Netwerk GGZ Kempen Samen sterk in Geestelijke Gezondheidszorg Voorstelling aan de externe partners 15 mei 2012

Inhoud Inleiding door Eric Nysmans Toelichting over het Netwerk GGZ Kempen door Hans Verbiest Voorstelling van de concrete veranderingen door Jeroen Dillen, netwerkcoördinator. De positie van de huisarts, dr Inge Van Kerkhoven De positie van de psychiater, dr Roel Van Roy Vragen

Eric Nysmans Leidend ambtenaar Welzijnszorg Kempen

GGZ in België Vooral veel capaciteit intramuraal Weinig ambulante zorg GGZ in de Kempen

Veel noden, te weinig efficiëntie Prevalentie van psychische problemen is hoog GGZ niet altijd performant (vb. suïcidecijfers) Te weinig continuïteit van zorg

Vermaatschappelijking van de GGZ Te veel ziekenhuisopnames: ingrijpend voor betrokkene en hoge maatschappelijke kost Het kan en moet anders Hulp bieden op de meest aangewezen plaats

PSY107: opportuniteit volop aangegrepen Regionaal netwerk voor geestelijke gezondheidszorg Intense dialoog met eerstelijnszorg en thuiszorg

Hans Verbiest Voorzitter Netwerk GGZ Kempen

PSY107: wat is dat? Initiatief van federale en regionale overheden Realisatie van regionale netwerken van organisaties die samen verantwoordelijk zijn voor het zorgaanbod in hun regio Nieuwe zorgvormen realiseren door bedden af te bouwen Projectcontext

GGZ Kempen: wie is dat? PZ = Psychiatrisch ziekenhuis OPZ GEEL PAAZ = Psychiatrische Afdeling Algemeen Ziekenhuis AZ TURNHOUT CGG = Centrum Geestelijke Gezondheidszorg CGG KEMPEN IBW = Initiatief voor Beschut Wonen BESCHUT WONEN KEMPEN PVT = Psychiatrisch Verzorgingstehuis PVT SALTO (OPZ GEEL, Geel) PVT DE LIEREMAN (PC ST AMEDEUS, Oud-Turnhout)

Model met vijf functies Vraaggestuurd in plaats van aanbodgestuurd Gericht op zorg in de thuisomgeving Gericht op flexibele interventiemogelijkheden Integratie van intramurale en ambulante middelen in één strategie

Het project is een project Projectperiode 2011-2014. Negen projecten. Doelgroep volwassenen. Zorgvernieuwing door afbouw van bedden. Zoeken en oefenen en dus ook fouten maken maar voortdurend bijsturen. Project binnen bestaande realiteit en bestaande capaciteiten. => Een aantal structurele knelpunten blijven bestaan!

Werking Netwerk GGZ Kempen Dagelijks beheer door coördinatiecomité: directies van betrokken instellingen, experten, nwc Open werkgroepen rond deelprojecten met participatie van eerstelijnszorg, cliënten en familie Ondersteuning door de overheid: vorming, ervaringsuitwisseling, buitenlandse stages, coaching door buitenlandse experten Netwerkcoördinator

Jeroen Dillen Netwerkcoördinator GGZ Kempen

GGZ Kempen: doelstellingen Meer mensen sneller in de juiste zorg Getrapte zorg: geen complexe interventies als er minder ingrijpende alternatieven zijn Meer samenwerking binnen de GGZ Meer samenwerking met de actoren rond de GGZ Meer participatie van cliënten en familie

GGZ Kempen: deelprojecten Nieuw systeem van aanmelding en doorverwijzing F1: Nieuw aanmeldingsteam F2a: Nieuw mobiel crisisteam F2b: Nieuw mobiel team voor langdurige zorg F3: Reorganisatie van het zorgaanbod rond arbeid, dagbesteding en vorming F4: Intensifiëring van het residentiële zorgaanbod en meer afstemming op de overige zorgvormen F5: Centrale aanmelding woonzorg, gemeenschappelijke strategie rond optimalisatie van het zorgaanbod

Aanmelding Aanmelden bij GGZ: enkel indien eerstelijnszorg niet volstaat Hulpvraag screenen en alternatieven overwegen Aanmelden op één centraal punt

Vijf prioritaire verwijzers Huisarts Privé psychiater CAW De Kempen Spoed AZ Politie

Vijf prioritaire verwijzers Hebben voldoende expertise om de hulpvraag te kunnen screenen in functie van al dan niet doorverwijzing naar GGZ Zijn belangrijk in functie van continuïteit van zorg na interventie van GGZ (huisarts, CAW, psychiater) Hebben specifieke opdracht die rechtstreekse aanmelding in GGZ noodzaakt (spoed, politie) AMT is bereikbaar voor informatie en advies en coaching op casusniveau voor alle partners.

