Themales: Bijbelse genres en hun uitleg

Slides:



Advertisements
Verwante presentaties
Alle rechten © 2007, sheet: 1 De Bijbel: Eén boek, Eén Boodschap De Bijbel De Bijbel is een éénheid. Deze eenheid is de ‘som.
Advertisements

Leven in de kracht van de Heilige Geest
Les 19 deel 1a Noem jij eens een wijze spreuk?
Welkom !.
De christelijke boodschap
Deel 2 De Bijbel.
Verhalen over God, mens en de wereld Deel 2. Verhalen over God, mens en de wereld Nieuwe Testament  vervolg op het oude testament Zijn niet los van elkaar.
Godsdienst 1 1.
Wanneer heb je een echt, levend, geloof?
Welkom op TOV!.
Praktische handvaten voor het lezen van de Bijbel
OPENBARING AAN JOHANNES
“de liefde van God”.
Geloof is je inlogcode Op zoek naar God?.
Durf te dromen.
DE BERGREDE WELKOM. Psalm 1: 1  Welzalig wie niet volgt der bozen raad,  niet op wet der goddelozen staat,  wie ook niet zit waar spotters samenscholen,
De Bijbel De leer Het christelijk leven
DE BERGREDE (4) WELKOM. Psalm 119: 1  Welzalig wie de rechte wegen gaan,  wie in de regels van Gods wijsheid treden.  Zalig wie zijn getuigenis verstaan,
De Bijbel Inleiding.
We lezen Deuteronomium 18: De preek gaat over Deuteronomium 18: 15 ‘Luister naar hen/Hém! Alle liederen worden tijdens de dienst geprojecteerd Voorganger:
Hebreeen 10: 22 laten wij tot Hem naderen met een waarachtig hart, in volle zekerheid van het geloof, nu ons hart gereinigd is van een slecht geweten en.
Thema: Je bent geliefd… wees een zegen! Zondag 23 november 2014.
Genesis 1:1-6:8 (1) WELKOM. Psalm 29: 1  Hemelingen, buigt u neer,  geeft de HERE kracht en eer,  geeft de HERE heerlijkheid,  looft zijn naam en.
Formulier voor de bediening van de Heilige doop aan de kinderen van de gelovigen I Versie GS Harderwijk 2011 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Over.
1 Mozes Zondag 7 augustus Binnen 5 minuten gaat het over…
Brief aan de Galaten -9- De twee evangeliën. Galaten 2: evangeliën 2 apostelschappen Paulus en Petrus.
Prekenserie discipelschap 2.0 Hoe worden we door de bijbel gevormd tot discipel?
Schilderijen Hoi! Ik ben Schattebout. Ik ga schilderijen laten zien.
Romeinen (4) WELKOM.
Levenskracht in overvloed
De Geest en een Heilig Leven
Persoonlijkheid van de Geest
10. De Geest, het woord en gebed
Het werk van de Geest.
Jakobus (1).
Gehoorzaam zijn als een dienaar
nieuwjaarsconcert O R G E L C N T Marcel van de Ketterij 14 J A N U R
Jakobus (2).
Les 7 Hou van God Wat doe ik hier vandaag?
Schattebout. Schattebout Er is meer tussen hemel en aarde! Ècht wel! Eindeloos bewustzijn bij God. Zo heet dit schilderij. Dat is net zoiets als eeuwig.
Les 8 Bidden kun je leren.
Les 15 Afgeschaft / vervuld
de brief aan de Romeinen
Les 3 De Bijbelschrijvers
12 – Moet je alles in de Bijbel letterlijk nemen?
Les 2 Een nieuwe tijd Wat doe ik hier vandaag?
3 – Hoe belangrijk is het om te genieten?
Les 21 Jij en Genotsmiddelen
Les 6 De Vader roept Wat doe ik hier vandaag?
Blok III Jouw leven Wat heeft jouw geloof te maken met jouw leven? Daarover gaan de komende lessen.
Gods plan Met ons.
Les 18 Wat doe ik hier vandaag? Jij en vrienden
Johannes 3:16 (NBV) God had de wereld zo lief dat hij zijn enige Zoon heeft gegeven, opdat iedereen die in hem.
Johannes (3) WELKOM 1.
Onze (geestelijke) zintuigen oefenen
Johannes (1) WELKOM 1.
DE ROL VAN RENTMEESTERSCHAP Les 10 voor 10 maart 2018.
ONTVLUCHT DE WERELDSE GEWOONTES
De mens die thuiskomt bij God & God die thuiskomt bij de mens
‘ONDERZOEKT DE SCHRIFTEN’
Het Evangelie naar JOHANNES studie 34 1 februari 2018 Bodegraven.
Boeke van die Bybel in Groep
Johannes (6) WELKOM 1.
Huwelijksformulier Beamteam aanwijzingen: GK2017
Het nieuwe leven in Christus
Een briefje uit de hemel? Nevendienst voor jongeren
(Bijbelteksten uit de HSV, tenzij anders aangegeven)
Korte cursus bijbellezen 3e avond
De exegese van de tekst Of te wel, begrijp je wat God door de bijbel tegen je zegt? Lees niet alleen wat er staat. Onderzoekt alles, maar behoud het goede.
Gods liedboek voor je leven
Transcript van de presentatie:

