Ontheffing: Juridische & Procedurele aspecten

Juridische aspecten

Ontheffen of niet ontheffen?  Europese Richtlijn  MER/VR-decreet (B.S. 13/02/2003)  Uitvoeringsbesluit (B.S 17/02/2005)

Europese Richtlijn 1985/ 1997

Europese Richtlijn  Milieueffectenbeoordeling:  Verplichting overheid/ initiatiefnemers  Om rekening te houden met: o Bescherming gezondheid o Beter milieu  kwaliteit van bestaan o Instandhouding diversiteit van soorten o Reproductievermogen ecosysteem ONTHEFFING

Ontheffing definitie en implicatie:  “Vrijstelling krijgen van verplichting zich aan een in principe algemeen-geldend (ge)/(ver)bod te houden”  M.e.r. = rapportage-”gebod”  Vrijstelling ≠ Ontheffing politieke keuzetechnisch-inhoudelijke keuze v/d administratie

Europese Richtlijn  Bijlage I  Projecten van bepaalde categorieën:  qua aard en omvang: waarschijnlijk aanzienlijke effecten  Bijlage II  Projecten van bepaalde categorieën:  qua aard en omvang: niet in alle gevallen aanzienlijke effecten

Europese Richtlijn  Bijlage I Beoordeling verplicht MER  Bijlage II Beoordeling geval per geval d.m.v. drempelwaarden en/of criteria

MER/VR-decreet B.S. 13/02/2003

MER/VR-decreet  Toepassingsgebied  Milieubeoordelingsplicht

Toepassingsgebied  Projecten:  Stedenbouwkundige vergunning  Milieu-vergunning  Hervergunning  Verandering

Milieubeoordelingsplicht  Al dan niet project-MER opstellen Criteria:  Kenmerken v/h project  Kwetsbaarheid milieu  Kenmerken potentiële effecten Bijlage II

Milieubeoordelingsplicht  Al dan niet plan-MER opstellen: Eventueel voor vergunning:  wijziging gewestplan nodig via RUP  ook milieubeoordelingsplicht bij ontwerp-RUP als onderbouwing / verantwoording voor voostel nieuwe bestemming(en) in RUP

Uitvoeringsbesluit B.S.: 17/02/2005 Van kracht: 27/02/2005

Uitvoeringsbesluit  MER- plicht  categorieën van projecten bijlage I & II  Bijlage I: overname EU-richtlijn  Bijlage II: categorieën met invulling van drempels

Bijlage II  Selectiecriteria  Aard en omvang van het project  Drempelwaarde ~ aanzienlijkheid van mogelijke milieu-effecten  Ligging in / of t.o.v. bijzonder beschermde gebieden

Procedurele aspecten

 Proces van een ontheffingsaanvraag  Beoordeling van dossiers geval per geval ‘ Ontheffen of niet ontheffen ’

Proces van een ontheffingsaanvraag  Kan enkel gaan over inhoud/samenstelling van het in te dienen dossier  Kan nooit gaan over een formele uitspraak over al dan niet ingaan op het verzoek Informeel overleg met de cel Mer Formeel indienen van een gemotiveerd verzoek Beslissing over het al dan niet verlenen van de ontheffing

Administratie ontvangt een gemotiveerd verzoekschrift tot ontheffing Mogelijke grensoverschrijdende effecten ? Ja Neen Dag 0 Administratie legt de beslissing bij haar ter inzage en betekent haar beslissing aan de initiatiefnemer en de EU-Commissie In voorkomend geval ook aan Comité voor de Preventie en Bescherming op het werk en de Milieucoördinator. in voorkomend geval ook de ESPOO-verdragspartij Dag 60 Dag 70 Administratie bezorgt info aan verdragspartij (art § 5) Commentaar verdragspartij toezenden aan de administratie Max. 30 dagen Administratie neemt beslissing Wenst de administratie adviezen ? Administratie bezorgt info aan adiesverlener Commentaar adviesverlener toezenden aan de administratie Ja Neen

Ja Neen Beslissing: ontheffing ? Vergunningsproces Beslissing toevoegen bij aanvraag Opstellen MER Heroverweging ? Neen Ja Artikel Ja Heroverweging ? Neen Administratie legt de beslissing bij haar ter inzage en betekent haar beslissing aan de initiatiefnemer en de EU-Commissie In voorkomend geval ook aan Comité voor de Preventie en Bescherming op het werk en de Milieucoördinator. in voorkomend geval ook de ESPOO-verdragspartij Dag 0 Dag 20

