Beleidsontwikkelingen rondom AWBZ- Wmo & Vernieuwend Welzijn 28 mei, Diaconaal Platform Utrecht Gerard de Geus en Isabel Lutz (gemeente Utrecht)

Aanleiding Van verzorgingsstaat naar participatie samenleving Groeiende zorgvraag Vermindering budget

Drie Decentralisaties AWBZ - Wmo Zorg voor Jeugd Participatiewet

Hoe bereidt de gemeente zich voor op decentralisatie AWBZ naar Wmo? Vernieuwend Welzijn (al in 2008 ingezet) Experimenten Buurtteams – Sociaal Kader nota Meedoen naar Vermogen (zomer 2013) Uitvoeringsnota Meedoen naar Vermogen (eind 2013) met oog op invoering 2015

Ambitie Kadernota Utrecht, sociaal vitale stad waar ook de meest kwetsbare inwoner zijn of haar toekomst in eigen handen kan nemen, kan meedoen en zich kan ontwikkelen. Beweging van: zorgen voor naar aanspreken op eigen kracht en meedoen naar vermogen Context: Decentralisatie 4

Principes Utrechtse model Eigen verantwoordelijkheid en wederkerigheid zijn vanzelfsprekend Niet problematiseren, focus op mogelijkheden Hoogwaardige generalistische professionals aan de voorkant Ruimte voor professionele afweging en beslissingen Eenvoud, voor de klant, de professional Er is sprake van diepgaande verandering: transformatie

De context Sociaal netwerk Cliënt Sociaal netwerk Informele ondersteuning Formele basis- en aanvullende zorg

Utrechts model NB. Beginnen met noemen van sterke maatschappij. Ook inwoners die het tijdelijk niet redden. Ondersteuning georganiseerd langs drie lijnen: Ondersteunen zelforganiserend vermogen Basiszorg Aanvullende zorg Wat onderscheid drie sporen van elkaar? Verbinding en samenhang is essentieel. 7

Spoor 1: Het zelforganiserend vermogen van de samenleving Invulling rol gemeente: Goede algemene voorzieningen (arbeidsmarkt, sport- en cultuurvoorzieningen, openbare ruimte) waar iedere inwoner gebruik van maakt of kan maken; Faciliteren van zelforganiserend vermogen van de maatschappij door o.a. inzet sociaal makelaars; Collectieve buurtvoorzieningen, gericht op ontmoeting en ontwikkeling sociaal netwerk; Ondersteuning mantelzorgers en vrijwilligers. Rol gemeente: faciliteren, stimuleren, loslaten Grotere rol voor mensen die minder zelfredzaam zijn Paradox: je krijgt hulp, maar boodschap is: doe t zelf. Voor de gemeente: hoe doen we dat? Ook voor instellingen/professional Overlaten: niet gelijk betalen, terwijl mensen dat wel verwachten. Mensen om hulp vragen: eerst zelf of een vrijwilliger. Grote verandering! 8

Vernieuwend Welzijn Huidige subsidierelaties met welzijnsorganisaties stopgezet en per 1 augustus 2013 verdeeld in: Sociaal makelaarschap ⇨ gebiedsgericht ⇨ 5 nieuwe uitvoerders voor 6 verzorgingsgebieden Informatie en Cliëntondersteuning ⇨stedelijk ⇨ U Centraal Voor- en vroegschoolse educatie ⇨ stedelijk ⇨ huidige WWO's en schoolbesturen Jeugdhulpverlening ⇨ stedelijk ⇨ Stade (Mrs. X) Sport in de Wijk ⇨ stedelijk ⇨ Harten voor Sport

Sociaal makelaarschap Maatschappelijk effect Leefbare en levendige wijken waar bewoners meer zelfredzaam zijn, sociaal isolement en overlast beperkt zijn en kinderen goed kunnen opgroeien Bijdrage door veel partijen waaronder: Sport Onderwijs Veiligheid Opvoeden Gezondheid Welzijn Bijdrage Sociaal Makelaarschap door: Versterken van netwerken Vergroten van netwerken Zichtbaar maken van netwerken en hiaten Organiseren van sociaal beheer 10

