De jeugd-ggz in het jeugdstelsel Beschikbaar, bereikbaar, betrouwbaar en in beweging Jacobine Geel Voorzitter GGZ Nederland 12 maart 2015 Subcommissie Jeugd

Prettig kennis te maken GGZ Nederland: brancheorganisatie voor de geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg Ong. 100 leden Leden: instellingen voor jeugd-ggz, geïntegreerde ggz-instellingen, verslavingszorginstellingen, aanbieders forensische ggz, RIBW’en Bestuur, commissies, circuits waaronder platform jeugd en brede achterban Jeugd Achterban jeugd-ggz en jeugd-vz ong. 50 instellingen

Prettig kennis te maken (2) Missie In de jeugd-ggz helpen we kinderen en jongeren die door een psychische aandoening worden beperkt in hun functioneren. We schatten de aard en de ernst van de psychische aandoening in. Dat doen we liefst in een vroeg stadium om snel de behandeling te kunnen starten. Tijdens de behandeling versterken we de kennis en competenties van jeugdigen en om hun omgeving (thuis en op school), zodat zij zo zelfstandig mogelijk kunnen meedoen aan de samenleving. Hierbij willen we een bereikbare, beschikbare en betrouwbare samenwerkingspartner zijn, die actief meedenkt en meewerkt aan de best mogelijke hulp. Motto Beter worden doe je thuis. Visiedocument jeugd-ggz, GGZ Nederland (2014)

Welke jeugdigen in zorg? Factsheet jeugd-ggz, GGZ Nederland (2013)

Welke jeugdigen in zorg? (2) Factsheet jeugd-ggz, GGZ Nederland (2013)

De GGZ volop in beweging Zorg werkt! (2012) Focus op herstel Eerste lijn Ambulantisering Innovatie eHealth Preventie Minder bureaucratie Focus op werk Bestuurlijk akkoord toekomst ggz 2012 – 2017 Dichtbij Beter Betaalbaar Meerjarenvisie 2013 – 2020 de ggz in beweging Naar nieuwe verhoudingen in het zorgveld De maatschappelijke waarde van de ggz Transparantie over effectiviteit Goed werkgeverschap Koersvaste sector en een betrouwbare partner

Doelstellingen transitie sluiten aan bij de beweging en ambities van de (jeugd)ggz Doelen Jeugdwet preventie en uitgaan van eigen verantwoordelijkheid en eigen mogelijkheden (eigen kracht) van jeugdigen en hun ouders, met inzet van hun sociale netwerk; demedicaliseren, ontzorgen en normaliseren door onder meer het opvoedkundig klimaat te versterken in gezinnen, wijken, scholen en in voorzieningen als kinderopvang en peuterspeelzalen; eerder de juiste hulp op maat te bieden om het beroep op dure gespecialiseerde hulp te verminderen; integrale hulp aan gezinnen volgens het uitgangspunt ‘één gezin, één plan, één regisseur’; meer ruimte voor professionals om de juiste hulp te bieden door vermindering van regeldruk;

Visie op jeugdggz – 14 ambities Verdere versterking consultatie, zodat meer netwerkpartners psychische aandoeningen leren herkennen en weten wat dan te doen; Extra focus op kinderen tot zes jaar, om zo winst te boeken met vroegsignalering en vroeginterventie; Allochtone jeugd beter bereiken en helpen door cultuur-sensitieve benadering; Duidelijk perspectief op participatie en zo zelfstandig mogelijk mee kunnen doen, met ruimte voor diversiteit; Betere bekendheid en beeldvorming zodat kinderen, ouders en netwerkpartners weten wat meerwaarde is en resultaten zijn;

