Krachtige leeromgevingen (groep 2) Groepssessie 1: Curriculum Groep 2 M. Valcke Bron afbeelding: http://www.steunpuntico.be/nl/themas/krachtige-leeromgeving geraadpleegd op woensdag 25 september 2013. Krachtige leeromgevingen- groepssessie 2 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

Planning groepssessies Curriculum (vandaag) Werkvormen (donderdag 17/10) Diversiteitstool (maandag 28/10) onderwijstechnologie Toetsen en evalueren (donderdag 31/10) Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

Raadpleeg je medestudenten Bekijk het forum en de website Vragen??? Raadpleeg je medestudenten Bekijk het forum en de website Mail naar sylvie.vandaele@ugent.be Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

Korte herhaling plenaire sessie Praktische weetjes Aan de slag… Groepssessie 1 Korte herhaling plenaire sessie Praktische weetjes Aan de slag… Uiteenzetting praktijkopdracht Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

Even herhalen…. Curriculum : "… in essentie een plan ter ondersteuning van het leren. Het bestaat uit doelen om het leren te richten; drie soorten beslissingen (1) selectie en ordening van inhouden, (2) keuze van leerervaringen die men wil uitlokken zodat de inhouden gepast worden gemanipuleerd, (3) een planning met daarin de optimale leercondities. "

Even herhalen….

Eindtermen en ontwikkelingsdoelen "Ontwikkelingsdoelen en eindtermen zijn minimumdoelen op het vlak van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes die de maatschappij via het Vlaams Parlement absoluut noodzakelijk acht voor het onderwijs van vandaag." (Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, 1998, p.6). Centrale rol Entiteit Curriculum (http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/)

Curriculum op macroniveau Ontwikkelingsdoelen in het kleuteronderwijs Eindtermen en ontwikkelingsdoelen in het lager onderwijs Eindtermen en ontwikkelingsdoelen in het secundair onderwijs http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/

Curriculum op macroniveau Ontwikkelingsdoelen: na te streven Eindtermen: minimaal te bereiken op het einde van een grens. Vakgebonden, specifiek en vakoverschrijdend Leergebiedgebonden en leergebiedoverschrijdend Rol bij kwaliteitscontrole http://www.ond.vlaanderen.be/dvo/ICT/ictvoodvoe.htm

Naam presentatie – Naam maker en/of presentator - 12/09/2005 Faculteit Naam Faculteit – Dienst of Vakgroep (optioneel)

Wat zijn VOET’en? Minimumdoelen die tegemoetkomen aan de nood aan een brede en harmonieuze vorming om zelfstandig en actief te kunnen functioneren in de huidige maatschappij. Minimumdoelen die niet specifiek behoren tot een vakgebied maar dikwijls wel aansluiting vinden en onder meer door middel van meerdere vakken of onderwijs- projecten kunnen worden gerealiseerd. Bron afbeelding: http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/publicaties/voet/kaftbrochure.jpg geraadpleegd op woensdag 25 september 2013.

Element uit stam combineren met een ET uit een context (respect=stam, tegenover milieu=context) Figuur bron: Departement Onderwijs (2009). Secundair onderwijs. Uitgangspunten bij de vakoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelen.

Gemeenschappelijke stam Zeven contexten Lichamelijke gezondheid en veiligheid Mentale gezondheid Sociorelationele gezondheid Omgeving en duurzame ontwikkeling Politiek-juridische samenleving Socio-economische samenleving Socio-culturele samenleving Persoonlijk leven Leren leren Scharnier Niet meer graadgebonden. Maakt schoolprojecten mogelijk, meer autonomie. Samen-leving

Afbeelding: http://ond. vvkso-ict Afbeelding: http://ond.vvkso-ict.com/vvksomainnieuw/voet/nieuwconceptvoet.htm, geraadpleegd op 22/02/2011

VOETen in de derde graad secundair onderwijs (http://www. ond

Curriculum op mesoniveau Startpunt: eindtermen en ontwikkelingsdoelen Eigen verantwoordelijkheid: uitwerken van een leerplan, werkplan AUTONOMIE Invloed van netten, koepels

Kansen Leerplannen kunnen helpen een 'uithangbord' creëren voor een school: profiel, keuzes, accenten Identiteit van de instelling Rol individuele leerkracht in schoolteam centraal Maar: “Niettegenstaande de criteria voor de goedkeuring van de leerplannen duidelijk zijn, ervaren leerkrachten de nieuwe leerplannen, als te voorschrijvend, als een keurslijf. De begeleidingsdiensten daarentegen stellen dat de leerkrachten de aangeboden ruimte onvoldoende zien en onvoldoende benutten, dat leerkrachten te weinig zelf verantwoordelijkheid opnemen voor de inkleuring van het pedagogisch-didactisch handelen van iedere dag. Ook leerlingen voelen dit aan.”