Themales: Bijbelse genres en hun uitleg Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019 Themales: Bijbelse genres en hun uitleg

Programma Bijbelse genres en hun uitleg (themales) Welkom en opening Psalm 1 Mededelingen De Bijbel: een bibliotheek Genres in de Bijbel Narratief Poëzie Wet Wijsheid Brieven Apocalyps Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

Psalm 1: een wijs gedicht over de twee wegen Welkom & opening Psalm 1: een wijs gedicht over de twee wegen Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

Psalm 1 1Gelukkig de mens die niet meegaat met wie kwaad doen, die de weg van zondaars niet betreedt, bij spotters niet aan ​tafel​ zit, 2maar vreugde vindt in de wet van de HEER en zich verdiept in zijn wet, dag en nacht. 3Hij zal zijn als een boom, geplant aan stromend water. Op tijd draagt hij vrucht, zijn bladeren verdorren niet. Alles wat hij doet komt tot bloei. 4Zo niet de wettelozen! Zij zijn als kaf dat verwaait in de wind. 5Wettelozen houden niet stand waar recht heerst, zondaars niet in de kring van de rechtvaardigen. 6De HEER beschermt de weg van de rechtvaardigen, de weg van de wettelozen loopt dood.

Mededelingen Een themales: Bijbelse genres en hun uitleg (Jaar 1) De overige themalessen : Jaar 2: Bijbeltalen en bijbelvertalingen Jaar 3: Ontstaan en betrouwbaarheid van de Bijbel Jaar 4: Persoonlijke omgang met de Bijbel Tentamen op 24 of 26 januari 2019 Data: Dinsdag 22 januari, 20:00 uur of zaterdag 26 januari, 10:00 uur Locatie: Thuis, onder toezicht van een (zelf te kiezen) tentamenbegeleider Methode: Digitaal tentamen via internet Tijdsduur: Max. 45 minuten Leerstof: Lesmaanden september t/m december Weging: 40% van het totaalcijfer Aanmelden via het aanmeldingsformulier op de website Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

Doelstellingen van deze les Jullie beseffen het belang van context en genre voor de betekenis en uitleg van een tekst. Jullie weten dat de Bijbel een bibliotheek van boeken met verschillende genres is. Jullie (her)kennen het genre van een Bijbelboek en kennen de bijbehorende uitlegprincipes. Jullie lezen de bijbelboeken met respect voor genre en zijn gemotiveerd de valkuilen te vermijden. Jullie kennen de volgende literaire vormen en kunnen deze methodisch verantwoord uitleggen: beeldspraak parallellisme qal wachomer Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

De Bijbel is een bibliotheek De Opbouw van de bijbel De Bijbel is een bibliotheek Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

De opbouw van de Bijbel Een bibliotheek Het verhaal van de Bijbel in 66 boeken: ‘heilshistorie’ Tip: Bekijk ‘Het grote verhaal van de Bijbel’ op ETS-online Het belang van context Hoe respecteer je het genre? Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

