PRESENTATIE TRANSITIE AWBZ CNV 20 november

VOORSTELLEN Paul Ketelaars Afdeling Strategie en Bestuur , Gemeente Zeist Pakket : transitie AWBZ, verkeer en vervoer, samenwerkingsverbanden (BRU, U 10, ZOU)

Planning nieuwe Wmo Oktober concept wettekst beschikbaar 4e kwartaal 2013 concept wettekst naar Tweede Kamer 1e kwartaal 2014 concept wettekst naar Eerste Kamer 1 januari 2015 nieuwe wet in werking 1 november 2014: CIZ indiceert niet meer: ‘functionerend stelsel van onderzoek’ moet klaar, beleidsplan moet klaar zijn, verordening moet klaar zijn, algemene voorzieningen moeten klaar zijn. Uitgaande van inwerkingtreding van het wetsvoorstel in de zomermaanden van 2014, houdt dit in dat gemeenten met de voorbereidingen daarvoor al zullen moeten beginnen voordat het wetsvoorstel tot wet is verheven. Met de VNG zullen daarover afspraken worden gemaakt en er zal worden gezorgd voor ondersteuning vanuit VWS. (Uit: artikelsgewijze toelichting). Wat vooraf ging November 2012 nieuw kabinet, dat met alle eerder genoemde maatregelen inzet op een verdergaande hervorming van de langdurige zorg. Wetsvoorstel herzien en gevolgen regeerakkoord, sociaal akkoord, zorgakkoord en beleidbrief van Rijn erin verwerkt. DIT LEIDT TOT DE AFSCHAFFING VAN DE WMO. PER 2015 EEN NIEUWE WET, MET EEN NIEUWE NAAM. Mei 2013 Advies VNG – adviescommissie Gezondheid en Welzijn. Juni 2013 Consultatie cliëntenorganisaties, gemeentelijke projectleiders en wethouders Wmo

Uitgangspunten nw Wmo Zelfredzaamheid/ eigen kracht: grotere eigen verantwoordelijkheid voor inwoners ‘Samenredzaamheid’: inwoners staan elkaar bij Bij onvoldoende redzaamheid beroep op de Wmo/gemeente mogelijk 2007 – invoering Wmo 2009 – Kanteling: doorontwikkeling Wmo, van claim- naar vraaggericht 2015 Kantelingsgedachte verankerd in de wet

Opdracht aan gemeenten Geen prestatievelden, maar drie doelen: 1. Bevorderen van de sociale samenhang, de mantelzorg, het vrijwilligerswerk, de veiligheid en leefbaarheid in de gemeente, voorkomen en bestrijden van huiselijk geweld. 2. Ondersteunen van de zelfredzaamheid en de participatie van personen met een beperking of met chronische, psychische of psychosociale problemen zoveel mogelijk in de eigen leefomgeving. 3. Bieden van opvang. Opvang = maatschappelijke opvang, vrouwenopvang, beschermd wonen en verslavingszorg Prestatievelden 1. het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten 2. op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen en ouders 3. het geven van informatie, advies en cliëntondersteuning 4. het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers 5. het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijke verkeer 6. het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem 7. het bieden van maatschappelijke opvang 8. Bevorderen OGGZ 9. het bevorderen van verslavingsbeleid

Reikwijdte ´Indien het college vaststelt dat de cliënt niet op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk dan wel met gebruikmaking van algemene voorzieningen in staat is tot zelfredzaamheid of participatie, beslist het college tot verstrekking van de maatwerkvoorziening, gericht op het zo lang mogelijk in de eigen leefomgeving kunnen blijven, die redelijkerwijs noodzakelijk is te achten om de cliënt in staat te stellen tot zelfredzaamheid of participatie.´ Gemeenten zijn gehouden een maatwerkvoorziening aan te bieden ‘die redelijkerwijs noodzakelijk is te achten’ om de aanvrager in staat te stellen tot zelfredzaamheid of participatie. Voor deze formulering is gekozen om tot uitdrukking te brengen dat gemeenten enerzijds gehouden zijn de noodzakelijke ondersteuning te bieden en daarbij zelf een onderbouwde afweging mogen maken. Anderzijds mag van cliënten worden verwacht dat zij hun eigen verantwoordelijkheid nemen. De ruimte voor beide afwegingen ligt besloten in de term ‘redelijkerwijs noodzakelijk’. Een ingezetene van Nederland komt overeenkomstig de bepalingen van deze wet in aanmerking voor een maatwerkvoorziening, voor zover hij in verband met een beperking,chronische psychische of psychosociale problemen niet op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk voldoende zelfredzaam is of in staat is tot participatie. VNG Daar er nog geen inkadering is van deze omschrijving zal ook deze weer ingevuld moeten worden door jurisprudentie. Al kan natuurlijk wel gesteld worden dat de huidige jurisprudentie een goed uitgangspunt is. Wel geeft de resultaatverplichting aan dat er nadrukkelijk meer ruimte is voor de gemeente en de burger om samen te komen tot oplossingen die zijn toegesneden op individuele en lokale omstandigheden. Compensatieplicht nu: Artikel 4 – Compensatieplicht Ter compensatie van de beperkingen die een persoon heeft op een van de 8 resultaatgebieden (wonen in een schoon huis e.d.)

