Vandaag kampioen in wiskunde, morgen ook in gelijke kansen Beleidsnota Onderwijs en Vorming Frank Vandenbroucke 23 december 2004

Inhoud Inleiding Maatschappelijke uitdagingen en strategische beleidslijnen Vier speerpunten voor gelijke onderwijskansen Het onderwijs verbreden en verdiepen Opleiding en vorming voor volwassenen

Uitdaging Samenleving verandert: –vergrijzen & opdrogen arbeidsmarkt –uitbreiding EU –complexiteit & diversiteit –kenniseconomie elk kind, elke jongere, elke volwassene gelijke kansen bieden inzake onderwijs, opleiding en vorming van topkwaliteit geen enkel talent onbenut laten!

Aanpak Topkwaliteit en gelijke kansen als rode draad 4 speerpunten –bruggen bouwen tussen onderwijs en arbeidsmarkt –financiering: gelijke middelen voor gelijke kansen –beleidsvoerend vermogen scholen versterken –leerkrachten bevestigen als sleutel tot succes!

Werkwijze Meer van hetzelfde zal niet volstaan Gelijke kansen > toelatingsbeleid en geld structureel ingrijpen

Werkwijze -lange termijn -voorbereid door o.a. proeftuinen -overleg -samenwerken lokale overheden en andere beleidsdomeinen -Europa - decreet in looptijd: 1/9/2005 tot 1/9/ evaluatie in

Bruggen onderwijs-arbeidsmarkt: een unieke kans om bakens te verzetten Leren en werken bijeen brengen –één aansturing voor de vele initiatieven –prioriteit voor stages en werkervaringsplaatsen: stagedatabank lasten verdelen – engagementen nemen Deeltijds leren –voltijds engagement nemen –meersporigheid behouden, maar afstemmen –vertrekken van leertrajecten ipv van structuren –werken aan een kwalificatie voor iedere leerling Speerpunt 1

Bruggen onderwijs-arbeidsmarkt: een unieke kans om bakens te verzetten Waardering TSO en BSO verhogen –geleidelijk meer middelen voor scholen voor industriële technieken (vanaf 1/9/2006) –basisapparatuur in de school – toegang tot hoogtechnologische infrastructuur via samenwerking (RTC e.a.) Waterval tegengaan –imago –keuzeproces –beschotten afbouwen Tertiair onderwijs: kwalificatie mogelijk tussen het diploma SO en de bachelor Speerpunt 1

Financiering: gelijke middelen voor gelijke kansen omkadering volgens leerlingen- en schoolkenmerken –eerst Tivoli uitvoeren: 2006 (basis) en 2007 (secundair) –vanaf 1/9/2008 geleidelijk nieuw systeem op basis van leerlingen- en schoolkenmerken –versnippering aanbod secundair onderwijs ontmoedigen kosteloos basisonderwijs: 6de leerjaar in 2007, dan afdalen beheersing kosten secundair –plafond op ouderbijdragen, gedifferentieerd naar richting –extra middelen uittrekken voor dure studierichtingen –fonds voor dure persoonlijke uitrusting, nl. voor knelpuntberoepen Speerpunt 2

Financiering: gelijke middelen voor gelijke kansen één financieringssysteem voor universiteiten én hogescholen duurzaam groeipad voor volwassenenonderwijs, maximaal toegankelijk en doelmatig dankzij regionale samenwerking Speerpunt 2

Beleidsvoerend vermogen scholen versterken autonomie en verantwoordelijkheid De directeur beter ondersteunen –gepast verlonen en statuut versoepelen –schoolbesturen en inspraakpartners vormingskansen geven De scholengemeenschap krachtiger maken –basisonderwijs: aanzet verankeren –secundair onderwijs: bevoegdheden optimaliseren –werken aan een rationeel aanbod vanuit behoefte van leerlingen Speerpunt 3

Beleidsvoerend vermogen scholen versterken: scholen vertrouwen en ondersteunen regelgeving beperken planmatig werken – planlast vermijden participatief werken –vertrouwen geven aan scholen –respect betonen voor de inspraakorganen als volwaardige gesprekspartners ondersteuningsveld stroomlijnen, ondersteuningsvraag aanmoedigen onderwijsinspectie controleert output maar houdt rekening met de context Speerpunt 3

Loopbanen van leraren: geen gelijke kansen zonder gemotiveerde leraren Sterkere klaservaring, betere lerarenopleiding –mentoren, aanvangsbegeleiding en ingroeibanen –2 in plaats van 3 vakken Minder vlakke loopbaan –differentiatie en evolutie in takenpakket –in- en overstap gemakkelijker Uitwisseling volwassenenonderwijs – andere verstrekkers Speerpunt 4

Onderwijs verbreden en verdiepen: punt voor punt Actief toelatingsbeleid: –thuistaal testen –doorverwijzing thuistaal Nederlands kan ook –voorrang voor kinderen uit buurt Nederlands leren: –extra aandacht Nederlands in leerplichtonderwijs –uitbreiden NT2 voor inburgering Zorg- en GOKbeleid integreren in nieuwe financiering en kwaliteitszorg

Onderwijs verbreden en verdiepen: punt voor punt Inclusie: –onderzoek draagkracht scholen –proeftuinen samenwerking gewoon- buitengewoon Spijbelen: –evaluatie beleid tegen 1/7/2005 –ev. uitbreiden time out en herstelgericht overleg –verantwoordelijkheid ouders

Onderwijs verbreden en verdiepen: punt voor punt Kwalificeren talenten en competenties van lerenden omzetten in kwalificaties –een kwalificatiestructuur uitwerken waar opleidingen en beroepen in passen –certificaten en diploma’s uitreiken –elders verworven competenties naar waarde schatten –soepel modulariseren waar dat nuttig blijkt/bleek eindtermen optimaliseren –beperken maar concreter maken –aansturen op wat we belangrijk vinden: bv. burgerschap –beroepsgerichte opleidingen in en buiten onderwijs op dezelfde wijze aansturen via standaarden

Onderwijs verbreden en verdiepen: punt voor punt Ondersteuningsfonds voor brede school Wachtlijsten infrastructuur inkorten: –inhaalbeweging –concreet voorstel tegen budgetcontrole 2005 Leerlingenvervoer: méér dan een bus inleggen –basis: netoverschrijdend en gratis, gekoppeld aan STOP –secundair: openbaar vervoer mogelijk voor elke leerling –buitengewoon: regeling op punt stellen en verbeteren

Onderwijs verbreden en verdiepen: punt voor punt “Minder lang studeren en later terugkeren is soms beter” 2-jarige masters bij wetenschappen en biomedische wetenschappen, mits –integreren theorie lerarenopleiding –schrappen overbodige ManaMa Academisering hogescholen: klaarheid door expertengroep Rationalisatie opleidingsaanbod gemiddelde feitelijke studieduur opvolgen en beheersen

Iedereen moet levenslang kunnen leren Volwassenenonderwijs Zelfstudie en contactonderwijs combineerbaar maken Aandacht voor geletterdheid (bv. quickscan) Betere coaching voor mensen in basiseducatie en tweedekansonderwijs Doelmatigheid door oprichten regionale associaties (CVO/BE) Opleiding en vorming Opleidingsverstrekkers gezamenlijk aansturen Ongekwalificeerde uitstroom aanpakken: –Iedereen een startkwalificatie bezorgen –Sterker aansturen op het behalen van het diploma SO