Cliënten, familie, overige diensten Eerst contact nemen met prioritaire verwijzer, bij voorkeur huisarts of CAW Specifieke opdracht voor politie en spoed AMT is bereikbaar voor informatie en advies en coaching op casusniveau voor alle diensten. Bij voorkeur worden ook huisarts en CAW betrokken.

Cliënt Familie Eerstelijnszorg Huisarts Spoed AZ CAW Politie Psychiater Aanbod buiten het netwerk Aanmeldingsteam (AMT) Functie 1: Ambulante zorg Functie 3: Psychosociale rehabilitatie Functie 2: Mobiele teams CKB-team LZ-team Functie 5: Specifieke woonvormen Functie 4: Gespecialiseerde residentiële zorg Netwerk Geestelijke Gezondheidszorg Kempen (GGZ Kempen)

CAW De Kempen Videofragment Waarvoor kan je er terecht? Hoe werkt het onthaal?

CAW zorgaanbod Onthaal en begeleiding bij welzijnsvragen Centraal telefoonnummer 014 21 08 08 Aanloopadres: Herentals Gesprek op dienst: Herentals, Turnhout, Geel, Mol Gratis en vertrouwelijk Perspectief bieden. Bijkomende begeleiding mogelijk in CAW of andere dienst.

Videofragment Aanmelding Hoe werkt het Aanmeldingsteam?

F1 Aanmeldingsteam - werking Nieuw netwerkteam met psychologen, maatschappelijk werker en administratieve kracht Ondersteuning door psychiaters van Crisisteam CKB Beschikbaar tijdens kantooruren via 014 57 91 00. Onthaal buiten kantooruren: team CKB Aanmeldingen door prioritaire verwijzers Info, advies en coaching voor alle partners

F1 Aanmeldingsteam - aanbod Poortfunctie Onthaal van nieuwe aanmeldingen Screening van aanmeldingen Gericht advies en doorverwijzing Crisishulpverlening Eerste dringende opvang van cliënten met suïcidedreiging ELP: kortdurende begeleidingen Samenwerking met Crisisteam CKB en opnameafdelingen Coaching Telefonische beschikbaarheid voor informatie en advies

F2: Mobiele teams Nieuwe zorgvorm Mensen zo veel mogelijk thuis begeleiden, ook als de psychische problemen heel ernstig of acuut zijn Acute problemen: CKB-team Langdurige zorg: LZ-team

Crisis- en Kortdurende Behandeling Videofragment Crisis- en Kortdurende Behandeling Hoe werkt het CKB-team?

F2a: CKB = Crisis en Kortdurende Hulpverlening Multidisciplinair mobiel team met verpleegkundigen, psychologen, maatschappelijk werkers en psychiaters. Ook huisarts is toegevoegd aan dit team. Inschakeling Via Aanmeldingsteam: CKB als poort tot opname Door een andere GGZ-dienst Voorwaarden Crisis, geen urgentie (levensbedreigend) Veiligheid medewerkers Draagkracht context

F2a: CKB = Crisis en Kortdurende Hulpverlening Doelstelling Opnames vermijden Opnames verkorten Hoe? Snelle tussenkomst, intensieve begeleiding Nauwe samenwerking met andere hulpverleners Beperkte behandelduur Warme overdracht naar andere zorg Werktijden Interventies 8u-22u, 7/7 Telefonische permanentie tijdens de nacht

Mobiel team voor langdurige zorg. Videofragment Mobiel team voor langdurige zorg. Hoe werkt het LZ-team?

