DE ZORG VERANDERT, DE MENS OOK? 16E REGIONALE ZORGCONFERENTIE TRANSMURAAL NETWERK MIDDEN-HOLLAND 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Gezondheidszorg: worsteling met organisatie en structuur DISCIPLINES SECTOREN ECHELONS EN ECHELONNERING ZORGCIRCUITS/KETENZORG REGIONALISATIE 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

GEZONDHEIDSZORG: WORSTELING MET BESTUUR EN FINANCIERING PLANNING EN MARKTWERKING KOSTENBEHEERSING GEREGULEERDE CONCURRENTIE PATICULIER INITIATIEF EN (MAATSCHAPPELIJK) ONDERNEMEN FINANCIERINGSWETTEN EN BEKOSTIGINGSSYSTEMEN VERZEKERAARS EN GEMEENTEN 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Transmuraal Netwerk Midden-Holland HET VELD (RE)AGEERT GEZONDHEIDSCENTRA ZORGGROEPEN IN DE EERSTELIJN GEINTEGREERDE GGZ-INSTELLINGEN SCHAALVERGROTING EN CONCENTRATIE VAN ZIEKENHUIZEN PRIVE KLINIEKEN THUISZORG: FUSIES EN SCHAALVERGROTING BUURTZORG ROL VERZEKERAARS EN GEMEENTEN? ROL MANAGEMENT? ROL OVERHEID? 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

ORGANISATIE GEZONDHEIDSZORG 2013 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

TRANSMURAAL NETWERK MIDDEN-HOLLAND Jaartal oprichting: 1998 REDESIGN VAN DE EERSTELIJN IN TRANSMURAAL PERSPECTIEF (RVZ, 1998): ZORGCONTINUUM Onderling goed afgestemde en kwalitatief hoogstaande zorgverlening in het belang van de cliënt 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

WORKSHOP 3 Substitutie van tweede naar eerste lijn Huisartsen en medisch specialisten kijken welke tweedelijnszorg evengoed in de eerste lijn gedaan kan worden. Men ziet mogelijkheden op het gebied van cardiologische controles, zorg rond het levenseinde, cardiovasculair risicomanagement en e-communicatie. 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

5. TANDEM: casemanagement dementie De zorg voor mensen met dementie is in vele handen en vraagt om een transmurale coördinatie. In Midden-Holland is door de gezamenlijke zorgaanbieders en met behulp van het VGZ zorgkantoor een pool van onafhankelijke casemanagers dementie opgezet genaamd TANDEM. 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Transmuraal Netwerk Midden-Holland DISEASEMANAGEMENT methodische educatie en bevordering van zelfmanagement geprotocolleerde en op ‘evidence’ gebaseerde diagnostiek en behandeling indeling van patiënten in behandelstromen op grond van subkenmerken taakherschikking van artsen naar verpleegkundigen gebruik van informatie- en communicatietechnologie focus op gebruik van een scala van managementinstrumenten zoals op informatie gebaseerde benchmarking en feedback grootschaligheid en een robuuste organisatiestructuur centrale sturing en bekostiging. 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Transmuraal Netwerk Midden-Holland KETENZORG 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

4. Basis GGZ naar eerstelijnszorg De bekende GGZ-organisaties worden tweedelijnsvoorzieningen met ambulante wijkteams. De huisarts krijgt de Basis GGZ Door de workshopleider wordt verteld hoe dat in goede samenwerking tussen de lijnen vorm gaat krijgen. 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Transmuraal Netwerk Midden-Holland 3 ECHELONS Gespecialiseerde GGZ Generalistische Basis GGZ Huisartsenzorg met praktijkondersteuning GGZ 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Verwijzing en afbakening van huisartsenzorg, basis GGZ en specialistische GGZ Huisarts + POH Basis GGZ Specialistische GGZ Geen (vermoeden van) DSM-stoornisDSM-stoornissen met lage ernst, laag risico, lage complexiteit, beloop beantwoordt nog niet aan criteria uit de richtlijn) Stabiele chronische problematiek Vermoeden van een DSM-stoornis waarbij: - ernst matig of groot - en/of risico matig - en/of complexiteit matig - en/of beloop beantwoordt aan criteria richtlijn Vermoeden van een DSM-stoornis waarbij: - hoog risico - en/of hoge complexiteit 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

