Transitie in de langdurige zorg Gevolgen voor profielen verpleegkundigen en verzorgenden Een denkexercitie 18 september 2013 Inspiratiebijeenkomst

Denkexcercitie De nuance voorbij Verscherpen van onderscheid Nuance mag u weer aanbrengen in discussie

Stellingen De huidige transformatie van zorg is niet alleen kostengedreven Verzorging is een ander beroep dan verpleegkundige De transformatie van zorg heeft grote consequenties voor de opleidingen (c) Hogeschool Leiden

Hoog gebruik van professionele zorg in NL in internationaal perspectief (LTC)

VGZ /OECD Nederland Nederland kampioen in groei kosten langdurige zorg

ZVWAWBZWMO GZ GGZ ‘romp AWBZ’ Rutte II: ‘Verschuiven met de blokjes’ huidigtoekomstig Extramuraal Verzorging € Intramuraal Verpleging € Intramuraal ZZP 5 t/m 10 € Intramuraal ZZP 1&2 € Intramuraal ZZP 3&4 € Extramuraal Verpleging € Extramuraal Verzorging € Intramuraal Begeleiding € Intramuraal ZZP 1&2 € Intramuraal ZZP 3&4 € Intramuraal ZZP 5 t/m 8 € Extramuraal Verpleging € Extramuraal Verzorging € Intramuraal Begeleiding € Intramuraal ZZP 1&2 € Intramuraal ZZP 3 € Intramuraal ZZP 4 t/m 6(7) € PGB € PGB V&V Huidige ZKT-cijfers. Eigen verzekerden liggen cijfers anders Extramuraal Begeleiding € Huidige cijfers Zorgkantoor. VGZ:

ZVWAWBZWMO GZ GGZ ‘romp AWBZ’ Rutte II: ‘Verschuiven met de blokjes’ huidigtoekomstig Extramuraal Verzorging € Intramuraal Verpleging € Intramuraal ZZP 5 t/m 10 € Intramuraal ZZP 1&2 € Intramuraal ZZP 3&4 € Extramuraal Verpleging € Extramuraal Verzorging € Intramuraal Begeleiding € Intramuraal ZZP 1&2 € Intramuraal ZZP 3&4 € Intramuraal ZZP 5 t/m 8 € Extramuraal Verpleging € Extramuraal Verzorging € Intramuraal Begeleiding € Intramuraal ZZP 1&2 € Intramuraal ZZP 3 € Intramuraal ZZP 4 t/m 6(7) € PGB € PGB V&V Huidige ZKT-cijfers. Eigen verzekerden liggen cijfers anders Extramuraal Begeleiding € Huidige cijfers Zorgkantoor. VGZ:

Langdurige zorg NL in internationaal perspectief Langdurige zorg m.n. ouderenzorg in buitenland geen onderdeel van gezondheidszorg Term zorg in NL heeft connotatie met medische zorg Daardoor hoog medicaliseringsgehalte “Welzijn” in NL, in buitenland “social care” met nadruk op ondersteuning/dienstverlening

Paradigmashift tengevolge van transitie in de zorg Huidige transformatie is meer dan een verschuiving van financieringsstromen Verscherpt het onderscheid tussen gezondheidszorg en sociale zorg “Ontzorgen” opvatten als “ontmedicaliseren” Sociale zorg is meer gerelateerd aan ondersteuning en derhalve sterk gerelateerd aan draagkracht van zelf- en mantelzorg In dat licht ook compensatiebeginsel zien.

Zorg is dienstverlening Kenmerken IHIP (Parasuraman et al. 1987): Intangibility: niet-materieel. Een dienst is niet tastbaar Heterogeneity: heterogeniteit. Dienstverlening vindt plaats in een unieke interactie tussen dienstverlener en klant Inseparability: ondeelbaarheid van mement van productie en consumptie Perishability: vergankelijkheid. Een dienst kan niet worden opgeslagen.

Specifieke kenmerken zorg Aanleiding voor dienst is negatief Het “koopmoment” is een langdurig proces Klant bevindt zich in een afhankelijke situatie Interactie is langdurig tussen dienstverlener en klant De klant woont in de dienstverlenende omgeving Hoog gereguleerde sector Geen vrije toegankelijkheid tot dienst Cliënt is vaak systeem incl. familie/mantelzorg

Kwaliteit van de dienstverlening (Grönroos) Service kwaliteit Technische kwaliteit Functionele kwaliteit Wat: outcomeHoe: proces (delivery) imago

Technische en functionele kwaliteit Technische kwaliteit: Medische behandeling Kamer Maaltijd Functionele kwaliteit: Bejegening Hoffelijkheid

Voorbeeld van functionele kwaliteit in verpleeghuizen ERVARINGEN MET ZORG-EN DIENSTVERLENING IN HET VERPLEEGHUIS HOFFELIJKHEID GASTVRIJHEID PERSOONLIJKE BENADERING RESPONSIVITEIT (Lapré, 2013)

Toepassing op verpleegkundigen en verzorgenden Verpleegkundige: Onderdeel van gezondheidszorg Gericht op voorkomen en opheffen van gezondheidsproblemen Primair gericht op technische kwaliteit Verzorgende: Onderdeel van sociale zorg Gericht op het ondersteunen van zelf- en mantelzorg Sociale context is belangrijk Primair gericht op functionele kwaliteit

Functionele kwaliteit Technische kwaliteit Vplk. Verz.

Functionele kwaliteit Technische kwaliteit Vplk. Verz. Niv. 1 Niv. 2 Niv. 3 Niv. 4 Niv. 5 Niv. 3IG

Gevolgen voor opleidingen Verpleegkunde opleidingen veel medischer inrichten zonder noodzaak voor functionele kwaliteit uit het oog te verliezen: meer liëren aan medische opleidingen Verzorgende opleidingen veel meer richten op de functionele kwaliteit met oog voor technische kwaliteit: meer liëren aan bv. horecaopleidingen Geeft een helderder onderscheid tussen verpleegkunde en verzorging

Nog veel water door de Rijn Politiek: houdt niet vast aan de ingezette lijn Ontmedicalisering: vraagt om beperking van toepassing gezondheidszorgregels in langdurige zorg Kostenoverwegingen: verzorgenden voeren steeds meer verpleegkundige taken uit Verzorging wordt alleen gezien in termen van technische kwaliteit

Terug naar de stellingen De huidige transformatie van zorg is niet alleen kostengedreven Verzorging is een ander beroep dan verpleegkundige De transformatie van zorg heeft grote consequenties voor de opleidingen (c) Hogeschool Leiden