mBC in een krimpregio DEAL Harry Woldendorp en Monique Spierenburg, In voor zorg coaches

Een stappenplan voor de maatschappelijke businesscase (mBC) Een stappenplan voor de maatschappelijke businesscase (mBC). Hier verder genoemd Regionaal Transformatie Model (RTM) Wat is het? Voor wie en met welk doel? Verzamelen gegevens Scoren gegevens Analyse en uitkomsten Besluit nemen en beleid maken Vervolg en advies

Toelichting op model RTM (mBC)

Regionaal Transformatie Model (= mBC) Participatie Zelfredzaamheid Welbevinden Thuis wonen Zorg en ondersteuning dicht bij Initiatief bij burger Flexibilisering Behoefte cliënt vormt start Uitruil in eigen dorp of wijk Dichtbij eigen leefomgeving   BETER SOCIALE COHESIE EN LEEFBAARHEID BOUWSTENEN mBC KOSTENEFFECTIEF   Cliënten helpen elkaar Deskundigheid op locatie Minder eigen vastgoed

Kader voor RTM in de regio Het denken vanuit mBC en zorgvernieuwing heeft geleid tot een regionaal transformatie model toegepast in een krimpgebied. Drie criteria zijn van belang in behoud woonleefbaarheid regio: Meerwaarde cliënt Leefbaarheid regio Toekomstbestendige exploitatie (in beeld brengen consequenties investering in locatie voor andere locaties; in beeld brengen van consequenties voor arbeid en dagbesteding)

Aanleiding Hervorming langdurige zorg Triple aim (IHI): Gezondheid: gericht op preventie en welbevinden Ervaren kwaliteit van zorg: gericht op effectief, veilig en betrouwbaar Kosten gericht op verlaging per hoofd van de bevolking

Visie op veranderen Visie op zorgvastgoed in de regio Visie op arbeid en dagbesteding in de regio Output wordt gedefinieerd vanuit de samenwerking tussen organisaties (en niet vanuit één organisatie). Resultaten zijn gericht op leefbaarheid in de regio. Bron: SEV handboek maatschappelijk rendement

Uitwerking RTM naar twee domeinen Verbinding tussen visie op toekomstbestendigheid met een oplossingsrichting voor praktische problemen in twee domeinen: Zorgvastgoed (mogelijke leegstand) Arbeid & dagbesteding (mogelijke overcapaciteit)

ZORGVASTGOED

Stap 1. Visie vanuit gemeenten De vraag van de inwoner staat voorop, in denken en handelen Eerst inzet van eigen kracht en nemen van eigen verantwoordelijkheid: een zelfredzame inwoner, ingebed in de sociale omgeving Wanneer nodig en mogelijk een beroep doen op mantelzorg, informele (buren)hulp en vrijwilligers. Voorzieningen moeten zo dichtbij en bereikbaar mogelijk zijn: integrale ondersteuning door (maatschappelijke) instellingen

Stap 1 Zorgvastgoed: met welk doel? Breed aanbod Focus aanbod Regie bij cliënt Diensten Aanbod zorg en ondersteuning volledig in bezit Beperkt aanbod Geen eigen aanbod Medewerkers Volledige personeelsbezetting Voor kerntaken ism vrijwilligers/ mantelzorgers Geen medewerkers Volledig in bezit Beperkt bezit, merendeel gebruik van bestaand Geen vastgoed in eigen bezit

Stap 1. uitkomst van stap 1 beoogde effecten Concentratie van leegstand Vermindering van capaciteit Betere verdeling in het gebied Verbinding Wlz, scheiden wonen en zorg en sociale cohesie: leefbaarheid in de thuissituatie en geclusterde woonvormen

Stap 2. Verzamelen gegevens Rekenmodel zorgvastgoed: Exploitatie in beeld brengen op: de gebouw- en facilitair gebonden kosten de servicekosten de energiekosten Rekenmodel in screenshot volgende sheet.

Stap 3. Scoren gegevens Benut externe expertise voor het invullen van de gegevens voor vastgoed. Dat kan een interne medewerker zijn die hierin expert is of een externe die ingehuurd wordt. Belangrijk dat iemand inzage heeft in de betekenis van de cijfers voor de positie

