Pedagogisch Beleid Johan Kets Katholiek Hoger Instituut voor Opvoedkunde vzw Dr. Frans De Hovre Pedagogisch Beleid Johan Kets

Organisatie Afbakening Pedagogisch Beleid I Wie bepaalt het beleid? Schoolcultuur Taak school Taak directie Organisatie Afbakening Schooltypes Pedagogische taak Pedagogisch Beleid I Wie bepaalt het beleid? Overheid Micropolitiek in scholen Professionele Leergemeenschap Beleidsvoerend Vermogen

Leiding geven Pedagogisch Beleid II Kwaliteit bewaken Begeleidingsstijl Gedeeld leiderschap Taakopvatting Leiding geven Pedagogisch Beleid II Kwaliteitszorg Zelfevaluatie Kwaliteit bewaken Reflectief vermogen Output

Pedagogisch Beleid III Taalbeleid Evaluatiebeleid ICT-beleid Professionalisering Beleidsdomeinen Zorgbeleid Aanvangsbegeleiding Pedagogisch Beleid III Beleidsinstrumenten Overleg Gesprekken Klasbezoek

Relationeel Inhoudelijk Pedagogisch Beleid IV Externen Conflicthantering Schoolwerkplan Relationeel Inhoudelijk Medewerkers motiveren Identiteit Pedagogisch Beleid IV School promoten Ouderparticipatie Externen Begeleiding Inspectie

Even nadenken… “De school is zelf verantwoordelijk voor kwaliteitsonderwijs…” Dus: … we kiezen zelf waar we willen aan werken!

1. Afbakening Taak van de school Taak van de directie Pedagogische taak

Wat gebeurt er in een school? Verplichtingen Decreet Basisonderwijs Ontwikkelingsdoelen en eindtermen (ODET) Opdrachten Katholiek Basisonderwijs Leerplannen Keuzes Schooleigen pedagogisch project Schoolwerkplan Prioriteiten

Turbulente beleidsomgeving Wetenschappelijk onderzoek: welbevinden, … Internationale indicatoren: zittenblijvers, … Discussie- en beleidsnota’s: leerzorg, … Participatie- en overleg: nascholing, … Micropolitiek in de school: klasverdeling, … Inspectie en begeleiding: doorlichting, … Schoolbestuur: begroting, … Ouders: klasverdeling, … …

Taak directie - reglementair Decreet BaO leiding school opdracht personeel Algemeen reglement dagelijks bestuur bewaken inhouden delegeren, begeleiden, ondersteunen organisatie, administratie, … Arbeidsreglement agenda, jaarplan, voorbereiding nakijken Functiebeschrijving (model) taken competenties en attitudes professionele ontwikkeling

Taken Scholengemeenschap Identiteit Ouders Pedagogisch beleid Inspraak Personeelsbeleid Preventie en welzijn Schoolorganisatie Materieel beleid Administratie Financieel beleid

Competenties Inzicht groepsdynamica Visie ontwikkelen Sociaal vaardig Vernieuwingen selecteren Actief luisteren Prioriteiten Inlevingsvermogen ‘Leer’-sfeer creëren Competenties Relatiebekwaam Kindgericht denken Open voor inspraak Motivatie bevorderen Veiligheid Professionalisering Stipt omgaan met… Resultaatgericht denken

R. Vandenberghe (2003)

2. Wie bepaalt het beleid? Sturende overheid Micropolitiek Professionele leergemeenschap Beleidsvoerend vermogen

Sturende overheid Verantwoordingsperspectief Diverse kanalen: Anderen: Ontwikkelingsdoelen en eindtermen (ODET) Basiscompetenties – Leerplannen - Regelgeving Beleidsnota - Discussienota Peilingsonderzoeken Gekleurde middelen Anderen: Onderwijskoepels, schoolbesturen OESO, EU Internationaal

Micropolitiek in de school Persoonlijk interpretatiekader Belangen: Materieel Organisatorisch Sociaal-professioneel Cultureel-ideologisch Zelfbelangen

Professionele Leergemeenschap Krachtige leeromgeving Gericht op (samen) leren Visie – gezamenlijke doelen Reflectieve dialoog Feedback Respect en vertrouwen Overleg Diverse leerbronnen Transformatief leiderschap Leren van elkaar Doel-gericht werken Reflectie en zelfsturing Stimuleren - ondersteunen Welbevinden Voortbouwen op wat er is

5 disciplines en leiderschap Peter Senge Gemeenschappelijke visie samen opbouwen; lange termijn Persoonlijk meesterschap ruimte geven; autonomie vs. collegialiteit individueel leren vs. leren als groep Mentale modellen reflectie en overleg subjectieve onderwijstheorie Team-leren leren van mekaar; intervisie; feedback rijkdom van verscheidenheid Systeemdenken integrale aanpak: leraar – inhoud – organisatie – interventie alle betrokkenen

5 disciplines in de klas Omgeving creëren waar ‘passie’ voor leren ontstaat Persoonlijk meesterschap Wat willen we leren? Eigen leerproces plannen Discipline en keuzes maken Gezamenlijke visie Nadenken over verwachtingen Afspraken & evalueren Mentale modellen Waarheid is nooit absoluut Praten over opvattingen, meerdere perspectieven, … Teamleren Leren van elkaar Samen kunnen we meer – meervoudige intelligentie Systeemdenken Samenhang Oorzaak - gevolg

Beleidsvoerend vermogen Decreet Kwaliteitszorg Succesvol schoolbeleid: Doeltreffende communicatie Ondersteunende relaties Gedeeld leiderschap Gezamenlijke doelgerichtheid Responsief vermogen Innovatief vermogen Reflectief vermogen Geïntegreerd beleid

3. Schoolorganisatie Schoolcultuur Normen, structuren en procedures Schooltypes Schoolteam

Schoolcultuur Waarden & Normen Structuren Procedures Aspecten meningen / verwachtingen gemeenschappelijk Waarden & Normen interpretatieschema gedragscode Structuren groepen formeel - informeel Procedures aanpak werkwijze Aspecten symbolen, rituelen, taalgebruik

Normen… en consequenties… In Sint-Antonius is snoepen verboden. Mag juf An, tijdens de speeltijd, haar collega’s trakteren op …? Wat met de cola-automaat in de leraarskamer? Meester Luk roept: “Pieter, jij koppige steenezel!” en consequenties…

Living-apart-together Professionele instelling Schooltypes (Katrien Staessens – KUL) Living-apart-together Familieschool Professionele instelling Gezamenlijk doel Geen Gewoon zijn Veel leerlingen (of behoud) Sterke missie Directie Onzichtbaar Administrator Grootvader Architect Deskundige Team Los-zand-team Elk in zijn klas Dorpsfanfare Meedenken Prof. steun Overleg Weinig Spontaan Niet gepland Structureel ingebouwd Vernieuwing Weinig kans Wie iets nieuw wil proberen, mag Logische zaak