8. Specialist ouderengeneeskunde buiten verpleeghuis Door de extramuralisering zullen steeds meer ouderen thuis blijven wonen en uitgebreider zorg nodig hebben van huisarts en thuiszorg. Als ondersteuning bieden specialisten ouderengeneeskunde daarbij hun expertise aan. In deze sessie krijgt u een beeld hoe dat in de praktijk gaat werken. 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

BEKOSTIGING OUDERENGENEESKUNDE EXTRAMURAAL: AWBZ? Patiënten die thuis wonen zonder een ZZP indicatie, ZZP 1 VV of ZZP 2 VV Patiënten die thuis wonen met ZZP 3 VV of hoger: Volledig Pakket Thuis Patiënten met ZZP 1 VV of 2 VV wonend in een verzorgingshuis met toelating voor verblijf zonder behandeling 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

1. De eerstelijnszorg transformeert De basis GGZ, de uitbreiding van de WMO en de substitutie vanuit de tweede lijn doen een enorm beroep op de eerstelijnszorg. Extra personeel, extra disciplines en nieuwe organisatievormen zijn nodig. In deze sessie vertelt een huisarts over de samenwerking en afstemming die op wijkniveau moet worden opgebouwd met gemeente, zorgverzekeraars en tweedelijnsorganisaties. 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

ALGEMENE WET BIJZONDERE ZIEKTEKOSTEN (AWBZ) In 1967 opgezet voor de verzekering van zware chronische en continue, onverzekerbare zorg Intramurale GGZ en Gehandicaptenzorg/Revalidatie 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

GERARD VELDKAMP: MINISTER 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Transmuraal Netwerk Midden-Holland WAARSCHUWING! Bij de dekking van deze zorg als medisch risico moet het blijven! Maatschappelijke verzorging en verstrekkingen op sociale indicatie moeten worden uitgesloten! Anders worden de kosten en het functioneren van de verzekering onbeheersbaar! 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Transmuraal Netwerk Midden-Holland 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Transmuraal Netwerk Midden-Holland 1974 - 1990 Vanaf 1974 werd verzekerbare zorg in de AWBZ opgenomen zoals ambulante geestelijke gezondheidszorg, het kruiswerk en de thuiszorg. Vanaf 1979 werden sociaal geïndiceerde verstrekkingen als thuiszorg, bejaardenzorg en hulpmiddelen meer en meer via de AWBZ vergoed. 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Transmuraal Netwerk Midden-Holland ZIEKTE EN GEZONDHEID STAAT VAN VOLLEDIG FYSIEK, PSYCHISCH EN SOCIAAL WELBEVINDEN (WHO 1948) DE MARKT VAN WELZIJN EN GELUK (Hans Achterhuis, 1980) VERZORGINGSSTAAT: 1970/80 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

