Het woonzorgdecreet december 2009

Stand van zaken Woonzorgdecreet van 13 maart 2009: BS 14 mei 2009 Uitvoeringsbesluiten - procedurebesluit van 5 juni 2009: BS 14 aug 08 Voorafgaande vergunning van 5 juni: BS 4 sept 09 Stambesluit + bijlagen: Vl Reg 24 juli 09 (nog niet in B.S.) ! Niet in uitvoering: assistentiewoningen en woonzorgnetwerken Stand van zaken

Decreet : twee in één Thuiszorg + ouderenzorg = woonzorg →integratie van thuiszorgdecreet en ouderenzorgdecreet →nieuwe voorzieningen →zorgcontinuïteit → zorgafstemming

Decreet :thuiszorg Gezinszorg en aanvullende thuiszorg Logistieke hulp Diensten voor oppashulp Diensten voor thuisverpleging Lokale dienstencentra Regionale dienstencentra Dienst voor gastopvang Centrum voor herstelverblijf Dienst maatschappelijk werk van het ziekenfonds

Decreet : ouderenzorg Dagverzorgingscentrum Centrum voor kortverblijf Groep van assistentiewoningen Woonzorgcentrum

Woonzorg: Ouderenzorg + thuiszorg Woonzorgnetwerken

3 niveau’s Aanmelding en controle op algemeen aanvaardbare maatschappelijke principes Erkenning en controle op het niveau van de erkenningsnormen Supplementaire erkenning en controle op het niveau van bijkomende kwaliteitseisen

Decreet :3 niveau’s Bijkomende kwaliteitseisen: Reële inzet personeel in de voorziening Vorming en bijscholing personeel Prijzenbeleid Opnamebeleid (! Bijkomende subsidiëring mogelijk – nog niet in uitvoering)

Kader Wat kan de wens om zelfstandig te blijven bemoeilijken? Zorgbehoevendheid Nood aan toezicht Beperkt netwerk Onveilige en onaangepaste woning Versnippering van het zorglandschap Dualiteit eigen huis – eigen thuis Kostprijs van de zorg

Werkingsprincipes de toegankelijkheid van de woonzorg waarborgen zonder enige vorm van discriminatie op basis van ideologische, godsdienstige en filosofische overtuiging of lidmaatschap of enig ander criterium waarop kan worden gediscrimineerd. door de gebruiker, in gevraagd en aanvaard voorkomend geval de mantelzorgers, zijn. oog hebben voor de hele zorgsituatie, inclusief palliatie. naar aard, tijdstip, plaats, duur en intensiteit het best aangepast zijn aan de behoeften van de gebruiker.

Werkingsprincipes de persoonlijke levenssfeer van de gebruiker en zijn mantelzorgers eerbiedigen zonder discriminatie op grond van ideologische, godsdienstige en filosofische overtuiging of lidmaatschap of enig ander criterium op grond waarvan kan worden gediscrimineerd de persoonlijke autonomie en zelfverantwoordelijkheid van de gebruiker en zijn mantelzorgers vrijwaren, ondersteunen en stimuleren. maximaal een beroep doen op het zelfzorgvermogen en de zelfredzaamheid van de gebruiker en zijn mantelzorgers, rekening houdend met hun draagkracht. de gebruiker en zijn mantelzorgers informeren over de mogelijkheden en beperkingen van de woonzorg en van eventuele andere hulp- en dienstverlening.

Werkingsprincipes De prijsvorming bepaald door de Vlaamse Regering naleven. Een beleid ontwikkelen rond ethisch verantwoorde zorg. Het woonzorgnetwerk kan hiervoor het vertrekpunt zijn. De vrijwilligerszorg (zorg geboden door vrijwilligers) stimuleren, organiseren of samenwerkingsverbanden aangaan met organisaties die vrijwilligerszorg aanbieden. De inspraak van de gebruikers organiseren. Belemmerende factoren in het aanbieden van de woonzorg beleidsgericht signaleren Programma’s ontwikkelen rond vorming, training en systemen van intervisie ter bevordering van de deskundigheid van personeel en management.

