VBOB Project Deskundigheidsbevordering Lokale Belangenbehartiging - Inhoud en opzet van het project - Relatie met het project MWVO

VBOB Project VBOB: Verenigde Bonden Overleg Brabant Zes Ouderenbonden: ANBO BOOG KBO PCOB PSOB PVGE

Ouderenbonden: waar actief? 3

Doel van het Project Het adequaat toerusten van de lokale ouderenorganisaties, waardoor men in staat is op deskundige en effectieve wijze belangen te behartigen en invloed uit te oefenen op de gemeente en relevante lokale instellingen op beleidsterreinen die voor ouderen van belang zijn. 4

Twee pijlers Organisatie Deskundigheid DLB 5

Pijler Organisatie Vragen die hier spelen zijn: Hoe is de belangenbehartiging georganiseerd? Hoe gestructureerd is deze? Waar die er nog niet (voldoende) is, zou ondersteuning kunnen worden geboden. Verondersteld wordt, dat de manier waarop belangenbehartiging is georganiseerd van invloed is op de vraag naar deskundigheidsbevordering 6

Pijler Deskundigheid Hier gaat het meer om ondersteuning van de individuele deskundigheid van belangenbehartigers, denk aan: Trainen op vaardigheden zoals lezen en schrijven van beleidsstukken, doen van onderzoek, netwerken, etc. Actualiseren van kennis op thema’s als wonen, zorg, welzijn, mobiliteit, financiële positie. Kennis en ondersteuning aanleveren op het gebied van PR, werven van kader, samenwerken binnen een organisatie Bieden van mogelijkheden om ervaringen uit te wisselen via bijeenkomsten en één-op-één coaching of coaching van het team van belangenbehartigers. 7

Plan van Aanpak Fase 1: Vooronderzoek: Inventarisatie van lokale belangenbehartiging, pijler Organisatie Fase 2: Onderzoek: Behoeften aan ondersteuning bij Pilotgemeenten, pijler Deskundigheid Fase 3: Opzetten en testen van instrumentenpakket lokale belangenbehartiging, opzetten provinciale structuur Fase 4: Evalueren en continueren 8

Plan van Aanpak Fase 1 Vooronderzoek Inventarisatie van de organisatie van lokale belangenbehartiging per gemeente, via: - vragenlijst gemeenten (68x) - presentaties (4x) - interviews (4x) Vooronderzoek Beschikbare trainingen/cursussen Vooronderzoek Mogelijkheden website/database Definitie deskundigheid; Profiel belangenbehartiger Overzicht met categorieën van organisatie: Seniorenraad volledig georganiseerd Seniorenraad gedeeltelijk in werking Belangenbehartiging via Wmo-adviesraad geregeld (Nog) geen belangenbehartiging aanwezig Lijst van trainingen Bij diverse instellingen Wat ontbreekt? Afgezet tegen profiel. Opties Voor website/database

Plan van Aanpak Fase 2 Selecteren 2 à 3 pilotgemeenten per categorie; Onderzoek bij pilots: Per categorie: - behoeften aan ondersteuning bij lokale belangenbehartiging Beslissen Website/database - GO/NO GO - Hoe Behoeftenoverzicht - Coaching? - Netwerken? - Kennis/vaardigheden? - Kennis van thema’s? Lijst van trainingen Bij diverse instellingen Wat ontbreekt? Afgezet tegen behoeften. 10

Plan van Aanpak Fase 3 Aanbod samenstellen voor alle gemeenten - ‘coachingsbureau’? - netwerkbijeenkomsten? - cursussen/trainingen? - themabijeenkomsten? - database/website? Cursussen en trainingen ontwikkelen, testen, bijstellen Bij GO: Invulling geven aan website Gerealiseerd aanbod voor alle gemeenten - ‘coachingsbureau’ opgezet? - netwerkbijeenkomsten georganiseerd? - cursussen/trainingen pakket operatief? - themabijeenkomsten georganiseerd? - database/website in de lucht? 11

Plan van Aanpak Fase 4 Evalueren - Onderzoeken bij pilots - Bijstellen aanbod Rapporteren - Aan stuurgroep VBOB - Aan Provincie Noord-Brabant Verankeren/continueren Hoe is de deskundigheidsbevordering georganiseerd? Wie biedt dit aan? Waar breng je het onder? Hoe wordt het gefinancierd? 12

Fase 1: Resultaten vragenlijst Vragenlijst is in augustus 2010 verspreid onder Afdelingen, Kringen, Portefeuillehouders van alle ouderenbonden. Doel: in kaart brengen van de status quo van lokale belangenbehartiging: pijler Organisatie Onderwerpen: Seniorenraden met wel of niet werkgroepen Connectie WMO-adviesraad Wethouders Actieve ouderenbonden Website Media

Fase 1: Resultaten vragenlijst Van 8 gemeenten nog geen gegevens: Cuijk Dongen Geertuidenberg Moerdijk Oirschot St-Anthonis Werkendam Woensdrecht

Fase 1: Resultaten vragenlijst Van de 60 gemeenten is er: In 43 een seniorenraad In 8 geen seniorenraad In 9 gemeenten een tussenvorm

Fase 1: Resultaten vragenlijst In 8 gemeenten geen seniorenraad: Baarle-Nassau Cranendonck Goirle Lith (gaat samen met Oss per 2011) Loon op Zand Sint-Michielsgestel Someren Zundert (seniorenraad opgeheven) De vraag is waarom; misschien zijn de belangen al op een andere manier goed behartigd, of is de gemeente zelf actief genoeg of ….