JET BUSSEMAKER: STAATSSECRETARIS 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Transmuraal Netwerk Midden-Holland AWBZ: 1968 - 2009 In 1968 maakten 55.000 mensen gebruik van de AWBZ, in 2009 bijna 600.000 mensen, 11 keer zo veel. Destijds kostte de AWBZ minder dan 1 miljard euro; nu was dat 22 miljard euro – ruim 20 keer zo veel. Destijds bestond 20% van de totale zorgkosten uit de AWBZ, nu was de grens van 40% al gepasseerd. De langdurige AWBZ-zorg was de snelst stijgende kostenpost in de gehele gezondheidszorg. 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Wat is de WMO (2006) ? Doel WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning): Burger in staat stellen maatschappelijk te participeren Participatiewet, geen zorgwet Burgers als gebruiker én leverancier van ondersteuning Professionele naast informele ondersteuning Algemene opdracht voor gemeenten: 9 prestatievelden Specifieke opdracht: compensatieplicht (art 4 Wmo) Horizontalisering: invloed stakeholders en verantwoording Beleidsvrijheid voor gemeenten Lokale verschillen + individueel maatwerk Middelen Wmo niet geoormerkt; gemeenten vrij in de besteding 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Transmuraal Netwerk Midden-Holland WMO DOELEN Het bevorderen van sociale samenhang, de mantelzorg, het vrijwilligerswerk en de veiligheid en leefbaarheid in de gemeente, alsmede voorkomen en bestrijden van huiselijk geweld. Het ondersteunen van de zelfredzaamheid en de participatie van personen met een beperking of met chronische, psychische of psychosociale problemen, zoveel mogelijk in de eigen leefomgeving. Het bieden van opvang (maatschappelijke opvang, vrouwenopvang, beschermd wonen en verslavingszorg vallen hieronder). 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Transmuraal Netwerk Midden-Holland VOORZIENING IN WMO 2015 EN 2006 2015: OP MAAT VAN DE PERSOON GESNEDEN AFGESTEMD GEHEEL VAN MAATREGELEN 2006 INDIVIDUELE VOORZIENING: AANBOD VAN ACTIVITEITEN 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Transmuraal Netwerk Midden-Holland VOORDELEN WMO T.O.V. AWBZ de onduidelijkheid over verzekerde verstrekkingen of maatschappelijke voorzieningen kon worden opgelost door alle maatschappelijke voorzieningen onder de WMO te brengen bij kostenstijgingen kan een AWBZ-verstrekking als voorziening onder de WMO worden gebracht, zonder dat daar een dwingende polisvoorwaarde aan ten grondslag ligt. Als het budget voor een voorziening als huishoudelijke zorg op is, dan kan deze wel weer in het volgende budgetjaar worden verstrekt. 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

VEEL WETTEN NZa WMG, WTZi, Wet publieke gezondheid … Gemeente NMa Wet PG WMO Gezondheid Deelname maatschappij ZvW AWBZ IGZ Zorgverzekeraars 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Transmuraal Netwerk Midden-Holland GEZONDHEID 2013 THE ABILITY TO ADAPT AND TO SELF MANAGE IN THE FACE OF PHYSICAL, EMOTIONAL AND SOCIAL CHALLENGES 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Transmuraal Netwerk Midden-Holland Zorgverzekeraars Zorgverzekeringswet Wet Langdurige Intensieve Zorg GEZONDHEID PARTICIPATIE Wet Publieke Gezondheid WMO Gemeenten 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

TOEKOMSTBEELD VAN GEMEENTEN Per wijk, gebied of populatie een wijkteam dat dichtbij de burger staat. Het team is zichtbaar en kent de wijk goed. Het wijkteam is in staat om integraal generieke ondersteuningsvragen in de wijk op te vangen. Ieder huishouden heeft op deze manier een plan en een hulpverlener. Dit leidt tot een integraal wijkteam dat de generieke vragen van de wijk opvangt. 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