Visie op jeugdggz – 14 ambities (2) Versterking eigen kracht van de ouders, zodat meer kinderen met ernstige, psychische problematiek thuis kunnen opgroeien. Meer ruimte voor gedeelde besluitvorming, samen met kinderen en ouders besluitvorming over behandeldoelen en het behandeltraject; Betere beschikbaarheid en bereikbaarheid, er zijn wanneer we nodig zijn. Ook in avonduren en weekenden; Meer oog voor verwaarloosde, mishandelde en misbruikte kinderen en zo sneller passende zorg en bescherming; Samenhangend aanbod met netwerkpartners, waardoor snel op- en afschalen mogelijk is (matched care);

Visie op jeugdggz – 14 ambities (3) Een respectvolle omgang met kinderen en hun ouders, waarbij het beroepsgeheim en de code kindermishandeling in achter worden genomen; Een verstandige reductie van ‘bedden’ en het vergroten van alternatieven voor klinische behandelingen; Goede zorg voor jongeren tussen 18 en 23 jaar, omdat juist in deze transitiefase problemen zichtbaar worden of kunnen versterken en continuïteit van de behandeling essentieel is; Intensieve samenwerking met kennispartners om meer onderzoek mogelijk te maken naar het ontstaan en beloop van psychische aandoeningen en het resultaat van interventies. Visiedocument Jeugd-ggz GGZ Nederland, 2014

Bronnen: VWS (2014) en GGZ Nederland (2013)

Verdeling ambulant en klinisch Significant, fact & figures, voor de werkgroep zorglandschap jeugdhulp, 2015

Zorgvormen Preventie Consultatie en advies Diagnostiek Ambulante behandeling Crisiszorg Dagbehandeling Behandeling met verblijf Verblijf (Visiedocument jeugd-ggz / bovenregionale modelovereenkomst gespecialiseerde jggz / landelijk transitiearrangement academische kinder- en jeugdpsychiatrie)

Werkagenda jeugd-ggz 2015 VNG Doelen Besluitvorming over de onderwerpen waarover gemeenten in gezamenlijkheid afspraken moeten maken. Zoals de bekostiging van jeugd-ggz en de instandhouding van landelijke specialistische functies; Kennisdelen tussen gemeenten/regio’s en met het veld rond specifieke thema’s in de jeugd-ggz en de integratie van jeugd-ggz in de jeugdhulp; In gesprek met landelijke instituties en netwerken om vanuit de (jeugd)ggz actief bij te dragen aan realisatie hervormingsagenda jeugd (zoals professionalisering, richtlijnontwikkeling, verwijzing, integrale zorgprogrammering en kwaliteitsinstrumenten). Uitgangspunten Jeugd-ggz moet onderdeel worden van jeugdhulp; De samenwerking moet gestoeld zijn op de ontwikkeling in de regio’s. (Notitie VNG voor landelijke werkgroep jeugdggz)

Werkagenda jeugd-ggz 2015 VNG (2) Inhoudelijke hervormingsagenda (wat lokaal, regionaal, bovenregionaal en landelijk nodig in zorg-, kwaliteits- en kennisinfrastructuur); Jeugd-ggz is jeugdhulp en gezondheidszorg; Toeleiding, diagnostiek en behandeling Alternatieven voor de huidige ‘DSM-gestuurde’ ggz Betekenis van huidige landelijke afspraken en structuren zoals richtlijnontwikkeling (Netwerk KOG), ROM en benchmarken (ROMCKAP en SBG), outcome/PI’s; Zorglandschap Bekostiging

