Juridische aspecten vertrouwenspersoon Mr. L.A.M. ten Brink

Arbeidsomstandighedenwet Verplichtingen werkgever: beleid gericht op voorkoming c.q. beperking van psychosociale arbeidsbelasting het beleid dient steeds te worden aangepast (actualisering), met inachtneming van de stand van de wetenschap Dit betekent in de praktijk: preventie: preventiemedewerker / RI&E oppakken van meldingen en klachten: vertrouwenspersonen + klachtencommissie

Psychosociale arbeidsbelasting De factoren: direct of indirect onderscheid, met inbegrip van seksuele intimidatie (per 1 augustus 2009) agressie en geweld pesten (per 1 januari 2007) werkdruk in arbeidssituaties die stress opleveren NB: ongewenste omgangsvormen = paraplubegrip

Wetten gelijke behandeling Algemene wet gelijke behandeling: verbod direct/indirect onderscheid (algemeen) intimidatie / seksuele intimidatie aanvullende wetten: wet gelijke behandeling m/v wet gelijke behandeling ogv. handicap of chronische ziekte wet gelijke behandeling ogv. leeftijd BW: art. 646 e.v. / zie ook: art. 125 AW

Informeel / Formeel Gradatie Vorm van Mate van Doelstelling conflictoplossing juridisering ______________________________________________________ zeer gesprek/overleg geen zelf oplossen informeel bemiddeling dejuridisering de-escalatie ------------------------------------------------------------------------------------ klachtonderzoek / prejuridisering voorkomen van verdere escalatie besluitvorming zeer uitspraak rechter: volledige beslechten formeel - kantonrechter/ juridisering van rechtsstrijd - bestuursrechter

Informeel traject spreek elkaar aan: melding bij de vertrouwenspersoon cultuur organisatie / afdeling melding bij de vertrouwenspersoon verdient de voorkeur i.v.m. de vertrouwelijkheid melding bij de leidinggevende verwijzing naar vertrouwenspersoon? bemiddeling: intern / extern bemiddelaar / mediator

Taak / Grenzen aan taak vertrouwenspersoon wel: ongewenste omgangsvormen kern: bejegening niet: arbeidsconflicten kern: taakconflict scheidslijn: niet altijd goed te maken overlapping

Rechtsbescherming Vertrouwenspersonen: zwijgplicht / verschoningsrecht Reglement ongewenste omgangsvormen niet wettelijk geregeld Vertrouwenspersonen + klachtencommissie: geen nadelige gevolgen voor rechtspositie Artikel 13, lid 5 Arbowet jo. Art. 21, lid 4 WOR

Grenzen aan geheimhoudingsplicht en verschoningsrecht verplichting tot geheimhouding (zwijgplicht) en verschoningsrecht is niet van toepassing, indien wettelijke bepalingen anders bepalen welke bepalingen zijn dat? verplichting tot doen van aangifte

Wettelijke bepalingen m.b.t. aangifte strafbare feiten (1) Art. 160 Wetboek van Strafvordering: verplichting tot aangifte (voor iedereen) Art. 161 Wetboek van Strafvordering: bevoegdheid tot aangifte (voor iedereen) Art. 162 Wetboek van Strafvordering: aangifteverplichting (voor openbare colleges en ambtenaren)

Wettelijke bepalingen m.b.t. aangifte strafbare feiten (2) Artikel 160 W.Sv. specifieke misdrijven: verkrachting (art. 242 W.Sr.) misdrijven tegen leven gericht (art. 287 t/m 294 W.Sr.) kennis dragen van: zeker weten (niet: vermoeden) niet gesanctioneerde rechtsplicht

Specifieke delicten Ontucht / misbruik van gezag (art. 249 W.Sr.) het plegen van ontucht met een aan zijn zorg, opleiding of waakzaamheid toevertrouwde minderjarige Stalking / Belaging (art. 285b W. Sr.) het wederrechtelijk stelselmatig opzettelijk inbreuk maken op de persoonlijke levenssfeer van een ander met het oogmerk die ander te dwingen of te doen, niet te doen of te dulden dan wel vrees aan te jagen NB: vervolging vindt niet plaats dan via klacht slachtoffer

Formeel traject Klacht bij de Klachtencommissie: is de klacht ontvankelijk? ongewenste omgangsvormen / arbeidsconflict? onderzoek naar klacht: gegrond / ongegrond? bewijs = aannemelijkheid advies / aanbevelingen beslissing management / bevoegd gezag: nemen van rechtspositionele en/of organisatorische maatregelen coaching / begeleiding

Rechtsmiddelen Rechtsmiddelen inzake ongewenste omgangsvormen? Klacht bij de Klachtencommissie: interne klachtprocedure ter zake alle ongewenste omgangsvormen Klacht bij de Commissie voor de Rechten van de Mens: externe klachtprocedure tegen werkgever alleen inzake direct/indirect onderscheid verschuiving van de bewijslast grondslag: verzaking zorgplicht werkgever

Verplichtingen werkgever goed werkgeverschap: art. 7:61 BW / art. 125 ter AW zorgplicht / aansprakelijkheid: voor de veiligheid en gezondheid van werknemers, waaronder voorkoming/beperking van psychosociale arbeidsbelasting (art. 3 Arbowet) voor de veiligheid van de werkomgeving van de werknemer (artikel 7:658 BW)

Dilemma’s / Valkuilen Dilemma’s: Valkuilen: melding of klacht? risico’s / rechtspositie klacht en/of aangifte? hoe zit dat? Valkuilen: bewijstechnisch: zijn er getuigen / willen deze wel verklaren? bedrijfscultuur: wegingsfactor

Jurisprudentie: Rb Groningen d.d. 31 maart 2008: risico werkgever bij falen bedrijfsarts en vertrouwenspersoon NB: geldt ook als er beleid is Rb Haarlem d.d. 12 november 2008: zorgplicht werkgever na seksuele intimidatie