WET MEDISCHE ONGEVALLEN Thierry VANSWEEVELT Hoogleraar Universiteit Antwerpen Advocaat Dewallens & partners Thierry.vansweevelt@ua.ac.be University of Antwerp/ Law firm Dewallens & partners

Complexiciteit aansprakelijkheidsrecht Bewijs van fout KLASSIEK FOUTSYSTEEM Complexiciteit aansprakelijkheidsrecht Bewijs van fout Bewijs van schade Bewijs van causaal verband Onzeker en onvoorspelbaar resultaat Dure en tijdrovende procedure Defensieve geneeskunde Stijging verzekeringspremies en daling aantal verzekeraars University of Antwerp / Law firm Dewallens & Partners

VOORDELEN NO FAULT SYSTEEM Geen bewijs van fout Meer patienten worden vergoed Vermijden lange en dure procedures Geen conflict tussen arts en patiënt Geen reputatieverlies Geen defensieve geneeskunde Geen stijging van verzekeringspremies noch daling aantal verzekeraars University of Antwerp / Law firm Dewallens & partners

Preventie van ongevallen? Definitie vergoedbaar evenement? NADELEN Preventie van ongevallen? Definitie vergoedbaar evenement? Bewijs causaal verband? Kostprijs? University of Antwerp / Law firm Dewallens & partners

MOGELIJKE SYSTEMEN No fault systeem met beperkte vergoeding en afschaffing aansprakelijkheid: Wet Demotte15/5/2007 b) Exclusief twee sporen systeem: wetsvoorstel Baquelaine en Avontrood c) Tweetrapssysteem: ongevallenverzekering en aansprakelijkheidsverzekering: verzekeraars en ziekenfondsen d) Coexistentie no fault systeem en aanprakelijkheid: Wet Medische Ongevallen 31/3/2010 University of Antwerp / Law firm Dewallens & partners

UITGANGSPUNTEN EN DOELSTELLINGEN WET 31/3/2010 Oprichting van een Fonds Medische Ongevallen Een tweesporensysteem: of de rechtbank of het fonds Behoud gemene aansprakelijkheidsrecht en subrogatie ziekenfonds Een subjectief recht op vergoeding bij een medisch ongeval zonder aansprakelijkheid: MOZA Een minnelijke, kosteloze, snelle en eenvoudige procedure Evenwichtige begroting via schadedrempels en stabilisering van verzekeringspremies Preventie van medische ongevallen Universiteit Antwerpen / Dewallens & partners

Personeel toepassingsgebied Wet Medische Ongevallen: zorgverleners a) Beroepsbeoefenaars KB nr.78: artsen, tandartsen, apothekers, kinesisten, vroedvrouwen, verpleegkundigen, paramedici zoals audiologen, bandagisten, diëtisten, ergotherapeuten, logopedisten, podologen, enz. b) Beroepsbeoefenaars niet conventionele praktijken: homeopaten, chiropractors, osteopaten, acupuncturisten. c) Uitgesloten: bv, psychoterapeuten, seksuologen, klinisch psychologen, orthopedagogen. Universiteit Antwerpen / Dewallens & Partners

Personeel toepassingsgebied Wet Medische Ongevallen: verzorgingsinstellingen Algemene, psychiatrische en universitaire ziekenhuizen Initiatieven voor beschut wonen, samenwerkingsverbanden van psych. Diensten, en inzae pall, zorg RVT, psych. Verzorgingstehuizen, centra voor dagverzorging en voor niet aangeboren hersenletsels Bloedinstellingen en labo’s voor klinische biologie Uitgesloten: ROB Universiteit Antwerpen / Dewallens & Partners

Materieel toepassingsgebied Wet Medische Ongevallen Principe: alle verstrekkingen van gezondheidszorg in causaal verband met de schade Definitie: diensten van een zorgverlener met het oog op het bevorderen, vaststellen, behouden, herstellen of verbeteren van de gezondheidstoestand van de patient of om hem bij het sterven te begeleiden. Universiteit Antwerpen / Dewallens & partners

UITZONDERINGEN 1) Medische experimenten: foutloze aansprakelijkheid opdrachtgever (Wet 7/5/2004) 2) Gezondheidszorg met esthetisch doel die niet wordt terugbetaald door ziekteverzekering 3) Schade door producten? Wettekst bedoeling minister Universiteit Antwerpen / Dewallens & partners

