Aanbestedingswet mogelijkheden Right to Challenge Aanbestedingswet mogelijkheden Mr Harry J.J. Hoogenboom Gemeente Rotterdam 3 september 2015

vooraf RtC in alle vormen (geen format) Casuïstieke benadering Geen eensluidende oplossing Aanbesteding niet altijd relevant Uitzonderingen op de aanbesteding Eenvoudige procedure: een op een Zoeken naar vermijden van aanbesteden

definitie Challenge Initiatief van bewoners Huidige taak van de overheid, (publieke taak?) Draagvlak omwonenden/betrokkenen Basis randvoorwaarden: Expertise en capaciteit Rechtspersoonlijkheid Niet meer dan de huidige kosten Geen nadelige gevolgen voor bewoners

Objecten/vormen van Challenge Participatie- en inspraakvormen (inrichtingsplan Schepenstraat) Burgerinitiatief Daadwerkelijk beheer/uitvoering * (RtC in aanbesteding Welzijnswerk) Soms levering (huur scootmobiel)* * Mogelijk object van aanbesteding.

Object van Aanbesteding Opdracht onder bezwarende titel mbt Werken (NACE-lijst, bijl. I) Diensten (bijlage IIA en IIB) Levering: producten, huur, lease, huurkoop, koop. Aanbesteden is inkopen !!

Juridisch kader (JK) Eu richtlijn 2004/18 (2004/17) Aanbestedingswet 2012 Gids proportionaliteit Richtsnoeren leveringen en diensten Inkoopbeleid

JK: Eu drempels Werken € 5.186.000 Leveringen € 207.000 Diensten € 207.000 Hierboven: in beginsel Europees aanbesteden Procedures: Aanbestedingswet 2012

JK: nationaal Onder EU-normen Aanbestedingswet 2012 Procedurewet Gids Proportionaliteit: geen handreiking, wettelijke status Motiveringsplicht bij afwijking Grensoverschrijdend belang

JK: nationaal Inkoopbeleid Meervoudig openbaar of onderhands Gemotiveerd afwijken en formaliseren Rechtmatigheid- en doelmatigheidstoets door de accountant (Besluit begroting en verantwoording)

RtC doorkruising aanbesteding Overheid voert zelf taak uit. Challenge serieus. Overheidstaak is reeds aan-/uitbesteed. Contractuele relatie. Overheidstaak zal aanbesteed worden, maar al anticiperen op RtC (huizen van Wijk)

Wanneer aanbesteden Opdracht onder bezwarende titel Tussen ondernemer en aanbestedende dienst. Boven de EU aanbestedingsdrempels Onder de drempels: aanbestedingswet en Gids proportionaliteit Grensoverschrijdend belang Als opgenomen in Inkoopbeleid: ivm rechtmatigheid en doelmatigheidstoets Als men er voor kiest.

Opdracht onder bezwarende titel. Een tweezijdige verbintenis Wilsovereenstemming bij partijen Bezwarende titel: op geld waardeerbare tegenprestatie voor de gemeente Meestal in de vorm van een overeenkomst Nota: ook een subsidie kan soms een opdracht onder bezwarende titel zijn.

Ondernemer Iedere aannemer, leverancier, dienstverlener, ongeacht de rechtsvorm, die producten op de markt aanbiedt Een winstoogmerk is niet van belang Wat is “op de markt aanbieden”? Eu: als er een markt is, m.a.w. als er concurrentie is.

