Docent Henny Konings H.E.Konings@hro.nl De WMO Docent Henny Konings H.E.Konings@hro.nl

WMO De wet maatschappelijke ondersteuning De overgang van verzorgingsstaat naar participatiemaatschappij Introductie docent

Inhoud programma, hoor- en werkcollege’s Les 1 + 2 , de aanloop naar de WMO, achtergronden en geschiedenis Les 3 + 4, de vele gezichten van de WMO, negen prestatievelden Les 5 + 6, de financiering, van AWBZ tot WMO gelden Les 7 + 8, integraal werken, de toekomst van het maatschappelijk werk

AANLEIDING Al vanaf de jaren tachtig wordt er gediscussieerd over de problemen van de verzorgingsstaat: het steeds afhankelijker worden van burgers, calculerend gedrag, vermindering van de zelfredzaamheid en afnemend maatschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel (denk aan de SIRE reclame)

AANLEIDING De komst van de WMO werd aangekondigd in 2004, de zgn. contourennota – hierin werden meerdere redenen aangegeven voor het neerzetten van een nieuw beleidskader: - de vergrijzing betekent meer zorgbehoefte annex onbetaalbaarheid van de zorg. - het betekent ook onvoldoende arbeidskrachten - zwakke stuurkracht van nationaal beleid (voorkeur had decentralisatie naar de gemeenten) - ondoorzichtigheid van het zorgaanbod De lage kwaliteit in de zorg wordt toegeschreven aan een tekort aan personeel en deels bespraring, slecht bestuur en grote aandacht voor formulieren en bureaucratie

De oplossing? Arbeidsmarktparticipatie verhogen? Mensen langer laten werken? Arbeidsmigratie? Arbeid naar het buitenland? Productiviteit verhogen?

Oplossingen Verhogen van de arbeidsmarktparticipatie (werkloosheidsbestrijding, deeltijders) Mensen langer laten werken (verhogen pensioenleeftijd,meer uren per week, minder vakantiedagen) Arbeidsmigratie, het aantrekken van buitenlandse werknemers Verplaatsing van arbeid naar het buitenland Productiviteit van arbeid verhogen, technologie, hulpmiddelen Reprofessionalisering, een heroriëntatie tussen formele en informele zorg Blz. 45 Groepen van de beroepsbevolking inzetten die nu nog niet meedoen. Japan zet zorgrobots in.

Het alternatief.. Samenspel tussen formele en informele zorg: Nieuwe organisatievormen: zelfsturende teams met weinig overheid. Voorbeeld; buddynetwerk De praktijk: focus op ketensamenwerking Centra voor Jeugd en Gezin, Preventie, Zorg advies teams, Elektronisch kinddossier en Verwijsindex Risicojeugd. Gemeente is verantwoordelijk voor preventief jeugdbeleid. Wmo als katalysator daar waar het gaat om dwarsverbanden leggen tussen de instellingen onderling. Voorbeeld: Burenhulpcentrale, Vraagwijzer, Een loket functie etc. Anders toch een scherpere indicatiestelling?

Wet Maatschappelijke Ondersteuning De invoering vond plaats in januari 2007 Het huidige zorgstelsel dreigde onbetaalbaar te worden. De AWBZ moest inkrimpen “Onbetaalbare AWBZ en te weinig arbeidskrachten”. Krimpende arbeidsmarkt heeft consequenties voor verhouding tussen formele en informele zorg. Dreigende schaarste aan zorg – relatie met de Wmo.

WMO 2 De WMO is een ambitieuze/ideologische wet. De wet gaat uit van een verschuiving van verantwoordelijkheden; burgers worden zelf verantwoordelijk voor hun deelname aan de samenleving, de professionals moeten hen indien nodig daarbij ondersteunen en het is nu de gemeente die daarvoor de voorwaarden moet creëren.

Geschiedenis Voor het eerst in de geschiedenis greep de overheid in met de uitvaardiging van de eerste sociale wetten. Dit waren het kinderwetje uit 1874 en 1881 de drankwet. Door de industrialisatie leefden de fabrieksarbeiders onder erbarmelijke omstandigheden. De opeenhoping van mensen was een bedreiging voor de gezondheid en de openbare orde. In 1901 ontstond de woningwet wat later tot het woon-maatschappelijkwerk leidde.

Geschiedenis site De geschiedenis wordt weergegeven vanaf het jaar 567, van armentafels tot voedselbank, en eindigt vooralsnog in 2007, de opkomst van de WMO. De geschiedenis van het sociaal werk is in een raamwerk te vinden op www.canonsociaalwerk.eu.nl

Opdracht les twee Presenteer in groepjes van vier studenten,conform de studiehandleiding, de volgende opdracht; Wat is voor jullie de rode draad die leidt in de geschiedenis van het welzijnswerk tot de huidige WMO en wat is daarbij jullie mening. Maak hiervan een presentatie van maximaal 45 minuten (inclusief toelichting en het stellen van vragen/discussie)! Bedenk hierbij een stelling om de groep er bij te betrekken zodat er enige discussie ontstaat. Zorg voor onderlinge afstemming met de andere groepjes.

Veel gebruikte afkortingen VWS – Ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport WWB – Wet werk en bijstand VNG – Vereniging Nederlandse gemeenten WSW – Wet sociale werkvoorziening CAK – Centraal administratie kantoor WVG – Wet voorzieningen gehandicapten WMG – Wet marktordening gezondheidszorg CIZ – Centrum indicatiestelling zorg PGB – Persoonsgebonden budget

Literatuur De praktijk van de WMO – Onderzoeksresultaten lectoraten social work – Rick Kwekkeboom en Marja Jager-Vreugdenhil Basisboek Geschiedenis Sociaal Werk in Nederland – Maarten van de Linde

Site’s www.canonsociaalwerk.eu.nl (geschiedenis) http://wmo.startpagina.nl www.mariekamphuisstichting.nl (hall of fame van maatschappelijk werkers) www.ciz.nl www.bestuursacademie.nl (deskundigheidsbevordering) www.steyaert.org/jan/plubicaties