Een visie op zorg Yvonne van Kemenade Zorggroep Eerstelijn Naaldwijk www.yvonnevankemenade.nl Stolteleergang 5 februari 2009 Stolteleergang 5 februari 2009

Opbouw Porter & Teisberg Medisch specialistische zorg Huisartsenzorg Huisarts & Medisch specialist Hoe nu verder ? Actualiteit: Cooperatievorming Vlietland Stolteleergang 5 februari 2009 Stolteleergang 5 februari 2009

Porter & Teisberg: waar gaan we het over hebben? Niet over Amerikaanse gezondheidszorg Maar over de ideeën van Porter die ons aanzetten tot … Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009 Denken over Verbeteringen In onze eigen organisatie Stolteleergang 5 februari 2009 4

Porter en Teisberg: Kern Systeem van value based competition Waarde wordt toevoegd voor de patiënt Toegevoegde waarde: in kleinste organisat. eenheid: arts –patiënt relatie Leidt tot verbetering: kwaliteit, efficiency etc. Voor iedereen win-win situatie Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009 Porter …. Geeft geen oplossing, maar hoopt op verandering in manier van denken. Besef onderdeel uit te maken van een proces (value chain). Stolteleergang 5 februari 2009

Porter …. Dit is het begin van een proces……niet het einde. Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009 Porter en Teisberg Focus toegevoegde waarde patiënt Concurrentie op resultaten Volledige zorgproces, medische conditie Hoge kwaliteit, minder kostbaar Meer ervaring, vergroot leereffect, schaal>, efficiency (expertteams) Regionaal/nationaal ipv lokaal Informatie = fundamenteel Innovatie belonen Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009 Dus...... - Focus - Excellent zijn op je unieke waarde Stolteleergang 5 februari 2009

Enkele discussiepunten Porter/1: Fragmentatie zorgaanbod i.p.v. continuüm van zorg: Specialisatie aandoening vs rest in lokaal ziekenhuis (duur) “Hospitals exist for a reason”. Comorbiditeit bij ouderen & wie coördineert de zorg? Stolteleergang 5 februari 2009

Enkele discussiepunten Porter/2: Preventieve zorg en eerstelijn? Betrokkenheid patiënt bij eigen zorg proces (ook leefstijl en compliance e.d.) ? Zegt niets over hoe en bekostiging / financiële prikkels Stolteleergang 5 februari 2009

2. Medisch specialistische zorg Hedendaagse 21ste eeuwse techniek/zorg wordt geleverd in een 20ste eeuwse organisatievorm. Stolteleergang 5 februari 2009

Observaties ziekenhuis- zorg Stolteleergang 5 februari 2009

Observaties ziekenhuiszorg….. Gedrag: cultuur & motivatie Organisatie-graad: vergroting Bestuurlijk: relatie bestuur – m.s. Doelen/Inhoud zorg: specialisatie, “samenwerking” binnen/buiten muren Stolteleergang 5 februari 2009

Dus…… Door ontwikkeling van de ziekenhuisorganisatie / medisch specialistische zorg Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009 Wat te doen ? Te breed: ziekenhuizen bieden alles aan i.p.v. keuzen Te smal: georganiseerd interventies/ vakgroepen i.p.v. integrale zorgcirkel Te lokaal: focus lokale bevolking i.p.v. regionaal/nationaal. Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009 Dus.........? Differentiatie Keuze maken Doen waar je goed in bent Daar waar groei in zit Waar zit de toegevoegde (patienten) waarde? Betekent… Segmenteren en (zorg)processen Onderscheidend vermogen (vaardig, aardig & veilig) Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009 Segmenten van zorg: Acute/spoedzorg Planbare zorg routine complex Chronische zorg Topklinische zorg Topreferente zorg (UMC’s) Meerw patiënten: Bereikbaarheid/ toegankelijkheid (fysiek/ lokaal) Gespecialiseerde centra: ervaring, volume, efficiency (franchise) Integrale zorgproces Innovatie & ontwikkeling Uitkomst- indicatoren vs wat wil de patiënt? Stolteleergang 5 februari 2009

