Handelingsgericht werken Tine Bos – voor Syntra

Structuur Welkom en kennismaking Stellingen Doelen Wat is HGW? Hoe HGW toepassen? Terug-en vooruitblik

Welkom & kennismaken Tine Bos Pedagoog, onderwijskundige UCLL (KHLim) Banaba zorg NEXT LER

Welkom & kennismaking! Kennismaken met de visie van HGW Stelling 1: van elke leerling moet er een handelingsplan zijn. Stelling 2: de leerling is zelf partner in zijn traject. Hij draagt zelf meer verantwoordelijkheid voor zijn traject dan de trajectbegeleider of de werkgever. Stelling 3: je kijkt altijd eerst naar wat wél goed is in het proces van de leerling en de context. Dat neem je mee op in je handelingsplan Stelling 4: in deze lezing wil ik vooral meer te weten komen over de visie van handelingsgericht werken. Stelling 5: ik vind het belangrijk om precies te weten wat er van ons verwacht wordt en hoe we dit moeten toepassen

Welkom en kennismaking DOELEN Je kan de 7 uitgangspunten in eigen woorden toelichten Je kan aangeven wat je (niet) nuttig vindt Je kan transfer maken naar jouw werk Je stelt jezelf één haalbaar doel ifv HGW

Wat is HGW? Voorbeeld: er was eens… een schrijnwerker in opleiding bij Syntra met een ernstige vorm van ADHD. Florian vergat veel, had moeite met focussen, maar wanneer hij bezig was aan een keuken of een deadline, kon hij ook makkelijk 16 uur aan een stuk doorwerken. Hij lijkt onvermoeibaar. Zijn werkgever waardeert hem om zijn inzet en nauwkeurigheid, maar maakt zich zorgen om zijn planmatigheid en organisatie. Zijn lesgever typeert hem als verstrooid en niet erg betrokken tijdens de les. Om Florian tot een competent vakman te maken, sloegen de werkgever, de lesgever en de leertrajectbegeleider de handen in elkaar.

Wat is HGW? Voorbeeld: Doelen: Florian kan planmatiger werken door stappenplannen uit te voeren en zijn werk te evalueren Florian kan de organisatie en planning van het werk in eigen handen nemen Florian kan de werkbank en werkomgeving functioneel organiseren Aanpak Visualiseren regels en afspraken in werkplaats Stappenplan startgedrag & afronden van werkplaats (les) training met stappenplan bij toetsvaardigheden Wekelijks 15 min. overleg met ruimte voor feedback. Geleid door Florian over wat goed/ niet goed ging. -> vergroten zelfbesef en zelfsturing. Verslag is foto van die voorbereiding van Florian. Wordt zo in dossier toegevoegd.

Wat is HGW? Doel = de kwaliteit van onderwijs en werkplekleren voor alle leerlingen verhogen

Wat is HGW? Doel = de kwaliteit van onderwijs en werkplekleren voor alle leerlingen verhogen Nut = planmatig en oplossingsgericht werken in een gestructureerde methodiek die zowel de lln, de lesgever als de werkgever transparante info over proces en aanpak verschaffen/construeren via 7 uitgangspunten Spreekt dezelfde taal als andere professionals Versterkt de competentie van lln, lesgever en werkgever Nadeel = Tijd durven verliezen om tijd te winnen Ruime en gefaseerde implementatiefase nodig

Wat is HGW? 7 uitgangspunten HGW: PAMEIJER Onderwijsbehoeften staan centraal Afstemming en wisselwerking De opleider doet er toe Positieve aspecten van groot belang Constructieve samenwerking Doelgericht werken Systematisch en transparant

Wat is HGW? 7 uitgangspunten HGW PAMEIJER Onderwijsbehoefte centraal “Omar kan de regel van 3 niet en is ongemotiveerd” wordt “Omar heeft 5 minuten structurele herhaling nodig om de regel te automatiseren” Van vaststellen deficit naar vaststellen behoefte NIEUW! Pameijer voegt er naast ondw behoefte nu ook opvoedingsbehoefte aan toe