Een diversiteit van genres in de Bijbel ‘Literary styles in the Bible’ Toon het bovenstaande filmpje: https://www.youtube.com/watch?v=oUXJ8Owes8E Nederlandse ondertiteling kun je instellen via settings rechtsonder Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

Narratief genre of geschiedenisvertellingen De genres en hun uitleg Narratief genre of geschiedenisvertellingen Poëtisch genre Wetteksten Profetie Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

1. Narratief genre: ong. 40% van de Bijbel Ook wel ‘narratief genre’ genoemd. In: Genesis Jozua, Rechters en Ruth 1&2 Samuël, 1&2 Koningen Ezra, Nehemia en Ester Daniël, Jona, Haggaï Evangeliën en Handelingen (Grote) stukken narratief genre in: Exodus, Numeri Jesaja, Jeremia en Ezechiël Job Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

1. Hoe lezen we het narratieve genre: een voorbeeld In de Bijbel de eerste opdracht om een geschiedenis op te schrijven: in Exodus 17:8-16 Lees het verhaal grondig: Is er sprake van een hoofdpersoon? Wie? Wie zijn de andere karakters? Wat is hun onderlinge relatie? Wat is het plot: welk conflict komt tot ontknoping? Waar en wanneer speelt het zich af? In hoeverre neemt de verteller een rol in? Hoe past het in het geheel van het boek Exodus? Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

1. Narratief genre Omschrijving van het genre: Verhalen met een doel: bepaalde historische gebeurtenissen uit het verleden weergeven om betekenis en richting te geven aan mensen in het heden. Uiteindelijk vormen ze Gods verhaal. Kenmerken van het narratief genre in de Bijbel: basiselementen: karakters (hoofdpersoon, andere personages) plot / verhaallijn, vaak met een ‘conflict’ de verteller informatie over God, wie Hij is en wat Hij doet Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

1. Narratief genre Valkuilen bij het lezen van het narratieve genre Lezen als allegorie (de details vergeestelijken) Een verborgen betekenis of ‘de moraal’ zoeken Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

2. Poëtisch genre: ong. 30% van de Bijbel We vinden poëzie in: Psalmen Job, Spreuken, Hooglied Klaagliederen (Grote) stukken poëtisch genre in: De grote en kleine profeten Nieuwe Testament: citaten van liederen Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

2. Poëtisch genre Omschrijving van het genre: Het poëtisch genre beschrijft met literaire vormen, zoals beeldspraak en gedachtenrijm, een emotionele wereld en roept op tot emotionele respons en reflectie. De lezer wordt niet geïnformeerd met feiten, maar gevormd door beelden, emoties en ideeën. Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

2. Poëtisch genre Kenmerken van het poëtisch genre in de Bijbel: Beeldspraak De Heer is mijn herder, mij ontbreekt niets Parallellisme synoniem parallellisme Gelukkig de mens die niet meegaat met wie kwaad doen, die de weg van zondaars niet betreedt, bij spotters niet aan ​tafel​ zit. antithetisch parallellisme De HEER beschermt de weg van de rechtvaardigen, de weg van de wettelozen loopt dood. Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

2. Poëtisch genre Valkuilen bij het lezen van het poëtische genre in de Bijbel: Beeldspraak letterlijk uitleggen Gedichten behandelen als informatiebron van dogma’s of feiten Snel lezen en meteen willen begrijpen Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

2. Hoe lezen we het poëtische genre? Aanwijzingen om het poëtisch genre te lezen: Lees langzaam en overdenkend Verplaats je in de emoties van het gedicht Probeer de beeldspraak te duiden: welke emotie wordt verwoord en / of opgeroepen? Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

2. Hoe lezen we het poëtische genre: een voorbeeld Rechters 5:24-32: een gedicht over Rechters 4:17-23 Vergelijk het verhaal en het gedicht. Welke verschillen en overeenkomsten zie je? Wat kenmerkt het gedicht tov het verhaal? Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

3. Wetteksten (leefregels van het verbond) We vinden wetteksten in een groot deel van de Pentateuch (de vijf boeken van Mozes): meer dan 600 bepalingen vooral in Leviticus en Deuteronomium in ong. de helft van Exodus en Numeri Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

3. Wetteksten (leefregels van het verbond) Omschrijving van het genre: verschil ‘wet’ en ‘thora’ Het genre ‘wetteksten’ zijn (in deze les) de geboden en verboden in de eerste vijf boeken van Mozes, de leefregels van het verbond tussen God en Israël Kenmerken van het genre: Geboden en verboden in narratieve context Boodschap van falende mensen en aanleiding tot hoop Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

3. Wetteksten (leefregels van het verbond) Valkuilen bij het lezen van de wetteksten Niet stilstaan bij de vraag naar welke relevantie deze teksten hebben voor vandaag Onbewust of bewust een deel van deze teksten als al of niet geldend verklaren Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

3. Hoe lees je de wetteksten? Aanwijzingen voor het lezen van de wetteksten De leefregels plaatsen in hun narratieve context: het Mozaïsche verbond was nauw verbonden met het innemen en wonen in het beloofde land. Het Mozaïsche verbond was goed, maar is vervangen door het nieuwe verbond met Christus als hogepriester. Dus: overweeg de vraag in hoeverre deze leefregels voor ons vandaag de dag gelden. Interpreteer en pas toe door de bril van het NT: welke rol spelen de regels in het nieuwe verbond? Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

3. Hoe lees je de wetteksten: een voorbeeld Lees Leviticus 5:2-6: Wat betekende die tekst binnen het verbond van God met Israël? Lees Mar.7:15, 20-23: Wat zegt Jezus hier over onreinheid? Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

4. Profetisch genre Drie grote profetenboeken zijn een mengeling van proza en poëzie: Jesaja, Jeremia en Ezechiël De twaalf kleine profeten: grotendeels poëtisch: Hosea, Joël, Obadja, Micha, Nahum, Habakuk en Sefanja voornamelijk in proza: Jona, Haggai en Maleachi. een mengeling van proza en poëzie: Amos en Zacharia Naast profetisch ook apocalyptisch: Daniël Openbaring Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

4. Profetisch genre Omschrijving van het genre: Uitspraken in opdracht van God. ‘Zo zegt de HEER…’ Soms voorspelling, maar meer proclamatie van Gods waarheid voor die tijd en situatie Kenmerken van het genre: Veel gebruik van poëzie Basisboodschap: Bekeer u, want u heeft het verbond verbroken (bv door afgoderij, sociaal onrecht, lege rituelen); Als u zich niet bekeert, volgt er oordeel; Maar er is hoop: toekomstig herstel boven het oordeel uit. Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

4. Profetisch genre Valkuilen bij het lezen van het profetische genre in de Bijbel: Profetie als altijd en overal relevant verklaren, zonder rekening te houden met de oorspronkelijke historische context van de profetie Beeldspraak in de profetie letterlijk uitleggen Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

4. Hoe lezen we het profetische genre? Aanwijzingen om het profetisch genre te lezen: Onderzoek altijd de historisch-culturele en theologische context Heb oog voor de grote lijnen: welke waarheid van God wordt opnieuw voor ogen gehouden? Probeer de beeldspraak te duiden: welke emotie wordt verwoord en / of opgeroepen? Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

4. Hoe lezen we het profetisch genre: een voorbeeld Lees Hosea 4:1-3 Wat verwijt Hosea de Israëlieten? Welke ge-/verboden liggen ten grondslag aan dit verwijt? Hoe gaat Hosea daarmee om? Welke beeldspraak kom je tegen en hoe duid je die? Oftewel: welke emotie wil Hosea verwoorden en/of oproepen? Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

De genres en hun uitleg Wijsheid Brieven Apocalyps Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