De variabele input in het rekenmodel bestaat uit: Naam deelnemende zorgorganisatie Naam van de woonzorgvoorziening Jaarhuur van het complex, als 1 januari- dan wel als 1 juli-complex. Datum einde huurcontract, dan wel beëindigingdatum vastgoedexploitatie Capaciteit, aantal plaatsen binnen de woonzorgvoorziening Gemiddelde NHC vergoeding op basis van de indicering van de bewoners van de woonzorgvoorziening Het deel vanuit de NHC welke redelijkerwijs beschikbaar is ter dekking van de huur dan wel de eigen kapitaal- en onderhoudslasten van de zorgorganisatie De gemiddelde huur die een zorgorganisatie kan realiseren in geval van het verhuren van woonzorgeenheden met een zelfstandig huurcontract. De verwachte bezetting van de woonzorgvoorziening op basis van AWBZ/WLz financiering De verwachte bezetting op basis van het verhuren van woonzorgeenheden met een zelfstandig huurcontract (scheiden wonen en zorg) (des)investeringen anders dan de verwachte ‘standaard’ aanpassingen t.b.v. het mogelijk maken van verhuur met een zelfstandig huurcontract (zie vaste input). De laatste gegevens worden gevraagd voor de jaren van de eerste vijf jaar periode en als gemiddelde waarde van de tweede periode van vijf jaar.

De vaste input in het rekenmodel bestaat uit: Verwachte extra huurkosten als gevolg van de oplopende verhuurderheffing De resterende vastgoed en facilitaire kosten die niet gedekt worden vanuit geldende financieringen. De hoogte van deze kosten zijn bepaald op € 500,-- per jaar per woonzorgeenheid De ‘standaard’ kosten voor het aanpassen van een woonzorggebouw ten behoeve van het kunnen voldoen aan de definitie van zelfstandig wonen. De hoogte van deze kosten zijn bepaald op eenmalig € 1.000,-- per woonzorgeenheid. Voor de servicekosten is een gemiddeld bedrag per maand genomen van € 180,-- per maand per woonzorgeenheid. Hierin zij opgenomen posten die zowel vallen onder het besluit servicekosten (bijvoorbeeld de energiekosten) als onder het besluit kleine herstellingen (bijvoorbeeld tuinonderhoud). Omdat de zorgorganisaties hun best zullen doen om deze verliespost zoveel mogelijk te beperken is in het rekenmodel rekening gehouden met een daling van deze verlieskosten van 100% in het eerste jaar tot 20% in het vijfde jaar. De energiekosten die niet in rekening gebracht kunnen worden bij de bewoners van de woonzorgvoorziening zijn bepaald op 25% van de woon gebonden energiekosten. De kosten bij aanvang bedragen € 30,-- per maand per woonzorgvoorziening. Ook deze kosten zullen als gevolg van besparingsinspanningen van de zorgorganisatie teruglopen van 100% in het eerste jaar tot 20% in het vijfde jaar.

Op basis van de gevraagde input worden de volgende waarden berekend: De verwachte leegstand in de woonzorgvoorziening per jaar en als gemiddelde waarde voor de tweede periode van vijf jaar De opbrengst, dekking, ten behoeve van de huur- dan wel kapitaals- en onderhoudslasten vanuit de AWBZ/nacalculatie. Hierbij wordt in het rekenschema rekening gehouden met de aflopende percentages van de vergoeding in de nacalculatie. De opbrengst, dekking, ten behoeve van de huur- dan wel kapitaals- en onderhoudslasten vanuit de NHC vergoeding. Hierbij wordt in het rekenschema rekening gehouden met de oplopende percentages van de vergoeding vanuit de NHC systematiek. De opbrengst, dekking, ten behoeve van de huur- dan wel kapitaals- en onderhoudslasten vanuit de huurpenningen bij een zelfstandig huurcontract Totaal aan opbrengsten vanuit de genoemde drie posten Totaal resultaat vraaghuur versus de totaal opbrengst van de vergoedingen.

Stap 4. Analyse en uitkomsten RTM vertaalt het WAT (fase 2) naar een kosteneffectieve en cliëntgerichte aanpak; de uitkomsten van het inkoopbeleid van gemeenten en zorgkantoor vormt het kader Verzamelt input om het maatschappelijk rendement te objectiveren Helpt om de triple aim doelstellingen te realiseren Draagt bij aan samenhang Helpt invullen van het HOE (fase 1 en 3); concretisering van het woonleefbaarheidsplan in de regio Zorgt voor een heldere implementatieagenda

Stap 5. Besluiten nemen en beleid maken Overleg voorzitter WLP: breng RTM in als kader voor het zorginkoopbeleid. Overleg met procesbegeleider aardbevingsgelden en verbinding met de Nationaal coördinator Groningen. Methodiek die gebruikt is bij schoolgebouwen wordt medio 2015-2016 toegepast op zorgvastgoed. Overleg met directie WZN. Verbinding gelegd met RTM en eigen methodiek bepaling bedrijfswaarde. Afspraak met betrekking inventarisatie eigen vastgoed WZN (250 eenheden).

