Reputatietafel 22 januari 2009 Een visie op zorg Yvonne van Kemenade Zorggroep Eerstelijn Naaldwijk www.yvonnevankemenade.nl Reputatietafel 22 januari 2009

Opbouw Porter & Teisberg Medisch specialistische zorg Huisartsenzorg Huisarts & Medisch specialist Hoe nu verder ? Actualiteit: Cooperatievorming Vlietland Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Porter & Teisberg: Waar gaan we het over hebben? Niet over Amerikaanse gezondheidszorg Maar over de ideeën van Porter die ons aanzetten tot denken over verbeteringen in onze eigen organisatie Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Porter en Teisberg: Kern Systeem van value based competition on medical conditions of the full cycle of care Waarde: toev. voor de patiënt (gez result/dollar) Toegevoegde waarde wordt ge- creëerd in kleinste organisat. eenheid: arts –patiënt relatie Concurrentie op resultaten Leidt tot verbetering van kwaliteit, efficiency etc. Is voor iedereen een win-win situatie Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Porter …. Geeft geen oplossing, maar hoopt op verandering in manier van denken. Besef onderdeel uit te maken van een proces (value chain). Dit is het begin van een proces……niet het einde. Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Porter en Teisberg Acht principes: Focus toegevoegde waarde patiënt Concurrentie op gezondheidsresultaten Concurrentie op volledige zorgproces, medische conditie Hoge kwaliteit, minder kostbaar Ervaring aanbieders: leereffecten, schaal>, efficiency (expertteams) Regionaal/nationaal i.p.v. lokaal Informatie = fundamenteel Innovatie belonen Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Dus…. Focus Excellent zijn op je unieke waarde Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Enkele discussiepunten Porter: Fragmentatie zorgaanbod i.p.v. continuüm van zorg - Specialisatie aandoening vs rest in lokaal ziekenhuis (duur) Comorbiditeit bij ouderen & wie coördineert de zorg? Preventieve zorg en eerstelijn? Betrokkenheid patiënt bij eigen zorg proces (ook leefstijl en compliance e.d.) ? Zegt niets over hoe en bekostiging / financiële prikkels Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

2. Medisch specialistische zorg Hedendaagse 21ste eeuwse techniek/zorg wordt geleverd in een 20ste eeuwse organisatie, structuur en management. Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Observaties ziekenhuiszorg….. Gedrag: cultuur & motivatie Organisatie-graad: schaalvergroting, relatie bestuur – m.s. Doelen/Inhoud zorg: specialisatie, “samenwerking” binnen en buiten muren Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Dus…… Door ontwikkeling van de ziekenhuisorganisatie / medisch specialistische zorg Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Wat te doen ? Te breed: ziekenhuizen bieden alles aan i.p.v. keuzen Te smal: georganiseerd interventies/ vakgroepen i.p.v. integrale zorgcirkel Te lokaal: focus lokale bevolking i.p.v. regionaal/nationaal. (Porter Teisberg) Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Dus.........? Differentiatie Keuze maken Doen waar je goed in bent Daar waar groei in zit Waar zit de toegevoegde (patienten) waarde? Betekent… Segmenteren en (zorg)processen Onderscheidend vermogen (vaardig, aardig & veilig) Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Topreferente zorg (UMC’s) Meerwaarde patiënten: Segmenten van zorg: Acute/spoedzorg Planbare zorg routine complex Chronische zorg Topklinische zorg Topreferente zorg (UMC’s) Meerwaarde patiënten: Bereikbaarheid/ toegankelijkheid (fysiek/ lokaal) Gespecialiseerde centra: ervaring, volume, efficiency (franchise) Integrale zorgproces Innovatie & ontwikkeling Uitkomst- indicatoren vs wat wil de patiënt? Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Kleine stapjes richting .....? Kleine stapjes de goede richting in: Meerjarenbeleid: segmenten en klantenperspectief, visie-ontwikkeling Denken in toegevoegde waarde patient: DBC, IGZ, CQ indexen …. P & C cyclus: o.a. indicatoren, productie/kosten, klantonderzoeken.. Business units (vakgroepen?) Zorgpaden/zorgprocessen Transmurale zorg en ketenzorg Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

