# 9 1 Environmental & Safety Services

# 9 2 Vlaams milieuhandhavingsdecreet en milieuhandhavingsbesluit PreNNE, Affligem Sertius CVBAVaartdijk 3, bus 202 Bart Gille3018 Wijgmaal Gedelegeerd BestuurderTel: (016) juni 2011

# 9 3 Ontstaan van een Vlaams Milieuhandhavingsdecreet (1) Uitgangspunt: Vlaanderen kent een verouderde en versnipperde milieuhandhavingsregeling.Uitgangspunt: Vlaanderen kent een verouderde en versnipperde milieuhandhavingsregeling. Vanaf 1995 leeft de idee om de Vlaamse milieuhandhavingsregeling te herwerken tot een éénvormige en geactualiseerde regelgeving (Interuniversitaire commissie tot herziening van het milieurecht).Vanaf 1995 leeft de idee om de Vlaamse milieuhandhavingsregeling te herwerken tot een éénvormige en geactualiseerde regelgeving (Interuniversitaire commissie tot herziening van het milieurecht). Opdracht in 2001 aan de Universiteiten van Gent en Maastricht / Leuven om een globaal ontwerp van geïntegreerde decretale regeling van milieuhandhaving uit te werken.Opdracht in 2001 aan de Universiteiten van Gent en Maastricht / Leuven om een globaal ontwerp van geïntegreerde decretale regeling van milieuhandhaving uit te werken. Vlaams Regeerakkoord 2004:Vlaams Regeerakkoord 2004: “We realiseren een milieuhandhavingsdecreet op basis van de uitgevoerde studies van de KUL en de UG en voorzien in een verruiming van de mogelijkheden om administratief te handhaven met eerbied voor de rechten van de verdediging”.

# 9 4 Ontstaan van een Vlaams Milieuhandhavingsdecreet (2) Beleidsnota Leefmilieu en Natuur Beleidsnota Leefmilieu en Natuur (Meer eenduidige milieuregelgeving die makkelijk handhaafbaar is; verruimde mogelijkheden om administratief te handhaven; voldoende aandacht naar rechtsbescherming) Ambtelijke stuurgroep experts (22/04/2005 – 20/09/2005)Ambtelijke stuurgroep experts (22/04/2005 – 20/09/2005) Twee Rondetafelconferenties (29/06/2005; 26/10/2005) / ontwerp van decreet / ontwerp van decreet Eerste goedkeuring VR : 21/04/2006 Tweede goedkeuring VR : 09/02/2007 Definitieve goedkeuring VR : 01/06/2007 Goedkeuring Commissie Leefmilieu VP: 15/11/2007Goedkeuring Commissie Leefmilieu VP: 15/11/2007 Eindstemming VP : 12/12/2007 Decreet van 21 december 2007 tot aanvulling van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid met Titel XVI “Toezicht, handhaving en veiligheidsmaatregelen”.Decreet van 21 december 2007 tot aanvulling van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid met Titel XVI “Toezicht, handhaving en veiligheidsmaatregelen”. Publicatie Belgisch Staatsblad: 29 februari 2008Publicatie Belgisch Staatsblad: 29 februari 2008

# 9 5 Structuur en Opzet Titel XVI van het DABM bevat twee grote luiken:Titel XVI van het DABM bevat twee grote luiken: –Beleid en organisatie van de milieuhandhaving (hoofdstuk II) –Toezicht + handhavingsintrumentarium (bestuurlijk en strafrechtelijk) + veiligheidsmaatregelen (Hoofdstukken III t.e.m. VII) MHD is een kaderdecreetMHD is een kaderdecreet Verdere uitvoering door de Vlaamse Regering. Belangrijk ! De Vlaamse Regering bepaalt de datum waarop het decreet in werking treedt. Geharmoniseerde aanpak inzake beleid en organisatie milieuhandhaving. Gefaseerde aanpak inzake toezicht en handhavingsinstrumentarium en veiligheidsmaatregelen.Geharmoniseerde aanpak inzake beleid en organisatie milieuhandhaving. Gefaseerde aanpak inzake toezicht en handhavingsinstrumentarium en veiligheidsmaatregelen. Besluit van de Vlaamse Regering van 12 december 2008 tot uitvoering van titel XVI van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid.Besluit van de Vlaamse Regering van 12 december 2008 tot uitvoering van titel XVI van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid. Publicatie in B.S. van 10 februari 2009Publicatie in B.S. van 10 februari 2009 Handhavingsdecreet en uitvoeringsbesluit zijn op 1 mei 2009 in werking getreden.Handhavingsdecreet en uitvoeringsbesluit zijn op 1 mei 2009 in werking getreden.

