Dopingcontroles anno 2008, de organisatie Dr. Hans Cooman Leuven, 8 januari 2008

Overzicht Waarom is doping verboden? Waarom is doping verboden? Het huidig antidopingbeleid in de wereld en in Vlaanderen Het huidig antidopingbeleid in de wereld en in Vlaanderen Hoe gebeuren dopingcontroles? Hoe gebeuren dopingcontroles? Op wat wordt er gecontroleerd? Op wat wordt er gecontroleerd? Wat als een sporter ziek is? Wat als een sporter ziek is? Cijfers en statistieken Cijfers en statistieken Dopingcontroles in de nabije toekomst in Vlaanderen? Dopingcontroles in de nabije toekomst in Vlaanderen?

Waarom is doping verboden? ”de gezondheid van de sporter moet beschermd worden en elke sporter moet met gelijke wapens kunnen strijden”

Waarom is doping verboden? DOPING = BEDROG SPORT = FAIR PLAY DOPING EN SPORT GAAN NIET SAMEN

Internationaal dopingbeleid WADA => federaties WADA => federaties Internationale conventie UNESCO => NADO’s Internationale conventie UNESCO => NADO’s WADA-code en internationale standaarden WADA-code en internationale standaarden Lijst, TTN, laboratoria Lijst, TTN, laboratoria Centrale databank: ADAMS Centrale databank: ADAMS

Het huidig dopingbeleid in Vlaanderen Decreet Medisch Verantwoord Sporten Decreet Medisch Verantwoord Sporten Besluit Medisch Verantwoord Sporten Besluit Medisch Verantwoord Sporten Dopingcontrole in de praktijk Dopingcontrole in de praktijk

Wie doet controles in België? - Vlaamse Gemeenschap (sedert 1987) - Franse Gemeenschap (sedert 2003) - Federaties: UCI/IAAF/UEFA… - WADA - Controles moeten steeds gebeuren door controleartsen, hiervoor erkend door de minister.

Wie wordt gecontroleerd? Theoretisch kan elke sporter in Vlaanderen gecontroleerd worden Theoretisch kan elke sporter in Vlaanderen gecontroleerd worden In de praktijk voornamelijk elitesporters en sporters van nationaal niveau in alle sporten In de praktijk voornamelijk elitesporters en sporters van nationaal niveau in alle sporten Controleopdrachten in functie van Controleopdrachten in functie van Aard van de sport (sommige sporten lenen zich meer tot dopinggebruik dan andere) Aard van de sport (sommige sporten lenen zich meer tot dopinggebruik dan andere) Statistieken van dopingcontroles in het verleden Statistieken van dopingcontroles in het verleden Trainingsperiodes en belangrijke competities Trainingsperiodes en belangrijke competities tips tips

Soorten controles Controles binnen wedstrijdverband Controles binnen wedstrijdverband Urine en/of bloed Urine en/of bloed Controles buiten wedstrijdverband Controles buiten wedstrijdverband Vnl. bij elitesporters of bij tips Vnl. bij elitesporters of bij tips Urine en/of bloed Urine en/of bloed Belangrijk: ONAANGEKONDIGD Belangrijk: ONAANGEKONDIGD = sporter blijft permanent onder toezicht vanaf ogenblik oproep tot als monster is afgeleverd = sporter blijft permanent onder toezicht vanaf ogenblik oproep tot als monster is afgeleverd

Hoe gebeurt de controle?