3. Huisartsenzorg Hedendaagse 21ste eeuwse techniek/zorg wordt geleverd in een 20ste eeuwse organisatievorm. Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Observaties huisartsenzorg 1. Gedrag: persoonlijk betrokken, enthousiasme, vrijwilligheid en betrokkenheid 2. Organisatiegraad: van kleinschaligheid naar vergroting 3. Doelen/inhoud zorg: van generalisme & allround naar specialisatie, bv chronische (keten)zorg Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Dus…… Door ontwikkeling van de huisartsenzorg/ huisartsenorganisatie Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Wat te doen ? Te breed: huisartsen bieden alles aan i.p.v. keuzen Te smal: GOED/HOED/groepspraktijken (samenwerking 1ste – 2 de lijn) i.p.v. integrale zorgcirkel Te lokaal: focus lokale bevolking i.p.v. regionaal/nationaal. (Porter & Teisberg) Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Dus.........? Differentiatie Keuze maken Doen waar je goed in bent Daar waar groei in zit Waar zit toegevoegde waarde patient? Betekent… Segmenteren en (zorg)processen Onderscheidend vermogen (vaardig, aardig & veilig) Organiseren & massa creëren Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Segmenten huisartsen zorg Poortwachter Zorgverlener (generalisme vs specialisme) Regisseur Acute zorg / spoed Planbare zorg Chronische zorg Palliatieve zorg (Preventie) Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Kleine stapjes richting? ….. Coöperatievormings tendens Verandering positie/machtsbalans regio Ontwikkeling regionale zorg & onderst: DM, COPD, EDC Maar??: Persoonlijke betrokkenheid? Verloskunde, Apotheek, 06 11 en later 112 i.p.v. gewoon langsgaan Kwaliteitsverlies voor de patiënt – verbet. diabetes e.d. Versnippering zorg rondom patiënt Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

4. Huisartsen & Specialist Specialisten Zorg: Na verwijzing Zorg: proces-onderdeel, specialist Ziekte-insteek, kortdrd Organisatie & gedrag: Institutie “Samenwerking” “Over”-geprofessionaliseerd Huisartsen Zorg Prtwachter, broodheer 2de lijn Zorg: rondom proces, regisseur, generalist Patient-insteek, langdr contact Organisatie & gedrag: Dicht bij burger Versnippering Aan het professionaliseren Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

