Screenen van lokale regelgeving a.h.v. de dienstenimpacttoets Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten Vlaamse Overheid – Dep. Economie en Ag. Binnenlands Bestuur Antwerpen, maandag 13 oktober 2008 Screenen van lokale regelgeving a.h.v. de dienstenimpacttoets Prof.dr. Lode Vereeck Universiteit Hasselt (lode.vereeck@uhasselt.be) 1

DIENSTENIMPACTTOETS Definitie en inhoud van DIT Toepassingsgebied voor lokale besturen Gevalstudie: kermisreglement 2

DIENSTENIMPACTTOETS Definitie en inhoud DIT = impact van regelgeving op dienstensector Structurele analyse in 9 stappen Vademecum: geen afdoende screening DIT = gespecialiseerde RIA Reguleringsimpactanalyse: Vlaamse + Europese overheid Enkel impact op dienstensector (niet: overheid, burgers) Kwantitatief EDRL-toets van noodzakelijkheid, geschiktheid en evenredigheid (en niet-discriminatie)

DIENSTENIMPACTTOETS 1. Definitie en inhoud: 9 stappen Scope: juridisch en inhoudelijk Aanleiding: maatschappelijk probleem (noodzakelijkheid) Doelstelling: beleidsdoelen (noodzakelijkheid) Opties: reguleringsinstrumenten (geschiktheid) Effecten: kosten van de opties (evenredigheid) Uitvoering: toetsing adm. vereenvoudiging + handhaving Consultatie Samenvatting: Europese Commissie Contactinformatie: DIT-opsteller(s) 4

DIENSTENIMPACTTOETS 2. Toepassingsgebied voor lokale besturen Regelgeving die overblijft na pre-screening Inzoverre er juridische vrijheidsgraden zijn Proportioneel met belang van de regelgeving → Relatief beperkt toepassingsgebied Nu: instrument voor afdoende motivering EDRL Toekomst: instrument voor betere regelgeving 5

DIT KERMISREGLEMENT 3.1. Scope Wet van 25 juni 1993 (4 juli 2005, 20 juli 2006) KB van 24 september 2006 Modelreglement VVSG → Prescreening: EDRL van toepassing 6

DIT KERMISREGLEMENT 3.1. Scope: machtiging en toekenning EOL’s Voorwaarden: Nationaliteitseis (elke verblijfsgemachtigde persoon) Risico-analyse Wettelijke bepalingen (o.a. attest bedrijfsbeheer) → Niet principieel strijdig met EDRL (niet-discriminatoir, transparant, toegankelijk, …) → Maar wel toetsing (noodzakelijk, evenredig) 7

DIT KERMISREGLEMENT 3.1. Scope: machtiging en toekenning 3.1.2. Toekenning standplaats Abonnement: automatische verlenging na 5 jaar (KB art 12) → Strijdig met EDRL art 12, lid 2 (geen automatische verlenging) Voorwaarden: Aantrekkelijkheid van de attractie (KB art 15, lid 3d) → Strijdig met EDRL art 14, lid 5 (geen economisch criterium) Andere voorwaarden: niet strijdig Weigeringsvoorwaarden: Openbare orde, openbare veiligheid, volksgezondheid: niet strijdig Bescherming van bestaande handel (Wet art 9, lid 4) → Strijdig met EDRL art 14, lid 5 → Strijdig met EDRL 8

DIT KERMISREGLEMENT 3.2. Aanleiding Inleiding Koninklijk Besluit: “Concurrentie pretparken” “Heraanleg dorpspleinen” (minder standplaatsen) “Onzekerheid” → Rol van overheid: wegnemen van ondernemersrisico? “Oneerlijke concurrentie” → Vage formulering: strijdig met EDRL art 10 9

DIT KERMISREGLEMENT 3.2. Aanleiding Risico-analyse Onzekerheid foorreizigers: inherent ondernemerschap? Oneerlijke concurrentie: te vaag, dus strijdig met EDRL Openbare orde en veiligheid: aanvaardbare dwingende reden van algemeen beleid → rechtvaardigingsgrond reglementering 10

DIT KERMISREGLEMENT 3.3. Doelstelling Inleiding Koninklijk Besluit: → Niet aan de orde → Inconsistent (abonnement) → Noodzakelijk → Strijdig met EDRL 3.3. Doelstelling Inleiding Koninklijk Besluit: “Stabiliteit en zekerheid” “Hernieuwing van de kermis” “Transparante, objectieve procedure” “Bescherming consumenten” “Bescherming bestaande handelaars” Is regelgeving noodzakelijk voor doelstellingen? 11

DIT KERMISREGLEMENT 3.3. Conclusie noodzakelijkheidstoets Gerechtvaardigde doelen: Hernieuwing van de kermis Transparante, objectieve procedure Bescherming consumenten Machtiging: Noodzakelijk voor bescherming consument Toekenning: Noodzakelijkheid abonnement: niet bewezen Noodzakelijkheid verlenging abonnement: strijdig met EDRL 12