Wat is doping? Alles wat op de verboden lijst staat. Alles wat op de verboden lijst staat. Wat staat op de lijst en hoe wordt die bepaald? Wat staat op de lijst en hoe wordt die bepaald? WADA (World Anti Doping Agency) WADA (World Anti Doping Agency) Mogelijk prestatieverbeterend Mogelijk prestatieverbeterend Mogelijk gezondheidschadend Mogelijk gezondheidschadend Tegen de “spirit of sport Tegen de “spirit of sport Minstens 2 van de 3 bovenstaande criteria Minstens 2 van de 3 bovenstaande criteria Jaarlijks aangepast Jaarlijks aangepast

Verboden lijst Steeds verboden Steeds verboden Enkel verboden bij controles binnen wedstrijdverband Enkel verboden bij controles binnen wedstrijdverband Enkel verboden bij bepaalde sporten Enkel verboden bij bepaalde sporten

Steeds verboden Anabole steroïden Anabole steroïden Hormonen Hormonen Bèta-2-agonisten Bèta-2-agonisten Middelen met anti-oestrogene werking Middelen met anti-oestrogene werking Maskerende middelen Maskerende middelen Diuretica Diuretica Verboden methodes Verboden methodes

Enkel verboden bij controles binnen wedstrijdverband Stimulantia Stimulantia Narcotica Narcotica Cannabinoïden Cannabinoïden corticosteroïden corticosteroïden

Enkel verboden bij bepaalde sporten Alcohol Alcohol Bèta-blokkers Bèta-blokkers

Wat als een sporter ziek is? Toestemming wegens Therapeutische Noodzaak Toestemming wegens Therapeutische Noodzaak TUE (Therapeutic Use Exemption) TUE (Therapeutic Use Exemption) AUT (Autorisation d’Usage Thérapeutique) AUT (Autorisation d’Usage Thérapeutique)

TTN commissie Secretariaat Secretariaat 11 sportartsen (pneumologen, fysiotherapeuten, huisartsen) 11 sportartsen (pneumologen, fysiotherapeuten, huisartsen) Per aanvraag 3 artsen die onafhankelijk oordelen Per aanvraag 3 artsen die onafhankelijk oordelen

TTN Hoe weet ik of bepaald geneesmiddel een verboden stof bevat? Hoe weet ik of bepaald geneesmiddel een verboden stof bevat? Wat doen als een verboden stof wegens medische noodzaak moet genomen worden? Wat doen als een verboden stof wegens medische noodzaak moet genomen worden? Samen met behandelende arts aanvraag indienen bij onafhankelijke commissie van artsen Samen met behandelende arts aanvraag indienen bij onafhankelijke commissie van artsen Elitesporters verplicht Elitesporters verplicht Bij internationale federatie (indien verplicht) Bij internationale federatie (indien verplicht) Bij Vlaamse Gemeenschap Bij Vlaamse Gemeenschap Andere sporters kunnen aanvraag indienen Andere sporters kunnen aanvraag indienen Bij Vlaamse Gemeenschap Bij Vlaamse Gemeenschap

TTN Hoe aanvraag indienen? Hoe aanvraag indienen? Standaardformulieren op

Criteria TTN Geen ander redelijk therapeutisch alternatief Geen ander redelijk therapeutisch alternatief Gezondheid sporter geschaad indien verboden substantie niet toegediend Gezondheid sporter geschaad indien verboden substantie niet toegediend Prestatievermogen niet hoger na genezing dan voor ziekte. Verhogen van laagnormale waarden van enig endogeen hormoon wordt niet aanvaard. Prestatievermogen niet hoger na genezing dan voor ziekte. Verhogen van laagnormale waarden van enig endogeen hormoon wordt niet aanvaard. Noodzaak niet gevolg van voormalig niet-therapeutisch gebruik Noodzaak niet gevolg van voormalig niet-therapeutisch gebruik Sporter kreeg nog geen weigering van een andere commissie Sporter kreeg nog geen weigering van een andere commissie

TTN retroactief? Toestemming retroactief mogelijk bij Toestemming retroactief mogelijk bij Spoedbehandeling of behandeling van acute medische aandoening in hoogst uitzonderlijke gevallen Spoedbehandeling of behandeling van acute medische aandoening in hoogst uitzonderlijke gevallen Sporters die niet tot elitegroep behoren Sporters die niet tot elitegroep behoren

TTN praktisch Gewone aanvraag: onafhankelijke commissie van artsen antwoordt binnen de 30 dagen Gewone aanvraag: onafhankelijke commissie van artsen antwoordt binnen de 30 dagen Verkorte aanvraag (volledig) Verkorte aanvraag (volledig) Aanvraag = toestemming (kan nadien herroepen worden door artsencommissie)

Zijn er positieven?