5. Wijsheid OT wijsheidsboeken: Spreuken, Job, Prediker en Hooglied Wijsheid in Klaagliederen en de Psalmen NT: wijsheid in de Bergrede de Jacobusbrief Betekenis van 'wijsheid' Wijsheid is het praktisch toepassen van Gods wil en je leven, en dan met name in je keuzes. Keuzes bepalen immers je leven, en tonen wie je werkelijk bent. Goede keuzes zijn keuzes die zijn naar Gods wil, of zelfs 'goddelijke keuzes.' Er overkomen je goede en kwade dingen in het leven – hoe leef je daarin met God?  Hoe werkt de wet in het dagelijks bestaan? Het genre wijsheid wil daarbij helpen. In de bijbel heb je verschillende groepen leiders en leraars, in het OT: de profeten, de priesters, de wijzen (en de koningen). De wijze is degene die onderwijs geeft aan zijn/haar kinderen. Zoals de profetes Deborah de moeder van Israel wordt genoemd in Rechters 5. Zoals ouders hun kinderen praktische wijsheid leren: trek een extra warme jas aan als het buiten koud is, zo onderwijst een wijze 'zijn kind' (denk aan Spreuken) met statements, die wijzen naar de waarheid, maar niet alles erover zegt.   Basis is God kennen, je op Hem oriënteren, zoals dat staat in Spreuken 9 (het lied van wijsheid en dwaasheid): 10 Wijsheid begint met ontzag voor de HEER, inzicht is vertrouwdheid met de Heilige. Het boek Spreuken plaatst alle wijsheid onder de ‘vreze des Heren’. Morele wijsheid komt alleen van God. Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

5. Wijsheid Omschrijving van het genre Spreuken 1:7 Het begin van alle kennis is ​ontzag​ voor de HEER; een dwaas veracht de wijsheid en weigert elk onderricht. Spreuken 9:10 (het lied van wijsheid en dwaasheid) Wijsheid begint met ontzag voor de HEER, inzicht is vertrouwdheid met de Heilige. Betekenis van 'wijsheid' Wijsheid is het praktisch toepassen van Gods wil en je leven, en dan met name in je keuzes. Keuzes bepalen immers je leven, en tonen wie je werkelijk bent. Goede keuzes zijn keuzes die zijn naar Gods wil, of zelfs 'goddelijke keuzes.' Er overkomen je goede en kwade dingen in het leven – hoe leef je daarin met God?  Hoe werkt de wet in het dagelijks bestaan? Het genre wijsheid wil daarbij helpen. In de bijbel heb je verschillende groepen leiders en leraars, in het OT: de profeten, de priesters, de wijzen (en de koningen). De wijze is degene die onderwijs geeft aan zijn/haar kinderen. Zoals de profetes Deborah de moeder van Israel wordt genoemd in Rechters 5. Zoals ouders hun kinderen praktische wijsheid leren: trek een extra warme jas aan als het buiten koud is, zo onderwijst een wijze 'zijn kind' (denk aan Spreuken) met statements, die wijzen naar de waarheid, maar niet alles erover zegt.   Basis is God kennen, je op Hem oriënteren, zoals dat staat in Spreuken 9 (het lied van wijsheid en dwaasheid): 10 Wijsheid begint met ontzag voor de HEER, inzicht is vertrouwdheid met de Heilige. Het boek Spreuken plaatst alle wijsheid onder de ‘vreze des Heren’. Morele wijsheid komt alleen van God. Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

Cees Stavleu in: Studiebijbelmagazine, jaargang 5, juni 2012 5. Wat is wijsheid? Wijsheid is creatief leven als beelddrager van God in gemeenschap met anderen en in alle situaties keuzes makend in overeenstemming met Gods wet. Cees Stavleu in: Studiebijbelmagazine, jaargang 5, juni 2012

Cees Stavleu in: Studiebijbelmagazine, jaargang 5, juni 2012 5. Wat is wijsheid? De sfeer is praktisch, voor het leven van alledag: hoe kijk ik om me heen en naar mezelf in het licht van God? => De wijsheid is het praktisch gezicht van het geloof: hoe worden de principes van de wet toegepast in het dagelijks leven? Jakobus geeft vele aanwijzingen. Verder geeft Jakobus veel concrete aanwijzingen: van de 108 verzen die de brief telt, staan er meer dan 50 in de gebiedende wijs! (ONT pag. 356). Ook dit laat zien dat de brief van Jakobus gericht is op de praktijk van het leven als gelovige, net als bijvoorbeeld het boek Spreuken, typisch voor het wijsheidsgenre. Cees Stavleu in: Studiebijbelmagazine, jaargang 5, juni 2012

