Trends, technieken en tarieven in de afvalmarkt Herman Huisman Afval Overleg orgaan

Inhoud presentatie Trends: Zorgplicht, schaalvergroting, verzelfstandiging/uitbesteding bezien vanuit de rollen van de gemeente: opdrachtgever, uitvoerder, beleidvoerder, eigenaar Technieken: klassieke verwerkingstechnieken blijven Tarieven: einde kostenstijging, einde monopolies, diftar

Afvalstoffenwet 1977 vervangt Hinderwet Einde gemeentelijke autonomie: Provincie verantwoordelijk voor planning afvalbeheer/vergunningverlening afvalinrichtingen, druk op samenwerking gemeenten in Wgr om schaalvergroting te bewerkstelligen en einde te maken aan “beltstorten” 1989: instelling Cie Welschen (LCCA). Advies luidde: door samenwerking overheden doelmatig afvalbeheer (AOO) 1994: Wet milieubeheer: provincie blijft formeel bevoegd gezag, materieel gezamenlijke verantwoordelijkheid van drie overheden 2002: Wijziging Wet milieubeheer (Structuur beheer afvalstoffen): Sturing op Nationale schaal, een nationaal plan voor alle afvalstoffen, provincie in uitvoerende rol; gemeente houdt zorgplicht huishoudelijk afval

Zorgplicht gemeenten voor inzameling huishoudelijk afval wettelijk opgedragen taak Inzameling bedrijfsafval door gemeenten “meegenomen” Verwijdering van afval, in verlengde inzameltaak, door gemeenten opgepakt, mede door ontbreken particulier initiatief Door strenge milieueisen opschaling voorzieningen, fysiek en beheersmatig: schaalvergroting, concentratie, professionalisering Verschuiving publieke naar private productie: overheidsuitvoering moet bedrijfsmatiger, efficiënter (ondernemende overheid) Voorheen (inter)gemeentelijke diensten verzelfstandigen tot overheidsondernemingen, structuurvennootschappen Geen aansturing/invloed op bedrijfsbeleid van overheid (meer), geen dubbele petten in de afvalverwijdering

Wm art 10.21.1 Elke gemeente draagt er zorg voor dat tenminste eenmaal per week de huishoudelijke afvalstoffen worden ingezameld bij elk perceel (lid 2, gft afzonderlijk) Art 10.22. Elke gemeent draagt er zorg voor dat a. grove huishoudelijke afvalstoffen bij elk perceel worden ingezameld b. op een plaats in voldoende mate gelegenheid wordt geboden om grove huishuidelijk afvalstoffen achter te laten Art 10.23. Gemeenteraad stelt een afvalstoffenverordening vast NMA Besluit 1946/29 Stivam, overweging 32: In de huidige Nederlandse verhoudingen en tegen de achtergrond van het samenstel van wettelijke bepalingen zijn gemeenten derhalve ten behoeve van hun burgers verantwoordelijk voor de organisatie van de inzameling en de organisatie van de verwijdering van het ingezamelde huishoudelijk afval. Dit moet worden opgevat als een typische overheidstaak. Dit laat onverlet de wijze waarop de inzameling en de verwijdering geschiedt.

Tariefontwikkeling GFTverwerking euro Tot 1998 gaven composteerbedrijven hun kosten door. Sinds die tijd niet meer zo scheutig. Is concurrentiegevoelige informatie. Uitgaande van omzet en wat we zo horen liggen de kosten/tarieven zo rond de 75 – 80 euro. Er zijn verschillen. Horen ook 35 euro. Hebben te maken met de afschrijvingssituatie en onderhoudinvesteringen. Onduidelijk is hoe het er voor staat. Investeringen voor Arbo? Duidelijk is wel dat een van redenen: goedkoper, niet altijd meer opgaat. Er zijn ook regio’s waar gft-tarieven dicht in de buurt van de verbrandingstarieven komen. Om een goed oordeel te vellen moeten ook de inzamelkosten erbij betrokken worden. Het AOO: uw kennis van afval

Organisatie inzameling huishoudelijk afval

De gemeente blijft verantwoordelijk en niet alleen voor de inzameling….. 78% van de gemeenten doet de afvalinzameling niet zelf. Redenen: kerntakendiscussie efficiencyoperaties privaat bedrijf reageert adequater in markt Het contract vormt de basis voor de samenwerking. Ook als dit niet voldoet en de gemeente de regie verliest blijft de gemeente verantwoordelijk over de inzameling. De gemeentelijke zorgplicht voor de inzameling blijft bestaan!

Hoe de regie te behouden? Gemeente moet invulling geven aan verantwoordelijkheid en bijbehorende taken: Opdrachtgever: zorg voor goede uitvoering gecontracteerde inzameling en verwijdering Uitvoerder: zorg voor professionaliteit en kostenbewustzijn, benchmarking Beleidsvoerder: zorg voor vormgeven afvalbeleid

1. Gemeente als opdrachtgever voor inzameling en verwijdering Stellen van kwaliteitseisen: Vastleggen van het resultaat: Afspraak over de kosten: (benchmark!) Controle van de inzamelaar/verwerker:!!

2. Gemeente als uitvoerder Noodzaak voor benchmarking voor toets op efficiency, service en prestatie

3. Gemeente als beleidsvoerder Doelstellingen van het afvalbeleid Uitvoeren wettelijke verplichtingen en realisatie doelstellingen: Gemeenten hebben hun beleidsafdelingen ingekrompen/overgedaan met het contract. Keuze inzet instrumenten voor realiseren doelstellingen: diftar? handhaving (aanbiedingsgedrag)? Monitoring, rapportage en evaluatie Belangrijk om goede informatie te krijgen (b.v. afvalscheiding)

Mogelijke gevolgen marktwerking Privatiseringsgolf en wie zal dat kopen? Concentratie in de afvalmarkt (risico’s voor aanbestedingskartellen) Kostenstijging (bij private financiering verwijderingscapaciteit stijging tarieven) Onzekere borging publieke belangen in afvalbeheer (afhankelijk van marktontwikkelingen) Noodzaak van sectorale wetgeving voor continuïteit en verwerkingszekerheid afvalverwijdering?

Tuusenconclusies Naast goed contractbeheer, is duidelijkheid over invullen van gemeentelijke taken cruciaal om de regie te behouden. Wees daarin ook duidelijk naar de opdrachtnemer! Door de uitbesteding en schaalvergroting is de gemeente beperkt toegerust voor het uitoefenen van haar verantwoordelijkheid. Samenwerking en professionele ondersteuning zijn nodig.

Ontwikkeling uitvoer brandbaar afval

Ontwikkeling met ontheffing gestort afval

Balans aanbod - capaciteit restafval

BBP, omzet afvalindustrie en totale hoeveelheid afval van 1995 tot en met 2001 (1995=100)  

Relatie BBP en productie Huishoudelijk afval

VRAGEN