Ledenbijeenkomst 26 september 2012 Transitie Jeugdzorg

Transitie jeugdzorg Onderwerpen Onderdelen van de transitie Planning   Onderdelen van de transitie Planning Knelpunten voor de MO/VO Randvoorwaarden Discussievragen

Transitie Jeugdzorg Regeerakkoord oktober 2010: besluit Kabinet Rutte om de bestuurlijke en financiële verantwoordelijkheid voor alle jeugdzorg te decentraliseren naar gemeenten: ‘ontspecialiseren’ (ontzorgen) en ‘ontkokeren’ (integraliteit). Afspraken zijn in de Bestuursafspraken  2011-2015 met de VNG en het IPO in 2011 verder uitgewerkt. Tweede Kamer, 8 november 2011, Beleidsbrief stelselwijziging jeugd „Geen kind buiten spel‟

Transitie Jeugdzorg Doel is dat gemeenten per 1 januari 2015 verantwoordelijk worden voor alle ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en ouders. Het gaat hierbij om alle Jeugdzorg die onder het Rijk, provincies, Awbz en Zvw valt: • het provinciaal gefinancierd zorgaanbod jeugdzorg • het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK), • de jeugdzorgPlus (voorheen ‘gesloten jeugdzorg’), • de jeugdreclassering, • de jeugdbescherming, • de jeugd-LVB en • de jeugd-GGZ.

Transitie Jeugdzorg – twee onderdelen Transitie: veranderingen in de structuur van de jeugdzorg (bestuurlijk en financieel) Neergelegd in de Transitieagenda Jeugdzorg Verantwoordelijkheid bij overheden (Rijk, VNG en IPO). Transitiebureau Jeugd is opgezet ter ondersteuning van gemeenten en andere partijen.

Transitie Jeugdzorg – twee onderdelen Transformatie: inhoudelijke vernieuwing in de organisatie van de zorg en de werkwijzen daarbij: Meer preventie Eerdere ondersteuning Uitgaan van eigen kracht Minder snel medicaliseren van problemen Betere samenwerking rond gezinnen Zorg op maat Neergelegd in het Beleidsprogramma Stelselwijziging Jeugd Naast de betrokken overheden, ook brancheorganisaties, cliëntenvertegenwoordigers, beroepsgroepen en professionals, kennisinstituten etc. betrokken.

Transitie Jeugdzorg Het nieuwe jeugdstelsel wordt wettelijke neergelegd in een nieuw wettelijk kader, de nieuwe Jeugdwet. Deze nieuwe wet vervangt de huidige Wet op de Jeugdzorg, maar ook de onderdelen van de jeugdzorg in de Zvw (jeugd-ggz) en de AWBZ (jeugd-lvb). Het kabinet wil de Jeugdwet na de zomer van 2012 voorleggen aan de Raad van State; eind 2012 aangeboden aan de Tweede Kamer; en op 1 januari 201 laten ingaan. Deze planning wordt niet gehaald.

Transitie Jeugdzorg In de nieuwe concept Jeugdwet krijgt de gemeente de verantwoordelijkheid zorg te dragen voor: de beschikbaarheid van jeugdhulp (vrijwillig kader) en de uitvoering van kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering (gedwongen kader). Deze verantwoordelijkheid omvat het verzorgen van een positief opvoed- en opgroeiklimaat, preventie en vroegsignalering tot en met de zware gespecialiseerde zorg en hulp in het gedwongen kader.

Transitie Jeugdzorg Gemeenten zijn verantwoordelijk voor een beleidsplan en een verordening van vier jaar, inclusief afstemming met jeugdgezondheidszorg met onderwijs, gezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning, werk en inkomen en politie en justitie; en aansluiting met regioplan geweld in afhankelijkheidsrelaties Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) speelt een belangrijke rol bij het realiseren van laagdrempelige en herkenbare jeugdhulp. Hoe het CJG vorm krijgt is de beleidsvrijheid van de gemeente.  

Knelpunten voor de sector - 1 De definitie. In de concept wet is gekozen is voor de term “ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en hun ouders,..” i.p.v. hulp aan gezinnen met kinderen of huishoudens met kinderen De leeftijdsgrens. In de concept Jeugdwet wordt 18 jaar gehanteerd. De bestaande doorloopregeling uit de Wet op de Jeugdzorg blijft gehandhaafd als deze hulp niet onder bv Zvw of AWBZ wordt aangeboden. De ruimte voor gemeenten om aansluiting te maken met de noodzakelijke overige domeinen (opvoedingsondersteuning, huishoudelijke hulp, schuldhulp, kinderopvang, dagbesteding en individuele begeleiding voor ouders, aangepaste woning en toeleiding naar werk en opleiding voor gezinsleden) is beperkt.