Website van het gemeenschapsonderwijs met een “aanbod” aan leerplannen voor het secundair onderwijs. In de schermafdruk staan de bijzondere onderzoekscompetenties voorop. Dit zijn specifieke eindcompetenties die kritisch gescreend worden bij visitaties van scholen ( http://www.gemeenschapsonderwijs.be/sites/portaal_nieuw/SO/Leerplannen/Pages/Onderzoekscompetentie.aspx).

Curriculum op microniveau Nu sterk bepaald door onderwijsleerpakketten (handboeken) met concrete leerdoelen en uitwerking leerstof, media, toetsing, werkvormen (lkr. handleiding). “Aparatchiks of the textbook curriculum”, ‘deprofessionalisation’, ‘deskilling’ ? Hoofdprobleem is dat de gemakkelijkste leerdoelen snel gaan domineren en men leergebiedoverschrijdende doelen negeert (en vaardighedenontwikkeling). Leerkracht bepaalt uiteindelijk de keuzes.

Curricula Interpretaties: Ongeschreven curriculum: neveneffecten van instructiesysteem; bijv. voorkeuren lkr., ligging school Nulcurriculum: wat (onbewust) genegeerd wordt in een curriculum; bijv. Kritische zin, smaakontwikkeling Het «hidden curriculum» in enge zin: meer psychologische invalshoek; de indirecte en verborgen socialisatie: omgaan met elkaar om, lkr-lln verhouding, omgaan met macht

Formuleren van leerdoelen: taxonomieën Belang!! Hoe beter je weet wat je wilt, hoe beter je de instructie richting kan geven. Taxis = ordening en nomos = wet Een wetmatige ordening, een structurering gebaseerd op een theoretische (en empirisch voor zover mogelijk) basis m.b.t. hoe leerdoelen in werkelijkheid geordend zijn 1950-1960: behaviorisme en cognitivisme

Bloom - gedragsdimensies Bloom revised

Taxonomie van Bloom inhoudsdimensies

Bloom - gedragsdimensies Herinneren: herkennen, uit geheugen ophalen (‘recalling’). Beperkte cognitieve activiteit. Begrijpen: ‘meaningful learning’, interpreteren, voorbeelden zoeken, classificeren, samenvatten, afleiden, vergelijken en verklaren. Toepassing: (1) uitvoeren procedures bij gekende taken en (2) gebruiken procedures bij nieuwe taken.

Bloom - gedragsdimensies Analyseren: complex geheel opsplitsen in samenstellende delen; differentiëren, organiseren en attribueren. Evalueren: (1) controleren en (2) bekritiseren. Interne/externe criteria toepassen, een uitspraak doen en conclusies trekken. Creëren: (1) hypothesen genereren; (2) plannen ontwerpen en (3) een product ontwikkelen.

http://www. teachthought http://www.teachthought.com/learning/ablooms-digital-taxonomy-for-evaluating-digital-tasks/

http://zaidlearn. blogspot http://zaidlearn.blogspot.be/2009/07/use-blooms-taxonomy-wheel-for-writing.html

Praktische weetjes Waar vind ik eindtermen terug? Zijn er eindtermen voor alle vakken? Hoe implementeer ik VOET? Waar zoek ik leerplannen? Welke informatie vind je naast de leerplandoelen terug in leerplannen? Hoe werk je met leerplandoelen? Lesdoelen formuleren Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

Waar vind ik eindtermen terug? Vakgebonden eindtermen Specifieke eindtermen Vakoverschrijdende eindtermen = VOET Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

Vakgebonden eindtermen : http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/

Let op: Algemene en Vakgebonden eindtermen. http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/secundair-onderwijs/derde-graad/aso/vakgebonden/natuurwetenschappen/eindtermen.htm

Vakgebonden eindtermen Vb 3de graad ASO– Natuurwetenschappen http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/secundair-onderwijs/derde-graad/aso/vakgebonden/natuurwetenschappen/eindtermen.htm Specifieke Vakgebonden eindtermen

Wetenschappen in BSO? Verwerkt in PAV http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/secundair-onderwijs/derde-graad/bso/vakgebonden/derde-leerjaar/project-algemene-vorming/algemeen.htm

Vakgebonden eindterlmen PAV: alles geïntegreerd http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/secundair-onderwijs/derde-graad/bso/vakgebonden/derde-leerjaar/project-algemene-vorming/eindtermen.htm

Zijn er eindtermen voor alle vakken? Enkel eindtermen voor vakken van de basisvorming Zedenleer → leerplannen http://www.ribz.be/ Deeltijds Kunstonderwijs → leerplannen http://www.ovsg.be/ en http://www.g-o.be/

Zijn er eindtermen voor alle vakken? Hoger onderwijs → Visitatierapporten → Beroepsprofielen → Domeinspecifieke leerresultaten (DLR) : http://www.vluhr.be/p242

