naar een geïntegreerd lokaal cultuurbeleidsplan 20 en 27 april 2007 – workshop 2

2 agenda – – het participatieve planningsproces – – middagpauze – – het ‘canvas’ - VGC – – SWOT – – pauze – – strategische doelstellingen - inleiding – – conclusies ifv strategische doelstellingen – – afronding, huiswerk en afspraken

3 Wezen sken- merke n Stake- holder- kaart Trend- nota’s Acties van participa -tie ‘Canvas’ VGC Bestuurs akkoord Situatie- schets CONCLUSIES Strategische. doelstellingen OD SWOT

4 participatief planningsproces  tijdslijn -VOORBEELD- 2a2a 2b2b 2c2c 3 4a4a 4b4b april mei juni juli augustus september oktober november

– – het participatieve planningsproces wie moet participeren? waarom? wat verwachten we van hun participatie? wanneer moeten zij participeren en in welke mate? wat moet aan bod komen? reikwijdte? wat voor projectorganisatie hebben we nodig? wie faciliteert participatieve processen? welke methoden en instrumenten gebruiken we? welke middelen zijn nodig?

– – participatief planningsproces (huiswerk) 10’ – laatste hand aan het participatief planningsproces, met speciale aandacht aan de uitgewerkte participatieve methode 45’ – plenum - elke gemeente deelt plenair de uitgewerkte participatieve methodiek 2 x 20’ – per duo elke gemeente: toelichten van flow van eigen planningsproces duo-partner: luistert om te begrijpen – geen discussie!

– – participatief planningsproces (vervolg) 20’ – duo-partner reflecteert kritisch op planningsproces van collega-gemeente waar heb je bewondering voor, …? wat vind je dat ze nog niet hebben, meer aandacht aan moeten geven, …? 2x15’ – per duo  feedback geven 20’ – per gemeente  verwerken + finaliseren  LOGBOEK

– – het ‘canvas’  VGC doelstelling: inzicht in het kader vanuit de VGC aanpak: presentatie Wies Jespers vragen en antwoorden

9 Wezen sken- merke n Stake- holder- kaart Trend- nota’s Acties van participa -tie ‘Canvas’ VGC Bestuurs akkoord Situatie- schets CONCLUSIES Strategische. doelstellingen OD SWOT

– – SWOT  interne organisatie wat zijn onze sterktes op het vlak van cultuur, cultuurbeleid, cultuuraanbod, …? wat zijn onze zwaktes op het vlak van cultuur, cultuurbeleid, cultuuraanbod, …?  externe situatie welke opportuniteiten, kansen, mogelijkheden, … zien we in onze omgeving die we vandaag nog niet/onvoldoende benutten? wat zijn onze externe bedreigingen en valkuilen voor cultuur en cultuurbeleid?

11 SWOT sterktenopportuniteiten zwaktenbedreigingen/valkuilen

– – SWOT – feedback + analyse doelstelling kritische feedback op swot verfijnen eigen swot 15’ – elke duo-partner reflecteert op de swot van de partner vult aan en noteert in een andere kleur 30’ – carroussel  overal bij noteren, met speciale aandacht voor opportuniteiten en bedreigingen 30’ – per gemeente  LOGBOEK kennis nemen van feedback en aanvullingen analyse van swot-elementen

13 SWOT sterktenopportuniteiten zwaktenbedreigingen/valkuilen VERDEDIGEN VERSTERKEN AANVALLEN AFBOUWEN

– – strategische doelstellingen - een inleiding Strategisch (cultuurbeleids)plan: hoofdlijnen en grote projecten die de gemeente cruciaal acht om haar visie te bereiken géén opsomming van alle mogelijke activiteiten in de gemeente/instellingen

15 Strategische planning als cyclisch proces: schema Beleidsvisie Strategische doelstellingen en strategische projecten Operationele doelstellingen (projecten/acties) Actieplannen Projectfiches e.d. Uitvoeren Opvolgen en bijsturen (evaluatie) Situatieschets SWOT analyse Bestuursakkoord-gemeentelijk beleidsplan VGC-beleidsplan

16 Strategische doelstellingen wat de overheid op middellange termijn aan maatschappelijke effecten wil bereiken …(met beleidsdomein cultuur) geven gewenste situatie aan en beoogde resultaten / effecten zijn doelstellingen op hoogste niveau afgeleid uit visie, missie gevoed door situatieschets - besluiten SWOT - trendnota’s gelden voor de hele gemeente – nadien operationalisering linken met andere beleidsdomeinen