F2b: LZ = Langdurige Zorg Multidisciplinair mobiel team. Ook huisarts. Psychiatrische thuiszorg voor mensen met ernstige en langdurige problemen. Inschakeling Via Aanmeldingsteam Door een andere GGZ dienst Voorwaarden Ernstige en langdurige problematiek Andere hulpverlening is onvoldoende Duidelijke meerwaarde voor zorg aan huis

F2b: LZ = Langdurige Zorg Doelstellingen Vergroten van zelfredzaamheid Kwaliteitsvol leven ondanks beperkingen Maximale sociale integratie Uitbouw van steunend netwerk Hoe? Begeleiding aan huis door individueel casemanager Coaching en zorgoverleg Nauwe samenwerking met huisarts en thuiszorgdiensten Werktijden Tijdens kantooruren Uitzonderlijk ‘s avonds en op zaterdag

F3: rehabilitatie Geheel van initiatieven gericht op de maatschappelijke integratie van mensen met (ernstige en langdurige) psychische problemen Diverse domeinen: arbeid, dagbesteding, vrijetijdsbesteding, vorming en opleiding, … Verzameling van categoraal en niet-categoraal aanbod

F3: rehabilitatie – doelstellingen netwerk Diverse initiatieven vanuit GGZ integreren in een regionale strategie Problematiek dagactiviteitencentra Ongelijke spreiding bestaand zorgaanbod Waar mogelijk zorgaanbod uitbreiden Aanvraag revalidatiecentrum via vzw Kader Uitklaren van opdracht gespecialiseerde GGZ versus reguliere dienstverlening

F3: rehabilitatie – prioritaire thema’s Arbeid Behoud van arbeid (Re)integratie in arbeid Arbeidstrajectbegeleiding Nieuwe beleidsvisie op arbeid: W² Zinvolle dagbesteding Basaal aanbod in GGZ Toegankelijkheid van niet-categoraal aanbod Vorming en opleiding Vroegdetectie Samenwerking

F4: intensifiëring residentiële zorg Minder behandeling in het ziekenhuis Afbouw van behandelbedden in OPZ Geel Samenwerking tussen OPZ/PAAZ en CKB in functie van opnamevoorkomend en opnameverkortend werken Intensifiëring Plannen voor uitbreiding PAAZ Behandelen van meer complexe problematiek Samenwerking binnen F4 Taakverdeling Problematiek opnamecapaciteit Visie transmurale zorg

F5: woonzorg Bestaand zorgaanbod Doelstellingen Beschut Wonen Kempen PVT Salto Pleegzorg OPZ Geel PVT De Liereman Doelstellingen Procedures rond aanmelding en instroom afstemmen Gedeelde strategie rond optimalisatie zorgaanbod

F5: woonzorg - instroom Aanmelding - Via Aanmeldingsteam of via andere GGZ-dienst Uniforme procedure. Woonzorgpartners zoeken samen naar passend aanbod Bovenregionale opdracht PVT2 en Pleegzorg Woonzorgaanbod reorganiseren Continuum van woonvormen, van maximaal omkaderd met begeleiding 24/24 naar maximaal geïntegreerd met beperkte ondersteuning Samenwerking GGZ en reguliere huisvestingsactoren

Dr. Inge Van Kerkhoven Huisarts

GGZ in de huisartsenpraktijk Inleiding GGZ door de huisarts Reorganisatie van de GGZ Taak van de huisarts in het Netwerk GGZ Kempen

Inleiding Psychisch ‘onwelbevinden’ bij ¼ Belgen 70% van alle psychische problemen komen bij HA 1/3 hiervan wordt doorverwezen Rol van de huisarts: - Eerste laagdrempelige contact - Herkennen van mentale aandoening - Begeleiden en zo nodig doorverwijzen

GGZ door de huisarts 3/100 consulten: diagnose mentale aandoening Meest gestelde diagnoses: Depressie Acute stressreactie Slaapstoornissen Angst en nervositas

GGZ door de huisarts Prevalentie van ernstige psychische aandoeningen (EPA) in een huisartsenpraktijk is 2% Prevalentiecijfer is vertekend 30% geen zorg 20% enkel somatische zorg 50% in GGZ

GGZ door de huisarts Gevolgen van EPA Afhankelijkheid van derden voor dagelijks functioneren, invaliditeit Stigmatisering door omgeving en hulpverleners Verslaving aan drugs en alcohol Comorbiditeit voor ernstige lichamelijke aandoeningen

Reorganisatie van de GGZ Hoe de lichamelijke en geestelijke gezondheid van doelgroep EPA verbeteren? Educatie aan zorgverleners (bewustwording ongelijkheid, adequaat inschatten van risico’s, …) Monitoring van risicofactoren Minder stigmatisering en discriminatie Integratie van leefstijladvies in behandelprogramma’s Empowerment van de patiënt Coördinatie lichamelijke en geestelijke gezondheidszorg, samenwerking tussen eerste en tweede lijn