Verzoek tot heroverweging (Artikel 4.6.4) Beslissing van de administratie over MER-plicht Administratie ontvangt van IN verzoek tot heroverweging Verzoek ontvankelijk volgens art §1 en §2? Neen ja Betekening initiatiefnemer van het onvolledig verzoek Leidend ambtenaar van de administratie wijst 3 of 5 leden aan voor de adviescommissie Dag -20 Dag 0 Dag 20 Adviescommissie wijst een voorzitter aan Adviescommissie betekent het advies aan de administratie Dag 40 Dag 50 Adviescommissie formuleert een advies

Verzoek tot heroverweging (Artikel 4.6.4) VERVOLG Adviescommissie betekent het advies aan de administratie Dag 50 Is advies unaniem ? ja neen Advies is bindend Advies is niet bindend Administratie neemt een beslissing rekening houdend met het advies Administratie betekent de beslissing aan de initiatiefnemer de aangewezen betrokkenen Dag 80 Dag 70 Administratie neemt een onverwijlde beslissing op basis van het advies

Ontheffen of niet ontheffen?  Beoordeling van dossiers: “geval per geval” Toetsing aan bijlage II-lijst Specificaties in de lijst: vergemakkelijken van MER-beoordelingsonderzoek

Ontheffen of niet ontheffen?  Beoordeling van dossiers: “geval per geval” Artikel 2.1 v/d Europese Richtlijn blijft van toepassing !

Europese RL: Artikel 2.1 Europese RL: Artikel 2.1  “…. Voor projecten die aanzienlijke effecten kunnen hebben gezien hun aard, omvang of ligging ”  “ alle maatregelen moeten getroffen worde om het door de richtlijn voorgeschreven resultaat te bereiken = dwingende verplichting van art. 189 v/h EG-verdrag ”  Arresten Europees Hof van Justitie

Ontheffen of niet ontheffen?  Beoordeling van dossiers: “geval per geval” Te beoordelen of :  project zelfstandig gerealiseerd wordt  aan bestaande installaties toegevoegd wordt  cumulatie met ander projecten  > drempel?

Ontheffen of niet ontheffen?  Beoordeling van dossiers: “geval per geval”  Plan-MER opgemaakt Kader voor latere projecten ? o Detailleringsgraad plan – project o Gewijzigde regelgeving o Gewijzigde projectkenmerken o Cumulatie van projecten

Ontheffen of niet ontheffen?  Beoordeling van dossiers: “geval per geval” Onderzoek meerwaarde nieuwe MER: nieuwe aanzienlijke milieu-effecten -- > eventueel alleen specifiek onderzoek Vb.: Luchtkwaliteit – geluid Archeologie Passende beoordeling

Ontheffen of niet ontheffen?  Beoordeling van dossiers: “geval per geval” Op basis van vroegere project-MER Herhaling – voortzetting – alternatief ? Vb.: leiding dieper leggen

Verzoek tot ontheffing  Verantwoording en relevante gegevens ter staving  Lijst v/d relevante criteria  Milieubeoordeling van project = leidmotief i/h kader van: o Milieuverantwoordelijkheid o Proactief beleid en voorzorgsbeginsel

Verzoek tot ontheffing = Opportuniteitsonderzoek  Al dan niet MER  Milieubeoordeling als verantwoording bij de vergunningsaanvraaag

Invulling vergunningsaanvraag Vlarem I = Mini – milieueffectbeoordeling 1° … 11° ‘ de op basis van de best beschikbare technieken voorzien maatregelen en / of installaties om: a) zo weinig mogelijk afval te voorzaken; b) minder gevaarlijke stoffen te gebruiken; c) de in het proces uitgestoten en gebruikte stoffen alsook afval, waar mogelijk, terug te winnen en te recycleren; d) het verbruik van grondstoffen, met inbegrip van water, te beperken en de energie efficiëntie zo groot mogelijk te maken;

Invulling vergunningsaanvraag Vlarem I e) het algemene effect van de emissies en de risico’s op het milieu te voorkomen of tot een minimum te beperken en dit zowel voor geluid, trillingen, stralingen, of tot een minimum te beperken en dit zowel voor geluid, trillingen, stralingen, lucht-, bodem- en waterverontreiniging als voor het gevaar voor de mens buiten de inrichting en het leefmilieu; f) Ongevallen te voorkomen en de gevolgen daarvan voor het milieu te beperken; g) te voldoen aan de algemene en sectorale milieuvoorwaarden die van toepassing zijn op de inrichting; zijn op de inrichting; h) te voldoen aan art. 14 en art. 16 §4 van het decreet van 21/10/1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu;

Invulling vergunningsaanvraag Vlarem I = Mini – milieueffectbeoordeling Met in voorkomend geval toevoeging van: o hydro-geologische studie (grondwaterwinning, afvalstorten,…) o werkplan en inrichtingsplan nabestemming bij ontginningen o energieplan

‘Ontheffen of niet ontheffen’ That’s the question Laat milieu, mens en gezondheid er wel bij varen