Federatie Vrijzinnige Centra

Federatie Vrijzinnige Centra vzw Lidorganisatie Unie Vrijzinnige Verenigingen Secretariaat : V.L.C. "De Fakkel" Spuikomlaan 2 8450 Bredene Tel/fax 059/32.64.95 e-mail : fvc@skynet.be

Dagelijks Bestuur : Voorzitter : Ondervoorzitter : Tweede ondervoorzitter : Secretaris : Penningmeester : Administratief medewerker : Etienne Vercarre Hervé Depreeuw Michel Van Esbroeck Nino Coussement Francine Lefèvre Tom Demarest

Werking De Federatie Vrijzinnige Centra stelt zich tot doel het vrijzinnig sociaal-cultureel werk en de morele en sociale dienstverlening via de centra en hun werking te bevorderen. Zij wil daarvoor fungeren als gespreksplatform, het gemeenschappelijk, filosofisch, inhoudelijk en organisatorisch concept van de vrijzinnige centra versterken en de bestaande en op te richten centra begeleiden, steunen en stimuleren door het verstrekken van praktische, technische adviezen en het uitwisselen van praktijkervaring. Wie met een nieuw centrum wil starten en problemen heeft kan ook bij de federatie zijn licht opsteken.

Ontstaan In afwachting van de erkenning werden in het Vlaamse landsgedeelte, willekeurig verspreid en onder diverse benamingen, Vrijzinnige Laïciserende Centra en Vrijzinnige Ontmoetingscentra opgericht. Hun gemeenschappelijk kenmerk is dat zij fungeren als permanente uithangborden en informatiecentra voor de verbreiding van het vrijzinnig gedachtegoed. Tevens spelen zij een belangrijke rol bij het tot stand brengen van gemeenschappelijk overleg, het leggen van samenwerkingsverbanden, het voeren van gezamenlijke acties en het organiseren van vrijzinnige plechtigheden. In de eerste plaats zijn het echter ontmoetingscentra, in de ruimste betekenis, voor al diegenen die behoren tot of contact zoeken met de niet-confessionele gemeenschap. Want, alhoewel vrijzinnigen zich traditioneel individualistisch opstellen, is de behoefte tot ontmoeting zeker aanwezig.

Functies 1. Denkfunctie 2. Overlegfunctie 3. Begeleidingsfunctie 4. Belangenbehartiging

1. Denkfunctie Binnen de vrijzinnigheid wordt beoogd om gezamenlijk na te denken over de theorievorming, het definiëren van de identiteit van het opzet, alsmede over de inhoudelijke en organisatorische concepten die aan de basis van de vrijzinnige centra dienen te liggen. De antwoorden op deze vragen dienen uitsluitsel te geven over de aard van de structuur die de vrijzinnigheid na de gelijkberechtiging wenst uit te tekenen.

2. Overlegfunctie Deze bestaat uit het scheppen van een gespreksplatform waar ervaringen (met werkvormen) worden uitgewisseld. In het bijzonder aangaande de activiteiten van de sociaal-culturele aard die in de centra worden ingericht. De aandacht gaat dan vooral naar de maatschappelijke, creatieve, bevrijdende en kritische, m.a.w. de levensbeschouwelijke betekenis van artistieke, poëtische en literaire expressievormen – zonder daarbij met deze een lage toegangsdrempel te veronachtzamen – die door de aangesloten vrijzinnige centra worden georganiseerd.

3. Begeleidingsfunctie De laatste jaren groeit het aantal Centra voor Morele Dienstverlening gestaag. De oprichting van een CMD is telkens een zware opdracht die geduld, diplomatie en kennis van de zich voortdurend wijzigende lokaal politieke gevoeligheden vereist. Uiteraard laten deze specificiteiten vanuit de Federatie zich moeilijk beoordelen. Veel directe hulp kan bijgevolg niet worden verwacht. Maar door analyse van de ontstaansgeschiedenis van de bestaande vrijzinnige centra is de Federatie erin geslaagd inzicht te verwerven in de mechanismen, de gevolgde strategieën, de aard van de aan te wenden argumentatie, de rechtvaardigheidsgronden en de juridische vormgeving die elders succes hebben gekend.Even belangrijk is het beklemtonen van de noodzaak van een zakelijke beheerstechniek. Omdat de oprichtingskansen doorgaans éénmalig zijn, is er niets zo teleurstellend dan een centrum te zien oprichten dat van in den beginne dusdanig is gehypothekeerd dat de overlevingskansen ervan weinig realistisch zijn. Tijdens de contactvergaderingen waarop besturen van vrijzinnige verenigingen, die de oprichting van een vrijzinnig centrum nastreven, de Federatie uitnodigen, wordt dan ook telkens: a. getracht de lokale draagkracht en het draagvermogen in te schatten; b. een kritische inventarisatie te maken van de middelen die het opzet duurzaam zullen ondersteunen; c. de doelstelling en een eerste functie-invulling geëxpliciteerd.

