Amaryllis: Welzijn Nieuwe Stijl in Ljouwert/ Fryslân analysemodel richting beleidskader Welzijn ‘Nieuwe Stijl’ uitwerking sociaal werker en de frontlijnaanpak uitwerking aanpak complexe problematiek Vervolg Oebele Herder februari 2011

1. Aanleiding Veranderagenda Amaryllis (a) Hardnekkige problemen in Welzijn en Zorg: Lappendeken van voorzieningen, taken en werksoorten zonder patroon voor veel- en ongelijk-soortige maatschappelijke problemen Hulpstructuren (casemanagement, regie, overleg) lossen knelpunten onvoldoende op

1. Aanleiding Veranderagenda Amaryllis (b) Betaalbaarheid van Welzijn en Zorg: Verschuivingen tussen ‘systemen’ (waterbedeffect) en Bezuinigingen : doorgevoerde bezuiniging op ambulante ondersteuning doorgevoerde bezuiniging op het AWBZ-pakket Kabinetsplannen w.o. verschuivingen AWBZ naar Wmo met korting korting gemeentefonds Aanleiding tot gesprekkenreeks van gemeente met Sinne Welzijn, Welzijn Leeuwarden, MEE, Zienn, Limor, Fier, VNN, GGZ, NHL en Stenden

Steunberen van de samenleving 2. Analysemodel 5 %: Is langdurig, soms meerdere generaties, op meerde levensgebieden afhankelijk van collectieve arrangementen Buitengesloten of sluit zichzelf buiten Kwetsbaar, maar met steun redzaam 15%: Is af en toe, of semipermanent afhankelijk van collectieve arrangementen 80%: Lost eigen problemen op. Zoekt zelf hulp in sociale omgeving of markt Steunberen van de samenleving 100% is de totale bevolking van het gebied

3. Richting beleidskader ‘Welzijn Nieuwe Stijl’ Eigen regie en eigen verantwoordelijkheid staat voorop. Bij beginnend of beperkt regieverlies gaat versterking van de sociale steunstructuur (familie, vrienden, buren, maatjes etc) voor de inzet van professionals. Zelfredzame burgers faciliteren, minder of niet zelfredzame burgers ondersteunen bij de maximaal mogelijke eigen regievoering. Preventie gaat voor curatie

3. Richting beleidskader ‘Welzijn Nieuwe Stijl’ Van individuele voorzieningen naar meer collectieve voorzieningen Gelijke gevallen gelijk behandelen, ongelijke in de mate van het verschil. Diversiteit is leidend, durf het verschil te maken. Bureaucratie ontdoen van kenmerken van ‘gestold wantrouwen’ empowerment. Zonodig ‘er-op-af’, dring door tot in de ‘haarvaten’ van de (aandachts-)wijken.

3. Richting beleidskader ‘Welzijn Nieuwe Stijl’ Eén Huishouden, Eén Plan, Eén Hulpverlener voor ‘de 20%’, met recht op consultatie en/of inschakeling van vakspecialist. stop de versnippering ! Van regie op regie, coördinatie op coördinatie en veelvuldig overleg terug naar de eenvoud: Onderscheid van regiebelemmeringen bij cliënt beperken tot Simplex (‘de 15’): inzet van sociaal werker (hierna nader uitgewerkt) Complex (‘de 5%’) : inzet van interventieprofessionals (hierna nader uitgewerkt) Werken met mandaat

Acht bakens van Welzijn Nieuwe Stijl (VWS, VNG en MO-groep Wz & MaDi) gericht op de vraag achter de vraag; gebaseerd op de eigen kracht van de burger; direct er op af; formeel en informeel in optimale verhouding; doordachte balans van collectief en individueel; integraal werken; niet vrijblijvend, maar resultaatgericht; gebaseerd op ruimte voor de professional. Brochure Welzijn Nieuwe Stijl: www.invoeringwmo.nl

4. Uitwerking: Werkwijze van de Sociaal Werker Eén Huishouden, Eén Plan, Eén Hulpverlener voor individuele problematiek op alle leefgebieden (Huisvesting, Financiën, Sociaal functioneren, Psychisch functioneren, Zingeving, Lichamelijk functioneren, Praktisch functioneren,Werk/Dagbesteding) Werkwijze van empowerment ‘Er-op-af’ waar nodig Werkend in teams met leden met van oorsprong verschillende deskundigheden en aandachtsvelden (individueel, samenlevingsgericht)