Werkingsprincipes de communicatie tussen gebruiker, mantelzorgers en voorziening stroomlijnen om de gebruiker en zijn mantelzorgers naar de gepaste zorg te kunnen toeleiden. bijzondere aandacht besteden aan gebruikers die een verhoogd risico lopen op verminderde welzijnskansen. bijzondere aandacht hebben voor diversiteit zoals allochtonen - autochtonen, hetero’s – holibi’s, hooggeschoolden – laanggeschoolden, stad-platteland, mannen - vrouwen. bijzondere aandacht besteden aan specifieke doelgroepen zoals psychiatrische patiënten, dementerenden, personen met een handicap, …

Werkingsprincipes De voorzieningen indiceren de behoeften van de gebruiker, rekening houdend met diens zelfzorgvermogen en met de beschikbare mantelzorg en de behoefte aan ondersteuning ervan.

UITVOERINGSBESLUITEN 3 soorten : - Voorafgaande vergunning - Procedurebesluit Erkenningsbesluiten : stambesluit + bijlage per voorziening ! Niet in uitvoering: assistentiewoningen en woonzorgnetwerken

Uitvoeringsbesluiten: voorafgaande verguning Aanvraag voorafgaande vergunning Beslissing voorafgaande vergunning Bewijs eigendom na 1 jaar => zo niet verval Bewijs aanvraag stedenbouwkundige vergunning na 3 jaar => zo niet verval Winddichte infrastructuur na 5 jaar => max 3 jaar uitstel ! Overgangsmaatregelen voor wie reeds Voorafgaande vergunning heeft

Uitvoeringsbesluiten: procedurebesluit Erkenning = onbepaalde duur Erkenning via aanvraag tot erkenning Mogelijkheid tot voorlopige erkenning Mogelijkheid tot wijziging erkenning (vrijwilllig) Wijziging erkenning, schorsing en intrekking erkenning

Uitvoeringsbesluiten: stambesluit Erkenning enkel binnen programmatie Erkenningsvoorwaarden voldoen aan spec erkenningsvwdn infrastructuur per voorziening Werkingsprincipes en andere voorwaarden uit decreet Kwaliteitshandboek Jaarplanningverslag en kwaliteitsplanning Erkenningsvoorwaarden per soort voorziening Zelfzorgvermogen van gebruiker evalueren en indiceren

Stambesluit Jaarlijks voor 15 april bezorgen aan het Agentschap: Jaarverslag van het voorbije jaar Kwaliteitsplanning voor het lopende jaar Jaarverslag: registratiegegevens over de activiteiten (onderwerp, doel, vorm, frequentie, intensiteit, bereikte doelgroep), evaluatie van de kwaliteitsplanning Kwaliteitsplanning: omschrijving van activiteiten die worden ontplooid om de doelstellingen, de kwaliteitseisen en het kwaliteitssysteem te bepalen en te realiseren + de zelfevaluatie Opgelet: ouderenzorg : niet opsturen maar ter beschikking hebben

Uitvoeringsbesluiten: stambesluit Zelfevaluatie telkens gedurende een periode van 2 jaar ( eerste keer tegen 1/1/2012) 5 verplichte stappen: 1° syst wijze gegevens verzamelen en registreren 2° gegevens aanwenden om doelstellingen te bereiken 3° stappenplan met tijdspad om doelstellingen te bereiken 4° frequentie evaluatie van bereikte doelstellingen 5° stappen ondernemen bij niet bereiken doelstellingen (art 5§3 van het kwaliteitsdecreet van 17.10.2003)

Uitvoeringsbesluiten: stambesluit Afwijkingen: Gemotiveerd verzoek aan administrateur – generaal Afwijken leeftijdsgrens 65 jaar : Woonzorgcentra: gemotiveerd verzoek aan administrateur- generaal Dagverzorging en kortverblijf: verslag beschikbaar ( geen andere voorziening beschikbaar die de zorg gepast kunnen beantwoorden)