# 9 6 Krachtlijnen inzake beleid en organisatie Versterking slagkracht handhavingsbeleidVersterking slagkracht handhavingsbeleid –Aanstelling provinciale + lokale toezichthouders –Ondersteuning provinciale + lokale overheden –Aanpak kleine overlastfenomenen Gewestelijke milieu-inspectie: centrale spilGewestelijke milieu-inspectie: centrale spil Vlaamse Hoge Raad voor MilieuhandhavingVlaamse Hoge Raad voor Milieuhandhaving

# 9 7 Krachtlijnen inzake toezicht, handhavingsinstrumentarium, veiligheidsmaatregelen Gericht sanctie-instrumentariumGericht sanctie-instrumentarium Cruciale rol voor raadgevingen (preventief) – aanmaningen (curatief).Cruciale rol voor raadgevingen (preventief) – aanmaningen (curatief). Bestuurlijke maatregelen: stakingsbevel, regularisatiebevel, bestuursdwang.Bestuurlijke maatregelen: stakingsbevel, regularisatiebevel, bestuursdwang. Kanalisatie handhavingsverantwoordelijken.Kanalisatie handhavingsverantwoordelijken. Uniforme regeling oplegging bestuurlijke geldboeten.Uniforme regeling oplegging bestuurlijke geldboeten. Eenheid van strafrecht.Eenheid van strafrecht.

# 9 8 De bepalingen zijn van toepassing op de volgende wetten en decreten, en bijhorende uitvoeringsbesluiten: - De andere titels van het DABM met uitzondering van titel I, titel II, titel X en titel XI - Het Boswetboek van 19 december Wet van 1 juli 1954 op de riviervisserij - Jachtwet van 28 februari Wet van 28/12/1964 luchtverontreiniging - Wet van 26/03/1971 oppervlaktewateren - Wet van 2 april 1971 betreffende de bestrijding van voor planten en plantaardige producten schadelijke organismen - Wet van 12 juli 1973 op het natuurbehoud - Wet van 18/07/1973 geluidshinder - Wet van 10 januari 1977 houdende regeling van de schadeloosstelling voor schade veroorzaakt door het winnen en pompen van grondwater Toepassingsgebied Titel XVI (1)

# 9 9 Toepassingsgebied Titel XVI (2) -Wet van 28 juli 1981 houdende goedkeuring van de Overeenkomst inzake de internationale handel in bedreigde in het wild levende dier- en plantensoorten en van de Bijlagen, opgemaakt te Washington op 3 maart Decreet van 24/01/1984 grondwater - Decreet van 02/07/1981 afvalstoffen - Decreet van 28/06/1985 milieuvergunning - Wet van 12 juli 1985 betreffende de bescherming van de mens en van het leefmilieu tegen de schadelijke effecten en de hinder van niet-ioniserende stralingen, infrasonen en ultrasonen - Bosdecreet van 13 juni Jachtdecreet van 24 juli Decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijke milieu - Decreet van 4 april 2003 betreffende de oppervlaktedelfstoffen - Decreet van 18 juni 2003 betreffende het integraal waterbeleid wat betreft artikel 8, 10 t.e.m. 17 en artikel 62 en 70 van Titel Ibis

# 9 10 Toepassingsgebied Titel XVI (3) - Decreet van 22 december 2006 houdende de bescherming van water tegen de verontreiniging door nitraten uit agrarische bronnen, met behoud van de toepassing van artikel 60 bis, §2 van dat decreet - Decreet van 27/10/2006 betreffende de bodemsanering en bodembescherming - de door de VR aangewezen milieuregelgeving van de EU en internationale milieuregelgeving

# 9 11 Milieu-inbreuk / Milieumisdrijf (1) Titel XVI voert het onderscheid tussen milieumisdrijf en milieu-inbreuk in.Titel XVI voert het onderscheid tussen milieumisdrijf en milieu-inbreuk in. Milieu-inbreuk (artikel , 1 e ) betreft:Milieu-inbreuk (artikel , 1 e ) betreft: –een feitelijke gedraging –in strijd met de gehandhaafde milieuvoorschriften –die uitsluitend administratiefrechtelijk sanctioneerbaar is EN waarbij de hiernavolgende criteria cumulatief vervuld zijn: -het betreft exclusief een schending van administratieve verplichtingen -het betreft geen wederrechtelijke emissies (inbrengen stoffen, micro- organismen, geluid, trillingen, stralingen in water, bodem, atmosfeer) -het betreft geen achterlating, beheer, overbrenging afvalstoffen -geen gezondheidsschade of dood -geen strafrechtelijke sanctionering -opgenomen op een door de VR bepaalde lijst (cfr. artikel 2 B. Vl. Reg. 12/12/2008)