5. Hoe lezen we het wijsheidsgenre: een voorbeeld Lees Spreuken 6:27-29: Welke waarheid uit de Thora van Mozes wordt bevestigd? Wat maakt deze spreuk anders dan dat gebod (qua formulering en uitwerking)? Welke waarde of norm wordt hier gecommuniceerd? In hoeverre vind je deze spreuk concreet of praktisch? Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

5. Hoe lezen we het wijsheidsgenre? Lees de spreuken als spreekwoorden, niet als beloften of dogma’s Respecteer de kenmerken: vaak hyperbolen, contrasten, beeldspraak, parallellisme Lees Job en Prediker in één keer Besef dat het wijsheidsgenre meerdere niveaus kent, die elkaar aanvullen: aandacht voor het ideale: ‘krijgen wat je verdient’ (Spreuken, sommige Psalmen) aandacht voor het raadselachtige: ‘je krijgt niet altijd wat je verdient!’ (Job, Prediker) lyrische wijsheid, aandacht voor de romantische en mysterieuze liefde tussen man en vrouw (Hooglied) Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

5. Wijsheid Valkuilen bij het lezen van het wijsheidsgenre De spreuken lezen als beloften of dogma’s Het genre letterlijk nemen waar beeldspraak wordt gebruikt De context verwaarlozen Praktisch gezicht van het geloof, christen zijn in de maatschappij. Vaak puntig geformuleerd, zoals bv 'bezint eer ge begint' Je kunt ook zeggen: het is verstandig om, voordat je aan iets begint of op je neemt, eerst goed je mogelijkheden en verantwoordelijkheden te overwegen. Bij ons zie je dat ook terug in bv. spreekwoorden. 'Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt hem wel.' Dit gebeurt heus niet altijd – mensen sterven wel eens zonder dat er een leugen in hun leven uit gekomen is, maar daardoor is de wijsheid in deze spreuk niet minder waar: liegen is niet goed, je moet de waarheid spreken. Wat klinkt beter? Het laatste is meer precies, maar minder goed te onthouden. Dogma en wijsheid Spreuken en wijsheidsliteratuur als genre zijn niet dogmatisch bedoeld. De wijsheidsboeken zijn leerboeken hoe de grondbeginselen van de wet toegepast moeten worden in het dagelijks leven. Orthopraxie! Belangrijk voor de interpretatie 2:5 Luister, geliefde broeders en zusters: heeft God niet juist hen die naar wereldse maatstaven arm zijn, uitgekozen om rijk te zijn door het geloof en deel te krijgen aan het koninkrijk dat hij heeft beloofd aan wie hem liefhebben? Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

6. Gelijkenissen en metaforen Gelijkenissen: wordt in de les over Lucas behandeld Metaforen: wordt in de les over Johannes behandeld Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

7. Brieven De brieven staan in het Nieuwe Testament: 13 brieven op naam van Paulus 1 brief aan de Hebreeën van een onbekende auteur 1 brief van Jacobus 2 brieven op naam van Petrus 4 brieven van Johannes (inclusief Openbaring, dat tevens apocalyps en profetie is) 1 brief van Judas Kortom, het hele NT behalve de Evangeliën en Handelingen Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

7. Brieven Omschrijving van het genre: Brieven zijn gelegenheidsdocumenten van een specifieke afzender aan een bepaalde groep, vaak met een specifieke aanleiding en een specifiek doel. Voorbeeld: het aanhoren van een telefoongesprek Kenmerken van het genre: Specifiek en meestal niet algemeen: wij lezen mee over de schouders van de doelgroep Meestal geen complete theologische verhandeling Aanwezigheid van literaire vormen zoals beeldspraak, opsommingen, citaten, retorische vragen enzovoort. Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

