Het SER-advies voor een nieuw grenswaardenstelsel: verantwoorde zorg voor gezondheid in Europees perspectief Bob Koning Secretaris Arbeidsomstandigheden VNO-NCW Utrecht, 16 november 2006

SER ●Werkgevers ●Werknemers ●Onafhankelijke leden ●Uitgangspunten werkgevers: ●Meer eigen verantwoordelijkheid bedrijven ●Europees level playing field ●Aansluiten bij Europese ontwikkelingen: REACh ●Uitgangspunten werknemers: ●Waarborg voor werknemersbescherming ●Geen verlaging beschermingsniveau ●Kwaliteitsborging grenswaarden, veilige werkwijzen en goede praktijken ●Handhaving

Een Europees grenswaardenstelsel: Waarom? REACh komt eraan, maar: Ten tijde van SER-advies nog maar een voorstel Geen oplossing voor alle stoffen Onzeker of informatie bruikbaar is voor vaststellen bedrijfsgrenswaarden Invoering REACh pas over 7 à 10 jaar Schaalvergroting: meer grenswaarden in dezelfde tijd Een Europees level palying field Verdeling van kosten over alle lidstaten

Een Europees grenswaardenstelsel: Hoe? Europese publieke grenswaarden Harmoniseren van nationale regelgevingen en handhavingspraktijken van de lidstaten van private grenswaarden Europees werkprogramma: Relevant voor de werkplek Rekening houden met ernst van het risico Eenzelfde gezondheidskundige onderbouwing van grenswaarden overeenkomstig te stellen kwaliteitseisen Vaststelling gezondheidskundige grenswaarden op Europees niveau Een Europese haalbaarheidstoets Geen tijdelijk afwijkende grenswaarden op basis van haalbaarheidstoets Wel verschillen mogelijk in plannen van aanpak inclusief tijdpad

Een Europees grenswaardenstelsel: Hoe? Europese private grenswaarden Geen vaststelling van grenswaarden maar uniformering van nationale regelgevingen en handhavingspraktijken Harmonisatierichtlijnen voor het vaststellen van bedrijfsgrenswaarden op basis van advieswaarden of van gevaarseigenschappen van stoffen (R- en S-zinnen) Belangrijk: voldoende betrouwbaarheid van producentengrenswaarden;

Nationaal grenswaardenstelsel: Waarom? Europees grenswaardenstelsel laat lang op zich wachten Als voorbereiding van Europese besluitvorming (bijv. ontwikkeling advieswaarden en uitvoeren haalbaarheidstoets

Publieke grenswaarden Publieke grenswaarde = door de overheid vastgestelde wettelijke gezondheidskundige grenswaarde Niet-haalbare publieke grenswaarde = wettelijke gezondheidskundige grenswaarde met inbegrip van stappenplan als onderdeel van het plan van aanpak om die grenswaarde te realiseren Genotoxisch-kankerverwekkende stoffen: handhaving van risicobenadering (streefniveau ; verbodsniveau ) Noodzaak van beschikbaarheid van gevalideerde meetmethoden Haalbaarheidstoets blijft nuttig

Producentengrenswaarden Verplichte VIB’s Stimulering producentengrenswaarden Steekproefsgewijze beoordeling van onderbouwingen van producentengrenswaarden Groep van deskundigen, ingebed in een deskundige organisatie Vaststelling werkprogramma door Subcommissie MAC-waarden

Goede praktijken Goede praktijk = handvat voor bedrijven in de vorm van praktisch hanteerbare oplossingen en maatregelen opdat voldaan wordt aan de bedrijfsgrenswaarde Grenswaarden ter controle of goede praktijken doeltreffend zijn Rol brancheorganisaties: prioriteiten op basis van haalbaarheidsproblemen Overheidsondersteuning gedurende overgangsfase Stofgerichte of procesgerichte aanpak

SER-voorstel Publiek stelsel (1): Werkprogramma op basis van Intrinsieke eigenschappen van een stof Relevantie voorde werkplek: gebruiksomstandigheden; reële blootstellingen; aantal blootgestelde werknemers e.d. Bezwaar tegen onderscheid hoog/laag risico Publieke grenswaarde = gezondheidskundige advieswaarde

SER-voorstel Publiek stelsel (2): Genotoxisch carcinogene stoffen en mutagene stoffen waarvoor geen gezondheidskundige grenswaarde is vast te stellen: Handhaving gezondheidskundige risicoschattingen Handhaving haalbaarheidstoets

SER-voorstel Private stelsel: Verantwoordelijkheid werkgever + instemmingsrecht OR/pvt RI&E en plan van aanpak Bedrijfsgrenswaarde: Zelf (laten) vaststellen Gebruik maken van producentengrenswaarden, landelijke advieswaarden Goede praktijk

SER-voorstel Bedrijfsgrenswaarde = door bedrijf vastgestelde en gehanteerde gezondheidskundige grenswaarde ter bescherming van werknemers tegen schadelijke gezondheidseffecten als gevolg van beroepsmatige blootstelling aan een stof

SER-Briefadvies Selectie publieke grenswaarden: Beoordeling van alle stoffen: Criterium EU-lijst grenswaarden Criterium Eigenaar CGM-stoffen SZW-toetsing (prioritaire stoffen)

SER-advies Selectie Publieke Grenswaarden

Leidraad TNOQA + Royal Haskoning Verantwoord werken met chemische stoffen op de arbeidsplaats, o.m.: Bedrijfsgrenswaarden Veilige werkwijzen Beslismodel voor gebruikers Werkplekfactoren Webapplicatie Valideren goede praktijken totveilige werkwijzen

Recente positieve ervaringen Convenant Stoffen (informatie en communicatie binnen ketens) VASt-traject Stoffenmanager (hulp bij beoordeling eigenschappen en risico’s van stoffen en bij opstellen Werkplek-Informatie-Kaart)

Uitdagingen onder meer ●Criterium ‘relevantie voor de werkplek’ Geen overgangstermijn voor invoering nieuwe stelsel Beperkt subsidiebudget Beperkte mogelijkheden voor ontwikkeling van bedrijfsgrenswaarden en goede praktijken Europees perspectief