# 9 12 Milieu-inbreuk / Milieumisdrijf (2) Gedragingen die een schending inhouden van de verplichting om te beschikken over een milieuvergunning of een erkenning kunnen niet beschouwd worden als een milieu-inbreuk. Dit geldt ook voor gedragingen die een schending inhouden van de verplichting om een VR of een MER te maken.Gedragingen die een schending inhouden van de verplichting om te beschikken over een milieuvergunning of een erkenning kunnen niet beschouwd worden als een milieu-inbreuk. Dit geldt ook voor gedragingen die een schending inhouden van de verplichting om een VR of een MER te maken. Milieumisdrijf: altijd een strafrechtelijk sanctioneerbare gedraging.Milieumisdrijf: altijd een strafrechtelijk sanctioneerbare gedraging. Het onderscheid tussen milieu-inbreuk en milieumisdrijf heeft belangrijke praktische gevolgen (cfr. infra).Het onderscheid tussen milieu-inbreuk en milieumisdrijf heeft belangrijke praktische gevolgen (cfr. infra).

# 9 13 Milieu-inbreuk / Milieumisdrijf (3) De lijst van milieu-inbreuken werd vastgesteld d.m.v. de bijlagen I t.e.m. XXII van het B. Vl. Reg. van 12 december 2008 Voorbeelden van milieu-inbreuken: - Art. 28 § 2, tweede lid Bodemdecreet. De resultaten van het OBO worden aan OVAM meegedeeld binnen 30 dagen na het afsluiten ervan. - Art. 122 § 3, eerste zin Bodemdecreet. De exploitant meldt aan de OVAM de sluiting van de risico-inrichting. - Art Vlarem II. De exploitant houdt de gegevens m.b.t. de door Vlarem II of de milieuvergunning opgelegde meet- en registratieverplichtingen, met inbegrip van de registers en balansen, ter beschikking van de toezichthoudende ambtenaar en bewaart ze gedurende ten minste 5 jaar. - Art § 1 Vlarem II. Onverminderd de verplichtingen uit artikel 7 van Vlarem I dient de exploitant van een klasse 1 inrichting, een register of een alternatieve informatiedrager bij te houden waarin, per hoofdeigenschap, ten minste de aard en hoeveelheden van de opgeslagen gevaarlijke producten worden vermeld. Deze gegevens dienen zo opgeslagen te worden dat het mogelijk is om op elk ogenblik de in het bedrijf aanwezige hoeveelheden gevaarlijke producten te bepalen.

# 9 14 Milieu-inbreuk / Milieumisdrijf (4) Milieu-inbreuken zijn voor de toezichthouders niet echt prioritair: In 2009: 18 verslagen van vaststelling van een milieu-inbreuk In 2010: 39 verslagen van vaststelling van een milieu-inbreuk  Van de 57 dossiers werden er 9 ten gronde behandeld  In 8 gevallen leidde dit tot een exclusieve bestuurlijke geldboete.

# 9 15 Organisatie milieuhandhaving Vlaamse Regering is belast met de coördinatie en inhoudelijke invulling van het milieuhandhavingsbeleidVlaamse Regering is belast met de coördinatie en inhoudelijke invulling van het milieuhandhavingsbeleid Vlaamse Regering heeft systematisch overleg met de bevoegde overheden.Vlaamse Regering heeft systematisch overleg met de bevoegde overheden. Gemaakte afspraken, voortvloeiend uit dit overleg werden vastgelegd in protocollen.Gemaakte afspraken, voortvloeiend uit dit overleg werden vastgelegd in protocollen. Oprichting van een Vlaamse Hoge Raad voor de Milieuhandhaving. Deze Raad stelt jaarlijks volgende documenten op:Oprichting van een Vlaamse Hoge Raad voor de Milieuhandhaving. Deze Raad stelt jaarlijks volgende documenten op: –Milieuhandhavingsprogramma (handhavingsprioriteiten van de gewestelijke overheden) –Milieuhandhavingsrapport (algemene evaluatie afgelopen kalenderjaar, evaluatie beslissingspraktijk parketten, overzicht en vergelijking van het door gemeenten en provincies gevoerde milieuhandhavingsbeleid, …)

