VELON-congres Veldhoven 31 maart 2008 Lullen én poetsen Hoe een leergeschiedenis helpt bij het zetten van de volgende stap

Hergen Datema, Artefaction Heleen Fluitman, Friesland College Aad Oosterhof, Artefaction In samenwerking met: Prof. dr. Léon de Caluwé, VU

Achtergrond Onderwijsinnovatie en -verbetering staan sterk in de belangstelling. Binnen veel scholen is er aandacht voor het vormgeven van professionaliseringstrajecten van personeel. Grote vraag bij deze ontwikkelingen is: In hoeverre hebben deze innovatie- en professionaliseringstrajecten effect?

Achtergrond Dieptepilot 'Academische School' van het ROC Friesland College. Opdracht: Onderzoek de impact van de onderwijsinnovatie op de organisatie. Onderzoek de effecten van 14 jaar professionalisering op de ontwikkeling van de professionele cultuur en de medewerkers.

Doelstelling Systematische reflectie op de uitgevoerde interventies, zodat: De deelnemers én ontwikkelaars gezamenlijk betekenis kunnen geven aan het veranderingstraject. Bijsturing kan plaatsvinden in toekomstige interventies.

Vraagstelling Vragen die hierbij centraal staan zijn: Hoe kan de effectiviteit en kwaliteit van innovatie- en professionaliseringstrajecten zichtbaar worden gemaakt? Wat werkt, wat niet, en waarom is dat zo? Hoe kan de volgende slag in innovatie en professionalisering worden gemaakt?

Theorie & Methode Veranderkunde: Sensemaking (Weick, 2001) Paradigma’s van veranderen (De Caluwé & Vermaak, 1999) Interveniëren in interactie (Boonstra & De Caluwé, 2006) Onderzoeksmethode: Leergeschiedenis (Roth & Kleiner, 1997) Action Research Sociaal constructivisme

Vragen Learning History: Groot aantal interviews met docenten en leidinggevenden. Vragen: Aan ontwerpers: Wat was je van plan? Wat verwachtte je? Wat deed je? Hoe werkte dat? Wat was het effect? Aan ontvangers: Wat denk je dat hij/zij van plan was? Wat deed hij/zij? Hoe werkte dat? Wat was het effect?

Specifieke situatie: LIO’s Leraar-in-opleiding. Onderdeel van het Dieptepilot Academische School.

Tot zover vragen/reacties? Over de vraagstelling Over de methode Over de aanpak Over de rol van de onderzoekers Over iets anders

Inzichten m.b.t. methode Het opstellen van een document in de taal van de betrokkenen is leerzaam voor mensen in én buiten de organisatie. De innovaties hopen zich op binnen het onderwijs, zelden wordt er stilgestaan bij wat werkt en waarom. Het proces op zichzelf (het voeren van de gesprekken met de betrokkenen) is leerzaam, omdat het reflectie over de eigen leer- en ontwikkelingstrajecten stimuleert. Een leergeschiedenis is een lezenswaardige en interessante introductie voor nieuwkomers in de organisatie. In organisaties is veel meer kennis en ervaring aanwezig dan schoolbestuurders zich realiseren.

Enige inzichten m.b.t. LIO’s ‘In de intervisie meer geleerd dan in alle trainingen bij elkaar’.  Gelinkt aan de praktijk, transfer-of-training Slechte coaching, zowel in kwaliteit als tijd.  Coaches zijn vaak teamleiders met veel taken Portfolio is lastig te maken, terwijl dit wel een essentieel onderdeel is van de opleiding.  Wat zijn de beoordelingscriteria? Spagaat voor LIO-ers: functioneren binnen FC maar NHL/Hanzehogeschool verantwoording afleggen om diploma te krijgen. Eisen NHL/Hanzehogeschool zijn niet gelijk aan die van FC.  Aansluiting tussen onderwijsconcepten

Stellingen Voor veel onderwijsinnovaties geldt: "Je gaat het pas zien als je het door hebt“. Niet lullen, maar poetsen? Reflecteren over processen is gelul, het gaat om het doen. De vuile was én de schone was hang je niet buiten, want tegenwoordig zijn scholen elkaars concurrenten.

Contactgegevens Hergen Datema 06 – Aad Oosterhof 06 – Heleen Fluitman