Gezonde werknemers in Vervuilde grond Sectoraanpak Grond- Weg- en Waterbouw Leoniek van der Vliet, Programmaleider GWW

Mijn presentatie Sectoraanpak GWW (5 sheets) Voorbeelden uit de (Internet-)praktijk (4 sheets) Milieu en Arbo (4 sheets) Wat ik u op het hart wil drukken Vragen

De GWW Bedrijven in de GWW werken op en in de grond en op en in het water.

In het kort: Sectoraanpak GWW Het werk in de GWW is vaak onveilig. Ernstige risico’s: Aangereden worden, bedolven raken, verdrinken. Het werk in de GWW is ongezond. Meest: Fysieke belasting. Veelvuldige blootstelling aan verontreinigingen in de grond. Gezondheidseffecten niet zichtbaar in beschikbare data.

Sectoraanpak GWW 2012-2015 Meerjarige aandacht voor de sector Programma van activiteiten mix van inspecteren, voorlichting, overleg, publiciteit Focus op drie risico’s: veilige inrichting arbeidsplaats / aanrijdgevaar fysieke belasting verontreinigde grond (ook: asbest, explosieven)

Activiteiten 2010-2013 Verontreinigde grond Opdrachtgevers Veel voorlichting, brochure, toolboxkoffer Inspectieprojecten 2010-2013 toxische stoffen, asbest, explosieven 2010: 90% niet in orde 2011: 65-70% 2013: 46% Werkzaamheden: saneringen, wegenbouw, fundering, baggeren, kabels & leidingen Opdrachtgevers Gesprekken met opdrachtgevers Rijkswaterstaat, Prorail, Waterschappen Gemeenten, ook: adviseurs Inspectieprojecten lopende projecten: 25% niet in orde 2013: in de aanbestedingsfase 100% niet in orde

Wie is verantwoordelijk? Focus op de keten: beheersen van risico’s begint bij de opdrachtgever hoofdaannemer is medeverantwoordelijk In ontwerpfase rekening houden met uitvoering Bouwkundige, technische en organisatorische keuzen V&G-plan ontwerpfase opstellen Activeren om V&G te verbeteren: opdrachtgevers, sociale partners, private regelgevers

Wat komen we zoal tegen? “De provincie bleek al jaren op de hoogte van de vervuilde grond onder de stomerijen.” “Het provinciebestuur belooft erop toe te zien dat de bodem snel en goed wordt gesaneerd.” -spoed is niet altijd spoed -toezichthouder is opdrachtgever en vergunningverlener -snel en goed, is dat ook veilig en gezond?

Wat komen we zoal tegen? “De verklaring voor die vertraging is in alle gevallen de kwaliteit van de grond.” “te vervuild” “het extra onderzoek, werkte vertragend.” “wie gaat dat betalen?” Als verontreiniging aan het licht komt tijdens werk, dan stillegging, herontwerp, onderzoek, extra (niet meeberekende) maatregelen Kosten hoger, de zwarte piet komt op tafel Zowel opdrachtgever als aannemer/consortium heeft hier een rol in, wanneer ga je aan het werk en wanneer doe je het niet?

milieu arbo Wat komen we zoal tegen? “Uit de Bus-evaluatieverslagen blijkt dat na sanering sprake is van restverontreiniging, maar dat risico’s als gevolg van contact met verontreinigde bodem in de huidige situatie zijn uitgesloten.” milieu arbo -op wie wordt hier gedoeld? -iets wat vanuit milieu-oogpunt of volksgezondheid geen probleem meer is, kan wel een arboprobleem zijn, nu of in de latere toekomst

Wat komen we zoal tegen? -adviseurs weten het ook niet altijd goed

Arbeidsomstandighedenwet Wet Bodembescherming Arbeidsomstandighedenwet Voorwaarden verbonden aan het verrichten van handelingen in of op de bodem. Richtlijnen bodemonderzoek en toetsing. Beschrijving van de sanerings- doelen en –criterium. Risico’s Inventariseren & Evalueren Voorwaarden verbonden aan de bescherming van werknemers Maatregelen aan de bron Collectieve maatregelen Individuele maatregelen PBM’s Voorschriften voor het werken met CMR-stoffen Arbocatalogus Bouw&Infra/Waterbouw e.a. Waterwet

5.1: Algemeen Indien vervanging van de stof technisch niet mogelijk is en blootstelling van werknemers in de praktijk wel mogelijk blijkt, dan moeten de aard, mate en duur van de blootstelling beoordeeld worden. Dit om de risico’s van de werknemers door de blootstelling te kunnen inschatten.

Arbocatalogi verwijzen naar CROW 132 en 307 Pragmatisch: Aansluiten bij onderzoeken die voor milieuvergunning al nodig zijn Indeling in klassen, per klasse een opgeschaald regime Op locatie deskundige aanwezig: kijken en beoordelen Opschalen als nodig Bescherming en maatregelen naar de klasse Hygiëne

Pragmatisch, maar dan ook: alle onderzoeken volledig doen ook onderzoek naar explosieven WSCS-OCE ook onderzoek naar asbest volgens het milieu hoef je misschien niet te saneren, maar dan moet je nog wel beschermen (werken in of met) milieubeschikking op onvolledig onderzoek is voor arbo niet voldoende spoed ≠ zonder voorbereiding ook vervoer en opslag is van belang We kennen geen indicatief onderzoek waarna je gaat saneren of waarop je besluit dat t wel in orde is En dan wordt het helemaal bijzonder als er explosieven in verontreinigde grond liggen

Het gaat om uitwisselen van de aanwezige kennis Arbo en milieu zijn niet tegenstrijdig Gezond verstand en zorg voor de mensen in de klei