4. Belangenbehartiging Sinds 22 april 1993 is de niet-confessionele gemeenschap grondwettelijk erkend. Aldus is, uitgaande van de pacificatiegedachte, aan het juridisch kader vorm gegeven. Het laat toe te verhopen dat in de toekomst een pluralistische samenleving werkelijkheid wordt.Principieel wordt nu erkend dat in ons land een niet-confessionele gemeenschap bestaat. Een gemeenschap die zich van de andere onderscheidt doordat zij zich bekent tot geen enkele eredienst en elke godsrelatie verwerpt. Erkend werd tevens dat de niet-confessionele levensbeschouwing een opvatting over de wereld huldigt, verbonden aan ethische en morele regels en deze vertaalt in waarden en normen die worden gedefinieerd in functie van de menselijke relaties en behoeften.De Federatie poogt waar het kan algemeen geldende statutaire en wettelijk regelingen te realiseren. De integratie van de vrijzinnige centra in een representatief en identificeerbaar organisme vergemakkelijkt gesprekken met de overheid en andere instanties omdat deze er aan houden beslissingen te nemen die betrekking hebben op een geheel van gelijksoortige delen. Hierdoor verschenen verschillende Koninklijke Besluiten en Decreten die hun toepassingsgebied ook tot de vrijzinnige centra uitbreidden.

VRIJZINNIGE CENTRA Oprichting In de jaren ‘50 groeide in vrijzinnige kringen meer en meer de overtuiging dat het nuttig en noodzakelijk was als vrijzinnigen zich te verenigen in de gemeente om onder de naam Vrijzinnig Laïciserende Centrum naar buiten te komen. Hiermee wilden de vrijzinnigen, én de overheden, én de bevolking, ermee confronteren dat in het toen nog genoemde “katholiek Vlaanderen” ook andersdenkenden aanwezig waren. Aanvankelijk waren dit feitelijke verenigingen die zich na verloop van tijd en volgens de noodwendigheden onder de juridische vorm van de V.Z.W. organiseerden. Nog later streefden deze pioniers naar de ontwikkeling van een eigen gemeenschapsruimte waar zij zich vrij konden treffen voor vergaderingen, activiteiten en samenkomsten in het algemeen. Deze ontmoetingsplaatsen waren het bewijs van de materiële aanwezigheid in de gemeente van de vrijzinnige gemeenschap en gaven kansen om naar de bevolking denkinhouden en visies op maatschappelijke problemen uit te dragen, gestoeld op een vrijzinnige gedachte.

De opkomst van deze vrijzinnige centra werd vooral door de katholieke politieke overheden, maar ook door andere,… niet op gejuich onthaald. Vandaar dat zij zelfbedruipend moesten zijn en slechts af en toe met mondjesmaat via het lokale politieke beleid op enige steun konden rekenen van al even lokale overheden. Dat die centra volledig “gerund” werden door vrijwilligers die van geen enkel materieel comfort konden genieten en vaak in een algemene sfeer van vijandschap en achterdocht van de goegemeente moesten werken, verklaart waarom wij in Vlaanderen in pakweg 50 jaar niet meer dan 25 centra hebben tot stand zien komen. Dit verklaart ook waarom de roep naar gelijkberechtiging van de vrijzinnige gemeenschap tegenover de erkende godsdiensten op vlak van financiële middelen zo groot werd.

Eindelijk is het nu zo ver en is de financieringswet een feit Eindelijk is het nu zo ver en is de financieringswet een feit. Denken dat hiermee de problemen van de baan zijn, is de vrijzinnige geweld aandoen. Poincaré indachtig is het voor de vrijzinnige “het zich niet onderwerpen aan …” een nooit eindigend “dogma”. Dus voor de vrijzinnige gedachte en de niet-confessionele dienstverlening is er nog een grote toekomst in de Vrijzinnige Centra. Ons vermoeden is echter dat wij het eens te meer zelf zullen moeten waarmaken en dat dus voor de vrijwilligers nog heel wat werk voor de boeg ligt. Wij zijn ervan overtuigd dat deze gedreven vrijwilligers eens te meer in de bres zullen staan ten bate van de vrijheid, de gelijkheid en de broederlijkheid of anders gezegd van het vrijzinnig, niet-confessioneel humanisme.