Statistieken 2006 % positieven bij 10 meest gecontroleerde sporten Powerlifting 28,4 % Powerlifting 28,4 % kickboksen16,0 % kickboksen16,0 % boksen7,8 % boksen7,8 % basket5,6 % basket5,6 % Wielrennen5,0 % Wielrennen5,0 % Volleybal3,2 % Volleybal3,2 % Atletiek3,0 % Atletiek3,0 % Judo2,6 % Judo2,6 % Voetbal1,8 % Voetbal1,8 % tennis0,0 % tennis0,0 %

Waarop positief? Gebruikte producten 2006

Nabije toekomst Nieuw decreet MVS (en besluit) Verwacht eerste semester 2008 Verwacht eerste semester 2008 Volledig conform WADA en UNESCO Volledig conform WADA en UNESCO

elitesporter Wie? Wie? (decreet 2007): lid van een door het IOC erkende internationale sportvereniging en die beantwoordt aan één of meer van de volgende criteria: (decreet 2007): lid van een door het IOC erkende internationale sportvereniging en die beantwoordt aan één of meer van de volgende criteria: Internationaal niveau volgens IF Internationaal niveau volgens IF Sport als hoofdactiviteit Sport als hoofdactiviteit Geselecteerd of gepreselecteerd OS, Paralympics, EK, WK in de hoogste sportieve categorie Geselecteerd of gepreselecteerd OS, Paralympics, EK, WK in de hoogste sportieve categorie Ploegsporter in competitie waarvan de meerderheid bestaat uit sporters als hierboven Ploegsporter in competitie waarvan de meerderheid bestaat uit sporters als hierboven en woont binnen territoriale bevoegdheidsomschrijving Vlaamse Gemeenschap en op de hoogte gebracht van het feit dat hij elitesporter is.

elitesporter Verplichtingen? Verplichtingen? Lokalisatieformulier Lokalisatieformulier TTN telt niet retroactief behalve in noodgevallen TTN telt niet retroactief behalve in noodgevallen Disciplinair luik via federaties Disciplinair luik via federaties

Preventieve gezondheidscontroles Onaangekondigde staalafname bij sporters om sporter longitudinaal te volgen; Onaangekondigde staalafname bij sporters om sporter longitudinaal te volgen; Aan de hand van resultaten mogelijke “target” tests Aan de hand van resultaten mogelijke “target” tests Mogelijkheid om sporter op non-actief te stellen Mogelijkheid om sporter op non-actief te stellen

Nieuw decreet MVS Disciplinair luik Disciplinair luik Verschil elitesporters- breedtesporters Verschil elitesporters- breedtesporters Elitesporters: disciplinair orgaan van federaties Elitesporters: disciplinair orgaan van federaties breedtesporters: disciplinair orgaan van VLG breedtesporters: disciplinair orgaan van VLG Beroep mogelijk door Vlaamse Gemeenschap, (internationale) federatie en WADA Beroep mogelijk door Vlaamse Gemeenschap, (internationale) federatie en WADA Elitesporters => TAS Elitesporters => TAS Breedtesporters => Raad van State Breedtesporters => Raad van State

Nieuw decreet MVS Disciplinair luik Disciplinair luik Sancties WADA-conform Sancties WADA-conform Meeste stoffen: Meeste stoffen: 1 e overtreding: 2 jaar 1 e overtreding: 2 jaar 2 e overtreding: levenslang 2 e overtreding: levenslang Bepaalde stoffen (cannabis, efedrine…) Bepaalde stoffen (cannabis, efedrine…) 1 e overtreding: berisping tot 1 jaar 1 e overtreding: berisping tot 1 jaar 2 e overtreding: 2 jaar 2 e overtreding: 2 jaar 3 e overtreding: levenslang 3 e overtreding: levenslang

Voor alle info: