard premie (Menzis, Anderzorg en Azivo) Zorgkantoren Arnhem, Groningen, Twente 21.500 cliënten 142 fte € 3,9 mld. uitgaven AWBZ sociaal vooruitstrevend maatschappelijk betrokken 2

Maatschappelijke ontwikkelingen Vergrijzing en meer chronisch zieken Meer medisch-technologische mogelijkheden Andere maatschappelijke opvattingen over ziekte en gezondheid Zonder ingrijpen gaat in 2014 bijna 40% huishoudinkomen op aan zorgkosten Nadruk op zelfredzaamheid, hulp sociale omgeving Meer eigen betalingen, eigen risico Hoe houden we kwalitatief goede zorg beschikbaar en betaalbaar?

Meer zorg dichtbij mensen brengen GGZ Ziekenhuis Care Tweede lijn Met zorgadvies Lage drempel, dichtbij huis Geïntegreerde eerste lijn Geïntegreerde eerste lijn Zelfmanagement (eHealth & preventie) Zelf- manage- ment De "driehoek" kantelen is prima als strategisch vertrekpunt voor juiste zorg op juiste plek op juiste moment. Zorgverzekeraar is verantwoordelijk voor betaalbare zorg van goede kwaliteit voor de verzekerde van Menzis. Daarop worden wij afgerekend. Nu Straks 4 4

Versterken van de eerste lijn Wat in de eerste lijn kan gebeuren, moet daar gebeuren. Eerstelijn en huisarts neemt de regie. Integrale en vraaggerichte zorg, georiënteerd op populatie, op basis van grondige analyse van wijk en regio Vergaande verschuiving van monodisciplinaire zorgverleners naar professioneel aangestuurde samenwerkingsverbanden (multidisciplinair) op lokaal en/of regionaal niveau Samenhangend pakket aan voorzieningen (ook diagnostiek, Wmo-consulenten, wijkverpleegkundige, overbruggingszorg) Meer preventief en risicogericht werken, tezamen met gemeenten, GGD-en, wijkverpleegkundigen, medisch specialisten en andere partners. Wat betekent het kantelen van de driehoek voor de eerste lijn? Zichzelf versterken en de regie nemen. 5

Gevolgen voor ons inkoopbeleid Stimuleren zelfmanagement (individueel zorgplan) Patiëntparticipatie (shared decision making) Focus op uitkomsten, concrete bijdrage aan gezondheidswinst patiënt Samenwerking, substitutie van tweede lijn naar eerste lijn (intensivering overleg met ziekenhuizen/maatschappen van specialisten, regionaal transmurale afspraken, andere inkoop eerstelijns diagnostiek) Analyse van de gezondheid en zorgbehoefte van specifieke populatie op langere termijn Professionalisering organisatie (ondernemerschap, informatiemanagement, visie op kwaliteit) Ruimte voor nieuwe doelgroepen en financiërings/contracteringsvormen

Partnership Menzis en eerstelijn Vanuit gezamenlijke verantwoordelijkheid voor kwalitatieve goede, toegankelijke en betaalbare zorg Duurzaam partnership met innovatieve, ondernemende eerstelijnsorganisaties Versterking positie eerstelijn aan 2 zijden: - relatie met ziekenhuis (substitutie) - relatie met sociale domein/welzijn/gemeente (zelfmanagement) Samen met eerste lijn nieuwe organisatie- en financieringsmodellen ontwikkelen, o.a. populatiemanagement Dat kan Menzis niet alleen, wij willen in partnership met de eerstelijn komen tot betaalbare en goede zorg op de lange termijn. We hebben de huisartsen en andere zorgverleners in de eerstelijn hard daarbij nodig. Duurzame zorg in partnership met de eerstelijn ! Daarvoor wil Menzis investeren in een sterke eerstelijn.   Eerstelijn moet zich aan twee kanten versterken: 1. Relatie met ziekenhuis > basiszorg uit ziekenhuis naar de eerstelijn halen. (zonodig medisch specialistische zorg inschakelen, maar wel onder regie van de huisarts !) 2. relatie met sociale domein/ welzijn/ gemeente om te voorkomen dat mensen onnodig bij de huisarts aankloppen met niet-medische klachten. (voorbeeld klachten van eenzaamheid) Gemeente speelt belangrijke rol bij zelfmanagement van mensen/ mantelzorg. veel gezondheidswinst te boeken vanuit welzijn, zeker waar het gaat om kwetsbare ouderen, lage SES-en etc

