Congres Leger des Heils “Je mag er zijn” - 2006 Workshop: Ontmoetingen in de buurt o.l.v. Kees JM van Haaster

Kennismaken: een ontmoeting Waar ligt het accent in uw werk? Wonen en zorg: centra primaire hulp. Maatschappelijk opvoeden: gezin, onderwijs, vrije tijd en jeugdzorg Leefbaarheid: sociaal-culturele infrastructuur; veiligheid, cohesie, participatie en activering

Welke mogelijkheden ziet u zelf voor ontmoetingen? Van u naar de buurt. Van de buurt naar u.

Ontmoetingen zijn verhalen Bijzondere ontmoetingen: je moet er oog voor hebben Ontmoetingen met het andere en de anderen Ontmoetingen met jezelf Ontmoetingen op weg naar herstel

Er broeit iets in het sociale werk Veranderingen: Structuren (privatisering en marktwerking), verzelfstandiging en verantwoordelijkheid (activerend burgerschap) en lokalisering (het samenspel tussen burger, professional/organisatie en overheid) Bezinning op eigen rol en persoonlijke missie van de nieuwe sociale professional (buurtagoog) De buurt als startpunt naar meer resultaat

De nieuwe professional Frontliniewerker (buurtsteunpunt) BackOffice specialist (hulpverlening, GGZ, etc) Sociale ondernemer: innovator, producten en diensten leveren, prijs-kwaliteit

Ontwikkeling van het beroep Vermaatschappelijking (‘enge’ buren) De Jungle van de wijk Integreren/normaliseren in eigen woonomgeving Verwachtingen tolerantie tav het afwijkende? Contextdenken Vraaggerichtheid (wonen – werken – netwerken) Afstemming en betere resultaten: integrale aanpak of sectorale aanpak? Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)

Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten; op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden; het geven van informatie, advies en cliëntondersteuning; het ondersteunen van mantelzorgers daar onder begrepen steun bij het vinden van adequate oplossingen indien zij hun taken tijdelijk niet kunnen waarnemen, alsmede het ondersteunen van vrijwilligers; het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijke verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem; het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behouden en het bevorderen van hunzelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijke verkeer; het bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang en beleid ter bestrijding van geweld dat door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer is gepleegd; het bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg, met uitzondering van het bieden van psychosociale hulp bij rampen; het bevorderen van verslavingsbeleid; huishoudelijke verzorging: het ondersteunen bij of het overnemen van activiteiten op het gebied van het verzorgen van het huishouden vaneen persoon dan wel van de leefeenheid waartoe een persoon behoort . steunfunctiewerk: activiteiten die het uitvoeren of voorbereiden daarvan, ondersteunen van het door de gemeente te voeren beleidbetreffende maatschappelijke ondersteuning.

Maatschappelijke Inzet Ook wel: ‘burgerschap’ Zelfverantwoordelijkheid. Zorgen voor jezelf (eigen verantwoordelijkheid, zelfredzaamheid en zelf doen) Medeverantwoordelijkheid. Zorgen voor de ander (mantelzorg) Sociale verantwoordelijkheid. Zorg voor omgeving. Zorgen voor de buurt/samenleving (= participatie en democratisering) Het gaat om het gedragsniveau van maatschappelijke inzet.

Betekenis van de buurt Een (nieuwe) kijk op je werkterrein Meedoen en samendoen Sociaal kapitaal Valkuilen: Blikvernauwing Autochtone waarden en blik op (multiculti) buurt Samenwerking: niet altijd (‘samenwerkingsbrei’)

Kennis van wijken Ontmoetingen en netwerken Wijkgegevens en sociale kaart Wijktypering Kwaliteit van een wijk/buurt De kracht / de problemen

“Nederland Ontmoet de Buurt” Nederland ontmoet (www.nederlandontmoet.nl) Oranje fonds (www.oranjefonds.nl) Beloonde initiatieven Uitwisselingen Ontmoetingsdagen

Verwijzingen 1 De staat en de straat. Beleid, wetenschape en de multiculturele samenleving. Jan Willem Duyvendak (2006), Boom Uitgeverij Vertrouwen in de buurt, (WRR) Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (2005), Amsterdam University Press De WMO als instrument in de transformatie van de welvaartsstaat en als impuls voor vernieuwing van het sociaal werk, Hans van Ewijk, in: Sociale Interventie, 2006/3

Verwijzingen 2 www.kleineverhalen.hu.nl www.portrettensocialwork.hu.nl www.sociaalverhaal.nl www.steunstee.nl www.deventerwijkaanpak.nl www.nizw.nl

