Opvoeden doe je samen Jo Hermanns H&S Consult H & S Consult

Community-based werken als alternatief Wat gaat er niet goed met de ondersteuning bij het opvoeden en opgroeien Community-based werken als alternatief De kracht van het vrijwilligerswerk: vier voorbeelden 4. Verschillende rollen van vrijwilligers 5. Voorwaarden voor vrijwilligerswerk H & S Consult

Met de doorsneejeugd in Nederland gaat het erg goed Het hoogste welbevinden ter wereld Tevreden met thuis en school Jeugd eet steeds minder ongezond Jongere jeugd drinkt steeds minder (!!) Afname jeugdcriminaliteit (!!) Weinig psychische en gedragsproblemen in vgl. met andere landen en ons eigen verleden 3

steeds meer kinderen in zorg Maar paradoxaal: steeds meer kinderen in zorg H & S Consult 4

H & S Consult

Pommer, E. , Kempen, H. v. , & Sadiraj, K. (2011) Pommer, E., Kempen, H. v., & Sadiraj, K. (2011). Jeugdzorg in groeifase. Ontwikkelingen in gebruik en kosten van de jeugdzorg. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau. H & S Consult

Toename kinderen en jongeren in GGZ 2007: 227.333 2009: 267.716 Toename in twee jaar van 18% Bron: Sectorrapport 2010, GGZ Nederland H & S Consult

Véél kinderen zitten vast H & S Consult

Berends, E. , Campbell, E. E. , Wijgergangs, E. , & Bijl. , B. (2010) Berends, E., Campbell, E. E., Wijgergangs, E., & Bijl., B. (2010). Bescherming bekeken. Een onderzoek naar ontwikkelingen en regionale verschillen in het aantal ondertoezichtstellingen en machtigingen uithuisplaatsingen. Duivendrecht: Pi Research BV. H & S Consult

Van 54.000 naar 69.000 Vooral toename in voortgezet onderwijs Vooral toename ‘cluster 4’-leerlingen

Instroom Wajong:

Resultaat: 1 op de 7 kinderen in geïndiceerde zorg of speciaal onderwijs (1 op de 12 in Wajong), terwijl naar schatting maar hoogstens 1 op de 20 echt problemen heeft waarvoor zware profesionele hulp gewenst is Bron: Hermanns, J. (2009). Het opvoeden verleerd. Amsterdam: Vossiuspers UvA. H & S Consult

Wat is er aan de hand met de jeugd? Problematisering jeugd in combinatie met exportmodel Kinderen en ouders snel zien als potentiële probleemgevallen Exporteren problemen naar professionele instituties Voor iedere diagnose, beperking of doelgroep een gespecialiseerde aanpak H & S Consult

Het dominante model Signaleren Verwijzen Diagnostiseren Behandelen H & S Consult

Het doosjessyndroom H & S Consult

Of, het schrikbeeld van vele ouders: H & S Consult

Basis: Een heilig geloof in professionals die kinderen (en soms ouders) onder hun hoede nemen, ‘repareren’ en vervolgens verwachten dat het leven van die mensen veranderd is We lijken zelf ‘het opvoeden verleerd’ te zijn

Werkt het ‘exportmodel’? 1. Er is wel een probleem: gespecialiseerde zorg gaat vaak samen met vormen van marginalisatie. Dit varieert van ‘geen zwemdiploma’ tot ‘thuiszitten’ en Wajong 2. Nee, want bewezen effectieve programma’s bij problemen van kinderen zijn community-based H & S Consult

(ook voor de ‘zware’ doelgroepen) Internationale databases van effectieve interventies laten zien dat ‘community-based care’ ook veel meer rendement heeft dan institutionele zorg (ook voor de ‘zware’ doelgroepen) Zie www.colorado.edu/cspv/blueprints/ H & S Consult

Hoe nu verder? H & S Consult

De drie eerste opdrachten voor ons allen: Community-based werken H & S Consult

Pedagogische infrastructuur rond drie opvoedmilieus versterken Oplossingen voor problemen zoeken binnen die structuur op lokaal niveau, ook voor de ernstige problemen H & S Consult

Zorg werkt dus in gezinnen, in scholen en op straat, in clubs, verenigingen, internet H & S Consult

Publieke domein, incl www De pedagogische milieus Gezin Onderwijs Publieke domein, incl www H & S Consult

Een paar voorbeelden H & S Consult

Ontmoetingsplaatsen voor ouders realiseren Bestrijden alcoholmisbruik jongeren met een gemeentebreed plan Vreedzame school Taakspel VVE met oudercomponent Herstelrecht bij jongeren die over de schreef gegaan zijn Voetbaltrainers trainen in het omgaan met lastig gedrag van kinderen en ouders (Eén ongevraagd advies: sluit aan bij vertrouwde voorzieningen en vermijd een projectencarroussel) H & S Consult

Big Brothers Big Sisters Home-Start Chatbox van de Kindertelefoon In ‘effectieve’ interventies spelen professionals in reguliere instellingen (scholen, kinderopvang, jeugdgezondheidszorg), maar óók vrijwilligers een belangrijke rol Big Brothers Big Sisters Home-Start Chatbox van de Kindertelefoon Pleegzorg H & S Consult

En voor de ingewikkelde gevallen: het bloempjesmodel (wraparound care) H & S Consult

Eén cliënt(systeem), één plan Specialisten dienstbaar en oproepbaar Eén ‘generalist’ Eén cliënt(systeem), één plan Specialisten dienstbaar en oproepbaar Ad hoc-netwerk Eén regie op basis van doelen cliënt(systeem) Caseload kan oplopen tot 1 op 3 H & S Consult 29

Cliënt & generalist oudercursus schuldhulpverlening sportvereniging Familie netwerkberaad Cliënt & generalist sportvereniging Home-start onderwijs opvanggezin kinderopvang Posttraumatische stresstherapie

Wat zou u morgen willen veranderen Wat moet er veranderen Hoe wilt u dat aanpakken Hoe kan ik u daarbij helpen Wie hebben we nog meer nodig H & S Consult

Het herstel van het gewone leven thuis, in school en op straat Doel: Het herstel van het gewone leven thuis, in school en op straat H & S Consult

Wie is deze generalist? H & S Consult

Familie/Sociale Netwerk Vrijwilligers IB’er SMW’er Ouder Familie/Sociale Netwerk Vrijwilligers IB’er SMW’er Medewerker Centrum voor Jeugd en Gezin Maatschappelijk werker Jeugdzorgmedewerker H & S Consult

Als blaadje van de bloem Rol vrijwilligers In het hart van de bloem Als blaadje van de bloem H & S Consult

Voorwaarden voor vrijwilligerswerk Het moet georganiseerd worden Het moet evidence-based zijn (geen bedreiging, maar emancipatie!) Vrijwilligers moeten gecoacht worden Als het om opvoedproblemen gaat: CJG als centraal vertrekpunt H & S Consult

Van ‘doosje’ naar ‘bloempje’ H & S Consult