Grote veranderingen realiseren met kleine stapjes Stolteleergang 5 februari 2009

Kleine stapjes richting .....? Meerjarenbeleid ASz: segmenten en klantenperspectief, visie-ontw. Denken in toegevoegde waarde patient: DBC, IGZ, CQ indexen …. P & C cyclus: o.a. indicatoren, productie/kosten, klantonderz.e.d. Business units (vakgroepen?) Zorgpaden/zorgprocessen Transmurale zorg en ketenzorg Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009 3. Huisartsenzorg Hedendaagse 21ste eeuwse techniek/zorg wordt geleverd in een 20ste eeuwse organisatie, structuur en management. Stolteleergang 5 februari 2009

Observaties huisartsenzorg 1. Gedrag: persoonlijk betrokken, cultuur: enthousiasme, vrijwilligheid en betrokkenheid 2. Organisatiegraad: van kleinschaligheid naar vergroting (veel eilandjes) 3. Doelen/Inhoud zorg: van generalisme & allround naar specialisatie, bv chronische (keten)zorg Stolteleergang 5 februari 2009

Dus…… Door ontwikkeling van de huisartsenzorg/ huisartsenorganisatie Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009 Wat te doen ? Te breed: huisartsen bieden alles aan i.p.v. keuzen Te smal: GOED/HOED/groepspraktijken (samenwerking 1ste – 2 de lijn) i.p.v. integrale zorgcirkel Te lokaal: focus lokale bevolking i.p.v. regionaal/nationaal. Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009 Dus.........? Differentiatie Keuze maken Doen waar je goed in bent Daar waar groei in zit Waar zit toegevoegde waarde patient? Betekent… Segmenteren en (zorg)processen Onderscheidend vermogen (vaardig, aardig & veilig) Organiseren & massa creëren Stolteleergang 5 februari 2009

Segmenten huisartsen zorg Poortwachter Zorgverlener (generalisme vs specialisme) Regisseur Acute zorg / spoed Planbare zorg Chronische zorg Palliatieve zorg (Preventie) Stolteleergang 5 februari 2009

Kleine stapjes richting? ….. Coöperatievormings tendens Verandering positie/machtsbalans regio Ontwikkeling regionale zorg & onderst: DM, COPD, EDC Maar??: Persoonlijke betrokkenheid? Verloskunde, Apotheek, 06 11 en later 112 i.p.v. gewoon langsgaan Kwaliteitsverlies voor de patiënt – verbet. diabetes e.d. Versnippering zorg rondom patiënt Stolteleergang 5 februari 2009

4. Huisartsen & Specialist Specialisten Zorg: Na verwijzing Zorg: proces-onderdeel, specialist Ziekte-insteek, kortdrnd Organisatie & gedrag: Institutie “Samenwerking” “Over”-geprofessionaliseerd Huisartsen Zorg Prtwachter, broodheer 2de lijn Zorg: rondom proces, regisseur, generalist Patient-insteek, langdr contact Organisatie & gedrag: Dicht bij burger Versnippering Aan het professionaliseren Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009 5. Hoe nu verder? Beleid: Verschuiving zorg: vraag en behandeling Opschaling zorg: 2 naar 1 en acad naar perifeer Doel: Allemaal: beste zorg voor patiënt (wat toeg waarde?) Dus: Zorg rondom patiënten organiseren Af van 1ste en 2de lijn, denken: diabeteszorg e.d. (vloeiende lijnszorg) onafhankelijk, wie wat waar doet Verschuiving specialist - generalist Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009 Hoe verder…. 1. Positionering en visievorming 2. Proces van organisatie & gedragsveranderingen (comminucatie!): Maar strijd om de eerstelijn!: financiën vs kwaliteit van zorg Alles zelf doen (financiele motieven) Uitbesteden aan meest professionele aanbieder (kwaliteit van zorg) Cultuur/zachte kant: leren samenwerken en afstemmen Ieders competenties beter benutten, complementair Elkaar respecteren Met elkaar in gesprek blijven (bellen ipv e-mailen!) Professionalisering organisatie Samen verder, win-win situatie Binding/Betrokkenheid creëren!!!!!! Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009 Discussiepunten Toegevoegde waarde: ten koste van???: - tw van specialisatie gaat ten koste van integrale benadering patient (huisarts) - tw medische aandoening/integrale zorgcirkel vs Integrale patientenbenadering, ook ikv comorbiditeit Toegevoegde waarde = uitkomst van iets, gerelateerd aan doel - tw op verschillende niveau’s, andere doelen Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009 Welke niveau? Toeg. waarde Vrager/pat Aanbieder Micro Individueel Arts-patient Meso Groep pat/diagn categorieen Instellingsniveau Macro Landelijk pat organ. Gezondheidszorg-niveau Nw econo-mie Maatschappelijk Maatschap- pelijk niveau Stolteleergang 5 februari 2009