Ontmoetingen in de buurt Resultaten van de workshop De onder de deelnemers verzamelde gouden tips als voorwaarden en ontmoetingsactiviteiten. Tijdens het congres: Je mag er zijn van het Leger des Heils, september en oktober 2006

Gouden tips voor ontmoetingen 1 Ontmoetingsactiviteiten BBQ 3x Cadeautjes langsbrengen Gezamenlijke maaltijden; eetcafé In Holland staat een wijk Cursus: wat zou ik graag willen Dans, zang, muziekbijeenkomst Buurtfeest Kennismakingsproject Kunstproject Ruilbeurs: kleding en speelgoed Intercultureel koken Samen de buurt renoveren Samen een speeltuin aanleggen Voorwaarden voor ontmoetingen Activiteiten afstemmen op behoeftes Er zijn zonder plan Investeren in tijd Buurtbewoners aanspreken op verantwoordelijkheid en een taak geven Zelfde doen als buurtbewoner: meedoen aan activiteiten in de buurt Wéét wat er leeft in de wijk Goede accommodatie 3x Inloopmogelijkheid Medewerker/vrijwilliger Affiniteit met de buurt hebben Goede contacten met de wijkinstellingen

Gouden tips voor ontmoetingen 2 Voorwaarden voor ontmoetingen Laagdrempelige activiteiten 3x In aanbod aansluiting bij buurtbewoners zoeken Financiële middelen voor aanbod 3x Goed netwerk Samenwerken andere organisaties 2x Locatie, tijd, activiteiten Herkenbaar gezicht in de wijk Doel stellen Onderzoeksgegevens overheid opvragen Onbevangen elkaar tegemoet treden Geen drempels Ontmoetingsactiviteiten Centrale ontmoetingsplek in de wijk Gebruik de lokale media (bekendheid) Een oppascentrale opzetten Buurtvaders (alle culturen) Stoepkrijtwedstrijd Gratis koffie, “in de Liddle” Groenvoorzieningen bijhouden Buurtontbijt in de buurtkroeg Participeren in buurtoverleg

Gouden tips voor ontmoetingen 3 Ontmoetingsactiviteiten Open huis / open dag Kerk en levensovertuiging Aandacht en liefde Klusjes doen voor elkaar Een ontmoetingsplek inrichten Interesse tonen Uitnodigend zijn Huis openstellen voor gasten Doorbreken van grenzen Kennismaken met elkaar 2x Informatie verstrekken 3x (over en weer) Contacten leggen Maaltijden aanbieden Voorwaarden voor ontmoetingen Goede samenwerking tussen welzijnsorganisaties De taal van de straat/mensen spreken Juiste focus op doelgroep qua werkeenheid Toestemming gemeente, zorgkantoor, financiën 2x Tijd 2x Veiligheid Sociale netwerkcontacten Wederzijds respect Goed bereikbare locatie

Gouden tips voor ontmoetingen 4 Ontmoetingsactiviteiten Open huis / open dag Kerk en levensovertuiging Aandacht en liefde Signalen (hulpvragen) oppikken Indicatie Onbekend maakt onbemind Bewust maken van mogelijkheden Eigen kracht buurtbewoners benutten Goed in de wijk rondkijken: wat leeft er? Voorwaarden voor ontmoetingen Pak de fiets… en je slot ;-) Een fysieke overlegruimte Bereidwilligheid cliënt Kennis van de problematiek Vraaggericht werken 2x Menskracht en middelen Medewerking gemeente en dorpsraden Kennis van behoeften Sociale controle van de buurt Benutten van sociaal netwerk Medewerking gemeente

Gouden tips voor ontmoetingen 5 Ontmoetingsactiviteiten Contacten met wijkagent en wijkmanager Werken aan attitude Buurtvrijwilligers rekruteren bij eigen voorziening Cliënten laten klussen in de buurt Geef een tuinfeest voor de buurt op eigen terrein Voorwaarden voor ontmoetingen Initiatiefnemer zijn Aangepaste regelgeving (meer vrijheid) Respect (2x) Empathie Taal is belangrijk in een multi-etnische samenleving Kennis van cultuur, taal, elkaar Open staan voor ander/het andere Eigen angsten loslaten Activiteiten hebben in de buurt Meer tijd voor buurtcontacten 2x Onbevangenheid Wil

Gouden tips voor ontmoetingen 6 Ontmoetingsactiviteiten Preventieve activiteiten Buurtvrijwilligers inzetten Feestactiviteit Beter kennismaken (buurt-cliënt) LdH moet samenwerken met buurtpreventie Je voorstellen in de buurt Bekendheid geven aan de buurt Werken aan beeldvorming Culturele activiteiten Openheid stimuleren Voorwaarden voor ontmoetingen Elkaar leren kennen Ruimte in jezelf Zelf 1e stap zetten Bereikbaarheid/aanwezigheid Activerend Outreachend Interesse in medemens Ontmoetingsplek scheppen Spontaniteit Geen vooroordelen Angst is een duivelse drempel