4. Uitwerking: Leden team sociaal werker (afkomstig uit individueel èn collectief sociaal werk, niet uitputtend!) algemeen maatschappelijk werkers, ouderenadviseurs, clientenadviseurs, sociale raadslieden, MEE consulenten, Wmo-consulenten, casemanagers Sociale Zaken (Paticipatie/Werk + Inkomen), ambulante woonbegeleiders, schuldhulpverleners educatief ouderen werkers , opbouwwerkers, jongerenwerkers, MEE consulenten Collectieve taken

4. Uitwerking: Wijk-, buurtgebonden waar nodig In aandachtswijken (op basis van sociale index): wijkplan voor integrale aanpak (fysiek èn sociaal) met daarin: Inzet van wijkteam sociaal werkers; omvang problematiek bepaalt omvang team Zowel aanpak samenlevingsproblematiek (van (hang) jong tot oud) als Individuele problematiek door sociaal werker voor alle leefgebieden en voor alle leeftijden Dominante methodiek: ABCD-aanpak (Asset Based Community or Civilian Development)

Frontlijnteam HEECHTERP SCHIERINGEN Bijzonder achter de voordeur project

5.Nadere uitwerking voor: Situaties waarin de problematiek van het cliëntsysteem wordt gekenmerkt door: Complexiteit, veel aspecten, ernst, weerstand tegen hulp, risico’s voor kwetsbare deelnemers, verstandelijke en/of psychiatrische beperkingen; In veel gevallen bovendien: langdurend, soms generaties lang, intimidatie, geweld, politie- en justitiecontacten.

5. De Huidige situatie in de top van de piramide nader bekeken Vanuit het Fries Veiligheidshuis Casemanager Officier van Justitie Politie GGZ VNN Reclassering Maatschappelijke opvang Skrep Jeugdzorg Veelplegers Dakloze overlastgevers Ernstige probleemgezinnen Ondersteuning ernstige probleemgezinnen schiet tekort

5.Uitwerking voor de Ontwikkelen van interventieteams voor: Stad Leeuwarden Provincie Friesland Samengesteld uit: GGZ, Verslavingszorg, Reclassering, Fier Fryslân, Politie/Justitie, Jeugdzorg, Maatschappelijke opvang, Lokaal maatschappelijk werk, Aangevuld met de distributieketen ‘schaarse goederen’ (huisvesting, inkomen) Bij escalatie en (ernstige) juridische titels: ‘opschalen’ naar Fries Veiligheidshuis.

6. Het vervolg Per 2011 operationeel: Drie Sociale wijkteams in 8 aandachtswijken: Doel: iedereen weer mee laten doen op maximaal haalbare sport van de participatieladder Breed samengesteld team: o.a. algemeen maatschappelijk werkers, MEE consulenten, Wmo-consulenten, casemanagers Inkomen, casemanagers van werkplein, ambulante woonbegeleiders, schuldhulpverleners, opbouwwerkers, jongerenwerkers, etc. Twee Interventieteams voor alleenstaande daklozen en huishoudens met zeer complexe problemen.

6. Het vervolg : in nadere uitwerking en verkenning Analyse, pilots en ontwerp voor aansluiting op ‘Amaryllis’ van het terrein van kinderen, jeugd en jongeren (ook ter voorbereiding op decentralisatie jeugdzorg): van één kind, één plan, één hulpverlener naar één huishouden etc., inpassing CJG in concept, relatie met zorg op school, verkenningmogelijkheden wijkthuiszorgteams (Wmo en AWBZ; NMA!)

6. Het vervolg: in ontwikkeling: Doorontwikkeling participatiebeleid met combinaties Wwb, Wmo en WSW: maatschappelijk nuttig werk, vrijwilligerswerk, ‘buurtonderneming’ Verkenning kansen en bedreigingen maatregelen regeerakkoord, m.n.: overdracht jeugdzorg begeleiding & dagbesteding , verlaging IQ-grens wijzigingen sociale zekerheid ‘onderkant’.

Het begin van een b(l)oeiende tijd!