6. Actualiteit: Coöperatievorming Vlietland Deelnemers Coop (7 leden, 74% belang)): DSW 3 Verpleeg-&verzorgingshuizen Specialisten en medewerkers Vlietland Coöperatie huisartsen ???? (26%) Doel: betrokken partijen zonder winstoogmerk gaan samenwerken en investeren in kwalitatief regionale (keten) zorg Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009 Coop. Vlietland Reden/Oorzaak: financieel Stand van zaken: Verhuizing nieuwbouw 1-1-2009 Overeenstemming tussen deelnemers Samenwerkingsovereenkomst getekend Samen 18,5 miljoen investeren Streven voor 1 juli 2009: Oprichting Cooperatie en nw regionale bestuurlijke structuur Vlietland gerealiseerd (BV) Geen overname! (zelfstandigheid leden) Formele procedures VWS, CS, NZa NMa e.a.: afronding voor 1 juni 2009 Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009 Ziekenhuis: Stichting wordt BV Stichting: ontbreken van eigenaar met eigen belang Coöperatie fungeert als Holding Coöperatie 100% eigenaar en enig aandeelhouder ZH- BV Coöperatieleden in collectief zeggenschap ivv ledenraad (AVA) Raad van Commissarissen c Stolteleergang 5 februari 2009

Beoogde structuur 7 Cooperatie leden, AVA (74%=18,5 mln): DSW (40%) V&V (3) MS & personeel Huisartsen ??? (26%=6,25 mln Cooperatie als holding Cooperatiebestuur = RvC Alg dir Coop = vz RvB Vlietland Vlietland BV (was Stichting Vlietland) R.v.C. Stolteleergang 5 februari 2009

Meerwaarde cooperatie-model? Governance (Toezicht): - Belangen van leden - Correctie achterban Besturing (RvB-ms): - Externe druk leden op interne keuzen en bedrijfsvoering Integrale zorg: - Positieve impuls regionale ketenzorg Meer gelijk gerichte belangen Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009 Voordelen Patienten: Dicht bij huis: versterking regionale zorg Toegevoegde waarde: kwal. verhoging, ketenzorg, integrale zorg en contin. Sluit aan bij toekomstige vraagontwikkeling: vergrijzing, co-morbiditeit >… Zorgaanbieders: Behoud regionale zorgaanbod totale keten incl zh Wederzijdse betrokkenheid, belang en afstemming keten Zicht/dicht op kwaliteit van zorg in de keten Zorgverzekeraar: Behoud regionale ziekenhuis, 70% DSW verzekerden = invloed beleid Kwaliteit van (keten)zorg & efficiency Belangrijker speler op regionale vlak (itt landelijke verzekeraars) Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009 Kritiekpunten Marktwerking: concurrentie vs samenwerking Gescheiden rollen marktpartijen Keuzevrijheid patienten Belang verzekeraar vs belang zh: (kosten vs kwaliteit) Motie Schippers (dec 2008): verzekeraars mogen geen aanbieders overnemen (tenzij beperkte periode) Amerikaanse “toestanden” (HMO) s Kaiser Permanente NZa: Aanmerkelijke marktmacht? Misbruik AM? Mededingingswet Stolteleergang 5 februari 2009

Verandering roept weerstand op. Onder druk wordt alles vloeibaar! Stolteleergang 5 februari 2009

Stolteleergang 5 februari 2009