Uitvoeringsbesluiten: stambesluit Voorwaarden subsidiëring: Erkenning Boekhoudregels volgen Ouderenvoorzieningen: bepaalde rechtsvorm Subsidie-enveloppe: minister bepaalt, voorschot 90 % mogelijk Indexering

Stambesluit Projecten: Minister kan projecten subsidiëren. De minister bepaalt nadere regels over: Wijze waarop men moet aanvragen Criteria en methode van evaluatie Vaststelling van bedrag Wijze van uitbetaling → moeten geen vastgelegde thema’s zijn

Uitvoeringsbesluiten: bijlagen I : Diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg II: Diensten voor logistieke hulp III: Diensten voor oppashulp IV: Diensten voor thuisverpleging V: Diensten maatschappelijk werk van het ziekenfonds VI: Lokale dienstencentra

Uitvoeringsbesluiten: bijlagen VII : Regionale dienstencentra VIII: Diensten voor gastopvang IX: Dagverzorgingscentra X: Centra voor herstelverblijf XI: Centra voor kortverblijf XII: Woonzorgcentra XIII: Verenigingen van gebruikers en mantelzorgers XIV: Subsidiëring van de animatiewerking in de woonzorgcentra en de centra voor kortverblijf

Decreet en besluit : thuiszorg Geen leeftijdsgrens Geen commerciële initatieven Relevante voorzieningen voor OCMW’s: Diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg Diensten voor logistieke hulp Lokale dienstencentra

Voorzieningen:thuiszorg Diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg Persoonsverzorging Huishoudelijke hulp Algemene psychosociale en pedagogische ondersteuning en begeleiding Schoonmaakhulp (al dan niet in samenwerking) Optioneel: oppashulp en karweihulp

Voorzieningen:thuiszorg Dienst voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg: aandachtspunten 1. De dienst indiceert de behoeften van de gebruiker op het vlak van gezinszorg en aanvullende thuiszorg. Daartoe verricht begeleidend personeel van de dienst jaarlijks in het natuurlijk thuismilieu van de gebruiker een sociaal onderzoek. De behoeften van de gebruiker worden vastgesteld aan de hand van de BEL-profielschaal.

Voorzieningen:thuiszorg Dienst voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg: aandachtspunten 2. Schoonmaakhulp moet in eerste instantie verricht worden door logistiek personeel of doelgroepwerknemers. Verzorgend personeel kan schoonmaakhulp nog alleen verrichten wanneer de taken die het verzorgend personeel bij de gebruiker verricht overwegend persoonsverzorging en huishoudelijke hulp blijven, tenzij het doel van de zorg of de aard van de zorgsituatie de competentie van een verzorgende vereisen. Wanneer de verzorgende schoonmaakhulp verricht dan moet de dienst dit motiveren en deze motivatie bij het gebruikersdossier voegen.

Voorzieningen:thuiszorg Dienst voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg: aandachtspunten 3. Bij opname van een gebruiker in een woonzorgcentrum, kan een verzorgend personeelslid zorg verlenen aan de bewoner in het woonzorgcentrum, als dat aangewezen is voor het welzijn van de gebruiker en de kwaliteit van de zorg, en met akkoord van de gebruiker en de initiatiefnemer van het woonzorgcentrum. 4. Aanvullende thuiszorg: bijdrage per gepresteerd uur aanvullende thuiszorg obv minstens het inkomen en de gezinssamenstelling.

Voorzieningen:thuiszorg Dienst voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg: aandachtspunten Minstens 10 vte verzorgend personeel doorlopend tewerkstellen. Mogelijkheid tot aanpassing tegen ten laatste 31 december 2015 (art. 42). Iedere dienst verleent onregelmatige prestaties afhankelijk van de noodwendigheden. Onregelmatige prestaties zijn uren die gepresteerd worden, hetzij op weekdagen tussen 20 uur en 7 uur, hetzij op zater-, zon- en feestdagen, met het oog op een continue hulp- en dienstverlening . 7. Kwaliteitsnormen nu ook van toepassing op de aanvullende thuiszorg.

