Aanbestedingsprocedures in de bouwsector Rolf Grouve Currency Connect

Inhoud Aanbesteding Wanneer moet er aanbesteed worden? Aanbestedingsprocedures Vormen van aanbestedingsprocedures Openbare aanbesteding Niet-openbare aanbesteding Onderhandelingsprocedure na voorafgaande bekendmaking Onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking Concurrentiegerichte dialoog Welke termijnen gelden bij welke procedures? Regelgeving Europese regelgeving Nationale regelgeving Relevante bronnen Afsluiting

Aanbesteding Aanbesteding is de procedure waarbij een opdrachtgever = de aanbestedende dienst (zie art. 1 lid 9 van richtlijn 18/2004/EG) bekend maakt dat hij een opdracht wil laten uitvoeren en bedrijven vraagt om door middel van een offerte op die opdracht in te schrijven. In dit kader kan worden onderscheiden: Europees aanbesteden; nationaal/regionaal openbaar aanbesteden; onderhands aanbesteden. Doel aanbesteding: "een doelmatig en efficiënt gebruik van (overheids)middelen om zodoende het beste product voor de scherpste prijs te verkrijgen en ook het creëren van een vrije Europese markt"

Wanneer aanbesteden? Voor Europees aanbesteden geldt: Overheidsinstanties, publiekrechtelijke organisaties en op de nutssector, waaronder energie- en openbaar vervoerbedrijven zijn verplicht boven bepaalde drempelwaarden Europees aan te besteden. Hierbij geldt dat de aanbesteding gepubliceerd moet worden in het Publicatieblad van de Europese Unie. De volgende Europese drempelwaarden zijn van 01-01-2006 tot en met 31-12-2007 geldig: Werken Leveringen Diensten Speciale sectoren € 5.278.000 € 422.000 Centrale overheid € 137.000 Decentrale € 211.000

Wanneer aanbesteden? Voor Nationaal aanbesteden geldt: Wanneer werken, leveringen en diensten niet onder de zojuist genoemde Europese drempelwaarden vallen, moet er nationaal worden aanbesteed. Voor onderhands aanbesteden geldt: Wanneer het een kleine, tussen de € 10 000,= en € 90 000,=, opdracht betreft. Hieromtrent bestaat geen specifieke regelgeving voor aanbesteding. Wel gelden hier ook algemene regels uit een EG-Verdrag. (Die EU-beginselen houden in: gelijke behandeling van aanbieders, non-discriminatie en transparantie in de besluitvorming)

Wanneer aanbesteden? Type organisatie? Bedrag in EUR (excl. BTW) van de geraamde waarde, boven: - provincie gemeente waterschap publiekrechtelijke instelling ja ja Europees aanbesteden € 5.278.000 (werken) € 211.000 (leveringen) € 211.000 (diensten) nee nee ja Samenwerkings-verband tussen bovenstaande organisatietypen? Hanteert de organisatie een eigen subsidiebeleid? De organisatie kan een eigen aanbestedingsbeleid volgen ja nee nee Geen van bovenstaande, maar opdracht wordt voor meer dan 50% door de overheid gesubsidieerd? Bedrag in EUR (excl. BTW) van de geraamde waarde boven: Bedrag in EUR (excl. BTW) van de geraamde waarde, tussen: ja nee Openbaar aanbesteden ja €250.000 en €5.278.000 (werken) €100.000 en €211.000 (leveringen) €100.000 en €211.000 (diensten) € 5.278.000 (werken) € 211.000 (leveringen) € 211.000 (diensten) nee nee ja Bedrag in EUR (excl. BTW) van de geraamde waarde, tussen: ja Onderhands meervoudig aanbesteden (minimaal 3 offertes) - € 30.000 en € 250.000 (werken) - € 20.000 en € 100.000 (leveringen) - € 20.000 en € 100.000 (diensten) Geen verplichting tot openbaar aanbesteden volgens Richtlijn 2004/18/EG Europees aanbesteden nee Bedrag in EUR (excl. BTW) van de geraamde waarde, tussen: ja Onderhands enkelvoudig aanbesteden € 30.000 (werken) € 20.000 (leveringen) €20.000 (diensten)

Aanbestedingsprocedures “Een aanbestedingsprocedure is een bepaalde werkwijze die voldoet aan de bestaande wettelijke regelgeving rondom het plaatsen van een opdracht door overheid (in de breedste zin van het woord) en de inschrijving van een onderneming hierop.” Een procedure tot aanbesteden bestaat uit verschillende fasen: Voorfase Aankondigingsfase Hierin moet worden vermeld: uitsluitingsgronden, selectie- en gunningscriteria. Selectiefase Gunningsfase

Europese openbare aanbestedingsprocedures Algemene voorbereiding van de aanbestedingsprocedure I. Voorfase: - Verkenning van de markt Onderzoek m.b.t. de aan te besteden opdracht - Hoe verloopt de bestuurlijke besluitvorming - Risico analyse Inhoudelijke voorbereiding van de aanbestedingsprocedure Beschrijving van de opdracht Vaststellen van de selectiecriteria - Uitsluitingsgronden - Geschiktheidsgronden Vaststellen van de gunningscriteria - Laagste prijs - Economische meest voordelige aanbieding Praktische voorbereiding van de aanbestedingsprocedure Opstellen van de advertentietekst (voorwerp van de opdracht, selectie- en gunningcriteria, gegevens voor opvragen documentatie, NAW-gegevens, sluitingsdatum, etc.) Opstellen van de selectieleidraad Organiseren van een pre-bid-meeting Inrichten dataroom Opzetten interne organisatie voor ontvangst aanvragen/aanbiedingen

