REACH en de preventieadviseur Paul Van Haecke FOD WASO TWW OVL

Enkele cijfers en feiten Wereldproductie van chemische stoffen : 1930 : 1 miljoen ton 2005 : > 400 miljoen ton > 100.000 chemische stoffen op de markt door iedereen dagdagelijkse contacten Onvoldoende kennis van > 95 % vd stoffen Versnipperde europese wetgeving die zijn doel niet bereikte 24 april 2009 REACH en de PA

1. Vóór REACH A. Wetgeving ter bescherming van werknemers (art 137). * RL Chemische agentia 98/24/EEG (KB van 11/3/2002) * RL Carcinogene en mutagene agentia 2004/37/EEG (KB van 2/12/1993) Codex, Titel V (hfst 1 / hfst II) - Wetgeving blijft (inventaris / R-A /…) - Werkgever blijft verantwoordelijk voor veiligheid en gezondheid van zijn werknemers - “agentia”  “stoffen” 24 april 2009 REACH en de PA

B. Wetgeving mbt op de markt brengen (art 95) B. 1 B. Wetgeving mbt op de markt brengen (art 95) B.1. RL 67/548/EEG : indeling, verpakking en kenmerken van gevaarlijke stoffen - omzetting : KB 24 mei 1982 - definiëring van 15 “gevaarlijke” klassen - ‘nieuwe” stoffen (>1981) : kennisgeving a/ lidstaat - 3700 nieuwe stoffen in 24 jaar (ELINCS) - nadeel 1 : criteria ‘gevaarlijk of niet’ houdt geen rekening met de gebruiksomstandigheden - nadeel 2 : fabricanten en importeurs geven informatie mbt eigenschappen en gebruik, niet de gebruikers - nadeel 3 : 3700 stoffen +- gekend / en de rest ? - nadeel 4 : innovatie wordt geremd 24 april 2009 REACH en de PA

B.2. RL 88/379/EEG : indeling, verpakking en kenmerken van gevaarlijke preparaten - vervangen door RL1999/45/EEG - zelfde categoriën van gevaar, zelfde classificatiecriteria, zelfde symbolen voor etikettering,… als gev. stoffen-RL - echter : geen kennisgeving voor nieuwe preparaten (-) - nadelen : zie nadelen B.1. 24 april 2009 REACH en de PA

B.3. RL 76/769/EEG Beperking mbt op de markt brengen en gebruik van gev. stoffen en preparaten - omzetting via diverse wetten en KB’s - bijlage 1 = lijst met de betrokken (groepen) stoffen - “beperking” = beperking gebruik / verbod met uitzondering (vb asbest) / totaal verbod (vb PCB’s) - invloed REACH : RL wordt opgenomen in bijlage 17 van REACH 24 april 2009 REACH en de PA

B.4. Verordening 793/93/EEG. Beoordeling en beperking vd risico’s van bestaande stoffen - “bestaand” = < 18/9/1981 - rapportage door bedrijven aan ECB - ca 100.000 stoffen in EINICS databank (European Inventory of existing chemical Subst.) - 141 stoffen geselecteerd als prioritair - doel : evaluatie door lidstaten (verdeling) - maar : slechts 20 evaluaties (1993-2004) * nadeel 1 : taakverdeling klopt niet (overheid <-> bedrijven) * nadeel 2 : bewijslast ligt verkeerd (overheid moet bewijzen dat iets gevaarlijk is) / opl = omgekeerde bewijslast - invloed REACH : verordening 793/93/EEG intrekken 24 april 2009 REACH en de PA

B5. RL 91/155/EEG. Veiligheidsinformatiebladen. - inclusie in REACH 24 april 2009 REACH en de PA

Waarom REACH? Accumulatie van door de mens geproduceerde stoffen in het leefmilieu. Beperkte informatie over gevaren en risico’s van bestaande stoffen (geen volledige dataset beschikbaar om stoffen in te delen). Toenemende maatschappelijke bezorgdheid en vraag naar duurzame productie. Bestaande Europese wetgeving werkt niet effectief 24 april 2009 REACH en de PA

Authorisatie (toelating) van Chemicaliën Van kracht vanaf juni 2007 2. REACH – de wetgeving Verordening nr 1907/2006 vh Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 (PB 30/12/2006) Registratie Evaluatie Authorisatie (toelating) van Chemicaliën Van kracht vanaf juni 2007 24 april 2009 REACH en de PA

Verplichtingen Lid-Staten onder REACH Regelgeving die in conflict is met de verordening moet verdwijnen. Bevoegde overheid aanduiden. Begeleidende wetgeving opstellen die toepassing moet mogelijk maken. Overheden aanduiden die belast zijn met het toezicht. Effectief toezicht uitoefenen (handhaving, voorzien van sancties bij niet naleving). Deelnemen aan beheer en samenwerking met Agentschap. 24 april 2009 REACH en de PA

Wat ? Eenheidssysteem voor het op de markt brengen van stoffen dat ong. 40 bestaande EU wetgevingen vervangt Slaat zowel op “nieuwe” als “bestaande” stoffen. Heeft een weerslag op alle betrokkenen : * producenten/invoerders * distributeurs * (beroeps)gebruikers ( consumenten). Heeft betrekking op risico’s voor werknemers, consumenten en het leefmilieu. 24 april 2009 REACH en de PA