Voorzieningen:thuiszorg Dienst voor logistieke hulp Schoonmaakhulp aan gebruikers met een verminderd zelfzorgvermogen. Optioneel: karweihulp (al dan niet op basis van een samenwerkingsverband). Enkel voor OCMW’s of gemeenten die geen erkende dienst voor gezinszorg hebben !!!

Voorzieningen:thuiszorg Dienst voor logistieke hulp: aandachtspunten Bijdragen bepalen obv inkomen en gezinssituatie. Naar de toekomst mogelijks opgelegde bijdrageschaal Sociaal onderzoek Voldoen aan alle kwaliteitsvereisten vanuit de gezinszorg en aanvullende thuiszorg Geen opgelegde schaalgrootte Geen duidelijkheid voor de dienstencheques

Voorzieningen:thuiszorg Dienst voor logistieke hulp: erkenning vragen? + subsidiëring nieuwe werknemers (doelgroepwerknemers), toegang tot VIA-toeslagen, recurente subsidies (ook voor omkadering), spelen binnen de woonzorg en vooral komt in aanmerking voor het maximumfactuur in de thuiszorg opgelegde bijdrageschaal, kwaliteitszorg, voldoen aan alle werkingsprincipes, nog niet direct een subsidie voor de gesco‘s, enkel subsidiëring voor uitbreiding Bemerking: logistieke hulp voor zorgbehoevenden zal voortaan moeten gemeld worden

Voorzieningen:thuiszorg Lokale dienstencentra Verplichte activiteiten al dan niet op basis van een samenwerkingsverband: Activiteiten van algemeen informatieve, vormende en recreatieve aard organiseren. Hygiënische zorg aanbieden. Warme maaltijden aanbieden. Hulp bieden bij het boodschappen doen.

Voorzieningen:thuiszorg Lokale dienstencentra 5. Buurthulp aanbieden. Buurthulp is het organiseren en ondersteunen van activiteiten en initiatieven die het sociale netwerk, de communicatie en het veiligheidsgevoel versterken. 6. Initiatieven nemen of ondersteunen die de mobiliteit van de gebruikers tot stand brengen of verhogen

Voorzieningen:thuiszorg Lokale dienstencentra Optionele activiteiten: uitlenen van personenalarmtoestellen en een personenalarmcentrale organiseren al dan niet op basis van een samenwerkingsverband

Voorzieningen:thuiszorg Lokale dienstencentra: extra werkingsprincipes een maximale laagdrempeligheid waarborgen; bijzondere aandacht besteden aan het voorkomen van vereenzaming door te werken aan het behoud en herstel van het sociale netwerk; bijzondere aandacht besteden aan de toegankelijkheid van het zorgaanbod voor nieuwkomers en etnisch-culturele minderheden.

Voorzieningen:thuiszorg Lokale dienstencentra: aandachtspunten Veel optionele activiteiten worden verplicht zoals aanbieden van warme maaltijden in LDC op regelmatige basis Antennewerking (deels) mogelijk voor vormende, informatieve en recreatieve activiteiten Samenwerking andere thuiszorgvoorzieningen: activiteiten tellen mee voor 1/3 van vormende, informatieve en recreatieve activiteiten

Voorzieningen:thuiszorg Lokale dienstencentra: aandachtspunten 4. Bijzondere aandacht voor nieuwkomers en etnisch-culturele minderheden 5. Samenstelling en organisatie centrumraad 6. Woonassistent kan iemand van LDC zijn 7. Nieuwe LDC‘s: meer infrastructuurnormen (ontmoetingsruimte, lokaal voor activiteiten en ruimte voor centrumleider), rolstoeltoegankelijk !!!