Uitzonderingen op aanbesteden (Uitz) Geen opdracht Geen markt Alleenrecht /uitsluitend recht Onder de Eu normen (nb. dan nationaal kader!!) IIb diensten, tenzij grensoverschrijdend belang. Het bestaan van technische, artistieke of alleenrechten Concessie van diensten

Uitz 1: geen opdracht Opdracht kenmerken: Geen Opdracht: Verplichtend karakter Levering van resultaat of inspanning Wederzijdse verplichtingen in geld waardeerbaar Schade- en boeteclausules Overdracht van aansprakelijkheid voor resultaat Geen Opdracht: Organiseren van samenwerking/participatie Overheid als vangnet De meeste subsidies Afstoten, verzelfstandigen

Uitz 2: geen markt Activiteiten waarbij geen andere private spelers zijn die de dienst, product, werk leveren =>geen concurrenten of kunnen, willen leveren tegen de gevraagde prijs => marktfalen Uniek product, auteursrecht, octrooi Geen verstoring van de markt, bijv. vrijwilligerswerk EU: doelstellingen van interne markt komen niet in gevaar, maar let wel!!: nationaal kan er een markt zijn. Nb. Pure levering van producten al gauw een markt, tenzij uniek product.

Uitz 3:Uitsluitend recht Meestal bedoeld: de nuts- en vervoersbedrijven (water, energie, kadaster) Wettelijk of bestuursrechtelijk bekend gemaakt (wet of verordening of besluit van college waarin het uitsluitend recht is aangegeven) Binnen een bepaald geografisch gebied De bepalingen in overeenstemming met VWEU (Openbare orde, openbaar gezag, gezondheid, veiligheid, dwingende reden algemeen belang, geen liberaliseringseis)

Uitz.4: II b diensten Bijlage II Eu richtlijn (diensten, onderscheidend in A en B) (Geïncorporeerd in aanbestedingswet) Diensten (dus geen werken en geen levering!!!) Verondersteld geen grensoverschrijdende verstoring van de interne markt (EU) Voorbeelden: Horeca, vervoer, rechtskundige hulp, arbeidsbemiddeling, opsporing, onderwijs, gezondheidszorg, welzijn. Eenvoudige procedure-eisen voor B diensten art 2.38 wet. Technisch eisen (par 2.3.3.1) Verslaglegging en bekendmaking (par 2.3.8.9) Onderhands 1 op 1 mogelijk met motivatie.

Uitz. 4: relevante II b diensten/RtC Maatschappelijke dienstverlening Gezondheidszorg Cultuur, sport, recreatie Overige diensten (definitie: alle niet-materiele (onstoffelijke) producten, die niet onder de II a lijst vallen). Nb. (Groen)onderhoud of beheer van onroerend goed zijn geen II b diensten, maar II a.

Uitz. 5: Concessie van Diensten Kenmerken concessie: Geen tegenprestatie in geld, maar verschaffing van exclusief recht tot exploitatie ev. gepaard met tariefbetaling. Drager van economisch en operationeel risico Niet onder de werking van EU-richtlijn Geen regeling in aanbestedingswet Wel artikel 1.10 + gids proportionaliteit

RtC en reeds uitbesteedde taak Alleen te honoreren als: - contractspartij meewerkt, (risico wezenlijk wijziging) - RtC was al opgenomen - uitkopen - uitzitten contractduur

Nwe aanbesteding: anticiperen Niet in selectiecriteria, maar onderdeel van bestek, opdracht. Of onderdeel van bestuurlijk vastgesteld en gepubliceerd inkoopbeleid. Wegingsfactor in gunningstoets Vb. Huizen van Wijk Nb. Gekozen voor meervoudig onderhands, maar niet noodzakelijk, want IIB dienst RtC op een specifiek aspect: sociaal beheer van buurthuis. Schuurt al heel erg tegen de hoofdopdracht: organisatie van participatie

RtC: een op een aanbesteding Vooraankondiging Bekendmaking: 48 dagen na gunning Vrijwillige transparantie: 10 dagen Opschortende termijn gunning: 20 dagen

Wettelijke participatie WMO artikel 2.1.3. derde lid Wordt gezien als Right to Challenge Is participatie op beleid/ inspraak Participatiewet artikel 47 Clientenparticipatie/clientenraad Jeugdwet artikel 2.10 Verwijzing naar 2.1.3. derde lid WMO

Waarom aanbesteden Stimulering van de markt Versteviging marktwerking (interne EU) Gelijke kansen Concurrentievoordelen De beste prijs voor de beste kwaliteit Besparing van overheidsgeld