Samen Wonen Jong en Oud

Ron Bertels Regionaal Zorgberaad Midden- Holland - afstemmings- en samenwerkingsverband - project- en adviesbureau innovaties wonen welzijn zorg

WMO/ Civil Society Mantelzorg en vrijwilligerswerk

TRENDS Demografie Krimp, Dalende beroepsbevolking Economie Krappe arbeidsmarkt Economische groei Toekomstanalyse Mantelzorg/ Vrijwilligerswerk

CONSTATERING Objectieve factoren: demografie en economie grote aanzuigende werking richting betaalde arbeid

Politiek TRENDS Financiering vergrijzing Participatiemaatschappij Civil society Marktwerking/ keuze- vrijheid.

CONSTATERING Politiek : –Financiering vergrijzing/ Participatiemaatschappij: Beleid anticipeert fors op demografie en economie: regeren is vooruitzien! –Civil society : lastig uitvoerbaar vanwege objectieve factoren. strijdig met politieke inzet op participatiemaatschappij –Markwerking: nieuw tijdsbeslag: keuze-vrijheid

Gaat het wel goed? mogelijke gevolgen Groot tekort vrijwilligers en mantelzorgers! Civil society realistisch? Gevaar: –Vrijwilligers’industrie’ –Bureaucratisering –Morele verplichting

Civil society realistisch? Andere gevolgen Verantwoordelijkheid –Gemeente: wethouder WMO –Vangnetfunctie WMO onder druk –Hogere uitgaven zorg en welzijn/ bijstand Gedupeerden –Niet kapitaalkrachtigen –Burgers met beperkt sociaal netwerk/ in sociaal isolement –Oudere alleenstaande vrouwen –Mantelzorgontvangers Echt de klos –Vrouwen, dochters

HOE VERDER; ALTERNATIEVEN De soep wordt nooit zo heet gegeten: groep vervroegde uittreders rond 2005, maar op termijn problemen ‘Natuurlijke’ slimme oplossingen bedenken In de buurt, kleinschalig Kansen voor de toekomst: vrijwilligerswerk dat uitgaat van wederzijds belang en of tegenprestatie

Samen Wonen Jong & Oud Een nieuw model van inter-generationeel wonen en informele zorg- en dienstverlening

waarom? voorkeur senioren: meergeneratie wonen verbinden Jong en Oud; advies WRR: Verzor- gingsstaat herwogen uitgangspunt: zelfhelp en zelfvoorzienend nieuwe sociale weefsels gecreëerd, gebaseerd op wederzijds belang en gemeenschapszin zingeving en verhoging kwaliteit van leven van senioren voorkomen of uitstel van zorgafhankelijkheid/ intramuraal verblijf

jongeren senioren jongeren senioren Algemene ruimte

Woningverdeling % voor senioren % voor ‘jongeren’ –Jonge gezinnen, eenoudergezinnen, alleenstaanden en studenten Verhouding streng bewaakt via het woningtoewijzingsysteem Huur en koop

Leeftijdsopbouw

SOCIALE ENTITEIT Samenhang en saamhorigheid: zelfhulpgemeenschap Informele zorg- en dienstverlening: mantelzorgcollectief –onbetaald –betaald bijv. PgB Gemeenschappelijke ruimte voor activiteiten Geen sociale dwang tot participatie : circa 75% doet mee Buurtfunctie: bewoners en ouderen uit wijk Coördinatie : moderator 0,6 fte

informele zorg- en dienstverlening Mantel (respijt)zorg verlenen (samen) boodschappen doen Bijhouden tuin Klusjes in huis Vervoer bieden Administratie en of paperassen-werk Voorlezen, praatje maken/ gezelligheid Mee eten Knopen aannaaien, kleren repareren enz. Wassen en strijken poetsen Binnenlaten van leveranciers, onder- houdsmensen enz Oppassen Hond uitlaten Planten water geven tijdens vakantie gordijnencontrole

Gemeenschappelijke ruimte: Aktiviteiten (vraaggestuurd) Ochtendgymnastiek Huisvrouwenontbijt Kinder speelgroepje Naaigroep Vrijwilligersopvang dementerenden Zanggroep Gezamenlijke middagmaaltijd Café en ontmoetingsruimte Samen koken Leesclub Aquarelgroep buurtclubs

ERVARINGEN Bewoonster: … door de hulp van buren heeft zij haar man nog lang thuis kunnen verzorgen. Zij helpt nu ook anderen. Deze zingeving is belangrijk voor haar, je hoort er nog bij. In afgelopen 10 jaar zijn nauwelijks ouderen naar verpleeghuis gegaan.

KRITISCHE SUCCESFACTOREN Vasthouden aan verhouding jong en oud: woningtoewijzing Financiering moderator Aanwezigheid van algemene ruimtes en het ‘uitnutten’ ervan Creëren van sociale eenheid en het ‘wij’-gevoel: het samenlevingsopbouw- aspect.

KANSRIJK CONCEPT invulling woonzorgzonering en WMO Relatie met WMO prestatievelden 1, 4, 5/6, 3 –mantelzorgreservoir Relatie met werk en bijstand-trajecten –inzetten als vrijwilligers en bij organiseren van aktiviteiten Relatie met volkshuisvesting –Woningtoewijzing –Opplussen als middel Buurtfunctie: ‘uitnutten’ algemene ruimte. –Gebruik door buurtbewoners in ruil voor vrijwilligerswerk Relatie andere zorgsectoren; –mensen met handicap (fokus en VG) en GGZ

Zo bijzonder? Heel herkenbare aanpak: diverse elementen ervan zie je ook in Nederland Nieuw: –‘het organiseren” van het verbinden van jong en oud –Inspelen op wederzijds belang en saamhorigheid –Creëren van ‘natuurlijke’ duurzame mantelzorgomgeving

perspectief een toekomstgerichte manier van wonen en samenleven, in een vergrijzende samenleving, waarin een tekort wordt voorzien van –professionele zorgverleners en –vrijwilligers en mantelzorgers. waar men kiest voor zelfhelp en saamhorigheid en waarmee wordt bijgedragen aan de kwaliteit van leven en van samenleven van oud en jong.

Financiering Duitsland Startsubsidie van deelstaat Gratis grond gemeente Deel woningen tegen marktprijzen verkocht Winst gebruikt voor financiering gemeenschappelijke ruimte en coördinator Veel gekocht als belegging; doorverhuurd aan stichting Nederland Startsubsidies van.. Gratis/ Maatschappelijke grondprijs. Particulier opdrachtgeverschap Inverdieneffecten WMO Opslag servicekosten Sponsoring Andere zorgsectoren Inverdieneffecten AWBZ