Sociaal Makelaarschap Doel: versterken zelforganiserend vermogen van de samenleving (een sterke civil society) Sociaal makelaars zetten in op: Analyseren en zichtbaar maken bewonersnetwerken in wijken Verbeteren van de kwaliteit van netwerken Meer benutten van sociaal kapitaal ⇨ Faciliteert bewonersinitiatieven (niet zelf organiseren) ⇨ Ondersteunt bewoners competenties te ontwikkelen om initiatieven tot stand te brengen ⇨ Collectief (in plaats van individueel) ⇨ Maatwerk per wijk

Sociaal Makelaarschap: wie en waar Vooruit ⇨ Zuid en Oost (samenwerking oud Portes met Soda Producties, ISKB, Mira Media en Stichting Move) Doenja ⇨Zuidwest en Binnenstad (in samenwerking met Welzijnsvernieuwer, SodaProducties, Labyrinth, Cultuurhuis Kanaleneiland en stichting Gids) Me’kaar ⇨Noordwest en West (samenwerking oud Portes met SodaProducties, ISKB, Mira Media, Wishing Well West, Stichting Move, Stichting Presentie, Stichting Buurtpastoraat) Wijk&Co ⇨Overvecht en Noordoost (consortium Careyn, Al Amal, Zandbergen) Doenja ⇨ Leidsche Rijn (in samenwerking met Welzijnsvernieuwer, SodaProducties, Labyrinth, Cultuur 19, stichting Gids en Via Vinex) Welzaam ⇨Vleuten-De Meern (samenwerking oud Portes met SodaProducties, ISKB en Mira Media)

Wat merken bewoners van de veranderingen Nieuwe organisatie  nieuwe aanbieders, nieuwe gezichten (door herverdeling budget en taken) Sommige vertrouwde gezichten verdwijnen (sociaal makelaars/beheerders, ouderenadviseurs, raadslieden etc.) Ruimte huren kan (ook) direct bij Verhuurloket Meer vrijwilligersorganisaties actief op wijkniveau Groter beroep op zelforganiserend vermogen van bewoners Een loket voor alle vragen over Vernieuwend Welzijn! 030 2860160 buurthuis@utrecht.nl

Spoor 2: Sociale Basiszorg Eén ingang voor sociale basiszorg: Buurtteam: generalistisch, nabij, proactief en gericht op zelfredzaamheid en met oog voor informele zorg en collectief aanbod. Reikwijdte: Breed: van informatie en hulp bij enkelvoudige vraag tot generalistische woonbegeleiding en multi problematiek. Eerstelijnsgezondheidszorg: tandem met buurtteam sociaal Rol gemeente: regie op het veranderingsproces => opdrachtgeverschap i.o.m. zorgverzekeraar Na een jaar experimenteren willen we daarop doorpakken en de raad voorstellen buurtteams “sociaal’ uit te breiden en op termijn in de hele stad - Doel is om mensen op zo'n manier te ondersteunen dat ze zo min mogelijk afhankelijk zijn of worden van professionals. 14 14

Buurtteam= Nieuw voor Oud Welk deel van het huidige aanbod gaat op in het buurtteam? Voorstel: Algemeen Maatschappelijk Werk Sociaal Raadslieden Ouderenadviseurs Casemanagement en begeleiding in kader van aanpak Woonoverlast Casemanagement en begeleiding in kader van Voorkomen Huisuitzetting Budgetbegeleiding Informatie en ondersteuning MEE (met name voor mensen met verstandelijke beperking) Circa 85% van de ambulante woonbegeleiding LVB, Psychiatrie Begeleiding in kader Woonhygiënische problematiek Activeringswerk van Werk & Inkomen

Spoor 3: Aanvullende zorg Zoveel mogelijk hulp wordt door het buurtteam gegeven, Soms beter of eenvoudiger om ‘aanvullende zorg’ in te schakelen: langdurige, intensieve, specialistische begeleiding specialistische enkelvoudige, complexe vragen specialistische kennis invliegen niet buurtgebonden, bv. daklozen Laag volume en hoog complex of specifiek 16

Vragen Vragen naar aanleiding van de presentatie? Welke rollen en mogelijkheden zijn er voor de kerken i.v.m. deze ontwikkelingen ? Kan de gemeente het DPU faciliteren om invulling te geven aan deze (nieuwe) rollen ? Op welke wijze kan/wil het DPU betrokken zijn bij de verdere uitwerking ?