DIT KERMISREGLEMENT 3.4. Opties 1 2 3 4 5 6 Toegang tot beroep Toekenning standplaats Machtiging Abonnement met automatische verlenging 1 Abonnement zonder automatische verlenging 2 Openbaar opbod 3 Vereisten met ex-post controle 4 5 Aansprakelijkheid 6 13

DIT KERMISREGLEMENT 3.4. Opties Toegang tot beroep Toekenning standplaats Geschiktheid Machtiging Abonnement met automatische verlenging Nuloptie (strijdig met EDRL, vergelijkings-basis) 1 Abonnement zonder automatische verlenging Nuloptie zonder automatische verlenging 2 Openbaar opbod Geschikt voor doelstellingen 3 Vereisten met ex-post controle Verplicht te onderzoeken optie (cfr. EDRL art 9) 4 Wijziging van beide onderdelen, mogelijk lage effectiviteit 5 Aansprakelijkheid Ineffectief omwille van omvang van potentiële schade (bvb. overlijden) 6 14

DIT KERMISREGLEMENT 3.4. Conclusie geschiktheidstoets Optie 0: Vergelijkingsbasis Strijdig met EDRL Opties 1, 2 en 3: Geschikt (effectief) voor bereiken van doelstellingen Toetsing van evenredigheid (stap 5) 15

DIT KERMISREGLEMENT 3.5. Effecten (enkel van geschikte opties) * Marktbelemmering Doelgroep Kostensoort Optie 1/0 Optie 2/0 Optie 3/0 Overheid Beheerskosten + +++ Handhavingskosten = Besluitvormingskosten p.m. Foorreizigers Administratieve lasten Efficiëntieverlies* - --- 16

DIT KERMISREGLEMENT 3.5. Conclusie evenredigheidstoets Optie 1: Beperkte hogere administratieve lasten Herstel concurrentie (5 jaar) Optie 2: Hogere administratieve lasten (jaarlijks) Herstel concurrentie (jaarlijks) Optie 3: Hogere handhavingskosten (bij controles) 17

DIT KERMISREGLEMENT 3.6. Uitvoering Toetsing van administratieve vereenvoudiging Uniek loket: link naar EOL’s? Maximale inperking van termijnen? Maximaal gebruik van elektronische procedures? Toetsing van handhaving: Tafel van 11 Noodzakelijkheid Kennis van de wet en mate van acceptatie Normgetrouwheid van de doelgroep en sociale controle Evenredigheid Aantal controles en kans op controle Aantal sancties en zwaarte van sanctie 18

DIT KERMISREGLEMENT 3.7. Consultatie = gedetailleerde beschrijving van informatie-zoekstrategie (bronnen, data, raadpleging belangengroepen en/of experts) FOD Economie VVSG 19

DIT KERMISREGLEMENT 3.8. Samenvatting Scope: Noodzakelijkheid: Machtiging: OK Toewijzing: Automatische verlenging abonnement: strijdig EDRL art 12, lid 2 Toewijzing “aantrekkelijkheid v.d. attractie”: strijdig EDRL art 14, lid 5 Weigering “bescherming bestaande handel”: strijdig EDRL art 14, lid 5 Noodzakelijkheid: Machtiging: OK (dwingende redenen van algemeen belang) Toewijzing: niet bewezen (meer onderzoek nodig) Evenredigheid: Optie 1 (machtiging met abonnement zonder automatische verlenging): laagste reguleringskosten met herstel concurrentie 20

DIT KERMISREGLEMENT 3.9. Contactinformatie Prof.dr. L. Vereeck Universiteit Hasselt Faculteit Toegepaste Economische Wetenschappen Agoralaan – Gebouw D B-3590 Diepenbeek Tel: +32/11/26.87.90 Email: lode.vereeck@uhasselt.be 21

DIENSTENIMPACTTOETS Samenvatting: DIT (RIA) is nuttig om goede regelgeving te maken DIT is nodig om bestaande regelgeving m.b.t. dienstensector te motiveren in kader van EDRL DIT zal een beperkt aantal toepassingen kennen voor lokale besturen 22

Screenen van lokale regelgeving a.h.v. de dienstenimpacttoets Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten Vlaamse Overheid – Dep. Economie en Ag. Binnenlands Bestuur Antwerpen, maandag 13 oktober 2008 Screenen van lokale regelgeving a.h.v. de dienstenimpacttoets Prof.dr. Lode Vereeck Universiteit Hasselt (lode.vereeck@uhasselt.be) 23

Vraag- en antwoordsessie Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten Vlaamse Overheid – Dep. Economie en Ag. Binnenlands Bestuur Antwerpen, maandag 13 oktober 2008 Workshop 1: Vraag- en antwoordsessie 24