VIER VERGOEDINGSGEVALLEN DOOR FONDS 1) Aansprakelijkheid zorgverlener, geen of onvoldoende verzekeringsdekking: fonds treedt op als gemeenschappelijk waarborgfonds 2) Zorgverlener of verzekeraar betwist aansprakelijkheid zorgverlener én ernstige schade: fonds vergoedt patiënt en verhaal op zorgverlener 3) Aansprakelijkheid zorgverlener, vergoedingsvoorstel verzekeraar kennelijk ontoereikend: fonds vergoedt patiënt en verhaal op verzekeraar + 15% forfairaire vergoeding 4) Medisch ongeval zonder aansprakelijkheid én ernstige schade Universiteit Antwerpen / Dewallens & partners

MEDISCH ONGEVAL ZONDER AANSPRAKELIJKHEID (MOZA) -Verstrekking van gezondheidzorg -Geen aansprakelijkheid -Vloeit niet voort uit toestand patient -Abnormale schade Universiteit Antwerpen / Dewallens & Partners

-Schade had zich niet moeten voordoen: 1°huidige stand wetenschap ABNORMALE SCHADE -Schade had zich niet moeten voordoen: 1°huidige stand wetenschap 2°toestand patient 3°objectief voorspelbare evolutie -Niet: therapeutisch falen en vergissing in diagnose zonder fout Universiteit Antwerpen / Dewallens & Partners

ABNORMALE SCHADE - Onvoorzienbare, onverwachte, of weinig waarschijnlijke schade in het licht van de normaal voorzienbare evolutie van de gezondheidstoestand van de patiënt - Al dan niet normaal karakter wordt beoordeeld i.f.v. de algemene gezondheidstoestand en de prognose. Universiteit Antwerpen / Dewallens & Partners

ERNSTIGE SCHADE 1-Blijvende invaliditeit  25% 2-TAO  6 maanden 3- Bijzonder zware verstoring, ook economisch, van levensomstandigheden patiënt 4-Overlijden patiënt. Universiteit Antwerpen / Dewallens & Partners

SAMENSTELLING RvB FONDS MEDISCHE ONGEVALLEN 1°vier vertegenwoordigers van de overheid; 2°vier vertegenwoordigers van repr. org. van werkgevers en zelfstandigen; 3° vier vertegenwoordigers van repr. org. van werknemers; 4° vier vertegenwoordigers van verzekeringsinstellingen; 5°vijf vertegenwoordigers van beroepsbeoefenaars, waaronder minstens drie artsen; 6°drie vertegenwoordigers van verzorgingsinstellingen, waaronder minstens een geneesheer-hygiënist; 7°vier vertegenwoordigers van patiënten 8° twee professoren of docenten in de rechten, gespecialiseerd in medisch recht Universiteit Antwerpen / Dewallens & Partners

TAKEN FONDS MEDISCHE ONGEVALLEN Advies-, bemiddelings- en vergoedingsfunctie 1° Bepalen van aansprakelijkheid en van ernst van de schade; 2° Nagaan of de aansprakelijkheid voldoende gedekt is; 3° Vervulling vergoedingsvoorwaarden: vergoeden van patiënt; 4° Zo aansprakelijkheid: zorgverlener of verzekeraar verzoeken een vergoedingsvoorstel aan patiënt over te maken; 5° Op verzoek een bemiddeling organiseren; 6° Advies verstrekken over toereikendheid van voorgestelde schadevergoeding. Universiteit Antwerpen / Dewallens & Partners

TAKEN FONDS MEDISCHE ONGEVALLEN B) Preventieve functie: centraliseren van alle medische ongevallen en aanbevelingen formuleren. C) Registratiefunctie: opstellen van statistieken. D) Rapporteringsfunctie: Jaarlijks opstellen activiteitenverslag: analyse van statistische en financiële gegevens, aanbevelingen ter preventie van schade en ter verbetering van schadevergoeding, toelichting bij adviezen. Universiteit Antwerpen / Dewallens & partners

FINANCIERING en KOSTPRIJS FONDS Staat financiert het Fonds, artsen betalen hun verz.premie Kostprijs Fonds: rond de 20 miljoen euro (studie KCE) Extrapolatie KCE: jaarlijks 470 dossiers ontvankelijk 30% of 150 dossiers gunstig vergoedingsadvies 50% vergoeding door Fonds, 50% door verzekeraar Fonds vergoedt jaarlijks gemiddeld 80 benadeelden, naast 37 slachtoffers van ziekenhuisinfectie, Universiteit Antwerpen / Dewallens & partners

PROCEDURE Aangetekende brief van patient naar Fonds: 1°Identiteit van aanvrager: naam en adres 2°Datum en omschrijving gebeurtenis 3°Beschrijving schade 4°Identiteit en adres betrokken zorgverleners 5°Opgave procedures 6°Oorsprong en ernst van schade 7°Reeds ontvangen vergoedingen 8°Identiteit van verzekeringsinstelling Niet op straffe van onontvankelijkheid of nietigheid voorgeschreven vermeldingen Universiteit Antwerpen / Dewallens & Partners