Europese openbare aanbestedingsprocedures II. Aankondiging: III. Selectie: Vooraankondiging van de opdracht Z.s.m. na aanvang begrotingsjaar. Officiële start aanbestedingsprocedure Zie richtlijnen voor vorm en bereik van bekendmaking. Bij nalaten van bekendmaking, komen de evt. consequenties (weigering, intrekking, lagere vaststelling) voor risico van de aanvrager/begunstigde. Bekendmaking van de aanbesteding via Publicatieblad van de EG Opstellen van aanbestedingdocumenten (inhoud en procedure) Min. 52 dagen, evt. te verkorten tot 22 dagen Organiseren van een inlichtingenbijeenkomst Vragen over de opdracht en antwoorden van de aanbestedende dienst (Nota van Inlichtingen) Tot 6 dagen voor datum van indienen, binnen 6 dagen na ontvangst van verzoek Indienen van de aanvragen tot deelneming Beoordeling van de aanvragen tot deelneming op basis van de selectiecriteria Criteria: uitsluitingsgronden en geschiktheidscriteria

Europese openbare aanbestedingsprocedures IV. Gunning: Uitnodiging tot het doen van een aanbieding richting inschrijvers Indienen van aanbiedingen door inschrijvers Beoordelen van aanbiedingen op basis van de gunningscriteria Gunningsbesluit; besluitvorming t.a.v. gunning van de opdracht Sluiten van overeenkomst tussen aanbestedende dienst (opdrachtgever) en inschrijver (opdrachtnemer)

Vormen van aanbestedingsprocedures Er zijn vijf verschillende soorten aanbestedingsprocedures: Openbare procedure Niet-openbare procedure/procedure met voorselectie Onderhandelingsprocedure na voorafgaande bekendmaking Onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking Concurrentiegerichte dialoog Aankondiging iedere belangstellende ondernemer kan stukken opvragen en inschrijven één fase

Vormen van aanbestedingsprocedures Niet-openbare procedure/procedure met voorselectie Fase 1: Aankondiging iedere belangstellende kan zich aanmelden de meest geschikte gegadigden worden geselecteerd alleen geselecteerde gegadigden mogen inschrijven beoordeling inschrijvingen gunningsbeslissing Onderhandelingsprocedure na voorafgaande bekendmaking voorafgaande bekendmaking opdracht overleg en/of onderhandelen is mogelijk tussen uitschrijver en inschrijver

Vormen van aanbestedingsprocedures Onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking geen voorafgaande bekendmaking opdracht overleg en/of onderhandelen is mogelijk tussen uitschrijver en inschrijver Concurrentiegerichte dialoog doel: vraag/behoefte nader specificeren bijzonder complexe overheidsopdrachten aanbestedende dienst is (nog) niet in staat voorwaarden of behoeften te specificeren OP (openbare procedure) en NOP (niet-openbare procedure) niet geschikt

Geldende termijnen Voor het reageren op een aanbesteding gelden bepaalde termijnen. Per aanbestedingsprocedure kunnen deze termijnen verschillend zijn. De hieronder genoemde termijnen betreffen Europese aanbestedingen. Openbare procedure: minimum 52 dagen; minimum 36 dagen bij vooraankondiging minimum 22 dagen, als vooraankondiging dezelfde info bevat als de aanbesteding. Niet openbare procedure: bij selectie is het minimum 37 dagen; bij offerte is de termijn 40 dagen (en 36 bij een vooraankondiging).

Geldende termijnen De geldende termijnen voor nationale aanbestedingen zijn als volgt: Openbare procedure: Hier geld geen termijn vastgesteld in dagen, maar een redelijke termijn. Niet openbare procedure: bij selectie is het minimum 37 dagen; Bij offerte is de termijn 40 dagen (en 36 bij een vooraankondiging). De termijnen worden verder verkort wanneer de aanbestedende dienst gebruik maakt van elektronische hulpmiddelen.

Europese en Nationale wetgeving Europese wetgeving: Richtlijn 2004/17/EG (nutssectoren) Richtlijn 2004/18/EG (werken, leveringen en diensten) Verordening 1182/71/EEG (aanvulling op hierboven genoemde richtlijnen) bepalingen rondom termijnen Verordening 2083/2005/EG (aanvulling op hierboven genoemde richtlijnen) bepalingen rondom drempelbedragen voor Europees aanbesteden

Europese en Nationale wetgeving BAO Besluit aanbestedingsregels overheidsopdrachten BASS Besluit aanbestedingsregels speciale sectoren Aanbestedingsreglement Werken 2005 (ARW 2005) Vrijwillig juridisch kader waaraan voldaan kan worden bij de aanbesteding van werken door de ministeries van VROM, V&W, Defensie en LVV Nieuwe aanbestedingswet 2007 De Tweede Kamer heeft deze wet goedgekeurd, alleen de Eerste Kamer moet nog goedkeuring geven en dus is deze wet nog niet van kracht.

Relevante bronnen Boeken: Pijnacker Hordijk, E.H. (2004) Aanbestedingsrecht, handboek van het Europese en het Nederlandse aanbestedingsrecht. Den Haag: SDU Uitgevers Brackmann, S. (2004) Praktijkboek aanbesteden. Den Haag: SDU Uitgevers Internet: www.eur-lex-.eu  Europese wetgeving www.europadecentraal.nl www.aanbestedingenonline.nl www.ez.nl

Hartelijk dank voor jullie aandacht. Afsluiting Hartelijk dank voor jullie aandacht. Zijn er nog vragen? Rolf Grouve