De omgeving en doorverwijzer Vragen: Waar let je op als je iemand aanvaardt in therapie? Het eerste gesprek laat al uitschijnen dan Patrick zich niet moeiteloos zal integreren in de communauteit. Wat als het spaak loopt tussen hem en de anderen? Wat moet ik doen indien de anderen mij aanspreken over Patrick en met vragen zitten of ongewilde informatie willen meegeven?

Deontologische afwegingen en ondernomen stappen  Zijn er mensen uit de omgeving van de cliënt (doorverwijzer ?) die contact en overleg zullen vragen? Is het in het voordeel van de cliënt om hier op in te gaan? Zijn het hulpverleners die gebonden zijn aan het beroepsgeheim of niet? Ik deel op voorhand mee dat ik geen overleg pleeg over mijn cliënt zonder zijn toestemming  kan ik terecht in mijn eigen team met deze deontologische vragen? Zijn de andere leden hiervoor ontvankelijk?

Het gedeeld beroepsgeheim Vragen: Stel dat er een directe of indirecte band bestaat tussen Patrick en een van mijn collega’s. Wat doe ik dan? Wat doe ik wanneer de vraag komt om passages niet te vermelden op het team? Wie beslist of er een gedeeld dan wel individueel beroepsgeheim komt?

Deontologische afwegingen en ondernomen stappen het beroepsgeheim in een cggz is in principe steeds een gedeeld beroepsgeheim. Ook mijn teamleden moeten dus in staat zijn om het beroepsgeheim mee te bewaren. Een te dichte relatie tussen hem en een van mijn collega’s houdt in dat die collega geen deel uitmaakt van het intervisieteam bij de bespreking.  

Deontologische afwegingen en ondernomen stappen Ik vraag steeds Patrick’s toestemming voor dit gedeeld beroepsgeheim. Hij is dan ook de bewaarder ervan In principe kan Patrick zijn toestemming met het gedeeld beroepsgeheim op elk moment intrekken. Wat is zijn motivatie om een uitzondering te vragen op het gedeeld beroepsgeheim. Aan mij om uit te maken of ik de therapie dan nog werkbaar vindt.

Het dossier Vragen: Wie is verantwoordelijk voor de bescherming van het beroepsgeheim en het dossier in het bijzonder? Waar moet ik op letten?

Deontologische afwegingen en ondernomen stappen Het centrum moet de dossiers bewaren achter slot en grendel. Ook de PC-registratie moet beveiligd zijn met een paswoord Ikzelf: Laat ik dit dossier soms slingeren op mijn bureau? Is de naam van de cliënt te lezen omdat hij op de buitenflap van het dossier of in mijn openliggende agenda staat? Telefoneer ik soms met open deur over de cliënt?

Deontologische afwegingen en ondernomen stappen Stap ik naar de wachtzaal en zeg ik er de naam van de cliënt i.p.v. mijn eigen naam? In hoeverre laat ik mij beïnvloeden door de subassertieve (of soms agressieve) houding van de cliënt t.o.v.zijn patiëntenrechten en zijn privacy? We kunnen spreken van grote en kleine ethische inbreuken tegen het beroepsgeheim

Ventileren en illustreren Vragen: Overkomt het mij soms dat ik bij het ventileren of bij het illustreren van mijn werk aan buitenstaanders uit het oog verlies dat mijn cliënt onherkenbaar moet zijn? Toon ik voldoende respect voor mijn cliënt?

Deontologische afwegingen en ondernomen stappen Ik mag ventileren maar dan zorg ik ervoor dat hij niet identificeerbaar is. Vaak zien we dat in het ventileren eigen tegenoverdrachtelijke gevoelens meespelen De richtinggevende vraag hierbij is: Hoe zou ik willen dat de hulpverlener met het beroepsgeheim omgaat, als ik zelf cliënt zou zijn?

Overleggen, vergaderen en zorgcoördinatie Vragen: Het is in Patrick’s voordeel dat hij een aangepaste trajectbegeleiding krijgt, maar wat kan ik aan de trajectbegeleidster vertellen, wat niet en hoe pak ik dit aan? het werken in netwerken zoals bij thuisgezondheidszorg, case-management stelt nieuwe vragen aan het beroepsgeheim. Bestaat er nog zoiets als individueel beroepsgeheim?

Deontologische afwegingen en ondernomen stappen Overleg valt niet onder het gedeeld beroepsgeheim en kan slechts na expliciete toestemming van Patrick. Ik bespreek met hem wat het voordeel en nadeel voor hem is. Patrick op voorhand vragen wat ik kan meedelen en wat niet (need-to-know principe versus het nice-to-know principe)? Achteraf feedback teruggeven. 

Deontologische afwegingen en ondernomen stappen Hoe goed de samenwerking ook is en hoe veel voordelen het overleg ook biedt, we moeten ons afvragen wat het effect is op de cliënt van het afschaffen van het individueel beroepsgeheim.

Beroepsgeheim en rollen Vragen: Ga ik in op andere opdrachten en rollen als ik reeds een rol heb als hulpverlener met beroepsgeheim.? Bv: bemiddelaar tussen cliënt en derden rapport opstellen voor de werkloosheidsdiensten

Deontologische afwegingen en ondernomen stappen Wat is in het belang van Patrick en waar komt zijn privacy in het gedrang? Een inhoudelijke rapportage naar de werkloosheidsinspecteur kan niet De kans om in een bemiddelend gesprek te slagen zonder fouten te maken tegen het beroepsgeheim is heel klein.

Duur van het beroepsgeheim Vragen: Vragen: Kan na het overlijden van mijn cliënt het beroepsgeheim opgeheven worden? In welke situaties niet, in welke situaties wel?

Schema Beroepsgeheim

Sreekplicht, spreekrecht, zwijgrecht Ahmed is een man van 35 jaar. Hij is door zijn vrouw in de steek gelaten. Regelmatig uit hij in de therapie bedreigingen over het ombrengen van zijn vrouw en haar nieuwe vriend. Hij blijft ook regelmatig afwezig uit de therapie. De begeleider vraagt zich in het team af, wat hij moet doen met deze bedreigingen. 

Sreekplicht, spreekrecht, zwijgrecht Hoe zwaar of reëel is de bedreiging? Welke stappen kan ik ondernemen om de bedreiging te ontmijnen? Is de werkalliantie stevig genoeg om therapeutisch rust te brengen? Wie moet ik op de hoogte brengen? Politie? Potentiële slachtoffers?