Stap 6 Advies en vervolg zorgvastgoed Beleidsbepaling verloopt per organisatie Werken aan mBC geldt als fundament voor beleidsbepaling mBC biedt mogelijkheden voor verbinding met het traject van Nationaal Coördinator Groningen NCG en provincie zijn op de hoogte van de mBC en het Masterplan Advies vanuit In voor Zorg is om vanuit samenhang de regio te blijven versterken

ARBEID & DAGBESTEDING

Stap 1. Voor wie, met welke doel? Hoe participeer ik? Hoe red ik mijzelf en in de samenleving? Hoe voel ik met daarbij? O.b.v. de participatieladder O.b.v. de zelfredzaamheidsmatrix O.b.v. de profielen van Slaets

Stap 1. Arbeid & dagbesteding: met welk doel? Arbeid en Dagbesteding Breed aanbod Focus aanbod Regie bij cliënt Diensten Aanbod volledig in bezit Beperkt aanbod Geen eigen aanbod Medewerkers Volledige personeels-bezetting Voor kerntaken ism vrijwilligers Begeleiding op locatie ism burgers Vastgoed Volledig in bezit Beperkt bezit, merendeel gebruik van bestaand Geen vastgoed in eigen bezit

Stap 1. uitkomst van stap 1 beoogde effecten Meer burgerparticipatie Meer ontwikkelingsmogelijkheden voor burgers/cliënten Kosten per deelnemer lager Meer samenwerking zorg, welzijn en arbeid en dagbesteding Meerder uitruil van diensten door kruisbestuiving op verschillende trede van de participatieladder Minder vastgoed in bezit bij zorg en arbeid & dagbesteding Meer gebruik van bestaande gebouwen

Stap 2. Verzamelen gegevens Mate van participatie (participatieladder) Behoeften (ZRM) Type functies (Slaets) Wat moet je doen Trede 1 Financiën Jezelf redden Voorkomen: uitstellen van narigheid  Trede 2 Itt contact met justitie Jezelf zijn Opheffen: bv met hulpmiddelen  Trede 3 Adl Genieten van eten/drinken Compenseren: bv participatie  Trede 4 Huisvesting Plezierig wonen Lenigen: bv acceptatiegraad van burgers vergroten tav mensen met een beperking  Trede 5   Lekker slapen en rusten  Trede 6 Huiselijke relaties sociaal netwerk Plezierige relaties en contacten Dagbesteding Actief zijn Geestelijk en lichamelijk gezond verslaving Je gezond voelen van lichaam en geest

Stap 3. Scoren gegevens Iedere aanbieder van arbeid & dagbesteding in de regio maakt maximaal 4 persona’s voor zijn doelgroep En vult op basis van die persona’s de matrix in In een bijeenkomst wordt een grote tabel op de muur gemaakt: - zie pag. 10-11 in notitie A&D DEAL-BMW gemeenten, 2013-2015 Samen leg je een puzzel met lego waar ieder vastgoed heeft in de regio met welke functie: - zie pag. 13-14 in notitie A&D DEAL-BMW gemeenten, 2013-2015

Stap 4. Analyse en uitkomsten Op basis van deze uitkomsten kunnen er eerste conclusies getrokken worden over welke cliënten waar zitten, hoe er beter samengewerkt kan worden, welk vastgoed samen benut kan worden, wat afgestoten wordt etc. Welke opties er zijn om vernieuwing vorm te geven: zie pag. 15 in notitie A&D DEAL-BMW gemeenten, 2013-2015 Breder kijken naar wat er in Nederland gebeurd en wat deze regio daarvan kan leren?

Stap 5. Besluiten nemen en beleid maken De RTM methodiek wordt toegepast door de gemeente. De zorg en welzijnaanbieders zijn in gesprek over de herindeling van locaties. De aanbieders voor arbeid & dagbesteding breed (inclusief sociale dienst en sociale werkvoorziening) zoeken naar andere manieren van werk voor werk zonder gebruik van vastgoed. Goede voorbeelden in de regio worden gedeeld. Doorrekening van vermindering vervoerskosten stimuleert vernieuwing.

Stap 6. Vervolg en advies arbeid & dagb. Bestuurders overleg met wethouders en directeuren van aanbieders zou het RTM model verder kunnen brengen. Timing is hierbij van belang, het idee van de werkgroep was dat dit in de regio nu nog te vroeg was. Kansrijk om in andere krimpregio’s (7 in Nederland) gedachtengoed te implementeren. Delen van informatie en implementatie met Academisch werkplaats in Friesland (demografisch onderzoek krimpregio). Ervaringen delen vanuit andere krimpregio’s. Gedachtengoed vanuit ‘Blue Zones’ wordt in Zeeland omarmd om ‘krimp’ om te zetten in nieuwe kansen voor zorgeconomie.