PROCEDURE:BEHANDELING AANVRAAG Fonds vraagt documenten en dossier op bij zorgverleners Geen antwoord na herinneringsbrief: boete van 500 euro/dag met max. van 30 dagen Organisatie tegensprekelijke expertise Expertise is gratis voor aanvrager Expertisekosten voor zorgverlener/verzekeraar bij aansprakelijkheid zorgverlener Fonds kan feiten aangeven bij administratieve, tuchtrechtelijke of gerechtelijke overheden Universiteit Antwerpen / Dewallens & Partners

PROCEDURE: ONTVANKELIJKHEID VAN AANVRAAG Aanvraag onontvankelijk: 1°Fonds niet bevoegd op territoriaal vlak: buiten Belgisch grondgebied; 2°Fonds niet bevoegd op materieel vlak: geen gezondheidzorg, 3°Fonds niet bevoegd op temporeel vlak: gezondheidszorg vóór inwerkingtreding wet; 4°Aanspraak is verjaard: cf.art.2262bis BW 5°Aanvrager heeft geen belang of hoedanigheid in zin van art.17 Ger.W. 6°Aanvrager is reeds vergoed voor zelfde schade via minnelijke regeling 7°Aanvrager is reeds vergoed voor dezelfde schade via een gerechtelijke procedure. 8°Eis werd reeds ongegrond verklaard. Fonds brengt aanvrager op de hoogte; aanvrager kan steeds naar de rechtbank stappen. Universiteit Antwerpen / Dewallens & partners

Advies van Fonds: drie mogelijkheden: PROCEDURE Advies van Fonds: drie mogelijkheden: A)Medisch ongeval zonder aansprakelijkheid B) Aansprakelijkheid zorgverlener C) Geen van beide Universiteit Antwerpen / Dewallens & partners

A)Medisch ongeval zonder aansprakelijkheid: PROCEDURE A)Medisch ongeval zonder aansprakelijkheid: Voorstel van Fonds tot vergoeding naar aanvrager Akkoord: einde procedure Niet akkoord: ofwel opmerkingen ofwel voorleggen aan rechtbank van 1° aanleg Universiteit Antwerpen / Dewallens & Partners

B) Aansprakelijkheid zorgverlener: PROCEDURE B) Aansprakelijkheid zorgverlener: Fonds nodigt verzekeraar uit aan aanvrager een vergoedingsvoorstel te doen Verzekeraar akkoord: einde procedure Verzekeraar niet akkoord: Fonds vergoedt aanvrager en verhaalt zich op verzekeraar voor rechtbank van 1° aanleg Universiteit Antwerpen / Dewallens & Partners

Aanvrager akkoord: einde procedure C) Noch medisch ongeval zonder aansprakelijkheid noch aansprakelijkheid: Aanvrager akkoord: einde procedure Aanvrager niet akkoord: kan het advies van het Fonds betwisten voor rechtbank van 1° aanleg Universiteit Antwerpen / Dewallens & partners

INWERKINGTREDING Wet is van toepassing op schade veroorzaakt door een feit dat dateert vanaf 2 april 2010. Fonds Medische Ongevallen is in werking getreden sinds 1/9/2012. -Op dit moment nog geen uitspraken. Universiteit Antwerpen / Dewallens & partners

KRITIEK Hele administratie én Fonds voor honderdtal slachtoffers; Te hoge schadedrempels en fout blijft voorwaarde tot schadevergoeding; Toegang tot Fonds is laagdrempelig en gratis: vrees voor tsunami aan claims. Gratis advies: voldoende deskundigen + kostprijs? Begrip « abnormale schade » Meer claims dus hogere verzekeringspremies? NDL: open disclosure: info, opnemen verantwoordelijkheid, medeleven, excuses, maatregelen naar toekomst, afwikkeling door ziekenhuis tot bepaald bedrag, deskundige deel van geschillencollege: bevoegd tot 25.000 euro. Universiteit Antwerpen / Dewallens & partners

VOORDELEN Eén centraal loket voor patiënt Minder gerechtelijke procedures Minnelijke regeling, geen reputatieverlies. Vergoeding voor abnormale schade zonder fout Doelstelling: snellere, minnelijke vergoeding van meer patiënten Minder invloed op verzekeringspremies, wegens gescheiden financiering Preventie en patiëntveiligheid. Universiteit Antwerpen / Dewallens & partners

MEER INFO Meer info: T. Vansweevelt, « De Wet Medische Ongevallen », Tijdschrift voor Gezondheidsrecht, 2010-2011,84-134. Vragen of opmerkingen: thierry.vansweevelt@ua.ac.be of thierry.vansweevelt@dewallens-partners.be Universiteit Antwerpen / Dewallens & partners