# 9 16 Milieuhandhavingsrapport 2009 (1) Recent gepubliceerd (periode 1/5/2009 t.e.m. 31/12/2009)Recent gepubliceerd (periode 1/5/2009 t.e.m. 31/12/2009) Wat zijn de vaststellingen?Wat zijn de vaststellingen? –Aantal gemeenten beschikt nog niet over een aangestelde toezichthouder –Groot aantal gemeenten heeft geen zicht op het aantal niet vergunde inrichtingen op hun grondgebied –Instrument P.V. wordt vooral gebruikt door de toezichthouders van de lokale politie –Dossiers die vroeger door het parket werden geseponeerd, worden nu waarschijnlijk overgemaakt aan de afdeling Milieuhandhaving, Milieuschade en Crisisbeheer (AMMC) –Er zijn nog altijd seponeringen om opportuniteitsredenen die beter aan de AMMC zouden overgemaakt worden

# 9 17 Milieuhandhavingsrapport 2009 (2) Aanbevelingen voor de Vlaamse Regering:Aanbevelingen voor de Vlaamse Regering: –Ondersteuning van de toezichthouders (vorming, financiële middelen en personeel) –Voor kleinere gemeenten, mogelijkheid onderzoeken om toezichthouders van intergemeentelijke verenigingen aan te stellen –Prioritaire controle op vergunnings- en meldingsplicht door alle toezichthouders en de gemeentelijke toezichthouders in het bijzonder (controle op de reële toestand en evaluatie of deze overeenstemt met de situatie beschreven in de vergunning/melding) –Controle verbodsbepalingen –Parketten bewust maken van de mogelijkheden van bestuurlijke sanctioneringen –Onderzoek naar de relevantie van de bepalingen die als milieu-inbreuk vermeld staan in de lijst (evt. ook overtredingen met een geringe milieu- impact) –Herziening van de prioriteitennota vervolgingsbeleid van 2000

# 9 18 Toezichthouders (1) Toezicht versus opsporingToezicht versus opsporing –Toezicht:Los van elke mogelijke verdenking van een strafbaar feit wordt nagegaan of, en zo ja in hoeverre de milieuregelgeving wordt geëerbiedigd. (Preventief karakter / ontbreken van een vermoeden van strafbaar feit) –Opsporing:Veronderstelt de verdenking van een milieumisdrijf (redelijk) vermoeden van een strafbaar feit. Toepassing van het Wetboek van Strafvordering Aanduiden van toezichthouders op verschillende bestuursniveaus:Aanduiden van toezichthouders op verschillende bestuursniveaus: –Gewestelijke toezichthouders  Vlaamse Regering –Provinciale toezichthouders *  Deputatie –Gemeentelijke toezichthouders *  College B&S –Toezichthouders van intergemeentelijke verenigingen *  Bevoegd orgaan van de intergemeentelijke vereniging –Toezichthouders van politiezone *  Bevoegd orgaan politiezone * beschikken over een bekwaamheidsbewijs

# 9 19 Toezichthouders (2) Territoriale bevoegdheid van gemeentelijke toezichthouders: Eigen gemeenteEigen gemeente Aangrenzende gemeenteAangrenzende gemeente Andere gemeente van de IVAndere gemeente van de IV Andere gemeente politiezoneAndere gemeente politiezone Territoriale bevoegdheid van toezichthouders IV: Enkel toezicht in de gemeenten IVEnkel toezicht in de gemeenten IV Territoriale bevoegdheid van toezichthouders politiezone: Enkel toezicht in de gemeenten politiezoneEnkel toezicht in de gemeenten politiezone Mits zij toestemming hebben gekregen van die andere gemeenten

# 9 20 Toezichtopdrachten Algemeen: Toezicht op de naleving van de milieuwetgeving die onder het toepassingsgebied van titel XVI valt (cfr. supra) VR bepaalt voor elke categorie toezichthouders de toezichtopdrachten (Afdeling II B. Vl. Reg. 12/12/2008). Legitimatie toezichthouders: VR bepaalt model en inhoud. (Art. 35 B. Vl. Reg. 12/12/2008)

# 9 21 Toezichtrechten Toezichthouders beschikken over de volgende rechten: ToegangToegang Inzage en kopie van zakelijke gegevens (zakelijke documenten en informatiedragers)Inzage en kopie van zakelijke gegevens (zakelijke documenten en informatiedragers) Onderzoek van zaken, inclusief monsternemings-, metings-, beproevings- en analyserechtOnderzoek van zaken, inclusief monsternemings-, metings-, beproevings- en analyserecht Onderzoek van transportmiddelen (en lading)Onderzoek van transportmiddelen (en lading) Ondersteuning (technici)Ondersteuning (technici) Doen van vaststellingen d.m.v. audiovisuele middelenDoen van vaststellingen d.m.v. audiovisuele middelen Bijstand van politieBijstand van politie