De Verschillende actoren (1) Fabrikant of importeur van stoffen : - staat in voor de (pré-)registratie (> 1 ton per jaar) * 1 - 10 ton/jaar : ‘minimumset’ * > 10 ton/jaar : chemisch veiligheidsrapport - beoordeling uitvoeren van de risico’s van geïdentificeerd gebruik - maatregelen nemen/voorstellen - gevaarlijke stof < 1 ton : info mbt indeling en etikettering  agentschap (notificatie) ( registratie) - autorisatie-aanvraag voor zeer zorgwekkende stoffen (bijlage XIV) - informatie doorgeven in de keten (VIB – bijlage II, met blootstellingsscenario’s) 24 april 2009 REACH en de PA

De Verschillende actoren (2) Importeur van preparaten : - staat in voor de registratie van de stoffen (> 1 ton per jaar) - > 10 ton/jaar : technisch dossier + veiligheidsrapport -  fabrikant/importeur van stoffen - informatie doorgeven in de keten 24 april 2009 REACH en de PA

De Verschillende actoren (3) Importeur van voorwerpen : - staat in voor de registratie van de stoffen (> 1 ton per jaar) in dit voorwerp en bedoeld om vrij te komen - Zeer zorgwekkende stoffen (> 1 ton per jaar en conc. > 0,1 %) : notificatie Uitzondering: geen blootstelling van mensen of leefmilieu gedurende normaal gebruik en verwijdering. - informatie doorgeven in de keten 24 april 2009 REACH en de PA

De Verschillende actoren (4) Distributeur - informatie doorgeven in de keten : * upstream (format niet vastgelegd) * downstream naar DU : VIB, met blootstellingsscenario’s * downstream naar consument : info over veilig gebruik Distributeur = doorgever van informatie - zelf de maatregelen mbt transport , stockage,.. toepassen 24 april 2009 REACH en de PA

De Verschillende actoren (5) Downstreamgebruiker (DU) - nagaan of de gebruikte stoffen geregistreerd zijn - uw toepassing meedelen aan uw leverancier (om beschouwd te kunnen worden als “geïdentificeerd gebruik”) - fabricanten van preparaten en voorwerpen die stoffen van buiten Europa gebruiken, worden beschouwd als importeur van deze stoffen (!) - informatie doorgeven in de keten - toepassen van de risicobeheersingsmaatregelen die U ontvangt - mogeljkheid tot deelname aan “SIEF”-forum 24 april 2009 REACH en de PA

Belangrijke verschillen met vroegere toestand Nieuwe vereiste voor registratie: “geen gegevens, geen markt!” Is eerder gebaseerd op voorzorgsprincipe dan op risicoanalyse. (aanwezigheid = risico ? !) Bewijslast ligt bij de industrie. Producent/invoerder is verantwoordelijk voor: Testen en beoordeling; Geven van informatie om veilig gebruik bij “downstream user” DU mogelijk te maken. 24 april 2009 REACH en de PA

Valkuil : “Stoffen (I) ” Stoffen / stoffen in preparaten/stoffen in voorwerpen Vallen niet onder REACH : - afvalstoffen - vervoer van gevaarlijke stoffen - geneesmiddelen - biociden - radioactieve stoffen - vervoer van gevaarlijke stoffen - diervoeders !  welzijnsreglementering ! Technische hulpstoffen mogelijks wel onder REACH 24 april 2009 REACH en de PA

Valkuil : “Stoffen (II)” REACH dekt “stoffen” (d.w.z. hetgeen op de markt wordt gebracht). “Agentia” slaat op stoffen + al wat al of niet intentioneel ontstaat: lasrook, dieselroet, houtstof, … Procesgegenereerde agentia zijn geen stoffen en vallen bijgevolg niet onder REACH. 24 april 2009 REACH en de PA

Valkuil : “Gebruik” Risicobeoordeling door importeur/fabrikant * “Geïdentificeerd gebruik” * Indien geen geïdentificeerd gebruik (bv. om toepassing vertrouwelijk te houden) : gebruiker is zelf verantwoordelijk voor de chemische veiligheidsanalyse voor zijn toepassing 24 april 2009 REACH en de PA

Valkuil : informatie-uitwisseling “Downstream” : distributeur  gebruiker - eigenschappen vd stof - risico’s bij het gebruik - relevante blootstellingsscenario’s - aanbevolen beheersmaatregelen “Upstream” : gebruiker  distributeur 24 april 2009 REACH en de PA

Tijdslijn Registratie 24 april 2009 REACH en de PA

Authorisation (Toelating) Zeer zorgwekkende stoffen: Kankerverwekken cat. 1 en 2 van Richtlijn 67/548/EEG. Mutageen cat. 1 en 2 van Richtlijn 67/548/EEG Giftig voor de voortplanting cat. 1 en 2 van Richtlijn 67/548/EEG Persistente, bioaccumulerende en toxische stoffen. Zeer persistent en zeer bioaccumulerend zijn. Stoffen met hormonenontregelende eigenschappen. Aanvragers : - moeten aantonen (met chemisch veiligheidsrapport) dat veilig gebruik mogelijk is - indien dit niet mogelijk is: aantonen dat de socio-economische voordelen opwegen tegen de risico’s. 24 april 2009 REACH en de PA

Beperkingen Beperkingen op de productie en het gebruik kunnen opgelegd worden door de Commissie voor iedere stof op zich of in een preparaat. Beperking is veiligheidsnet. Lidstaten of Agentschap kunnen een dossier indienen. Dit dossier moet aantonen dat er een risico bestaat voor de menselijke gezondheid of het leefmilieu en dat moet aangepakt worden op het niveau van de Gemeenschap. Meest geschikte risicoreducerende maatregelen. Belanghebbenden krijgen de kans commentaar te geven en het Agentschap zal advies geven. 24 april 2009 REACH en de PA

Informatiebronnen Zie “Wegwijs in Reach” 24 april 2009 REACH en de PA

24 april 2009 REACH en de PA