7. Brieven | qal wachomer als literaire vorm Rond de tijd van het NT: Joodse regels om de schrift uit te leggen Eén daarvan: qal wachomer = licht en zwaar Omschrijving: Wat van toepassing is op het ‘lichte’, is ook van toepassing op het ‘zware’ als er overeenkomst is tussen beide Voorbeeld van Jezus in Luc.11:13: Als jullie dus, ook al zijn jullie slecht, je ​kinderen​ al goede gaven schenken, hoeveel te meer zal de Vader in de hemel dan niet de ​heilige​ Geest​ geven aan wie hem erom vragen.’ Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

7. Brieven Valkuilen bij het lezen van de brieven in de Bijbel: Te weinig oog voor de historische en literaire context De boodschap aan een groep individualistisch lezen Gedeeltes lezen zonder oog voor het geheel Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

7. Hoe lezen we de brieven? Aanwijzingen om de brieven te lezen: Onderzoek altijd de historisch-culturele context: wie is de schrijver, wie is de doelgroep, hoe is hun onderlinge relatie, enz. Onderzoek altijd de literaire context: wat wordt er geschreven over aanleiding en doel in de brief zelf? Hoe past elke alinea in het geheel van de brief? Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

7. Hoe lezen we de brieven: een voorbeeld Lees Efeze 5:15-21 en Efeze 5:22-6:9. Hoe verhouden die twee passages zich tot elkaar? Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

8. Apocalyps Apocalyptische passages in: Ezechiël, Daniël, Zacharia en Jesaja Brief in apocalyptisch en profetisch genre: Openbaring Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

8. Apocalyps Omschrijving van het genre: Het apocalyptisch genre wordt gebruikt in moeilijke tijden, waar dit genre pessimistisch over schrijft. Er wordt oordeel en redding aangekondigd, een bemoedigende en troostende boodschap dat er een betere tijd zal aanbreken. Dit alles wordt vaak geschreven vanuit een ‘hemels’ perspectief, vandaar het gebruik van beeldspraak en symboliek. Het perspectief biedt troost in de huidige situatie. Kenmerken van het genre: Typische literaire vorm en structuur, waarbij de tekst symbolisch gerangschikt wordt (in Openbaring in zevens) Sprake van dromen, visioenen, veel symboliek Vaak sprake van een ‘tolkengel’ die de schrijver dingen laat zien en uitlegt. Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

8. Apocalyps Valkuilen bij het lezen van het apoclyptisch genre: De symboliek letterlijk uitleggen De tekst chronologisch opvatten Details willen begrijpen zonder oog voor het geheel Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

8. Hoe lezen we het apocalyptisch genre? Aanwijzingen om het apocalyptisch genre te lezen: Onderzoek altijd de historisch-culturele context: wat is de boodschap van het boek voor de eerste lezers en hoe zouden zij het hebben begrepen? Lees symboliek als symboliek. Duid de symboliek mbv OT en historische context. Focus op de hoofdboodschap en lees de details in het licht van die boodschap. Lees met een nederig hart. Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

8. Hoe lezen we het apocalyptisch genre: een voorbeeld Lees Openbaring 4:1-8, het eerste deel van het troonvisioen in Opb.4-5 Vergelijk de passage met Ezech.1 en Jesaja 6:1-3. Hoe helpen de oudtestamentische passages om de symboliek in het troonvisioen te duiden? Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

Samenvatting Bijbelse genres en hun uitleg narratief genre, poëzie, wetteksten, profetie en wijsheid, brieven en apocalyps. Van elk genre: de kenmerken, de uitlegtips, de valkuilen en een oefening. Literaire vormen: beeldspraak, parallellisme en qal wachomer. Het hoofddoel van deze les: Je kunt de Bijbel met respect voor haar genres lezen en uitleggen Je hebt groeiend verlangen dit Woord een verantwoorde rol in je leven te geven Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019

Bijbel + ETS-online: Lucas Rondreis door de Bijbel: Lucas Huiswerk Bijbel + ETS-online: Lucas Rondreis door de Bijbel: Lucas Nieuwe Testament | Les 5 | Bijbelse genres en hun uitleg | Januari 2019