Decreet : ouderenzorg Extra werkingsprincipes: Sociale netwerkvorming stimuleren Activering, ondersteuning en revalidatie aanbieden Animatie en creatieve ontspanning organiseren Psychosociale ondersteuning aanbieden Leeftijdsgrens = 65 jaar

Decreet - ouderenzorg Dagverzorgingscentrum - definitie 1. Hygiënische en verpleegkundige hulp-en dienstverlening 2. Activering, ondersteuning en revalidatie aanbieden 3. Animatie en creatieve ontspanning organiseren 4. Psychosociale ondersteuning aanbieden

Decreet - ouderenzorg Dagverzorgingscentrum (2) Nieuw : minimumerkenning naar 5 (ipv 7) Nieuw: andere intiatiefnemers Nieuw: leeftijdsgrens = 65 jaar Nieuw: nachtopvang mogelijk (optioneel) Nieuw : verplicht erkend

Voorzieningen - ouderenzorg Centrum voor kortverblijf Bieden van aangepaste huisvesting, gebruikelijke gezins- en huishoudelijke zorg, hygiënische en verpleegkundige zorg, (re)activering en psychosociale ondersteuning, animatie en sociale netwerkvorming crisisopvang

Voorzieningen - ouderenzorg Centrum voor kortverblijf (2) In woonzorgcentrum of in centrum voor herstelverblijf Moet uitsluitend voor kortverblijf gebruikt worden Verplicht erkend Programmatie: Min 3 per gemeente, per WZC min 1 Erkenning : Max 10 (tenzij < 40, dan 3)

Voorzieningen - ouderenzorg Woonzorgcentrum Aangepaste huisvesting De gebruikelijke gezins- en huishoudelijke zorg Hygiënische en verpleegkundige zorg, kan gedifferentieerd en gespecialiseerd (Re)activering en psychosociale ondersteuning Animatie en sociale netwerkvorming Opmaak en bijwerking zorg-en begeleidingsplan voor elke gebruiker

Woonzorgnetwerk Wat? Buurtgericht functioneel samenwerkingsverband tss: Huisarts of huisartsenkring Erkend woonzorgcentrum Erkend centrum voor kortverblijf Erkende groep voor assistentiewoningen Erkende dienst voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg of andere erkende thuiszorgvoorziening die zorg aan huis levert

Woonzorgnetwerk 1. Afspraken tussen leden met het oog op doelmatigheid, doeltreffendheid en continuïteit van de ouderenzorg 2. Gezamenlijk aanbod ouderenzorg realiseren 3. Toegang tot ouderenzorg faciliteren met behulp van één aanmelding 4. Acute zorgvragen beantwoorden 5. Gezamenlijk personeel en expertise inzetten 6. Informatie uitwisselen Niet verplicht erkend

Beslissingen voor het OCMW Erkenning logistieke hulp (als OCMW ook gezinszorg aanbiedt zal er een integratie gebeuren) Opnemen van coördinatie multidisciplinair overleg Erkenning voor groep van assistentiewoningen Erkenning voor woonzorgnetwerk

COÖRDINATIE MULTIDISCIPLINAIR OVERLEG JA: invulling van lokaal sociaal beleid (overlegtafel), meeste garantie neutraal aanspreekpunt, betere opvolging eigen cliënten, betrokkenheid bij de zorgverlening, naadloze zorgovergang garanderen, contacten met andere actoren, mooie uitwerking Sociaal Huis NEEN: subsidiëring niet duidelijk, verhoging werklast (belangrijk om hier iemand voor vrij te stellen)

ERKENNING GROEP ASSISTENTIEWONINGEN Niet-erkennen = woonvoorziening Voordelen erkenning: flexibele erkenning als woonzorgcentrum, woonassistent, deel van woonzorgnetwerk Nog geen zicht op uitvoeringsbesluiten en financiering

OPRICHTING WOONZORGNETWERK Lokaal sociaal beleid in de praktijk Mogelijkheden tot betere samenwerking Belangrijk voor cliënten Haalbaarheid versus wenselijkheid

Elke.Verlinden@vvsg.be, 02/211.55.71 Vragen en opmerkingen ? Elke.Verlinden@vvsg.be, 02/211.55.71 (thuiszorg) Elke.Vastiau@vvsg.be, 02/211.55.70 (ouderenzorg)