Het klinisch-psychologisch werkveld een initiatie werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel Bij wijze van intro ‘ What’s the problem ?’ >simulatieopdracht: inventarisatie van soorten hulpvragen werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel Leidraad Bronnen op het internet. Syllabus via Toledo- course ‘werkvelden’ werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

Deel 1 Het klinisch-psychologisch werkveld - Het KP-werkveld: algemene situering Het KP-werkveld: concrete voorzieningen werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

Klin.psychologie: algemene situering “dienstverlening in de context van psychische problemen” dienstverlening: psychische problemen: ° diagnostiek ° waaier van mentale stoornissen ° begeleiding ° overzicht DSM-IV-TR populatie: kinderen & jongeren vb: sociale angst, psychosomatiek volwassenen & senioren vb: persoonlijkheidsstoornis, verslaving gezinnen vb: KOPP, eetstoornis werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel Peilers & Taken diagnostiek intake wie komt, met wat, net nu, naar hier? diagnostische taken afname, scoring, interpretatie, verslaggeving indicatiestelling welke behandeling meest aangewezen bij probleem? advies communiceren van gegevens en conclusies begeleiding psycho-educatie informeren over psychische stoornis begeleidende taken slecht nieuws gesprek (opname), crisisgesprek,… counseling ondersteunende gespreksbegeleiding training sociale vaardigheden, assertieve vaardigheden preventie voorkomen, beperken van hinder (chronische st.) werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel Werkterreinen Psychopathologie => studie van het psychisch lijden; het geheel van psychische stoornissen 2. forensische psychologie (zie deel 2) => studie van daders en slachtoffers van delinquent gedrag 3. Neuropsychologie => studie van neurologische aspecten van psychische (dis)functies 4. gerontopsychologie => studie van psychologische aspecten van het ouder worden 5. partner- en relatiepsychologie => studie van de hulpverlening aan partners, binnen verschillende relaties Gezondheidspsychologie (zie deel 3) => studie van de rol van het gedrag bij lichamelijke/psychische gezondheid werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

I.1.2 Psychotherapie versus Counseling ‘Psychotherapie’: het verrichten van autonome handelingen binnen een psychotherapeutisch wetenschappelijk referentiekader teneinde het psychisch lijden bij de patiënt of het (patiënt)systeem op te heffen of te verminderen door het toepassen van technieken die specifiek zijn aan het referentiekader’ Erkende ref.kaders: psychoanalytisch, cliëntgericht-experiënteel, cognitief-gedragstherapeutisch en het interactioneel-systemisch model werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel ‘Counseling’ behelst het brede domein van de ondersteunende psycho-sociale begeleiding. Het bijstaan van cliënten in het optimaal aanwenden van diens mogelijkheden in een specifiek domein (vb.studiebegeleiding), waarbij geen verandering van de gehele persoonlijkheid wordt beoogd. Het begeleidingswerk bestaat o.a. uit: probleemoplossend vermogen helpen vergroten, op gang brengen van zelfregulering bij crisissen en spec.maatschappelijke probleemsituaties e.d. werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

Sociotherapie (milieutherapie) Streeft betere sociale aanpassing na. ‘Sociaal leren’-model : opsporen en op directe wijze confronteren van sociale conflicten in de hier en nu situatie. De sociotherapeut maakt deel uit van het reële leven van de cl.,van cliënts systeem (neemt geen metapositie in). Psycho-educatie, preventie, training, ... : andere vormen van begeleiding werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

Concrete voorzieningen: 1.2.1 Het algemeen welzijnswerk 3 werkvormen: a/ De Centra voor Tele-onthaal: b/ De Centra voor Algemeen Welzijnswerk i/h kader van de ziekenfondsen (de ‘ingebouwde’ CAW’s): c/De autonome centra voor Algemeen Welzijnswerk: werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

De centra voor Tele-onthaal  Website werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

De autonome Centra voor Algemeen Welzijnswerk Opdracht: ‘Professionele sociale hulp bieden aan alle personen die moeilijkheden hebben omwille van maatschappelijke en psychosociale problemen’ Aantal: 27 Grote heterogeniteit; vele gezichten. Van advies tot residentiële opvang In het algemeen: een laagdrempelig aanspreekpunt Voorbeelden van deelwerkingen: schuldbemiddeling, centra voor levens –en gezinsvragen, scheidingsbemiddeling, gezinsonderzoek in kader van adoptie, jongeren adviescentra, thuislozenzorg, vluchthuizen, forensisch welzijnswerk (zie deel 2), ... werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

De autonome Centra voor Algemeen Welzijnswerk  Website werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

1.2.2 Etnisch-culturele minderheden Welke doelgroepen ? Allochtonen Vluchtelingen Woonwagenbewoners Welke soort van voorzieningen ? Emancipatie ter bevordering van de integratie  website Onthaal ter bevordering van de inburgering Opvang (o.a. van ‘mensen zonder papieren’.) werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