5. Hoe nu verder Beleid: Verschuiving zorg: vraag en behandeling Opschaling zorg: 2 naar 1 en acad naar perifeer Doel: Allemaal: beste zorg voor patiënt (wat toeg waarde?) Dus: Zorg rondom patiënten organiseren Af van 1ste en 2de lijn, denken: diabeteszorg e.d. (vloeiende lijnszorg) onafhankelijk, wie wat waar doet Verschuiving specialist - generalist Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Hoe verder…. 1. Positionering en visievorming 2. Proces van organisatie & gedragsveranderingen (comminucatie!): Maar strijd om de eerstelijn!: financiën vs kwaliteit van zorg Alles zelf doen (financiële motieven) Uitbesteden aan meest professionele aanbieder (kwaliteit van zorg) Cultuur/zachte kant: leren samenwerken en afstemmen Ieders competenties beter benutten (patiënt goede plaats), complementair Elkaar respecteren, meerwaarde van elkaar zien Met elkaar in gesprek blijven (bellen ipv e-mailen!....) Professionalisering organisatie Samen verder, win-win situatie Binding/Betrokkenheid creëren!!!!!! Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Discussie Toegevoegde waarde: ten koste van???: - tw van specialisatie gaat ten koste van integrale benadering patient (huisarts) - tw medische aandoening/integrale zorgcirkel vs - Integrale patientenbenadering, ook ikv comorbiditeit Toegevoegde waarde = uitkomst van iets, gerelateerd aan doel - tw op verschillende niveau’s, andere doelen Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Welke niveau? Toeg. waarde Vrager/pat Aanbieder Micro Individueel Arts-patient Meso Groep pat/diagn categorieen Instellingsniveau Macro Landelijk pat organ. Gezondheidszorg-niveau Nw econo-mie Maatschappelijk Maatschap- pelijk niveau Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Actualiteit: Coöperatievorming Vlietland Deelnemers Coop (7 leden, 74% belang): DSW Verpleeg-&verzorgingshuizen (3): Specialisten en medewerkers Vlietland Coöperatie huisartsen ???? (26%) Doel: betrokken partijen zonder winstoogmerk gaan samenwerken en investeren in kwalitatief regionale (keten) zorg Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Coop. Vlietland Reden/Oorzaak: financieel Stand van zaken: Verhuizing nieuwbouw 1-1-2009 Overeenstemming tussen deelnemers Samenwerkingsovereenkomst getekend Samen 18,5 miljoen investeren Streven voor 1 juli 2009: Oprichting Cooperatie en nw regionale bestuurlijke structuur Vlietland gerealiseerd (BV) Geen overname! (zelfstandigheid leden) Formele procedures VWS, NZa NMa e.a. afronding voor 1 juni 2009 Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Ziekenhuis: Stchting wordt BV Stichting: ontbreken van eigenaar met eigen belang Coöperatie fungeert als Holding Coöperatie 100% eigenaar en enig aandeelhouder Ziekenhuis BV Coöperatieleden in collectief zeggenschap ivv ledenraad (AVA) Raad van Commissarissen Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Beoogde structuur 7 Cooperatie leden, AVA (74%=18,5 mln): DSW (40%) V&V (3) MS & personeel Huisartsen cooperatie ??? (26%=6,25 mln) Vlietland BV (was Stichting Vlietland) Cooperatie als holding Cooperatiebestuur = RvC Alg dir Coop = vz RvB Vlietland) Raad van Commiss. Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Hoe werkt een cooperatie? Voorbeeld van Rabobank Ledenzeggenschap Lokale organisatie Reservering winst Succes Rabobank: Klantenorientatie (custumer value, geen winstuitk) Doelstelling bewaakt voor klanten die lid zijn Relatie met gemeenschap van klanten Organisatiestructuur en cultuur waarin ondernemerschap wordt gestimuleerd Solide en betrouwbaar Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Voordelen Patienten: Dicht bij huis: versterking regionale zorg Toegevoegde waarde: kwal. verhoging, ketenzorg, integrale zorg en contin. Sluit aan bij toekomstige vraagontwikkeling: vergrijzing, co-morbiditeit >… Zorgaanbieders: Behoud regionale zorgaanbod totale keten incl zh Wederzijdse betrokkenheid, belang en afstemming keten Zicht/dicht op kwaliteit van zorg in de keten Zorgverzekeraar: Behoud regionale ziekenhuis, 70% DSW verzekerden = invloed beleid Kwaliteit van (keten)zorg & efficiency Belangrijker speler op regionale vlak (itt landelijke verzekeraars) Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009

Kritiekpunten Marktwerking: concurrentie vs samenwerking Gescheiden rollen marktpartijen Keuzevrijheid patienten Belang verzekeraar vs belang zh: (kosten vs kwaliteit) Motie Schippers (dec 2008): verzekeraars mogen geen aanbieders overnemen (tenzij beperkte periode) Amerikaanse “toestanden” (HMO) s Kaiser Permanente NZa: Aanmerkelijke marktmacht? Misbruik AM? Mededingingswet Reputatietafel 22 januari 2009 Reputatietafel 22 januari 2009