Lullen én poetsen Hoe een leergeschiedenis helpt bij het zetten van de volgende stap Hergen Datema, Artefaction Heleen Fluitman, Friesland College Aad Oosterhof, Artefaction In samenwerking met: Prof. dr. Léon de Caluwé, VU

Even voorstellen 1996 2002 2004 2006 2008 1e Sturingsmodel Financiële Sturing 1e Sturingsmodel Sturingsmodel ‘Cast’ BVE Raad Regio College Friesland College Horizon College Friesland College Da Vinci College Gilde Opleidingen De Leijgraaf ROC ASA Working Paper Innovatieregisseur Innovatie, (marktwerking) & organisatie Planmatig innoveren Marktwerking Educatie Wetenschappelijk onderzoek Leren Organiseren Universiteit Utrecht Noorderpoortcollege Friesland College Da Vinci College Drenthe College …… Horizon College Veranderkunde ( spelsimulaties) Spelsimulatie ‘Pioniers van Lumpsum’ Spelsimulatie ‘MarQant’ Spelsimulatie ‘Teamtijd’ 80 Basisscholen x ROC’s Drenthe College x VO-Scholen MBO Raad MBO 2010 1996 2002 2004 2006 2008

Achtergrond Onderwijsinnovatie en -verbetering staan sterk in de belangstelling. Binnen veel scholen is er aandacht voor het vormgeven van professionaliseringstrajecten van personeel. Grote vraag bij deze ontwikkelingen is: In hoeverre hebben deze innovatie- en professionaliseringstrajecten effect?

Achtergrond Dieptepilot 'Academische School' van het ROC Friesland College. Opdracht: Onderzoek de impact van de onderwijsinnovatie op de organisatie. Onderzoek de effecten van 14 jaar professionalisering op de ontwikkeling van de professionele cultuur en de medewerkers.

Doelstelling Systematische reflectie op de uitgevoerde interventies, zodat: De deelnemers én ontwikkelaars gezamenlijk betekenis kunnen geven aan het veranderingstraject. Bijsturing kan plaatsvinden in toekomstige interventies.

Vraagstelling Vragen die hierbij centraal staan zijn: Hoe kan de effectiviteit en kwaliteit van innovatie- en professionaliseringstrajecten zichtbaar worden gemaakt? Wat werkt, wat niet, en waarom is dat zo? Hoe kan de volgende slag in innovatie en professionalisering worden gemaakt?

Theorie & Methode Veranderkunde: Onderzoeksmethode: Sensemaking (Weick, 2001) Paradigma’s van veranderen (De Caluwé & Vermaak, 1999) Interveniëren in interactie (Boonstra & De Caluwé, 2006) Onderzoeksmethode: Leergeschiedenis (Roth & Kleiner, 1997) Action Research Sociaal constructivisme

Vragen Learning History: Groot aantal interviews met docenten en leidinggevenden. Vragen: Aan ontwerpers: Wat was je van plan? Wat verwachtte je? Wat deed je? Hoe werkte dat? Wat was het effect? Aan ontvangers: Wat denk je dat hij/zij van plan was? Wat deed hij/zij?

Leergeschiedenis Markante momenten Narratief Waarderend Open vragen Beelden en metaforen Door de tijd Verschillende perspectieven

Leergeschiedenis Reflecties Achterliggende concepten Aannames Leerpunten Het verhaal, verteld als verhaal ‘Voice over’, voor de grote lijn Citaten, voor de beleving Afgewogen door de verteller Gevalideerd door respondenten

Specifieke situatie: LIO’s Leraar-in-opleiding. Onderdeel van het Dieptepilot Academische School.

Tot zover vragen/reacties? Over de vraagstelling Over de methode Over de aanpak Over de rol van de onderzoekers Over iets anders

Inzichten m.b.t. methode Het opstellen van een document in de taal van de betrokkenen is leerzaam voor mensen in én buiten de organisatie. De innovaties hopen zich op binnen het onderwijs, zelden wordt er stilgestaan bij wat werkt en waarom. Het proces op zichzelf (het voeren van de gesprekken met de betrokkenen) is leerzaam, omdat het reflectie over de eigen leer- en ontwikkelingstrajecten stimuleert. Een leergeschiedenis is een lezenswaardige en interessante introductie voor nieuwkomers in de organisatie. In organisaties is veel meer kennis en ervaring aanwezig dan schoolbestuurders zich realiseren.

Enige inzichten m.b.t. LIO’s Intervisie/Training Coaching Portfolio Spagaat

Stellingen Voor veel onderwijsinnovaties geldt: "Je gaat het pas zien als je het door hebt“. Niet lullen, maar poetsen? Reflecteren over processen is gelul, het gaat om het doen. De vuile was én de schone was hang je niet buiten, want tegenwoordig zijn scholen elkaars concurrenten.

Contactgegevens www.artefaction.nl Hergen Datema Heleen Fluitman h.datema@artefaction.nl 06 – 21 25 07 21 Heleen Fluitman h.fluitman@fcroc.nl 058 - 284 22 22 www.artefaction.nl