Gemeente Zeist : -60.000 inwoners -regionaal samenwerkingsverband -ruim 800 AWBZ cliënten Door de jaren heen bleek dat de compensatieplicht toch als een recht is geïnterpreteerd door de rechter. In de nieuwe Wmo wil het Rijk vastleggen dat gemeenten straks maatwerk moeten leveren, zodat mensen met een beperking toch mee kunnen doen. Uit Toelichting Het begrip ‘maatwerkvoorziening’ duidt beter dan het voorheen gebruikelijke begrip ‘individuele voorziening’ aan dat het niet gaat om een of meer concrete en herhaalbaar in te zetten vormen van een aanbod aan activiteiten, maar op een op maat van de persoon gesneden afgestemd geheel van maatregelen. Hierbij moet, zoals de term ook weergeeft, sprake zijn van maatwerk. De beslissing moet zijn afgestemd op individuele omstandigheden en mogelijkheden van de aanvrager ook op andere terreinen dan maatschappelijke ondersteuning. Niet meer aanbodgestuurd dus.

Indicaties (CIZ, 1-1-2013)

Grondslagen PV+ BG (CIZ)

Overlap (CAK) Zorgvorm Aantal cliënten Overlap WMO Overlap AWBZ Overlap WMO en AWBZ Geen overlap Totaal 1173 391 90 149 543 begeleiding 399 70 1 2 326 persoonlijke verzorging 489 232 38 65 154 persoonlijke verzorging + begeleiding 285 89 51 82 63 Cliënten persoonlijke verzorging en begeleiding passen bij de Wmo Uit de decentralisatie monitor blijkt dat er sprake is van een overlap van 56% in cliënteel tussen de AWBZ en de huidige Wmo. Dit blijkt uit het feit dat 45% van de cliënten die aanspraak maken op Persoonlijke verzorging, begeleiding of een combinatie van beiden is bekend bij de Wmo. Daarnaast heeft nog eens 11% een overlap met de Wmo én een andere AWBZ voorziening. Van alle 18+ cliënten ZiN met PV en/of BG is dus 56% bekend bij de gemeente via de Wmo. Ruim 71% van de cliënten met een indicatie voor persoonlijke verzorging is bij gemeenten bekend via de Wmo. Van deze cliënten maakt slechts 23% aanspraak op andere AWBZ-zorg zoals verpleging. Van de cliënten met een indicatie begeleiding maakt maar liefst 73% geen aanspraak op een andere AWBZ-voorziening. Het totale aantal indicaties bij cliënten binnen Nederlandse gemeenten verdubbelt ten opzichte van de huidige Wmo. Dit betreft 42% indicaties begeleiding en 57% indicaties persoonlijke verzorging.

Leveranciers

Voorbereiding AWBZ transitie in Zeist : -startnotitie/ visiedocument -zorgconferenties, werkbezoeken -regionale en lokale organisatie -pilots -momenteel werken aan beleidsvisie : in januari in raad

PILOTS -Het Gesprek -Sociaal Wijkteam Zeist oost -Buurtgenoten -Sociale activering/ Kansen in Zeist -Zeist Connected -Austerlitz Zorgt 13

Kwaliteit ↑ en kosten ↓ 1. Meer integraal en wijkgericht werken 2. Combineren zorg & welzijn (& preventie) 3. Bevorderen zelfzorg/ eigen kracht 4. Inzet vrijwilligers, onderst. mantelzorgers 5. Andere vormen van groepsbegeleiding 6. Toepassing e-health 7. Kwaliteitseisen

Integraal/wijkgericht Maatwerk door wijkgerichte aanpak Outreachende aanpak/ signaleren Bijvoorbeeld door kleine teams, 1 zorgplan Uitvoering door zo min mogelijk mensen Regie over de uitvoering door regisseur Keukentafelgesprekken door generalisten Bij lichte zorg, regelruimte voor professional

Integraal/wijkgericht Beter combineren van 0e, 1e,2e lijns Verbinden van re-integratie, ontmoeting, werk, dagbesteding, vrijetijd in de wijk Zorg voor goede verbinding met wijkverpleegkundige Zorg voor goede verbinding met huisarts

Verkenning beleidsopties aan de hand van enkele denkkaders en modellen Beleidsplan AWBZ Verkenning beleidsopties aan de hand van enkele denkkaders en modellen

Denkkader Andere eisen aan langdurige zorg: langer thuis, betere kwaliteit van ondersteuning en zorg en niet eenzaam Vergroten betrokkenheid van mensen met elkaar in de samenleving Hervormen om de financiële houdbaarheid te waarborgen Kabinetsbrief 25 april 2013

Sturing sociaal domein Opties: Uitvoeringsmodel (gemeente regelt vrijwel alles) Uitbestedingsmodel (gemeente als opdrachtgever en marktmeester) Inkoop-en samenwerkingsmodel (gemeente werkt samen met maatschappelijke organisaties, bijvoorbeeld in netwerken of wijkteams) Samenleving (burgers verantwoordelijk voor samenleving, gemeente zorgt voor vangnet) Kan ook groeimodel zijn Uitvoeringsmodel: meer expertise nodig Inkoop-en samenwerkingsmodel: expertise professional staat voorop

Toegang Welke opties zijn er (of combinaties)? Gemeente regelt uitsluitend de toegang De gemeente stelt vraagverhelderingsmethodiek vast; aanbieders passen deze toe (eventueel toegang eenvoudige zaken mandateren aan aanbieders) Sociaal wijkteam formuleert toegang en zorgt voor aansluiting op arrangementen Toegang gemeente concentreert zich op vangnet

Ketenindeling VANG NET

Risico’s Voor cliënt : -tussen wal en schip na ziekenhuisopname of tgv wegvallen ZZP’s Voor zorginstellingen : -wegvallen continuïteit : onzekerheid Voor gemeente : -beperkte financiën -tijdgebrek -claims tgv jurisprudentie Voor werknemers : -onzekerheid werkgelegenheid