Spreiding Vrijzinnige Centra in Vlaanderen Hierna stellen wij enkele Vrijzinnige Centra voor :

HET VRIJZINNIG LAICISEREND CENTRUM – GENT vzw HET GEUZENHUIS voorzitter : Kris Coenegrachts Kantienberg 9 - 9000 Gent Tel. 09/220.80.20 fax 09/222.70.73 e-mail Geuzenhuis@pi.be

Werking : Het VLC-Gent is een lokaal initiatief, het steunt en coördineert de werking van de Gentse vrijzinnige verenigingen in het Geuzenhuis. Zij stelt hiertoe de beschikbare infrastructuur ter beschikking voor haar lidverenigingen, de lidverenigingen van de Unie Vrijzinnige Verenigingen en de Gentse vrijzinnige gemeenschap. Werking :

Sinds 1994 is het Vrijzinnig Laïciserend Centrum-Gent gehuisvest in de gerenoveerde oude brouwerij van de Sint-Pietersabdij : het Geuzenhuis. De 1800m² beschikbare oppervlakte biedt tal van mogelijkheden voor de werking : 11 kantoorruimtes bieden plaats aan 30 personeelsleden verspreid over de diverse diensten. 2 polyvalente zalen van 200m² staan ter beschikking voor de lidverenigingen, voor de vrijzinnige en pluralistische verenigingen, voor individuelen voor de organisatie van activiteiten, vergaderingen, studiedagen, tentoonstellingen e.d.m. Humanistisch vrijzinnige plechtigheden kunnen tevens in die ruimtes doorgaan.

Vrijzinnig Ontmoetingscentrum WESTHOEK Veurnelaan 109 8670 St-Idesbald (Koksijde)   voorzitter : Bob ROSSEL Openingsuren : iedere zondag van 10u30 t/m 13u30

bar-ontmoetingscentrum  Lokalen : bar-ontmoetingscentrum vergaderzaal feestzaal-tentoonstellingsruimte

Vrijzinnig Huis “Liedtskasteel” OUDENAARDE voorzitter : Jo Demeester Parkstraat 4 9700 Oudenaarde Het VOC Oudenaarde is gehuisvest in het Liedtskasteel, een legaat van Baron Liedts aan de stad Oudenaarde, ter nagedachtenis van zijn vader Charles A. baron LIEDTS, een vooraanstaand staatsman uit de 19° eeuw, tevens vrijmetselaar.

De VZW Vrijzinnig Huis is belast met  het beheer en de uitbating van het VOC. Benevens de bijzonderste ontmoetingsplaats voor vrijzinnigen in de Vlaamse Ardennen, is het tevens de thuishaven van de onderscheiden vrijzinnige verenigingen aldaar en wordt het ook gebruikt door het CMD Ronse, dat er consultaties houdt en vrijzinnige plechtigheden organiseert.

Humanistisch Vrijzinnig Centrum (HVC) ‘Ons Huis’ Deurne Dinsdagnamiddag is 'Ons Huis' het trefpunt voor de minder jongeren In 'Ons Huis' worden tevens tal van activiteiten georganiseerd zoals tentoonstellingen, gespreks-, film-, dia-, toneel- en kaart- avonden plus tal van jeugdactiviteiten en muziek-avonden. Cogelsplein 2 2100 Deurne

V.L.C. “Noorderlicht”Blankenberge J. Vande Puttelaan 1 8370 Blankenberge voorzitter : André Vandenbussche

V.O.C. “ R. MOUCHERON” VILVOORDE Vlaanderenstraat 71 – 1800 Vilvoorde voorzitter : Jeannie Coosemans

Gestaag maar zeker slaagden wij erin “ons” huis uit te bouwen tot een volwaardig, mooi en actief vrijzinnig ontmoetingscentrum. Wij beschikken over vergaderruimten, feestzaal, nieuw ingerichte keuken, zolderruimte ingericht voor jeugdopvang en ons nieuwste project : “the mood” het jongerenontmoetingslokaal. (zie ook : http://tip.nu/voc)

‘t Fakkeltje Vrijzinnig Werkingscentrum Zwijndrecht v.z.w. voorzitter : Michel Van Esbroeck Kazernestraat 15 2070 Burcht (Zwijndrecht)

Verenigingen die van het lokaal gebruik maken : O.V.M. Grijze Geuzen Masereelfonds ‘t Fakkeltje werd gebouwd met 35 vrijwilligers. Alle huidige medewerkers doen dit nog steeds op vrijwillige basis.