# 9 22 Toezicht Voorkoming en vaststelling van milieu-inbreuken en milieumisdrijven 1)Raadgevingen Preventief instrument / voorkomen van milieu-inbreuken / milieumisdrijven 2)Aanmaningen Bij vaststelling milieu-inbreuk / milieumisdrijf Toezichthouders kunnen de overtreder aanmanen alle maatregelen te nemen ter: Beëindiging van inbreuk / misdrijfBeëindiging van inbreuk / misdrijf Gehele of gedeeltelijke ongedaanmaking van de gevolgen ervanGehele of gedeeltelijke ongedaanmaking van de gevolgen ervan Voorkoming van herhalingVoorkoming van herhaling 3)Verslag van vaststelling van een milieu-inbreuk 4)PV van vaststelling van een milieumisdrijf 5)Bij vaststelling milieumisdrijf kunnen toezichthouders met oog op bewijsvoering alle bewarende maatregelen m.b.t. zaken nemen voor hoogstens 72u

# 9 23 Handhaving - algemeen Bestuurlijke maatregelen (curatief) Bestuurlijke maatregelen (curatief) Bestuurlijke handhaving Bestuurlijke geldboeten (repressief) + evt. bestuurlijke ontneming van vermogensvoordeel Bestuurlijke geldboeten (repressief) + evt. bestuurlijke ontneming van vermogensvoordeel Strafrechtelijke handhaving (repressief) Handhavingsinstrumenten treden duidelijk op de voorgrond na de vaststelling van een milieu-inbreuk of milieumisdrijf

# 9 24 Bestuurlijke maatregelen (1) Er kunnen bestuurlijk maatregelen opgelegd worden na de vaststelling milieu-inbreuk / milieumisdrijf. Weerhouden bestuurlijke maatregelen: 1)Regularisatiebevel: uitdrukkelijk bevel aan de vermoedelijke overtreder om Milieu-inbreuk / milieumisdrijf te beëindigenMilieu-inbreuk / milieumisdrijf te beëindigen De gevolgen geheel of gedeeltelijk ongedaan te makenDe gevolgen geheel of gedeeltelijk ongedaan te maken Herhaling te voorkomenHerhaling te voorkomen 2)Bevel tot staking: bevel aan vermoedelijke overtreder om activiteiten, werkzaamheden, gebruik van zaken te beëindigen (vb. stopzetting illegaal storten afval) 3)Bestuursdwang: feitelijk handelen van toezichthouder om milieu-inbreuk / milieu-misdrijf te stoppen, gevolgen ongedaan te maken, herhaling te voorkomen (vb. sluiting illegale inrichting). 4) Een combinatie van hogervermelde maatregelen is ook mogelijk

# 9 25 Bestuurlijke maatregelen (2) Voorbeelden: Stopzetting van werkzaamheden, handelingen of activiteitenStopzetting van werkzaamheden, handelingen of activiteiten Volledige of gedeeltelijke sluiting van een inrichtingVolledige of gedeeltelijke sluiting van een inrichting Verzegeling van gebouwen, installaties, machines, toestellenVerzegeling van gebouwen, installaties, machines, toestellen Meenemen van daarvoor vatbare zaken, m.i.v. afvalstoffen, waarvan het bezit of gebruik in strijd is met de milieuwetgeving Meenemen van daarvoor vatbare zaken, m.i.v. afvalstoffen, waarvan het bezit of gebruik in strijd is met de milieuwetgeving Onmiddellijk vernietigen op kosten van de overtreder van zaken die bedenkelijk zijn of waarvan het bezit verboden is Onmiddellijk vernietigen op kosten van de overtreder van zaken die bedenkelijk zijn of waarvan het bezit verboden is Belangrijke opmerking: artikelen 36, 37 en 38 MVD blijven onverkort van toepassing.

# 9 26 Bestuurlijke maatregelen (3) Bevoegde personen Toezichthouders aangaande milieuwetgeving waarop hun toezichtopdracht betrekking heeft.Toezichthouders aangaande milieuwetgeving waarop hun toezichtopdracht betrekking heeft. Gouverneur of plaatsvervanger voor milieu-inbreuken en milieumisdrijven aangewezen door de VR (art. 59 B. Vl. Reg. 12/12/2008).Gouverneur of plaatsvervanger voor milieu-inbreuken en milieumisdrijven aangewezen door de VR (art. 59 B. Vl. Reg. 12/12/2008). Burgemeester of plaatsvervanger voor milieu-inbreuken en milieumisdrijven aangewezen door de VR (art. 60 B. Vl. Reg. 12/12/2008).Burgemeester of plaatsvervanger voor milieu-inbreuken en milieumisdrijven aangewezen door de VR (art. 60 B. Vl. Reg. 12/12/2008). Wie bestuurlijke maatregelen neemt, is ook bevoegd om ze op te heffen: ambtshalveOpheffing op verzoek van (vermoedelijke) overtreders (beslissingstermijn 45 dagen)

# 9 27 Bestuurlijke maatregelen (4) Beroepsmogelijkheid Administratief beroep bij de MinisterAdministratief beroep bij de Minister Binnen een termijn van 14 dagen vanaf de kennisgevingBinnen een termijn van 14 dagen vanaf de kennisgeving GEEN schorsende werkingGEEN schorsende werking Uitspraak 90 dagen na ontvangst van het beroepUitspraak 90 dagen na ontvangst van het beroep (eenmalig verlengbaar met 90 dagen: verplichte kennisgeving aan de overtreder) Bestuurlijke maatregelen vervallen bij gebrek aan een tijdige beslissing VERVALTERMIJNBestuurlijke maatregelen vervallen bij gebrek aan een tijdige beslissing VERVALTERMIJN

# 9 28 Bestuurlijke maatregelen (5) Verzoek van “derden” tot opleggen van bestuurlijke maatregelen 1)Wie kan erom verzoeken? –(Rechts) natuurlijke personen die rechtstreeks nadeel lijden –(Rechts) natuurlijke personen die belang hebben bij de beteugeling –Rechtspersonen in de zin van de Wet van 12 januari 1993 betreffende een vorderingsrecht inzake bescherming van het leefmilieu 2)Inhoud van het verzoek? Gemotiveerd en moet aannemelijk maken dat er een milieu-inbreuk of milieumisdrijf is. 3)In kennisstelling van de beslissing? Zo spoedig mogelijk en in elk geval binnen 30 dagen na ontvangst van het verzoek. 4)Beroepsmogelijk voor derden? Ja, bij de Minister per adres Departement LNE /termijn: binnen 14 dagen na ontvangst van de beslissing. Uitspraak 60 dagen na ontvangst van het beroep indien beroep ontvankelijk is

# 9 29 Bestuurlijke geldboeten (1) 1)Wat? Sanctie waarbij de Gewestelijke Entiteit (Afdeling Milieuhandhaving, Milieuschade en Crisisbeheer van LNE) een overtreder verplicht een geldsom te betalen. Bestuurlijke geldboete wordt vermeerderd met opdeciemen van toepassing voor strafrechtelijke geldboeten. Evt. verhoogd met expertisekosten of specifieke onderzoekskosten. Samen met een bestuurlijke geldboete kan een voordeelontneming worden opgelegd. 2)Hoogte? Wordt afgestemd op de ernst van de milieu-inbreuk of het milieumisdrijf. Wordt ook rekening gehouden met frequentie en omstandigheden waarin de vermoedelijke overtreder MI of MM heeft gepleegd. 3)Vorm? alternatieve bestuurlijke geldboete (ABG) (max. € ,-) exclusieve bestuurlijke geldboete (EBG) (max. € ,-) 4)Verjaring? ABG : 5 jaar na vaststelling milieumisdrijf EBG : 3 jaar na vaststelling milieu-inbreuk 5)Kan in bepaalde gevallen niet worden opgelegd

# 9 30 Bestuurlijke geldboeten (2) Procedure alternatieve bestuurlijke geldboete Milieumisdrijf  PV  PdKMilieumisdrijf  PV  PdK PdK heeft 180 dagen (gemotiveerd eenmalig verlengbaar met 180 dagen) om te beslissen al dan niet strafrechtelijk te behandelen.PdK heeft 180 dagen (gemotiveerd eenmalig verlengbaar met 180 dagen) om te beslissen al dan niet strafrechtelijk te behandelen. PdK bericht GE; GE informeert de verbalisantPdK bericht GE; GE informeert de verbalisant Strafrechtelijke behandeling  geen ABG mogelijkStrafrechtelijke behandeling  geen ABG mogelijk Geen tijdige beslissing  geen ABG mogelijk Beslissing houdende geen strafrechtelijke beslissing van het MM  verval van de strafvordering

# 9 31 Bestuurlijke geldboeten (3) ABG is mogelijk  GE start procedure voor evt. oplegging ABG al dan niet met een voordeelontnemingABG is mogelijk  GE start procedure voor evt. oplegging ABG al dan niet met een voordeelontneming GE informeert binnen 30 dagen overtreder over voornemen ABG op te leggen.GE informeert binnen 30 dagen overtreder over voornemen ABG op te leggen. Overtreder 30 dagen om zijn verweer schriftelijk mee te delen + kan vragen om gehoord te wordenOvertreder 30 dagen om zijn verweer schriftelijk mee te delen + kan vragen om gehoord te worden Binnen 180 dagen na kennisgeving voornemen ABG op te leggen beslist GEBinnen 180 dagen na kennisgeving voornemen ABG op te leggen beslist GE Mededeling beslissing GE binnen 10 dagen aan overtrederMededeling beslissing GE binnen 10 dagen aan overtreder Beroep mogelijk bij MilieuhandhavingscollegeBeroep mogelijk bij Milieuhandhavingscollege Termijn 30 dagen / Schorsende werking beroep?

# 9 32 Bestuurlijke geldboeten (4) Procedure exclusieve bestuurlijke geldboete Milieu-inbreuk  verslag van vaststelling  GEMilieu-inbreuk  verslag van vaststelling  GE GE heeft 60 dagen voor kennisgeving aan overtreder voornemen EBG op te leggen al dan niet vergezeld van een voordeelontnemingGE heeft 60 dagen voor kennisgeving aan overtreder voornemen EBG op te leggen al dan niet vergezeld van een voordeelontneming Overtreder heeft 30 dagen om schriftelijk verweer mee te delen + kan vragen om gehoord te wordenOvertreder heeft 30 dagen om schriftelijk verweer mee te delen + kan vragen om gehoord te worden Binnen 90 dagen na kennisgeving voornemen EGB op te leggen beslist GEBinnen 90 dagen na kennisgeving voornemen EGB op te leggen beslist GE Mededeling beslissing GE binnen 10 dagen aan overtrederMededeling beslissing GE binnen 10 dagen aan overtreder Beroep mogelijk bij MilieuhandhavingscollegeBeroep mogelijk bij Milieuhandhavingscollege Termijn: 30 dagen / Schorsende werking beroep?

# 9 33 Bestuurlijke geldboeten (5) Milieuhandhavingscollege (MHC) Administratief rechtscollegeAdministratief rechtscollege Samenstelling:een voorzitter en een ondervoorzitterSamenstelling:een voorzitter en een ondervoorzitter vier effectieve en vier plaatsvervangende bijzitters (mandaten van zes jaar) Uitspraak over beroepen die worden ingesteld tegen beslissing GE over ABG of EBGUitspraak over beroepen die worden ingesteld tegen beslissing GE over ABG of EBG Vlaamse Regering kan aan de leden van MHC geen instructies geven over de wijze waarop ze hun bevoegdheden moeten uitoefenenVlaamse Regering kan aan de leden van MHC geen instructies geven over de wijze waarop ze hun bevoegdheden moeten uitoefenen MHC kan beroep doen op externe deskundigen om bijzondere vraagstukken te onderzoekenMHC kan beroep doen op externe deskundigen om bijzondere vraagstukken te onderzoeken

# 9 34 Bestuurlijke geldboeten (6) Beroepsprocedure bij MHC Beroepstermijn 30 dagen tegen beslissingen GE vanaf de dag volgend op de kennisgeving beslissing GEBeroepstermijn 30 dagen tegen beslissingen GE vanaf de dag volgend op de kennisgeving beslissing GE Verzoekschrift per aangetekende brief of door afgifte tegen ontvangstbewijsVerzoekschrift per aangetekende brief of door afgifte tegen ontvangstbewijs Partijen kunnen zich bij de procedure voor het MHC laten bijstaan of vertegenwoordigen door een raadsman.Partijen kunnen zich bij de procedure voor het MHC laten bijstaan of vertegenwoordigen door een raadsman. MHC kan partijen oproepen om te worden gehoordMHC kan partijen oproepen om te worden gehoord Procedurekalender: termijnen m.b.t. memories van antwoord en wederantwoord en laatste memorieProcedurekalender: termijnen m.b.t. memories van antwoord en wederantwoord en laatste memorie Tegensprakelijke debatten/ partijen pleiten in elkaars aanwezigheidTegensprakelijke debatten/ partijen pleiten in elkaars aanwezigheid Uitspraak bij wijze van beslissing 45 dagen na sluiting van de debatten (kan gemotiveerd met max. 45 dagen verlengd worden in bijzondere omstandigheden).Uitspraak bij wijze van beslissing 45 dagen na sluiting van de debatten (kan gemotiveerd met max. 45 dagen verlengd worden in bijzondere omstandigheden).

# 9 35 Bestuurlijke geldboeten (7) Mogelijke beslissingenMogelijke beslissingen beroep onontvankelijk / ongegrond  afwijzing beroep beroep gegrond  vermindering / kwijtschelding ABG – EBG beslissing niet in overeenstemming met bepalingen titel XVI DABM en/of beginselen behoorlijk bestuur gemotiveerde vernietiging onrechtmatig genomen beslissing en kan GE bevelen om een nieuwe beslissing te nemen onder de door het MHC te stellen voorwaarden. gemotiveerde vernietiging onrechtmatig genomen beslissing en kan GE bevelen om een nieuwe beslissing te nemen onder de door het MHC te stellen voorwaarden.

# 9 36 Bestuurlijke geldboeten (8) Wat leert de praktijk? 1. Exclusieve bestuurlijke geldboeten a) Over periode 2009 en 2010 samen: 57 verslagen van vaststelling van een milieu-inbreuk b)19 dossiers afgehandeld In 8 dossiers boete opgelegdIn 8 dossiers boete opgelegd In 10 dossiers geen boete omdat de vaststellingen zijn gebeurd door een verbalisant die geen toezichthouder wasIn 10 dossiers geen boete omdat de vaststellingen zijn gebeurd door een verbalisant die geen toezichthouder was In 1 dossier geen boete omdat de feiten niet bewezen warenIn 1 dossier geen boete omdat de feiten niet bewezen waren c) Doorlooptijd van de dossiers vanaf ontvangst tot beslissing: gemiddeld 170 kalenderdagen (versus termijn van Orde van 150 kalenderdagen)

# 9 37 Bestuurlijke geldboeten (8) Wat leert de praktijk? 2.Alternatieve bestuurlijke geldboeten a) AMMC ontving 304 dossiers in 2009 / in dossiers b) AMMC heeft 193 dossiers afgewerkt in 2009 / in dossiers afgewerkt 161 beslissing ten gronde 32 onmiddellijk afgesloten 54 onmiddellijk afgesloten wegens technisch sepot wegens technisch sepot wegens technisch sepot wegens technisch sepot (laattijdige beslissing Parket) (laattijdige beslissing Parket) 157 ABG 4 geen ABG (feiten niet bewezen) c) doorlooptijd van de 161 dossiers bedroeg 293 kalenderdagen

# 9 38 Bestuurlijke geldboeten (9) Wat leert de praktijk? 3.Milieuhandhavingscollege Aantal beslissingen 2010: 4 beslissingen en 1 tussenbeslissing Aantal beslissingen 2011: 4 beslissingen en 1 tussenbeslissing tot dusver

# 9 39 Strafrechtelijke handhaving (1) (onvolledig overzicht) 1)Gevangenisstraf 1 maand – 2 jaar Geldboete € 100,- ~ € ,- Schending milieuregelgeving die wordt gehandhaafd door titel XVI DABM Niet van toepassing op ondermeer: - Milieu-inbreuken - Sommige verplichtingen inzake milieuheffingen 2)Gevangenisstraf 1 maand – 1 jaar Geldboete € 100,- ~ € ,- Opzettelijk opgelegde bestuurlijke maatregelen, bestuurlijke geldboeten, veiligheidsmaatregelen of door de strafrechter opgelegde maatregelen niet uitvoeren, betalen of negeren. Opzettelijk bepaalde toezichtrechten schenden. Verstoren van de orde van de zittingen van het MHC. 3)Gevangenisstraf 1 maand – 5 jaar Geldboete € 100,- ~ € ,- Opzettelijk wederrechtelijke stoffen, micro-organismen, … verspreiden (wederrechtelijke emissies die het leefmilieu aantasten)

# 9 40 Strafrechtelijke handhaving (2) (onvolledig overzicht) 4)Gevangenisstraf 1 maand – 3 jaar Geldboete € 100,- ~ € ,- Door nalatigheid wederrechtelijke stoffen, micro-organismen, … verspreiden (Wederrechtelijke emissies die het leefmilieu aantasten) 5)Bijzondere sanctie Wederrechtelijk achterlaten van afvalstoffen 6)Beteugeling kleine vormen van openbare overlast Gemeenten kunnen zelf gemeentelijke sancties bepalen (art. 119 bis Nieuwe Gemeentewet) Doen ze dit niet  geldboete € 45,45