Knelpunten voor de sector - 2 Positie ASHG/AMK. Gemeenten moeten uiterlijk één jaar voordat de Jeugdwet in werking treedt bovenlokale afspraken maken over o.a. over het meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling (MHK). Advies aan gemeenten is om rekening te houden met bestaande regionale samenwerkingsverbanden en voldoende schaalgrootte. Kwaliteit en toezicht. Veel cliënten en aanbieders hebben te maken met kwaliteitsregelingen en -eisen die voorvloeien uit diverse wettelijke kaders, met verschillende eisen en regelingen. Rijkstoezicht op jeugdhulpaanbieders die Verblijf bieden. Het woonplaatsbeginsel. Het wetsvoorstel regelt dat de gemeente van herkomst de kosten van jeugdhulp betaalt voor kinderen die uit een andere gemeente afkomstig zijn.

Knelpunten voor de sector - 3 Administratieve lasten. Zorgaanbieders, ook die voor jeugdhulp, contracteren steeds vaker in meerdere domeinen: jeugdzorg, AWBZ, Wmo, Zvw en forensische zorg. De verschillende eisen en termijnen voor inkoop, kwaliteit en verantwoording brengen hoge extra kosten mee Structuur van het wetsvoorstel. De toelichting spreekt van maatschappelijke resultaten, maar het wetsvoorstel gericht op bestaande vormen van jeugdzorg en -taken en gedetailleerde instructies aan gemeenten over uitvoering van gedecentraliseerde taak. Gemeenten krijgen een jeugdhulpplicht.

Standpunt van de Federatie Opvang De stelselwijziging jeugdzorg biedt een goede mogelijkheid om bestaande schotten te slechten en te komen tot samenhangende en effectieve hulp gericht op de hulpvraag van kinderen en gezinnen. Kansen liggen op het terrein van preventie en het voorkomen van de inzet van zware en langdurige zorg en op het direct en op maat inzetten van hulp in een vroeg stadium. Hiermee kan menselijke en maatschappelijke schade worden voorkomen. Er zijn echter randvoorwaarden waaraan het nieuwe jeugdstelsel zal moeten voldoen om de knelpunten van het huidige stelsel te voorkomen en de stelselwijziging jeugdzorg tot een succes te maken.

Randvoorwaarden - 1 Leeftijd: doorlopende lijn van ondersteuning ontwikkelen voor jongeren van 0 tot en met 22 jaar Toegang: toegang aan mensen van wie nog niet vastgesteld kan worden welke gemeente de kosten van zorg en ondersteuning gaat betalen Kwaliteit: één algemeen kwaliteitskader moet komen dat van toepassing is op alle zorg en ondersteuning die aan gezinnen en alleenstaanden (zowel minder- als meerderjarig) wordt geboden. Clientondersteuning: actieve cliëntondersteuning en –inspraakmogelijkheden om de participatie van de doelgroep MO/VO mogelijk te maken.

Randvoorwaarden - 2 Prestatie afspraken, neergelegd in regioplannen, met de gemeenten kunnen een instrument vormen om te zorgen dat gemeenten hun verantwoordelijkheid nemen en resultaten laten zien. Samenhangend beleid. Gemeenten waarborgen samenvoeging van portefeuilles en voorkomen van schotten tussen beleidsterreinen, portefeuilles, loketten en budgetten. Administratieve lasten: harmonisering en standaardisering van indicatieprocedures, inkoopprocedures en verantwoording.

Randvoorwaarden - 3 Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling In de concept Jeugdwet: samenvoeging SHG en AMK tot meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (MHK) Voor uitwerking van MHK apart project in GIA-programma, onder regie van VWS. Discussiepunten inzake MHK: De wettelijke positionering en taken van het MHK. Het landelijke kwaliteitskader dat aan het MHK gesteld wordt. De belegging van het MHK op het niveau van centrumgemeenten of bovenregionaal.

Wat doet de Federatie Opvang? Positioneren van MO/VO op landelijk niveau, inclusief deelname aan klankbordgroep en consultatie georganiseerd door VWS en V&J reactie op bespreking in Tweede Kamer reactie op concept Jeugdwet Ontwikkelen van een standpunt Ondersteunen van instellingen op lokaal niveauy

Discussievragen Wat is uw inzet lokaal en regionaal in de transitie Jeugdzorg? Welke initiatieven heeft u genomen richting gemeenten en aanbieders? Wat is uw visie op de transitie Jeugdzorg, zowel wat betreft kansen als de genoemde randvoorwaarden? Wat is uw standpunt inzake het MHK? Wat ziet u als de kerntaken van de Federatie Opvang in de komende jaren inzake de transitie Jeugdzorg?