2. Sociale Teams van gemeenten Gemeenten krijgen een grotere zorgtaak die zij gecombineerd met andere maatschappelijke vraagstukken zullen gaan oppakken. Participatie en eigen kracht zijn sleutelbegrippen. Een aantal gemeenten in Nederland, waaronder Gouda, start met Sociale Teams waar mensen terecht kunnen die het zelf niet helemaal meer redden. Op welke manier een Sociaal Team aansluit op de zorg komt in deze workshop aan bod. 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Transmuraal Netwerk Midden-Holland MEDISCH 1) BEHANDELING 2) ZORG CONCURRENTIE SAMENWERKING 3) PERSOONLIJK WELZIJN 4) MAATSCHAPPELIJK WELZIJN SOCIAAL 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Transmuraal Netwerk Midden-Holland 6. Wijknetwerken van VGZ Om de zorg op het snijvlak van AWBZ en WMO goed te regelen, sluit VGZ met gemeenten convenanten. Eén van de gezamenlijke samenwerkingsdoelen is: wijkgericht werken. Wat VGZ verstaat onder Wijknetwerken en op welke manier dat aansluit bij alle andere veranderingen, krijgen we te horen van de zorginkopers van het VGZ zorgkantoor. 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Verdeling verantwoordelijkheden zorg ~WMO~ Gemeenten: ZORG AAN HUIS ~WZV~ Zorgverzekeraars: MEDISCHE ZORG ~AWBZ~ Rijksoverheid: LANGDURIGE ZORG De Rijksoverheid blijft verantwoordelijk voor de langdurige zorg. Daarmee wordt de zwaardere zorg voor ouderen en gehandicapten in instellingen bedoeld. Die zorg blijft vergoed uit de AWBZ. Cliënten gaan wel een hogere eigen bijdrage betalen. Gemeenten gaan zorgen voor de begeleiding en persoonlijke verzorging aan huis. Zoals hulp bij aan- en uitkleden en haren wassen. Huishoudelijke hulp wordt alleen nog door de gemeente betaald bij een laag inkomen. Medische zorg, zoals verpleging en langdurige geestelijke gezondheidszorg, wordt geregeld in de zorgverzekering. 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Burgers over burgers en gezondheid Zorgen over de toekomst van de gezondheidszorg Discrepantie tussen wat burgers ervaren en wat de overheid wil Wantrouwend tegenover de veranderingen die de overheid voorstelt Sommige burgers voelen zich machteloos of zijn boos 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Eigen verantwoordelijkheid en de participatiesamenleving Burgers voorstander van het principe van eigen verantwoordelijkheid. Maar: Verschillen tussen beleidsterreinen: overheid is in eerste plaats verantwoordelijk voor gezondheids- en ouderenzorg. Voor een gezonde leefstijl zijn mensen zelf verantwoordelijk. Huiverig als het concreter wordt: Zorgverzekering: keuzevrijheid versus ‘Amerikaanse toestanden’ Of…in de informele zorg 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Wat vinden burgers van informele zorg? Familie heeft een verantwoordelijkheid 41%: hulp bij langdurige ziekte moet zoveel mogelijk van vrienden of familie komen (39% oneens) Op vrijwillige basis, niet als plicht Vrijwillige hulp in combinatie met professionele hulp Maakt uit voor wie (familie, buren), hoe lang (aantal maanden of langer) en wat (boodschappen, huishouden, zorg) Dilemma’s: 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Transmuraal Netwerk Midden-Holland DILEMMA’S BURGERS ALS ZORGVERLENER: - COMBINATIE MET GEZIN EN WERK? - VERANTWOORDELIJKHEID? ALS ZORGONTVANGER: - NIET ALLEEN AFHANKELIJK VAN KINDEREN - IS DE ZORG NOG GOED GEREGELD? 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

7. Kanteling in de gehandicaptenzorg Gemiva SVG anticipeert op de enorme veranderingen met creatieve en interessante initiatieven die passen in het ‘nieuwe denken’ van meer mét elkaar doen, dan voor elkaar. 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

9. Ontzorgen in de thuiszorg Vierstroom kijkt kritisch naar de zorginzet bij ouderen. Wordt er wel voldoende gekeken naar wat mensen zelf kunnen? Of zijn we overbezorgd? Een workshop over zelfregie, zelfmanagement en zelfredzaamheid. 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland

Jan Maarten Boot volgens het programma Jan Maarten Boot heeft de zorgveranderingen in perspectief gezet en is in gegaan op de implicaties voor burgers, professionals en bestuurders Het woord is nu aan u om in de workshops de zorgverandering concreet aan te pakken Ik wens u veel succes daarmee! 29-10-2013 Transmuraal Netwerk Midden-Holland