Hoe implementeer ik VOETen? Bron afbeelding: http://www.klasse.be/leraren/files/2011/12/eindtermen4.png geraadpleegd op woensdag 25 september 2013. Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

Waarom VOET? Doelen die anders tussen de mazen van het net verdwijnen: komen te weinig aan bod in traditionele vakken Samenhang bevorderen in het onderwijsaanbod Meer kans tot niet-cognitieve doelen en betere synthese van kennis en ervaringen Beantwoorden aan de actuele vormingsbehoeften (brede en harmonische vorming) Brug vormen tussen school en samenleving

VOET Aan welke sleutelcompetenties, contexten, leren leren competenties werk je doorheen je les? Maak dit duidelijk door dit in je doelen naar voor te laten komen.

Waar zoek ik leerplannen? Via http://www.ond.vlaanderen.be/infolijn/faq/leerplannen/ de leerplannen van het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap   de leerplannen van het gesubsidieerd vrij onderwijs   de leerplannen van het gesubsidieerd officieel onderwijs Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

http://www.vvkso.be

http://www. gemeenschapsonderwijs http://www.gemeenschapsonderwijs.be/sites/portaal_nieuw/Prikbordvoorleerkrachten/SO/leerplannen/Leerplannen/Nieuwe%20leerplannen/Overzicht%20nieuwe%20leerplannen%202013-2014.pdf

http://www.ovsg.be

Leerplan Steinerschool http://steinerscholen.be/wp-content/uploads/2012/09/Aardrijkskunde-II-050228.pdf

Leerplan Steinerscholen derde graad aardrijkskunde

Rol netten, koepels, …

Welke informatie vind je naast de leerplandoelen terug in leerplannen? http://ond.vvkso-ict.com/leerplannen/doc/Aardrijkskunde-2004-029.pdf Voorbeeld Aardrijksunde

Hoe werk je met leerplandoelen? Een leerplandoel concretiseren tot verschillende lesdoelen. Aantal lesdoelen afhankelijk van leerplandoel. Denk aan te bereiken inhoud / gedrag Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

Leerdoelen formuleren Taxonomie van Bloom Naam presentatie – Naam maker en/of presentator - 12/09/2005 Faculteit Naam Faculteit – Dienst of Vakgroep (optioneel)

Naam presentatie – Naam maker en/of presentator - 12/09/2005 Faculteit Naam Faculteit – Dienst of Vakgroep (optioneel)

En nu aan de slag… Deel 1 We bekijken samen volgend stukje leerstof (videoclip platentektoniek) : http://www.youtube.com/watch?v=bhYwY7POWyE We zoeken naar eindterm (ET) die met het materiaal kan nagestreefd worden We zoeken naar de relevante leerplandoelstelling (LPD). We concretiseren de ET en LPD tot vakgebonden lesdoelen van hoog niveau Hou rekening met Bloom (zie checklist)

Vervolgens gaan we na welke VOET in relatie tot dit materiaal kan nagestreefd werden We concretiseren de VOET tot een concreet lesdoel

En nu aan de slag… Deel 2 Je krijgt een pakket met leermateriaal en een eindterm/leerplandoel Werk samen Concretiseer de eindterm/leerplandoel tot 10 lesdoelen Hou rekening met de taxonomie van Bloom: (zie checklist in pakket leermateriaal)

En nu aan de slag… Deel 2 Zorg voor lesdoelen van een hoog niveau BLOOM Je gaat na welke VOET aan bod kunnen komen Je vertaalt dit in een lesdoel

Gelijkaardig opzet als de afgelopen opdrachten: Praktijkopdracht 1 Gelijkaardig opzet als de afgelopen opdrachten: Deel 1 Formuleren lesdoelen: Maximaal 1 blz. Deel 2 Link met VOET: Maximaal 1 blz. Bijlage met lesmateriaal.

Praktijkopdracht Deel 1: Je gaat op zoek naar een eindterm en leerplandoel Je vertaalt dit in tien lesdoelen, met de taxonomie van Bloom in het achterhoofd. Geef een korte toelichting. Je voorziet leermateriaal waaruit je inspiratie put voor de inhouden (neem op in bijlage).

Praktijkopdracht Deel 2: Werk verder op deel 1 en zoek naar een aantal gepaste vakoverschrijdende eindtermen: zowel sleutelcompetenties als contexten. Hoe ga je hiernaar streven tijdens je les? Schrijf ook daarvoor een lesdoel uit.

Krachtige leeromgevingen (groep 2) Groepssessie 1: Curriculum Groep 2 M. Valcke Bron afbeelding: http://www.steunpuntico.be/nl/themas/krachtige-leeromgeving geraadpleegd op woensdag 25 september 2013. Krachtige leeromgevingen- groepssessie 2 Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen