WMO en Diaconaat kort Luisterend Dienen Bodengraven 4 november 2014 diaken Willem van der Plas

Parade Statenkwartier R’dam: Veel nog niet duidelijk!

Uitgangspunten voor de WMO zijn: Verandering in het politiek en maatschappelijk denkklimaat, een andere rol voor de overheid en andere rol voor de burger * Mensen zorgen voor zichzelf en voor anderen, zij zijn burgers die actief meedoen in de samenleving. Zij vragen en leveren ‘gebruikelijke zorg’ in hun eigen directe omgeving. * Mensen doen allereerst een beroep op de eigen netwerk en omgeving. Burgers zijn medeverantwoordelijk voor elkaar. * Als het met de aanvullende mantelzorg en vrijwilligers ook niet (meer) lukt, kunnen zij een beroep doen op de overheid

Veranderingen binnen de AWBZ zijn in 2015 * De AWBZ wordt per 1 januari 2015 anders georganiseerd, wat gepaard gaat met een aantal bezuinigingen. * In totaal wil de overheid 3,5 miljard euro hiermee besparen. Dit komt neer op een besparing van 40 procent op de huishoudelijke hulp en 25 procent op de dagbesteding. * Om deze bezuiniging te bewerkstelligen worden mensen die ondersteuning en zorg nodig hebben, gevraagd om meer zelf te doen als dat mogelijk is. Ook wordt er gekeken wat familie en mensen uit de omgeving kunnen betekenen.

Vervolg 1 * In feite betekent dit dat mensen alleen in aanmerking komen voor verblijf in een AWBZ instelling wanneer dat echt noodzakelijk is. De bedoeling is dat mensen langer zelfstandig blijven wonen met de nodige zorg en hulp vanuit het eigen sociale netwerk. Desnoods kan de gemeente of de zorgverzekering bijspringen. * De overheid gaat per 2015 alleen nog maar over de verpleeghuizen. Duidelijk is dat de overheid minder zal doen en burgers meer naar elkaar moeten omzien.

Om in aanmerking te komen voor AWBZ zorg dien je een aanvraag te doen Om in aanmerking te komen voor AWBZ zorg dien je een aanvraag te doen. Dit kan via ciz.nl of bureau jeugdzorg (voor jongeren tot en met 22 jaar)   * Mensen die nu al in een zorginstelling verblijven, kunnen daar blijven, mits deze niet gaat sluiten. In dat geval wordt men verhuisd. * Begeleiding en dagbesteding vallen onder de Wmo; de gemeente moet (nieuw) aanbod regelen met een veel kleiner budget dan onder de AWBZ beschikbaar was. *Verpleging en verzorging thuis gaan onder de Zorgverzekeringswet vallen, loopt via eigen zorgverzekering van mensen

Vervolg   * Huishoudelijke ondersteuning blijft onder de gemeenten vallen, budgetten worden gekort, indicaties opnieuw bezien. * Mensen met een pgb zullen dit waarschijnlijk houden, maar de voorwaarden worden aangescherpt en zij krijgen niet langer het geld rechtstreeks. *Nieuwe zorgvragers zullen getoetst worden en gestimuleerd zoveel mogelijk zelfredzaam te zijn: op eigen kracht, via eigen sociaal netwerk, daarna via algemene voorzieningen en pas als laatste maatwerkoplossingen via de gemeente (Wmo), of via de Wlz of Zorgverzekeringswet. *

Gevolgen * Zorgplicht is veranderd in compensatieplicht (i.p.v. recht) -> moeilijker toegang tot voorzieningen. * Te weinig budget voor gemeenten -> bezuinigingen dwingt gemeenten keuzes te maken. *(Over-)belasting van sociaal netwerk -> iedereen heeft te maken met de WMO, omdat hij/zij in het netwerk van de ander zit. * Verschillen tussen gemeenten -> iedere gemeente heeft vrijheid in beleid en uitvoering

Aanbevelingen prof. dr. Herman Noordegraaf Aanbeveling 1: Kerken zullen zich er goed van bewust moeten zijn dat zij zich in een proces van zoeken en leren bevinden, waarbij in ieder geval aan de orde is: * De visie op hoe kerk te zijn in de lokale/regionale samenleving. * Praktijken die zowel verbonden zijn met deze visie als noden. * Het ontwikkelen van relaties met de overheid, maatschappelijke organisaties en de bevolking. * Het is daarbij van belang om de opgedane ervaringen goed te registreren en te evalueren met het oog op een adequaat kerkelijk optreden. Dit dient lokaal/regionaal te gebeuren en op landelijk niveau.

Vervolg 1 Aanbeveling 2: * Wees er als kerken van bewust dat de kennis van en het besef van de betekenis van godsdienst en kerken afwezig of beperkt is. * Maak duidelijk aan de overheid wat het werk van kerken op het terrein van zorg en welzijn concreet inhoudt, bijvoorbeeld door politici en ambtenaren bij projecten en activiteiten uit te nodigen. *Iets soortgelijks geldt ook voor de relaties met maatschappelijke organisaties en bevolking. Nodig vertegenwoordigers van de overheid uit bij projecten.

Vervolg 2 Aanbeveling 3: Kerken dienen hun optrekken met mensen en het bieden van hulp en ondersteuning te combineren met kritisch signaleren van knelpunten en pleitbezorging. Aanbeveling 4: Kerken dienen een visie te hebben op welke activiteiten het best door vrijwilligers verricht kunnen worden en welke door beroepskrachten. Aanbeveling 5: Wees je als kerken goed bewust van je mogelijkheden en onmogelijkheden.

Veel gemaakte opmerkingen en vragen Uit NRC, 16 mei: een nieuwe vorm van horigheid: wel verplicht tot het verlenen van publieke diensten, geen zeggenschap, wel straf en opdraaien voor de gevolgen van het eigen handelen. “De burger overvragen is een heilloze weg” We zijn er van overtuigd dat vrijwilligerswerk gedragen moet worden door professionele krachten. Als alles wordt overgelaten aan vrijwilligers gaat het net als met de marktwerking: er loopt wat mis en het gevolg is meer inspectie, meer controle, meer toezicht. De overheid wordt niet kleiner maar controleert meer dan zij garandeert. Er zijn de afgelopen jaren allerlei maatregelen genomen waardoor er meer taken bij burgers komen, als je ze bij elkaar optelt is er een sociale revolutie gaande in stilte.

VERVOLG1 Gemeenten breder verantwoordelijk voor participatie en zelfredzaamheid Gemeenten krijgen in de Nieuwe Wmo een bredere verantwoordelijkheid voor de deelname van mensen met een beperking of psychische problematiek aan het maatschappelijke verkeer (participatie). Ook moeten zij een passende ondersteuning bieden waarmee mensen in staat zijn tot het uitvoeren van de noodzakelijke algemene dagelijkse levensverrichtingen en het voeren van een gestructureerd huishouden (zelfredzaamheid).

VERVOLG 2 Van compensatieplicht naar maatwerkvoorziening In de huidige Wmo staat de compensatieplicht centraal. Gemeenten zijn verplicht om mensen met een beperking of psychische problematiek te compenseren voor de beperkingen die zij ondervinden bij hun zelfredzaamheid en participatie. In de huidige wet worden daarbij vier resultaatgebieden onderscheiden. In de nieuwe Wmo wordt de term ‘maatwerkvoorziening’ geïntroduceerd. De verplichting voor gemeenten om maatwerk te leveren is in het nieuwe wetsvoorstel ruimer geformuleerd dan de compensatieplicht.

VERVOLG 3 Resultaatverplichting blijft Gemeenten hebben  in het nieuwe wetsvoorstel nog steeds een resultaatverplichting. Het uitgangspunt is dat zelfredzaamheid en meedoen de verantwoordelijkheid zijn van mensen zelf. Maar gemeenten zijn gehouden om beleid te maken ter ondersteuning van mensen die niet volledig zelf kunnen voorzien in hun zelfredzaamheid en participatie, of behoefte hebben aan beschermd wonen of opvang.

VERVOLG 4 Mensen die tot aan de nieuwe Wmo voor hun begeleiding (gericht op bevordering, behoud of compensatie van de zelfredzaamheid) een beroep kunnen doen op de AWBZ, kunnen zich na de inwerkingtreding van deze wet wenden tot de gemeente. Het gedeelte van deze doelgroep dat verzorging nodig heeft die in het verlengde van de begeleiding wordt geleverd en daarmee samenhangt, valt straks ook onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. De AWBZ-termen ‘begeleiding’ en ‘verzorging’ vervallen in het nieuwe wetsvoorstel.

Vervolg 5 Aanbieders moeten zich richten naar de cliënt De Memorie van Toelichting stelt dat keuzevrijheid en zeggenschap belangrijk zijn bij ondersteuning in de vorm van een maatwerkvoorziening. Als de cliënt ondersteuning in natura ontvangt, wil de regering aanbieders aansporen om meer maatwerk te bieden en innovatieve arrangementen te ontwikkelen. Hierbij hoort ook dat aanbieders zich moeten richten naar de cliënt en niet (of minder) naar de regels en gebruiken binnen hun organisatie. In het nieuwe wetsvoorstel is een uitgebreid hoofdstuk opgenomen over kwaliteit. In dit hoofdstuk worden bepalingen geformuleerd voor de kwaliteit van het aanbod van de aanbieders van maatschappelijke ondersteuning.

Vervolg 6 Omdat er nog veel onduidelijk is, zal blijken dat het in elke gemeente weer voor de kerken een leer- en zoekproces zal zijn. Dat mag zich vooral richten op het in beeld krijgen van de mens, die zorg en aandacht nodig heeft. Daar zijn we als kerk ‘goed’ in. Een tweede uitdaging is dat we iets opnieuw moeten ontwikkelen: namelijk de relatie tussen kerk en overheid. Via SchuldHulpMaatje hebben we ontdekt dat dat voor de overheid niet vanzelfsprekend is maar wel dat ze het verrassend ervaren! Een derde waar je op kunt inzoomen is de natuurlijke kansen die de kerken hebben met het oog op ‘netwerken’. Mensen die om elkaar geven en aandacht hebben voor elkaar.

Bedankt voor uw aandacht!! Nog vragen?? Bedankt voor uw aandacht!!

Workshop 20 t/m 27 Het was schrikken om los te komen van de zorgzame samenleving. Mensen weer de regie in eigen handen laten krijgen. Bij SchuldHulpMaatje is dat het ultieme doel: mensen weer inzicht, doorzicht en uitzicht geven door grip op hun leven ne grip op de knip te verschaffen. De kerken kennen de oer-aandacht: “Helpen wie geen helper heeft”. Laat zien dat het niet zo kan worden dat de kerkelijke vrijwilliger als afvoerputje gaat dienen: het wordt een samenspel tussen de professional en de vrijwilliger. De wijkverpleegkundige komt weer als regisseur in beeld. Valkuil bij alles wat je aan initiatieven ontplooit is: je gaat verwachtingen wekken. Zorg ervoor dat je de dingen grondig hebt voorbereid en de benodigde mensen in beeld hebt voordat je initiatieven ‘wereldkundig’ maakt

In Katwijk ZH Om aanspraak te kunnen maken op de koopkrachttegemoekoming mag uw netto inkomen niet meer zijn dan €1.501,69. De tegemoetkoming is: € 100 voor samenwonenden/gehuwden € 90 voor een alleenstaande ouder € 70 voor een alleenstaande “Inwoners van Katwijk zijn zelfredzaam en zetten hun eigen mogelijkheden en kracht en die van hun familie, vrienden, kennissen, kerken en buurtgenoten in. We kunnen hiermee allemaal een actieve bijdrage aan onze samenleving leveren. Wanneer de eigen mogelijkheden en de kracht van het netwerk niet toereikend zijn, biedt de gemeente passende ondersteuning. Zo hebben we het ‘samen voor elkaar’!”

Vervolg 1 Ondersteuningsteams Vanaf 2015 gaan we werken met gebiedsgerichte ondersteuningsteams. In principe kunnen alle inwoners van Katwijk terecht bij de ondersteuningsteams. Er is geen indicatie nodig. Mensen kunnen bij het ondersteuningsteam terecht voor vragen en ondersteuning bij financiën, huisvesting, activiteiten dagelijks leven, sociaal netwerk, dagbesteding, geestelijke gezondheid, lichamelijke gezondheid, verslaving en justitie. Bij gezinsproblemen waar jeugd bij betrokken is, wordt het Jeugd- en gezinsteam via het Centrum Jeugd en Gezin (CJG) ingezet.  

Vervolg 2 Persoonsgebonden Budget In de nieuwe Wmo per 2015 blijft de mogelijkheid voor een PGB bestaan. Er komen echter wel strengere, zorgvuldige regels. De gemeente gaat bijvoorbeeld vooraf kijken of iemand in staat is om te gaan met een PGB. Ook gaat de Sociale Verzekeringsbank een PGB rechtstreeks uitbetalen aan de zorgverlener en niet aan de klant (het trekkingsrecht genoemd). Het PGB wordt niet (meer) rechtstreeks overgemaakt op de rekening van de cliënt. De hoogte van het PGB moet nog verder worden uitgewerkt in beleidsregels. We verwachten dat we inwoners met een PGB hierover in oktober kunnen informeren.

Citaat Herman Noordergraaf Studenten die studeren aan de Protestantse Theologische Universiteit krijgen in het kader van het vak diaconaat onder meer de opdracht om na te gaan wat er - in het beleidsplan van de kerkelijke gemeente waar zij stage lopen - over diaconaat wordt gezegd. Wat daarbij opvalt is, dat in dat gedeelte van het beleidsplan nogal eens de uitdrukking valt ‘helpen wie geen helper heeft’. En ook wie berichten en overdenkingen over diaconaat leest, zal deze uitdrukking regelmatig tegenkomen. Dit diaconale motief gaat terug op het Bijbelboek Job en wel Job 29:12. Ik citeer daarbij nog de Bijbelvertaling uit 1951 omdat in de Nieuwe Bijbelvertaling voor een andere vertaling gekozen is: ‘Want ik redde de ellendige die om hulp riep, de wees en hem die geen helper had.’

Reserve Veranderingen binnen AWBZ zijn in 2015 Begeleiding (in zelfredzaamheid & participatie) - ondersteunen dagelijkse taken(opstaan, eten, medicijnen) - leren structureren van de dag (planning en overzicht) - ondersteuning bij het aangaan van contacten en bij onverwachte (stress) momenten - aanleren van vaardigheden om zelfstandig te wonen/leven - soms ook (24-uurs) toezicht Persoonlijke verzorging bij mensen met een niet-lichamelijke beperking - dagelijkse ondersteuning bij persoonlijke verzorging Kortdurend verblijf - maximaal 3 etmalen per week opvang elders om mantelzorger te ontlasten

Vervolg 1 Als het met de aanvullende mantelzorg en vrijwilligers ook niet (meer) lukt, kunnen zij een beroep doen op de overheid, voor aanvullende voorzieningen die het mogelijk maken dat zij toch kunnen meedoen in de samenleving. Of een beroep doen op specialistische zorg die er toe leidt dat mensen zolang mogelijk zelfstandig, in huiselijke kring kunnen blijven wonen. Gemeente biedt ondersteuning en regelt aanvullende voorzieningen (regietaak)

participatiesamenleving Vervolg 2 participatiesamenleving Evelien Tonkens − 28/07/14, 21:09 Er heersen nogal wat misverstanden over de participatiesamenleving. Evelien Tonkens, scheidend bijzonder hoogleraar Actief burgerschap, noemt er vijf. Voor de ideale participatiesamenleving moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan die tot nu toe over het hoofd gezien zijn. Zie pag 30 ..