Taak van HA in het Netwerk 4 uur in CKB-team, 4 uur in LZ-team Geen patiëntencontacten, patiënt behoudt de eigen huisarts Verantwoordelijkheid voor de psychiatrische behandeling ligt bij de psychiater

Taak van HA in het Netwerk Feedback bij outcomemonitoring Bewaakt HA-belangen in het team / coaching Bewaakt communicatie met HA / aanspreekpunt Contact: inge.vankerkhoven@ggzkempen.be

Besluit Mentale aandoeningen presenteren zich op zeer uiteenlopende wijze HA in eerstelijn: rol in herkennen, begeleiden en coördineren van zorg Nood aan betere en adequatere zorg Multidisciplinaire samenwerking onontbeerlijk

Dr. Roel Van Roy / Dr. Liesbeth Jaspers Psychiater

De psychiater in het Netwerk GGZ Kempen Drie psychiaters maken deel uit van het CKB-team en ondersteunen het Aanmeldingsteam: Dr. Mieke Opgenhaffen Dr. Roel Van Roy Dr. Liesbeth Jaspers Twee psychiaters maken deel uit van het LZ-team Dr. Tom Geuens Dr. Mieke Celen

De psychiater in het netwerk: algemeen Diagnosestelling Medicatie Complexe casussen Medico-legale problemen Trainingsopdracht Communicatie met andere artsen Beleidsopdracht Coaching en inschatting, maar taak van de ambulante hulpverleners blijft zoveel mogelijk behouden

De psychiater in AMT Van overheidswege geen psychiater voorzien in het aanmeldingsteam Onze visie: poortfunctie van aanmeldingsteam is niet mogelijk zonder beroep te kunnen doen op psychiatrische expertise, vooral bij acute vragen Dus: psychiaters in CKB zijn ook consulteerbaar voor medewerkers van het aanmeldingsteam

Rol van de psychiater in AMT Psychiater wordt geraadpleegd bij acute hulpvragen en bij complexe casussen Bij aanmelding door arts (huisarts, psychiater, spoedarts) is er mogelijkheid tot rechtstreeks overleg met psychiater Cliënt in kortdurende behandeling kan door psychiater worden gezien voor inschatting

Rol van de psychiater in CKB Briefing: Beoordeling aanmeldingen en inclusies Interventiestrategie in probleemsituaties Patiëntenbespreking: Doelstellingen en strategie bepalen Traject na CKB Consultaties Crisisinschatting Medicamenteuze behandeling Overleg met betrokken hulpverleners

De concrete inzet van psychiatertijd Vier dagen per week psychiater aanwezig Briefings AMT + CKB Twee consultatiemomenten Beleid en communicatie Bij afwezigheid van de AMT/CKB-psychiater: steeds mogelijkheid tot overleg met psychiater van wacht in OPZ Geel Voor overleg bij dringende hulpvragen Voor overleg in crisissituaties

Rol van de psychiater in LZ Beoordeling van aanmeldingen, beslissing over inclusie Medicatie Advies in complexe casussen Overleg met behandelend psychiater buiten het team

014 57 91 00 Start nieuwe werking: 21 mei 2012 Centraal aanmeldingsnummer: 014 57 91 00 Voor nieuwe aanmeldingen (door één van de vijf prioritaire verwijzers) Voor coaching op casusniveau

www.ggzkempen.be Meer info Projectwebsite Contact info@ggzkempen.be of T 014 57 93 51 Netwerkcoördinator Jeroen Dillen, gsm 0498 93 24 10 jeroen.dillen@ggzkempen.be

Planning Permanente opvolging en bijsturing Blijvende participatie van projectpartners o.a. door terugkoppeling evaluatie naar werkgroepen Groeiende participatie van cliënten en familie

Planning F1: Samenwerking met zelfstandige psychologen F2: Werking nieuwe teams evalueren op korte termijn, terugkoppeling naar de werkgroepen F3: Eerst thema arbeid, nadien de andere thema’s. Overleg met lokale besturen is aangewezen. F4: Verdere samenwerking zoeken. F5: Samenwerking zoeken met huisvestingsactoren via Kempisch Woonplatform …

Vragen?