17 Operationele doelstellingen maken de strategische doelstellingen concreter wat de gemeente zal DOEN om het beleid te realiseren ze concretiseren het streefdoel (SMART) breed beeld wat het cultuurbeleid op de diverse onderdelen en thema’s wil bereiken nadien verder uitgewerkt in projecten en acties basis voor inhaken van instellingen / andere actoren vormen basis voor een integraal actieplan of voor actieplannen van de relevante instellingen/actoren

18 Instrumenten en middelen op grote lijnen – cf. strategische doelstellingen en projecten link begrotingscyclus

19 Strategische projecten strategische projecten in theorie soms instrumenten of acties maar zetten de toon vaak hoge symboolwaarde grote investering in kost – mensen en middelen Cf. bestuursakkoord

20 Strategische doelstellingen: gemeenschapsvorming Afgeleid uit visie Een levendig cultuurleven draagt bij tot een grotere samenhorigheid en een hechter sociaal weefsel. Het gemeentelijk beleid dient dit te ondersteunen en te stimuleren waar kan en zinvol is. Gevoed door situatieschets - besluiten SWOT – trendnota’s Betrokkenheid van de burgers bij het openbare leven is te laag. Bestaande, soms traditionele maar toegankelijke, culturele initiatieven dreigen te verdwijnen en verdienen extra ondersteuning, in een hedendaagse versie. Open ruimte is erg geschikt met het oog op breder bereik, zeker van niet-participanten. ….

21 Strategische doelstellingen: gemeenschapsvorming Strategische doelstelling: Onze inwoners werken actief mee aan een leefbare en aantrekkelijke stad.

22 Strategische doelstellingen: gemeenschapsvorming Operationele doelstelling 1: De inwoners zijn systematisch, creatief en op een aangepaste wijze betrokken bij de (her)inrichting van pleinen en parken. Operationele doelstelling 2: Deskundige inwoners worden door de gemeentelijke culturele diensten en instellingen systematisch betrokken bij de uitvoering van het cultuurbeleid.

23 Strategische doelstellingen: gemeenschapsvorming Operationele doelstelling 1: De inwoners zijn systematisch, creatief en op een aangepaste wijze betrokken bij de (her)inrichting van pleinen en parken. (i.s.m. diensten ruimtelijke ordening en vrije tijd) Projecten en acties buurtbewoners en middenstanders worden voor en tijdens de opmaak van de (her)inrichtings-plannen actief bevraagd over de gewenste identiteit van het plein of park aanleg van een beeldbank over zowel bestaande als vernieuwde toestand opmaak van verhalenbank met omwoners en buurtscholen Uitwerken van formule van mede-beheer met omwoners en gebruikers van het park of plein Instrumenten en middelen

24 Strategische doelstellingen: gemeenschapsvorming Operationele doelstelling 2: Deskundige inwoners worden door de gemeentelijke culturele diensten en instellingen systematisch betrokken bij de uitvoering van het cultuurbeleid. Projecten en acties Opzetten van actief rekruteringsbeleid om het aanwezige deskundige burgers te betrekken bij hun werking Het gemeenschapscentrum trekt deskundige vrijwilligers aan om deel uit te maken van een op te richten programmatiecel theater en comedy De bibliotheek werkt voor de organisatie van de auteurslezingen en van de kinderboekenjury samen met de vrijwilligers van de werkgroep bibliotheek. Deze werkgroep heeft ook inspraak bij de samenstelling van de leescollectie. Instrumenten en middelen

25 Strategische doelstellingen: wijkaanbod Afgeleid uit visie Het culturele aanbod is voor iedereen toegankelijk en spoort elke inwoner aan cultureel actief te zijn. De nabijheid van het aanbod vergemakkelijkt deelname. Cultuur is daarom niet alleen aanwezig in het historisch centrum maar ook in elke wijk. Gevoed door situatieschets - besluiten SWOT – trendnota’s culturele leven is te gecentraliseerd in het centrum inwoners uit de wijken, en vooral kinderen en senioren, participeren beduidend minder (lidmaatschap bib, deelname cursussen en lezingen cc, leerling academies…) dan leeftijdsgenoten uit het centrum nood aan goed uitgeruste infrastructuur voor het verenigingsleven in de wijken ….

26 Strategische doelstellingen: wijkaanbod Strategische doelstelling: Elke inwoner kan van cultuur genieten…ook in zijn eigen wijk.