Gouden tips voor ontmoetingen 7 Ontmoetingsactiviteiten Buurtonderzoek doen (enquête) Buurtbewoners uitnodigen Eigen voorzieningen openstellen voor buurtactiviteiten Begin bij buurtkinderen Vrouwenactviteiten (koken) Meer “op de stoep leven” Samentrekken van wachtlijsten met andere organisaties Ontmoetingen voor herstructurering wijk tot stand brengen Seniorendag Wijkinformatie verzamelen Voorwaarden voor ontmoetingen Werken aan beeldvorming in buurt Wat wil de doelgroep (bv dak/thuisloos) met de buurt? Met kinderen uit de zorggroep mee de buurt in gaan Ouders en buurt vragen meer contacttijd Interesse in elkaar tonen Locatie en faciliteiten (2x) Wijkbehoeften kennen Aandacht, interesse, steun Een goede locatie Samenwerken met andere organisaties

Gouden tips voor ontmoetingen 8 Ontmoetingsactiviteiten Kinderen – ouderen activiteiten Wijktalenten benutten Bedenk variaties op al te bekende activiteiten Samen werken aan opvoeding Gesprekken starten en onderhouden Zwaaien, groeten en contact maken Koken voor de buurt Voorwaarden voor ontmoetingen Vasthoudend zijn Lokale overheid moet verantwoordelijkheid nemen De juiste sociale voorzieningen in een wijk Samenwerking met wijkorganisaties starten Weten bij wie je kunt aankloppen als er wat is Goede overlegvormen met inspraak van buurtbewoners

Gouden tips voor ontmoetingen 9 Ontmoetingsactiviteiten Zonder Dak woningen Uitwisselen van activiteiten Sociale steun voor buurtgenoten Contact = acceptatie van klanten / aanspreken / praatje maken / mentaliteit Open dagen organiseren Evelggen met elkaar Afspraken maken Cliënten aanspreken Iets voor iets – idee: kleine beloningen nastreven Voorwaarden voor ontmoetingen Betrokkenheid van de buurt Politiek (deelgemeente) moet niet wijzen naar locatie-als-probleem Invloed uitoefenen op positieve mentaliteit in buurt (hoe?) Integratie is van v.v Signalering is belangrijk Acceptatie als voorwaarde Accepteren dat in de buurt een ándere samenleving heerst Verantwoordelijkheid nemen voor buurt Extra ogen in de wijk

Gouden tips voor ontmoetingen 10 Ontmoetingsactiviteiten Instellingen laten weten dat wij niet hún werk willen doen, maar dat we willen samenwerken. Doe aan P.R. Doe buurtonderzoek Ontmoetingen voor iedereen, niet alleen voor gelovigen. Voorwaarden voor ontmoetingen Wat wil de buurt, i.p.v. wat bieden wij aan Luisteren en denken mét i.p.v. vóór Een herkenbare uitvalsbasis (2x) Bekendheid geven aan dat je er bent. De buurt moet weten wat ze kan verwachten Vertrouwen willen Zelf goed weten wat nodig is en behoeften kennen Nagaan of je de verwachtingen kunt waarmaken

Gouden tips voor ontmoetingen 11 Voorwaarden voor ontmoetingen Werkers moeten de ‘taal’ spreken Herkenbaar zijn. Aan een netwerk bouwen. Niet in het luchtledige beginnen Werken aan samenwerkingsbereidheid van alle organisaties in wijk Startkapitaal, financiën (2x) Medewerkers en locatie Wederzijds vertrouwen Veiligheid borgen (2x) Ontmoetingsactiviteiten Benadruk het buurtbelang Wees open over je doelen (2x) Wees duidelijk over wat je in de buurt doet Er op af! Persoonlijk: openheid, nieuwsgierigheid, motivatie

Gouden tips voor ontmoetingen 12 Voorwaarden voor ontmoetingen Werken aan een duidelijke opdracht Stem type werker af op de opdracht Betrokkenheid op eigen wijk Medewerking lokale autoriteiten (2x) Participatie van anderen, motivatie Betrokkenheid voelen Weten waar behoefte aan is. Wat wil men? Weten wat er speelt, welke problemen, voor wie? Ontmoetingsactiviteiten Laat mensen weten wat mogelijk is; wat er te doen is Sluit aan bij wat er al is.