Wat is HGW? Onderwijsbehoefte centraal Er is niets zo ongelijk als de gelijke behandeling van de ongelijken (Galjaard)

Wat is HGW? 7 uitgangspunten HGW PAMEIJER Onderwijsbehoefte centraal Hulpzinnen: Heeft instructie nodig die… Opdrachten/taken nodig die… Leeromgeving nodig die… Feedback nodig die… Materialen en hulpmiddelen nodig die…

Wat is HGW? 7 uitgangspunten HGW PAMEIJER Afstemming en wisselwerking Transactionele model: een leerling ontwikkelt zich niet in isolement, maar in wisselwerking met zijn omgeving: in de les, op de werkvloer, onder collega’s, thuis, vrienden HGW onderzoekt beïnvloedende factoren van deze lln, in deze richting, met die opleider/ werkgever, met die ouders/ context opdat stimulerende en remmende factoren zichtbaar (en verbeterd) worden

Wat is HGW? De opleider doet er toe 7 uitgangspunten HGW PAMEIJER De opleider doet er toe Lkr is binnen school belangrijkste factor met impact op leren van lln (Marzano, 2007) -> transfer naar werkplekleren? Kernwoorden van effectieve opleider: doelgerichtheid – reflective en FEEDBACK – aandacht voor eigen ondersteuningsbehoefte

Wat is HGW? 7 uitgangspunten HGW PAMEIJER 4. Positieve aspecten lln en context van groot belang Aandacht voor positieve aspecten van lln, onderwijsleersituatie in opleiding en op werkvloer Aandacht voor situaties waar het probleem zich NIET voordoet Voorbij de nood aan labeling

Wat is HGW? 7 uitgangspunten HGW PAMEIJER 4. Positieve aspecten lln en context van groot belang Waarom zo’n aandacht aan het goede? Dwingt tot genuanceerde beeldvorming, waarneming, observatie Zo voorkomen we te lage doelen. Indien we het goede meenemen, zijn we ambitieuzer Benoemen van het goede, verhoogt competentiegevoel Komt sfeer en draagkracht van betrokkenen ten goede Positieve aangrijpingspunten zijn heel goed te benutten in de aanpak

Wat is HGW? 7 uitgangspunten HGW PAMEIJER Constructieve samenwerking Niet alleen gericht op lln maar op gehele leeromgeving Ouders en leerling zelf beschouw je als ervaringsdeskundigen Lln is mederegisseur in eigen leerproces Alle betrokkenen zijn mee verantwoordelijk in beeldvorming en werkplan: zorg is van iedereen en voor iedereen

Wat is HGW? 7 uitgangspunten HGW PAMEIJER 6. Doelgericht werken Zonder doelen, geen richting, geen effectieve feedback, geen kwalitatieve evaluatie Afbakenen inhoud & tijd Doelen SMARTI opstellen Doelen communiceren of samen opstellen = gedeelde zorg en gedeelde focus

Wat is HGW? 7 uitgangspunten HGW PAMEIJER 7. Systematisch en transparant Transparantie draagt bij aan gedeelde zorg, gedeelde taal en gedeelde focus Systematisch: cyclisch en op regelmatige vooraf geplande momenten Formulieren moeten functioneel zijn, helpen bij het dagelijks werk. Geen doel op zich. Ingevuld formulier is al meteen ook een verslag. Hoe ziet zo’n formulier er voor Syntra uit?

Hoe HGW toepassen Noteer 1 minuut voor jezelf. Wie heeft er al handelingsgericht gewerkt? Hoe ging dat concreet? Wat werkt? Wat is je bezorgdheid? Wat vind je onnuttig? Noteer 1 minuut voor jezelf. Wissel 2 minuten uit met je buur Enkele voorbeelden in plenum

Hoe HGW toepassen Casusoefening. Lees het beeld door van deze leerling op de werkvloer of in de les. Benoem sterktes lln/context Benoem de noden van deze lln Bedenk 3 makkelijk toe te passen interventies

Hoe HGW toepassen Modelleren van een voorbeeld Samen een beeldvorming maken volgens de 7 principes Samen een werkplan maken volgens de 7 principes Evalueren volgens de 7 principes

