Recreatieve betekenis van de EHS 05/04/2017 Recreatieve betekenis van de EHS Fransje Langers (Alterra, WUR)

Achtergrond en aanleiding 05/04/2017 EHS: Aaneengesloten netwerk van natuurgebieden Tijdsperiode voor realisatie: 1990-2018 Belangrijkste product en instrument van het Nederlandse natuurbeleid Discussie omtrent EHS: ‘ kost veel geld, eist landbouwgronden op’ versus ‘goed voor dier en plant’ Naast ecologische betekenis heeft EHS ook andere betekenissen. Recreatieve betekenis blijkt bijvoorbeeld uit bezoekersaantallen

Doel en onderzoeksaanpak 05/04/2017 Centrale vraag: ‘in hoeverre draagt de EHS nu en in de toekomst bij aan verwezenlijking van rijksdoelen die belangrijk zijn voor recreatie’ Focus rijksdoelen: kernkwaliteiten Belevingskwaliteit (rust, ruimte, stilte, natuurlijk karakter, etc) Gebruikskwaliteit (bereikbaarheid, toegankelijkheid, etc) Culturele kwaliteit (cultuurhistorie)

Doel en onderzoeksaanpak 05/04/2017 Drie methoden: Documentenanalyse beleidsnota’s (toekomst) GISanalyse kaartbeelden (nu) Casus (Diemerbos) Twee vragen GIS-analyses: Is de kwaliteit kernmerkend voor de EHS? Wat is de bijdrage van de EHS aan (realisatie van) de kwaliteit in het landelijk gebied van Nederland? Kernkwaliteit EHS

De berekening: voorbeeld groen karakter 05/04/2017 Definitie: (het ervaren van) de natuurlijkheid van de omgeving door de aanwezigheid van (opgaande) begroeiing GIS-bestand: natuurlijkheid (belevingsGIS) Terug naar twee klassen: wel/niet kenmerkend

Kaartbeelden groen karakter 05/04/2017

Omvang groen karakter Wel groen karakter Geen groen karakter 05/04/2017 Wel groen karakter Geen groen karakter Landelijk gebied (3.115.000 ha) 36% (1.300.000 ha) 64% (1.985.000 ha) EHS (730.000 ha) 79% (580.000 ha) 21% 155.000 ha Grootschalige natuur 91% 9% Bijzondere natuur Multifunctionele natuur 77% 23%

Omvang groen karakter Wel groen karakter Geen groen karakter 05/04/2017 Wel groen karakter Geen groen karakter Landelijk gebied (3.115.000 ha) 36% (1.300.000 ha) 64% (1.985.000 ha) EHS (730.000 ha) 79% (580.000 ha) 21% 155.000 ha Grootschalige natuur 91% 9% Bijzondere natuur Multifunctionele natuur 77% 23%

Omvang groen karakter Wel groen karakter Geen groen karakter 05/04/2017 Wel groen karakter Geen groen karakter Landelijk gebied (3.115.000 ha) 36% (1.300.000 ha) 64% (1.985.000 ha) EHS (730.000 ha) 79% (580.000 ha) 21% 155.000 ha Grootschalige natuur 91% 9% Bijzondere natuur Multifunctionele natuur 77% 23%

Omvang groen karakter Wel groen karakter Geen groen karakter 05/04/2017 Wel groen karakter Geen groen karakter Landelijk gebied (3.115.000 ha) 36% (1.300.000 ha) 64% (1.985.000 ha) EHS (730.000 ha) 79% (580.000 ha) 21% 155.000 ha Grootschalige natuur 91% 9% Bijzondere natuur Multifunctionele natuur 77% 23%

Vraag 1 kenmerkendheid Wel groen karakter Geen groen karakter 05/04/2017 Wel groen karakter Geen groen karakter Landelijk gebied (3.115.000 ha) 36% (1.300.000 ha) 64% (1.985.000 ha) EHS (730.000 ha) 79% (580.000 ha) 21% 155.000 ha Vraag 1: Is groen karakter kenmerkend voor de EHS? JA, GROEN KARAKTER KENMERKT DE EHS Vraag 1: Is groen karakter kenmerkend voor de EHS?

Vraag 1 kenmerkendheid Wel groen karakter Geen groen karakter 05/04/2017 Wel groen karakter Geen groen karakter Landelijk gebied (3.115.000 ha) 36% (1.300.000 ha) 64% (1.985.000 ha) EHS (730.000 ha) 79% (580.000 ha) 21% 155.000 ha Vraag 1: Is groen karakter kenmerkend voor de EHS? JA, GROEN KARAKTER KENMERKT DE EHS Vraag 1: Is groen karakter kenmerkend voor de EHS?

Vraag 2 bijdrage van de EHS 05/04/2017 Wel groen karakter Geen groen karakter Landelijk gebied (3.115.000 ha) 36% (1.300.000 ha) 64% (1.985.000 ha) EHS (730.000 ha) 79% (580.000 ha) 21% 155.000 ha Vraag 2: Wat is de bijdrage van de EHS aan (realisatie van) groen karakter in het landelijk gebied? DE BIJDRAGE IS MET 51% FORS TE NOEMEN Vraag 2: Wat is de bijdrage van de EHS aan (realisatie van) groen karakter in het landelijk gebied? Vraag 2: Wat is de bijdrage van de EHS aan (realisatie van) groen karakter in het landelijk gebied?

Vraag 2 bijdrage van de EHS 05/04/2017 Wel groen karakter Geen groen karakter Landelijk gebied (3.115.000 ha) 36% (1.300.000 ha) 64% (1.985.000 ha) EHS (730.000 ha) 79% (580.000 ha) 21% 155.000 ha Vraag 2: Wat is de bijdrage van de EHS aan (realisatie van) groen karakter in het landelijk gebied? DE BIJDRAGE IS MET 51% FORS TE NOEMEN 24% 51% Vraag 2: Wat is de bijdrage van de EHS aan (realisatie van) groen karakter in het landelijk gebied? Vraag 2: Wat is de bijdrage van de EHS aan (realisatie van) groen karakter in het landelijk gebied?

Resultaten 05/04/2017

Resultaten 05/04/2017 Veel kwaliteiten die de overheid in het landelijk gebied wil veiligstellen, kenmerken de EHS. Met name groen karakter, rust, ruimte en stilte typeren de EHS. Ook is de EHS relatief goed ontsloten (paden). De bijdrage is over algemeen groter dan je op grond van oppervlakte EHS mag verwachten Geldt voor zowel belevingskwaliteit als gebruikskwaliteit. Alleen voor culturele kwaliteit is bijdrage beperkt Grootst is bijdrage aan groen karakter

Beschouwing en reflectie 05/04/2017 Eerste poging om betekenis EHS voor realisatie recreatiedoelen concreet in beeld te brengen Globale analyse op hoofdlijnen Gegevens over omvang (ha en %) moeten met voorzichtigheid worden geinterpreteerd Resultaten krijgen pas betekenis door ze te vergelijken met het referentiekader (landelijk gebied) Die vergelijking leidt tot een conclusie op hoofdlijnen Consistentie in uitkomsten

Conclusies en aanbevelingen 05/04/2017 EHS belangrijk voor realisatie recreatieopgave Planologische bescherming cruciaal De aandacht die de EHS krijgt, zou meer een afspiegeling moeten zijn van de betrokkenheid en waardering van de samenleving voor de natuurgebieden.