27 Strategische doelstellingen: wijkaanbod Operationele doelstelling 1: Een optimaal ondersteuningsbeleid geeft de verenigingen in elke wijk de mogelijkheden om met een gevarieerd activiteitenaanbod een stijgend aantal inwoners te bereiken. Operationele doelstelling 2: De culturele instellingen hebben (ook) een structurele werking in de wijken, vooral gericht naar kinderen en senioren, en zien hierdoor de deelname van deze doelgroepen (gemiddeld met x %) stijgen. Operationele doelstelling 3: Culturele manifestaties zijn meer gespreid over het hele grondgebied. Manifestaties in de eigen wijk zetten de inwoners aan meer te participeren én wakkeren de interesse aan tot deelname aan manifestaties in het centrum.

28 Strategische doelstellingen: wijkaanbod Operationele doelstelling 1: Een optimaal ondersteuningsbeleid geeft de verenigingen in elke wijk de mogelijkheden om met een gevarieerd activiteitenaanbod een stijgend aantal inwoners te bereiken. Projecten en acties In wijk X is locatie Y gerenoveerd en aangepast zodat culturele manifestaties er in optimale omstandigheden kunnen plaatsvinden. In de wijk Z en ZZ zijn er afspraken met de scholen m.b.t. gebruik van de infrastructuur buiten de schooluren. Elk jaar is één wijk de thuisbasis van een cultureel project dat in een samenwerkingsverband tussen (gemeentelijke) culturele instellingen en het verenigingsleven van deze wijk wordt opgezet. Instrumenten en middelen

29 Strategische doelstellingen: wijkaanbod Operationele doelstelling 2: De culturele instellingen hebben (ook) een structurele werking in de wijken, vooral gericht naar kinderen en senioren, en zien hierdoor de deelname van deze doelgroepen (gemiddeld met x %) stijgen. ( indicator bvb.: Tegen 2010 moet het percentage kinderen uit de wijken dat lid is van de bib even hoog liggen als het percentage kinderen uit het centrum.) Projecten en acties Met ingang van 1 september 2008 organiseert de academie voor Muziek en Woord lessen algemene muzikale vorming in de wijken Y en ZZ. Er wordt een bibliobus aangekocht in Het gemeenschapscentrum organiseert vanaf september 2007 in de onderscheiden wijken cursussen voor senioren (i.s.m. Centrum voor basiseducatie) Instrumenten en middelen

30 Strategische doelstellingen: wijkaanbod Operationele doelstelling 3: Culturele manifestaties zijn meer gespreid over het hele grondgebied. Manifestaties in de eigen wijk zetten de inwoners aan meer te participeren én wakkeren de interesse aan tot deelname aan manifestaties in het centrum. (indicator bvb.: Tegen 2010 heeft 20 % van de activiteiten van het gemeenschapscentrum plaats in een deelgemeente.) Projecten en acties Per jaar vindt in elk van de vier andere wijken minstens één locatie-project plaats, georganiseerd door het gemeenschapscentrum De activiteiten in het kader van OMD / EGD zijn bij elke editie minstens gespreid over 2 wijken, en in de loop van de legislatuur is elke wijk minstens één maal aan bod geweest. Instrumenten en middelen

31 Strategische doelstellingen: interculturaliseren Afgeleid uit visie kunst en cultuur voor álle inwoners van de stad aandacht voor kansengroepen potentie van diversiteit benutten Gevoed door situatieschets - besluiten SWOT – trendnota’s aanwezigheid etnische gemeenschappen wordt door integratiedienst geraamd op 12% grote vertegenwoordiging culturele verenigingen van etnische gemeenschappen in aparte integratieraad etnische gemeenschappen zijn onzichtbaar in het stedelijke cultuuraanbod, participatie en beleid

32 Strategische doelstellingen: interculturaliseren Operationele doelstelling 1: De culturele verenigingen van etnische gemeenschappen zijn tegen 2009 een volwaardig onderdeel van het lokale cultuurbeleid. Operationele doelstelling 2: In 2009 is er een gezamenlijk actieplan van cultuur, jeugd en sport als antwoord op bestaande etnische drempels voor participatie. Operationele doelstelling 3: De bibliotheek, het gemeenschapscentrum en het museum zijn tegen 2013 zowel in werking, publieksbereik, personeelskaders als besturen interculturele huizen.

33 Strategische doelstellingen: interculturaliseren OD 1: De culturele verenigingen van etnische gemeenschappen zijn tegen 2009 een volwaardig onderdeel van het lokale cultuurbeleid. Projecten en acties openhouden vacatures bestuur cultuurraad (2007) inventarisering bestaande subsidiekanalen en verenigingen + opstellen eenvormig subsidiereglement, met aandacht voor overgangsmaatregelen i.s.m. integratiedienst en betrokken verenigingen (2007) opname culturele verenigingen van etnische gemeenschappen in cultuurraad – ook bestuur! (2008) specifieke aandacht om deelname te stimuleren voor verenigingsinitiatieven (WAK, verenigingsbeurs, Week van de smaak,…) – in jaarlijkse actieplannen!