1.2.3 Voorzieningen voor ouderen De oudere (>60j.) krijgt meer en meer een stem in de maatschappij/het beleid. Concreet: via Ouderenoverlegkomitee (OOK) inspraak en zelfbeschikkingsrecht bevorderen betreffende organisatie van woon-en zorgopvang voor ouderen. Concrete voorzieningen:  ‘Gewone’ rusthuizen (Rustoord voor bejaarden- ROB) (privaat (vzw), ocmw, particulier (commercieel),…)  ‘Rust-en verzorgingstehuizen’ (RVT) incl. centra voor kortverblijf. Enkel op indicatie. (Bepaling van zorgcategorie door adviserend geneesheer (enkel B-of C-categorie komt in aanmerking).  ‘Serviceflat’: enkel voor valide bejaarden  Dienstencentra,... werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

Voorzieningen voor ouderen ‘Expertisecentra voor dementie’  website  Algemene info: Seniorennet ‘Rusthuis infofoon’ (algemene info, klachten,…) website werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

1.2.4 De organisatie van de GGZ in Vlaanderen -Beknopte geschiedenis van de GGZ Van isolatie (voor 1850), concentratie (na 1850), differentiatie, naar integratie. Huidige evolutie: ‘vermaatschappelijking van de zorg’, uitbouw van zorgcircuits. -Voorstelling van de psychiatrische voorzieningen - ambulant, residentieel, semi-residentieel werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

Ambulante voorzieningen: Centra voor geestelijke gezondheidszorg (CGG) Wat ? Laagdrempelige ambulante tweedelijnsvoorzieningen behorende tot het domein van de gezondheidszorg. Gesubsidieerd door de Vlaamse Overheid. Residentiële gezondheidszorg (Psychiatrische ziekenhuizen e.d.) is een bevoegdheid van de federale overheid. (zie verder). Doel: ‘ verantwoorde zorg aanbieden met het oog op het herstel van het psychisch evenwicht of het draaglijk maken van psychische stoornissen voor patiënten en hun leefomgeving, om emancipatie en maatschappelijke integratie te bevorderen.’ werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

Centra voor geestelijke gezondheidszorg (vervolg) Kenmerken: - Interdisciplinaire werking met benadering vanuit psychiatrische, psychologische, agogische en sociale disciplines. - De cliënt staat centraal. Specifieke aandacht voor kinderen, ouderen, sociaal en financieel zwakkere personen. - Uitbouw van netwerken en zorgcircuits volop aan de gang: streven naar ‘zorg op maat’ door voldoende gedifferentieerd en doelgericht aanbod. Website Psychiatrische thuiszorg (PTZ) Project Activering Trajectbegeleiding werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

Residentiële voorzieningen: Het psychiatrisch ziekenhuis werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

Het Psychiatrisch Ziekenhuis (PZ) Soorten diensten: A-dienst: observatie en behandeling van volwassenen K-dienst: observatie en behandeling van kinderen T-dienst: behandeling en resocialisatie Tf-dienst: psychiatrische gezinsverpleging 68 instellingen (2002) Illustratie: voorstelling Psychiatrisch Centrum Bethaniënhuis, Zoersel website werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

Psychiatrische Afdeling in een Algemeen Ziekenhuis (PAAZ) Laagdrempelige voorziening binnen de structuur van het algemeen ziekenhuis. Erg heterogene populatie (aselectief/ DSM IV) Kortdurend verblijf (x: 23 dagen) Hoofdzakelijk: accent op diagnostiek en motiverende benadering/ indicatiestelling. Urgentiepsychiatrie, liaisonpsychiatrie en psychosomatische problematieken. 67 instellingen in 2002 werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

Psychiatrische Verzorgingstehuizen (PVT) Doelgroep: patiënten met een langdurige en gestabiliseerde psychische stoornis. Geen behandeling, wel continue begeleiding 41 instellingen in 2002 werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel Beschut Wonen (BW) De Therapeutische Gemeenschap (TG) Centra voor Psycho-Sociale Revalidatie werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

Houvast op het internet in de doolhof van voorzieningen www.theseas.be Stichting Julie Renson Wegwijzer naar zelfhulpgroepen en patiënten-organisaties in Vlaanderen: www.zelfhulp.be Klachtenbehandeling- en bemiddeling: www.ombudsfunctieggz.be werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel Even tussendoor ... Ooit een normaal mens ontmoet ? En ... beviel ‘t ? Stichting Pandora werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel Bent u normaal ? (zozo), bent u eigenlijk wel helemaal normaal (da’s vreemd), zo, dus u bent helemaal normaal ? (da’s gek) Stichting Pandora Hoe anders is anders … : de psychiatrische patiënt als normale mens … >website werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel

werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel Noden van familieleden van psychiatrische patiënten (R. Buffaerts,2005) Informatie: Een goede verstrekking van info over ontstaan, voortbestaan en behandeling van psychiatrische aandoening bij familielid. Een begrijpelijk systeem van de geestelijke gezondheidszorg. Een begrijpelijke en overzichtelijke wetgeving mbt rechten en plichten van de psychiatrische patiënt én zijn gezinsleden. Aandacht voor het functioneren van het gezin. Aandacht voor de rol van het gezin in de behandeling van hun familielid. werkvelden 1 Ba TP academiejaar 2006-2007 G.Van Reusel