Duurzaam partnership: Koppelen van een gedeelde overtuiging aan nieuwe initiatieven en andere organisatie van zorg SIRM- duurzaam contracteren

Duurzaam contracteren verandert kwaliteit, betaalbaarheid en toegankelijkheid SIRM- duurzaam contracteren

Populatiemanagement Containerbegrip en diverse beelden Sturen op gezondheidswinst en betere zorg voor een populatie in dorp of wijk, hetgeen ook leidt tot lagere kosten Alle zorg en ondersteuning voor een gehele populatie, dus niet alleen voor chronische patiënten Meer focus op preventie, zelfmanagement en gezond gedrag Eerstelijn medeverantwoordelijk voor beheersing zorgkosten van specifieke populatie (bijv. minder doorverwijzen) Belonen van zorgaanbieders op basis van resultaten/ uitkomsten Versterken samenwerking tussen artsen en andere zorgverleners in de 1e en 2e lijn, en tussen zorg en sociale domein van gemeente, welzijn en participatie. Regie bij de huisarts! Wat is populatiemanagement volgens Menzis? We werken hier aan met Zorggroep Arnhem.

Populatiebekostiging Geen doel maar middel Instrument om zorgverleners te kunnen belonen voor uitkomsten m.b.t. gezondheidswinst, preventie en doelmatigheid. Financiële prikkels op de juiste plaats Shared savings Wat is populatiebekostiging volgens Menzis? Een containerbegrip, sowieso nooit een doel op zich. Nieuw bekostigingsinstrument is slechts een middel maar wel nodig om zorgverleners te kunnen belonen op uitkomsten in gezondheidswinst, preventie en doelmatigheid. Huidige instrumenten teveel op volume en te weinig prikkels om onnodig doorverwijzen naar tweede lijn te voorkomen, ook te weinig prikkels om mensen gezond thuis te laten wonen. Te veel medisch model en onvoldoende gericht op ontzorgen. En als de eerstelijn besparingen weet te realiseren, mogen zorgverleners en patienten in principe ook meedelen in de besparingen om de zorg nog beter te maken of een lagere premie = Shared savings.

Proeftuin populatiemanagement Duurzaam partnership met Zorggroep Arnhem Samen investeren in toekomstbestendige zorg in de regio Arnhem Gezondheid van de populatie als geheel en op individueel niveau minimaal handhaven of zelfs verbeteren. Groei in zorgkosten beperken bij een specifieke populatie. Experimenteren met innovatieve zorginterventies en organisatiemodellen (waaronder E-health toepassingen) Geleidelijke, projectmatige aanpak, resultaten kritisch monitoren Ook wat zeggen over relatie gezondheids- en sociale domein (veel gezondheidswinst te boeken vanuit welzijn, zeker waar het gaat om ouderen, lage SES-en) Groei in zorgkosten in brede zin (Zvw, AWBZ en Wmo) bij een specifieke populatie naar beneden ombuigen. Gezondheidswinst boeken vanuit welzijn. Kan op termijn impact hebben op de wijze van contracteren (passend bij doelstellingen Stratex) Ontwikkeling korte en langere termijn, vooralsnog projectmatig, kritisch monitoren enz.

Kortom, uitdagingen: Samen verantwoordelijkheid nemen voor kwaliteit, betaalbaarheid en toegankelijkheid van de zorg Regionale aanpak Samen vormgeven aan duurzaam partnership met name gericht op versterking van de eerstelijn met huisarts in regierol Samenwerking zoeken met enerzijds ziekenhuizen en anderzijds het sociale domein van gemeenten en welzijninstellingen Nieuwe financieringsvormen (populatiebekostiging, shared savings) ontwikkelen die aansluiten op integrale, resultaatgerichte zorg Focus houden op gezondheid en zorgbehoefte van de patiënt, geen ingewikkelde systeem- en stelseldiscussies voeren Samen verantwoordelijkheid nemen voor kwaliteit en betaalbaarheid betekent ook: verminderen overbehandeling, geen dubbele zorg, praktijkvariatie aanpakken enz.)

Vragen ?