Wie komt er door die poort? Hilde Florquin en Peter Op ‘t Eynde Studiedag School of Education, 23.10.2014

Het ideaalbeeld Het beroepsprofiel van de leraar en de basiscompetenties = het ideaalbeeld inhoudelijk expert; begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen; opvoeder; lid van een schoolteam; …. Basis voor de functiebeschrijving … ook van de startende leraar Functiebeschrijving als basis voor functionerings- en evaluatiegesprekken op school

Geïdealiseerde versus reële verwachtingen: wat verwachten scholen? Iemand met een degelijke vakinhoudelijke competentie Een passioneel, gedreven persoon Iemand met een hart voor kinderen en jongeren, liefst gestoeld op ervaring met jongeren Iemand die in team wil en kan werken- samen reflecteren Iemand die blijk geeft van de nodige zelfkennis en kritische zelfreflectie Iemand die zich willen blijven ontwikkelen (levenslang leren) Een authentiek persoon …

getalenteerd en competent Leerkracht met goesting is … gepassioneerd professioneel getalenteerd en competent ondernemend teamspeler geïnspireerd Scholen slim organiseren: Anders werken met goesting (Tom Van Acker en Yves Demaertelare, 2014)

Veeleer houdingen dan competenties Beroepshoudingen van het beroepsprofiel relationele gerichtheid; kritische ingesteldheid; leergierigheid; zin voor samenwerking; verantwoordelijkheidszin; ….. Hoe herken je een competente leerkracht? zijn (start)competenties; zijn beroepshoudingen; zijn persoonlijkheid.

Na 10 seconden weet ik of het “ne goeie” is Afvinken vs aanwerven Checken van vereist diploma vs valoriseren van relevante ervaring Analyseren van competenties vs inschatten van houdingen beheersen van (vak)inhoud vs “meesterschap” Kandidaten beoordelen (testen) vs professionals aan-werven het sollicitatiegesprek met directie en vakcollega; de match tussen school en leerkracht. Na 10 seconden weet ik of het “ne goeie” is

Vinden we nog “echte” professionals? Over hoe het vroeger allemaal beter was … of toch niet.

Moeten we het doen met tweede keuze? Conclusies beleidsevaluatie lerarenopleidingen tot dit jaar stijging van het aantal instromende studenten, maar geen grote verschuivingen in instroomkenmerken grote verschillen tussen instellingen en opleidingen met betrekking tot instroomkenmerken van studenten (bv. aandeel ASO-BSO-TSO leerlingen) stijgende leeftijd van instromende studenten in de GLO’s Leraar willen worden als tweede keuze: hoeft geen probleem te zijn, zolang ze maar evolueren tot “grand crus”

Wat we merken op de werkvloer Beter dan vroeger vs anders dan vroeger De school- en maatschappelijke context is veranderd en dus ook de noodzakelijke competenties groeiende diversiteit in de klas en in de school (bv. intellectuele mogelijkheden, waarden, talen, kleuren….) andere gezagsverhoudingen zowel in de klas als in de school de school is niet langer de enige formele leeromgeving Goed lesgeven aan een homogene klas in een traditionele samenleving is anders dan de ontwikkeling van leerlingen bevorderen in een heterogene klas in een multiculturele samenleving

Van vakinhoudelijk expert naar leerkracht met stevige inhoudelijke basis Kan zich correct uitdrukken Kan differentiëren Kan aansturen en remediëren Kan motiveren Kan variëren Kan reflecteren Kan relativeren Kan …. de standaardtaal en omgangsvormen verdienen aandacht blijft een grote uitdaging in de klas vereist een grondige kennis van leer- en onderwijsprocessen in het eigen vakgebied de nood aan autonomie van de leerling als uitdaging de waaier aan werkvormen ook echt gebruiken in de klas zelfkritisch didactisch zowel als sociaal leren en school in zijn context blijven zien

Vanuit passie en kennis volgt gezag, zelfs over leerlingen die deze passie niet per se delen

De kloof tussen de opleiding en de concrete schoolpraktijk Onmiddellijk in het bad gegooid…: de praktijkschok De schoolcultuur en de openheid naar “de nieuwe” en “het nieuwe” Leren omgaan met dinosaurussen: hoe doe je dat? Tijd voor een goed uitgebouwde aanvangsbegeleiding

Wat betekent dat nu voor de opleiding? Blijf inzetten op niveau in de breedte en de diepte, maar zet vooral in op talent Kies voor “de persoon” van de aspirant-leraar, niet enkel voor de competenties Zet in op het vormen van professionals: trekkers eerder dan volgers Weet wat je kan, maar ook wat je niet kan: ga voor de realisatie van degelijke startcompetenties Probeer een meerwaarde te zijn voor (stage)scholen Kies voor expertise en draag die uit

Wat betekent dat nu voor scholen? Engageer een ondernemende professional, eerder dan een brave uitvoerder Durf investeren in mensen, ook en vooral in hun aanvangsbegeleiding Stimuleer een lerende cultuur Maak van je school een moderne, uitdagende professionele werkplek waarin leraren hun talenten kunnen ontplooien. Kijk verder dan je speelplaats Stel je open voor externe expertise

Pleidooi voor een trialoog School Begeleiding Opleiding