Hoe HGW toepassen 5 X do & 5 don’t bij implementatie van HGW Don’t Do Maak een plan voor de lln Maak een plan mét de lln Pak een probleem pas aan als het te laat is Werk preventief Maak voor elke lln een individueel plan Werk eerst op groepsniveau Laat je team zelf uitvissen hoe ze het best aanpakken Begeleid je teams: geef richting, doe voor, ondersteun Creëer verschillende formulieren Beperk planlast. Zorg voor functionele aanpak

Hoe HGW toepassen Hoe per regio/ per Syntra werken? Zorg voor actieve participatie en voldoende draagvlak Communicatie (vooraf, tijdens, achteraf) Olievlekstrategie Voorzie voldoende richting, druk en ondersteuning Voorzie eigenaarschap en betrokkenheid Niets extra, maar aansluiten bij wat al is Benut alle reacties, meningen en weerstand Maak keuzes: je hoeft niet alles ineens aan te pakken

Hoe HGW toepassen Hoe implementeren van HGW? Gefaseerde en trapsgewijze implementatie Wel steeds met alle betrokken partijen

Hoe HGW toepassen bij implementatie van HGW Gefaseerde en trapsgewijze implementatie, wel steeds met alle betrokken partijen Zelf expert worden in HGW en uitgangspunten Beginsituatie-analyse: wat doen jullie al? Waar staan jullie nu? Begin daar Formuleer korte en lange termijn doelen voor je team en de betrokkenen

Hoe HGW toepassen bij implementatie van HGW 2. Beginsituatie-analyse: wat doen jullie al? Waar staan jullie nu? Begin daar Uitgangspunten HGW Wat doe ik al HGW? Recente voorbeelden? Wat is het effect er van? Wat zou ik handelingsgerichter kunnen oden? Hoe? Concrete suggesties? 1. Onderwijsbehoeften staan centraal 2. Afstemming en wisselwerking 3. De opleider doet er toe 4. Positieve kenmerken 5. Samenwerken 6. Doelgericht werken 7. Systematisch en transparant

Hoe HGW toepassen bij implementatie van HGW Gefaseerde en trapsgewijze implementatie, wel steeds met alle betrokken partijen Ondersteuningsbehoeften team, lesgevers en werkgevers bepalen Realiseer ondersteuning en activiteiten die spelers competent gevoel geven Realiseer en communiceer over implementatieplan Evalueer & stel bij (maar niet te snel)

Terug-en vooruitblik Heb jij de doelen nu bereikt? Je kan de 7 uitgangspunten in eigen woorden toelichten Je kan aangeven wat je (niet) nuttig vindt Je kan transfer maken naar jouw werk Je stelt jezelf één haalbaar doel ifv HGW

Terug-en vooruitblik Noteer voor jezelf 1 ding waarmee je nog aan de slag wilt Wat ga je doen? Wanneer mag je van jezelf content zijn? Hoe en/of met wie ga je een ondersteuningsnetwerk opbouwen? Met wie deel je je ervaring?

Terug-en vooruitblik Namiddag Werken we met 2 casussen waarvoor jullie een handelingsplan opstellen. Hulpmiddelen Vragenlijst Info jongere Fiches Handelingsplan

Bronnen Pameijer (2014). Handelingsgericht werken: een handreiking voor het schoolteam. Leuven: Acco Fullan, M. & St. Germain, C. (2009). Passie en Kracht in schoolontwikkeling. Handboek voor het creëren van een verbetercultuur. Middelburg: Bazalt. Senge, P. ea. (2001). Lerende scholen. Een Vijfde Discipline- Handboek voor onderwijzers, ouders en iedereen die betrokken is in scholing. Schoonhoven: Academic service. Marzano, R.J., Pickering, D.J. & Pollock, J.E. (2008). Wat werkt in de klas: research in actie. Didactische strategieën die aantoonbaar effect hebben op leerprestatie. Middelbug: Bazalt Bos, T. (2015) niet gepubliceerde cursus Handelingsgericht Werken en Groepswerkplan in banaba Zorgverbreding en Remediërend leren