Zorglandschap

Zorgverkoop 2015 Conclusies BGZJ (besproken in BO Rijk, VNG, BGZJ 11-3-2014) De branches constateren dat er bij gemeenten onvoldoende kennis was over de zorg die wordt geboden door de verschillende sectoren en over het onderscheid cq de inhoud en regionale, bovenregionale en landelijke zorg. Dit heeft de in- en verkoop gecompliceerd en vertraagd. Aanbieders geven aan bij veel gemeenten wel de wil te ervaren om een gezamenlijk proces aan te gaan en om er in het belang van cliënten goed uit te komen. Bij de in- en verkoop 2015 lag het accent vooral op de continuïteit van zorg aan bestaande cliënten. Zorgvernieuwing c.q. transformatie van de jeugdhulp is daarom nog nauwelijks van de grond gekomen ook omdat het inkoopproces onder grote tijdsdruk is gerealiseerd. De kortingen waarmee instellingen zijn geconfronteerd zijn veel hoger dan de landelijke korting van ongeveer drie procent. De kortingen variëren van geen tot ruim vijfentwintig procent. Zorgaanbieders hebben nog zorgen over de toegang/toeleiding tot gespecialiseerde zorg, ook over de continuïteit van zorg bij het bereiken van de leeftijd van 18 jaar bestaat onzekerheid. De zorgaanbieders zien een te grote diversiteit in contractvormen en (formats voor) administratieve verantwoordingsverplichtingen, terwijl veel systemen niet tijdig gereed zijn. Veel instellingen laten weten dat het erg lastig wordt om op het gebied van verantwoording, kwaliteit en registratie aan alle eisen van gemeenten te voldoen. De meeste instellingen zagen zich geconfronteerd met een krimp in hun personeelsbestand. In 2015 wordt mede ten gevolge van de regionaliserring, herverdeling en de kortingen in 2016 een verdere krimp verwacht.

In- en verkoop 2016 Aanbevelingen BGZJ (besproken in BO Rijk, VNG, BGZJ 11-3-2014) Stop met (Europees) aanbesteden en investeer in de relatie en in partnership, onderlinge kennisuitwisseling, en verhoogde deskundigheid bij de inkopers, zodat de onduidelijkheid over lokale, regionale, bovenregionale en landelijke voorzieningen wordt weggenomen en er een goede keten(samenwerking) ontstaat. Het beleid is gericht op regionalisering van gespecialiseerde zorg. Dat staat op gespannen voet met de huidige praktijk waarin de zorgintensievere, c.q. klinische voorzieningen bovenregionaal of landelijk georganiseerd zijn. Deze situatie vraagt om een reële overgangsfase en bovenregionale en landelijke coördinatie, om onnodige afbraak van capaciteit en de bijbehorende zorg- en kennisinfrastructuur te voorkomen. Investeer in deskundigheid en methodiekontwikkeling van en voor de wijkteams. Start het –vereenvoudigde – inkoopproces 2016 tijdig, ga daarbij vroegtijdig de dialoog aan over de benodigde transformatie en werk op basis van vertrouwen. Monitor de toeleiding/toegang tot zorg van nieuwe cliënten en de continuïteit van zorg bij de overgang van het jeugdstelsel naar Zvw, Wlz en Wmo bij het bereiken van de leeftijd van 18. Werk aan vereenvoudiging en standaardisatie bij verantwoordingsinformatie en inkoopprocedures. Standaardisatie van de administratieve processen staat de decentralisatie en lokale/regionale/bovenregionale afspraken over de jeugdhulp niet in de weg. Voer geen nieuwe verantwoordingen in, als er niet tenminste een verantwoording overbodig gemaakt wordt. Spreek meerjarencontracten af waardoor zowel de continuïteit van zorg kan worden geboden en verantwoord kan worden ingezet op de realisatie van de gewenste transformatie en innovatie.

Laten we nader kennis maken www.vng.nl (2012)

Van harte uitgenodigd Graag zetten we de kennismaking voort. Een aantal mogelijkheden: Werkbezoeken bij de instellingen 23 april 2015: delen goede praktijkvoorbeelden samenwerking en transformatie. De Observant, Amersfoort. Organisatie door VNG en GGZ Nederland. 1 juni 2015: Congres Passend onderwijs en jeugdhulp verbonden door LPOJ (samenwerking vele partijen in zorg en onderwijs, www.ojcongres.nl) 22 september 2015: Jaarlijkse GGZ kennisdag, dit jaar in het teken van jeugd Een samenwerking van Trimbos, ZonMw en GGZ Nederland, dit jaar ook met het Kenniscentrum KJP en het NJI.

jg Jacobine Geel Voorzitter GGZ Nederland @jacobinedc_geel jgeel@ggznederland.nl