Fase 1: Resultaten vragenlijst In 9 gemeenten andere opzet: - Aalburg: Commissie Open Bejaardenwerk - Asten: Werkgroep Ouderen en Politiek - Boxmeer: Burgerparticipatieraad - Bergeijk: Overleggroep voor Ouderenorganisaties (KBO) - Mill: Stichting Ouderen Welzijn Mill (SWOM) - Rucphen: Commissie van 10 (KBO) - Steenbergen: Gemeentelijk Overleg Ouderenbonden Steenbergen - Sint-Oedenrode: Clusterberaad Sint-Oedenrode - Veghel: Platform Ouderenbeleid Gemeente Veghel

Fase 1: Resultaten vragenlijst Van de 43 gemeenten met seniorenraad/ouderenplatform: Samenstelling varieert: - Soms alleen ouderenbonden en onafhankelijken - Soms ook instellingen vertegenwoordigd zoals SWO’s, woningbouwcorporaties, zorginstellingen e.d. 23 Seniorenraden met een eigen website.

Fase 2: Behoeftenonderzoek Onderzoek onder pilotgemeenten, pijler Deskundigheid. Onderwerpen: Status quo van belangenbehartiging in de pilotgemeente Wat zijn de grote inhoudelijke issues in de pilotgemeente? Is daarover voldoende informatie beschikbaar? Aan welke vormen van ondersteuning is behoefte? Bepaald kennis/vaardigheden, advies? Wordt op de een of andere manier in die behoeften voorzien? Is een website een handig ondersteuningsmiddel? Het werkt misschien beter om bekenden uit te nodigen mee te doen. Bereidwilligheid/inzet groter. Men is waarschijnlijk opener.

Fasen 2 en 3: Testen, Uitrollen Na het behoeftenonderzoek bij pilotgemeenten kan een aanbod worden opgesteld voor ondersteuning van de belangenbehartiging. Dit aanbod wordt getest bij pilotgemeenten. Vervolgens wordt een definitief aanbod gemaakt en uitgezet bij belangenbehartigers in alle gemeenten van Noord-Brabant. Een aantal van u (ong. 15) is zelf als belangenbehartiger actief; hetzij in een seniorenraad of ouderenplatform, hetzij in een WMO-adviesraad, hetzij als afgevaardigde voor Zorgbelang 20

Fase 3/4: Portefeuillehouders De projectgroep is bezig met het verkennen van de rol van Portefeuillehouders: Ondersteuning van Belangenbehartiging ook na afloop van project in 2011 gewenst: zorgen voor continuering Overlegstructuur op provinciaal niveau gewenst om te leren van elkaars ervaringen Rol van Portefeuillehouders: Antenne/doorgeefluik, Spreekbuis, Netwerker Bij voorkeur mensen die zelf actief zijn in ouderenplatform Een aantal van u (ong. 15) is zelf als belangenbehartiger actief; hetzij in een seniorenraad of ouderenplatform, hetzij in een WMO-adviesraad, hetzij als afgevaardigde voor Zorgbelang 21

Fase 3/4: Portefeuillehouders Een aantal van u (ong. 15) is zelf als belangenbehartiger actief; hetzij in een seniorenraad of ouderenplatform, hetzij in een WMO-adviesraad, hetzij als afgevaardigde voor Zorgbelang 22

Relatie met project MWVO Ook het project Meer woningen voor ouderen is een VBOB-project op het gebied van belangenbehartiging. Het past binnen DLB als één van de thema’s van ouderenbeleid, zoals daar ook zijn: welzijn, zorg, mobiliteit, financiële positie. In het project MWVO worden belangenbehartigers ondersteund die specifiek met wonen bezig zijn of gaan. Vanuit DLB worden wellicht algemene instrumenten aangeboden als ondersteuning, hieraan kunnen lobbyisten uiteraard deelnemen. Andersom kunnen werkgroepen wonen die binnen seniorenraden werkzaam zijn, aanhaken bij MWVO. Kortom: coördinatie tussen MWVO-DLB vanzelfsprekend. Samenwerking tussen de projecten is vanzelfsprekend. 23

Relatie met project MWVO Wonen Zorg Mobiliteit Lokale Belangen- behartiging Samenwerking tussen de projecten is vanzelfsprekend. Financiën Welzijn 24

Relatie met project MWVO Voorbeelden van algemene cursussen DLB: Invloed uitoefenen op gemeentelijk beleid Rapporten/beleidsstukken interpreteren en samenstellen Reageren op beleidsplannen Contact met de achterban Onderzoekstechnieken Scenariodenken/toekomstverkenningen Argumenteren Samenwerking tussen de projecten is vanzelfsprekend. 25

Contactgegevens Projectleider Marieke Hageman mhageman@kbo-brabant.nl 073-6444066 26