34 Strategische doelstellingen: interculturaliseren OD 2: In 2009 is er een gezamenlijk actieplan van cultuur, jeugd en sport als antwoord op bestaande etnische drempels voor participatie. Projecten en acties inventarisering bestaande drempels voor participatie (voorjaar 2008) – specifiek: per sporttak, culturele sub- sector,… en per etnische gemeenschap – i.s.m. integratiedienst en verenigingen van etnische gemeenschappen opstellen prioriteitenlijst, gekoppeld aan middelen (najaar 2008) opstellen en presentatie van actieplan (2009) realisering acties ( ) – op te nemen in jaarlijkse actieplannen

35 Strategische doelstellingen: interculturaliseren OD 3: De bibliotheek, het gemeenschapscentrum en het museum zijn tegen 2013 zowel in werking, publieksbereik, personeelskaders als besturen interculturele huizen. Projecten en acties opname deskundigen met andere etnisch-culturele achtergrond in de besturen (2007) diversiteitsaudit per instelling onder externe begeleiding (voorjaar 2008) – voor alle medewerkers! opstellen integrale visie en gefaseerd actieplan per instelling (najaar 2008) – opdracht alle leidinggevenden! herziening functieprofielen, functiebeschrijvingen, wervingsmethodes en selectiecriteria (najaar 2008) realisering acties ( ) – op te nemen in jaarlijkse actieplannen

36 Criteria om strategische doelstellingen te beoordelen typisch, verankerd in de lokale situatie belangen de hele stad/gemeente aan maakt duidelijk wat resultaten zullen zijn (wat en waarom) nadien te operationaliseren door verschillende instellingen, partners, … en op verschillende manieren met een houdbaarheidsdatum voor de gehele beleidsperiode bindend i.f.v. engagement, wervend voor alle partners

37 Praktische toets effectiviteit = levert het doel een bijdrage aan het realiseren van de gewenste positie, m.a.w. wordt er gebruik gemaakt van de sterkten? uitvoerbaarheid = de mate waarin het uit te voeren is, extra vragen: wat is er nodig, waar zit synergie, wat zijn de effecten op de verschillende instellingen en partners? flexibiliteit = kloppen doelstellingen met de uitdagingen vanuit de omgeving, de stad, de gemeente – in welk mate past deze doelstelling bij de nieuwe omgeving? acceptatie = staan stakeholders er achter, is er een draagvlak?

38 hulpbronnen – trendnota’s Zie diverse bronnen Zie ook trendnota’s: structuur, doelstellingen, inhoud van trendnota’s hoe de trendnota’s gebruiken?

39 Wezen sken- merke n Stake- holder- kaart Trend- nota’s Acties van participa -tie ‘Canvas’ VGC Bestuurs akkoord Situatie- schets CONCLUSIES Strategische. doelstellingen OD SWOT – – conclusies formuleren

– – conclusies formuleren doelstelling: eerste conclusies formuleren op basis van owezenskenmerken ostakeholderkaart en stakeholderanalyse oswot otrendnota’s per gemeente  in logboek 1.opmaken van een ‘longlist’ met mogelijke conclusies 2.eerste toetsing aan de hand van de criteria strategische doelstellingen

41 huiswerk 3 formuleer 5 strategische doelstellingen op basis van 1.visie en missie 2.evaluatie van vorige cbp 3.wezenskenmerken 4.verwerking trendnota’s 5.stakeholderkaarten 6.CONCLUSIES formuleer per strategische doelstelling:  enkele operationele doelstellingen  expliciteer daarbij wat de rol is van de verschillende partners  instrumenten en middelen (eerste indicatie)

42 huiswerk 3 bespreek het voorlopige resultaat van opdracht 4 met uw schepen (en met VGC ?) vraag hen feedback over bijvoorbeeld:  zijn de doelstellingen verstaanbaar, werkbaar?  passen de doelstellingen in het meerjarenbeleidsplan van de gemeente?  zijn ze politiek zinvol en haalbaar?  toets van instrumenten en middelen?  link met meerjarenbegroting, investeringsprogramma, personeelsbeleid, …

43 huiswerk 3 TEN LAATSTE OP 7 SEPTEMBER:  bezorg resultaten van de oefening mbt strategische doelstellingen aan je duo-partner en aan de verschillende begeleiders