V.O.C. “Karel Cuypershuis Antwerpen Lange Leemstraat 57 2018 Antwerpen voorzitter : Matthijs Walter

Het Vrijzinnig Ontmoetingscentrum fungeert als centrum om het vrijzinnig en humanistisch gedachtengoed te verspreiden. Daartoe worden debatten, tenteoonstellingen, studiedagen etc. georganiseerd.

De zaal heeft een capaciteit van 120 personen en wordt altijd samen met de bar verhuurd. Op die manier is het ook mogelijk om recepties, walking diners of brunch-discussies te geven. De bar wordt ook gebruikt om beginnende kunstenaars de gelegenheid te geven hun werk te tonen. Andere mogelijkheden zijn : lentefeesten, presentaties van eindwerken door kunststudenten,…

V.L.C. “ DE FAKKEL” Bredene Spuikomlaan 2 8450 Bredene Spuikomlaan 2 8450 Bredene Tel. : 059/32.51.85 E-mail : vlc.bredene@skynet.be voorzitter : Etienne Vercarre Voorzitter : Etienne Vercarre

Het V. L. C. “De Fakkel” is elke zondagmorgen open van 10. 00u tot 13 Het V.L.C. “De Fakkel” is elke zondagmorgen open van 10.00u tot 13.00u voor het Vrijzinnig Aperitief. U kunt er samen met vrienden, kennissen en sympathisanten van gedachten wisselen terwijl u rustig geniet van een aperitiefje.

Het vrijzinnig aperitief Het V.L.C. lokaal staat ook steeds ter beschikking van kunstenaars die hun werk tentoon willen stellen voor de vrijzinnige gemeenschap. Enkele jongeren geven het beste van zichzelf in ons lokaal. Het mini lentefeest

V.L.C. “De Geuzetorre” Oostende Kazernelaan 1 - 8400 Oostende Voorzitter : Jean Pierre Strumane

Het V.L.C. “De Geuzetorre” vzw is een uitvalsbasis voor elke vereniging die de vrijzinnigheid hoog in het vaandel draagt. Dankzij de moderne infrastructuur kan het V.L.C. haar werking verder en dieper uitbreiden. In het centrum is er voldoende ruimte voor alle Oostendse verenigingen die werken rond vrijzinnigheid. De toenmalige voorzitter snijdt de taart ter gelegenheid van het éénjarig bestaan van “De Geuzetorre” Het Mini Lentefeest

De ceremoniezaal, hier in gereedheid gebracht voor een trouw, of “het vrijzinnig ja-woord”. Deze zaal wordt door de werkgroep “De Roos” gebruikt voor afscheidsplechtigheden en andere ceremonies. Om de 2 maand krijgt een kunstenaar de gelegenheid zijn werk tentoon te stellen in het V.L.C. Vernissage in de hall van het V.L.C. met de toenmalige voorzitter achter het spreekgestoelte

Vrijzinnig Centrum “De Geus” Harelbeke voorzitter : Willy Vandemeulebroucke Leopold III plein 71 8530 HARELBEKE tel. 056 728172

VOC Boom Overwinningsstraat 22-24 2850 Boom Voorzitter : Yvette Scheers

VC “Poincaré” Waregem Voorzitter : Guy Adams J. Stormestraat 144 8790 Waregem

VOC “Mozaïek” Kortrijk Overleistraat 15A 8500 Kortrijk Voorzitter : Doris Verlinde

VOCHT Hasselt A. Rodenbachstraat 18 3500 Hasselt Voorzitter Anne-Marie Maréchal

VOC Tienen Donystraat 14 3300 Tienen Voorzitter : Luc Neyns

VC “De Bezatse” Menen Vaubanstraat 8B 8930 Menen Voorzitter : Gilbert Dupont

De Federatie Vrijzinnige Centra organiseert driejaarlijks een congres in functie van de Vrijzinnige Centra Het eerste congres ging door onder de titel “Rol en betekenis van de VC’s op het vlak van de Vrijzinnige Morele Dienstverlening : verleden – heden – toekomst” in het VLC “De Geuzetorre” Oostende op 29 september 2001

Het tweede congres ging door onder de titel “De rol van de Vrijzinnige Centra bij de laïcisering in Vlaanderen – Gelijkberechtiging en financiering van de Vrijzinnige Centra” op zaterdag 25 september 2004 in het VC “Karel Cuypershuis” Antwerpen