Beleid en communicatie Deel Beleid Cursus Master na Master in Jeugdgezondheidszorg Hilde Dierckx 2012-2013 26.01.2013

Thema’s van de cursus Inleiding Organisatieleer Zelfkennis Teamrollen Leiderschapsstijlen Kwaliteit Netwerken Overheidsbeleid …. Met enkele oefeningen!

Thema’s van de cursus Inleiding Organisatieleer Zelfkennis Teamrollen Leiderschapsstijlen Kwaliteit Netwerken Overheidsbeleid ….

Kwaliteit Behandelde onderwerpen: Regelgeving Instrumenten

Regelgeving Behandelde onderwerpen: Kwaliteitszorg Kwaliteitsbeleid Kwaliteitshandboek Kwaliteitsplan Toezicht

Kwaliteitszorg Rechtsbron Artikelen 94 tot en met 101 van het Decreet van 1 december 1998 betreffende de centra voor leerlingenbegeleiding

Kwaliteitszorg Definitie Kwaliteitszorg = deel van de managementaanpak van het CLB dat de kwaliteit van de werking bewaakt

Kwaliteitszorg Doel Op een kwaliteitsvolle manier streven naar strategische doelstellingen opdat zowel de leerlingen, de ouders of de school, als de personeelsleden een maximale tevredenheid ervaren en dat zowel op korte als op lange termijn

Regelgeving Behandelde onderwerpen: Kwaliteitszorg Kwaliteitsbeleid Kwaliteitshandboek Kwaliteitsplan Toezicht

Kwaliteitsbeleid Definitie De expliciete en operationele definiëring van de kwaliteitsdoelstellingen die door het centrum zelf zijn bepaald of door de regering zijn opgelegd en die het centrum geacht wordt te bereiken

Kwaliteitsbeleid Het kwaliteitsbeleid is gericht: op een verantwoorde dienstverlening aan de leerling, de ouders en de school, die rekening houdt met: de doeltreffendheid van die dienstverlening de doelmatigheid van die dienstverlening de continuïteit van die dienstverlening de maatschappelijke aanvaardbaarheid van die dienstverlening

Kwaliteitsbeleid Het kwaliteitsbeleid is gericht: op een respectvolle begeleiding van de leerling, de ouders en de school, m.n.: het persoonlijk onthaal de bescherming van de persoonlijke levenssfeer de informatie en de inspraak van de cliënt de behandeling van eventuele klachten

Kwaliteitsbeleid Het kwaliteitsbeleid vereist minimaal : een voortdurende voortgangsbewaking beheersing en verbetering van de processen

Regelgeving Behandelde onderwerpen: Kwaliteitszorg Kwaliteitsbeleid Kwaliteitshandboek Kwaliteitsplan Toezicht

Kwaliteitshandboek Definitie Een document waarin volgende zaken beschreven worden: de visie van het kwaliteitsbeleid de kwaliteitsdoelstellingen het kwaliteitssysteem, d.i.: de organisatiestructuur de procedures de processen de evaluaties de middelen die nodig zijn om het kwaliteitsbeleid te implementeren de thema's waarop het kwaliteitsbeleid zich richt

Kwaliteitshandboek De thema’s van het kwaliteitsbeleid zijn: thema's gekozen door het CLB die betrekking hebben op de verantwoorde dienstverlening aan de leerling, de ouders en de school thema's gekozen door het CLB die betrekking hebben op een respectvolle begeleiding van de leerling, de ouders en de school bijkomende thema’s opgelegd door de Vlaamse Regering

Kwaliteitshandboek Kwaliteitsindicatoren Aan de thema's zijn kwaliteitsindicatoren verbonden Kwaliteitsindicatoren zijn gestandaardiseerde meetfactoren die een aanwijzing geven van de wijze waarop de processen verlopen om de kwaliteitsdoelstellingen te bereiken van het bereikte resultaat van de dienstverlening in functie van die doelstellingen

Regelgeving Behandelde onderwerpen: Kwaliteitszorg Kwaliteitsbeleid Kwaliteitshandboek Kwaliteitsplan Toezicht

Kwaliteitsplan Definitie Een document dat de specifieke praktijken, middelen en processen, die relevant zijn voor de kwaliteitsverbetering voor een bepaalde dienstverlening, stap voor stap uiteenzet. Het kwaliteitsplan operationaliseert het kwaliteitshandboek toont aan dat het CLB zijn processen beheerst en voortdurend verbetert

Kwaliteitsplan Inhoud een omschrijving van de bestaande situatie een omschrijving van de geformuleerde concrete kwaliteitsdoelstellingen binnen thema's die in het kwaliteitswerkplan zijn vermeld de meetinstrumenten en procedures waarmee volgende zaken worden getoetst: de vorderingen inzake kwaliteit de tevredenheid van de leerling, de ouders en de school; de termijnen waarbinnen het CLB zijn kwaliteitsdoelstellingen wil bereiken de periodiciteit van de toetsing van de kwaliteit en van de cliënttevredenheid de eventuele samenwerkingsprotocollen

Regelgeving Behandelde onderwerpen: Kwaliteitszorg Kwaliteitsbeleid Kwaliteitshandboek Kwaliteitsplan Toezicht

Toezicht Procedure CLB moet personeelslid met voldoende expertise aanwijzen als contactpersoon Inspectie gaat na of het kwaliteitshandboek en het kwaliteitsplan aan de voorwaarden voldoen CLB moet gegevens registreren die met zijn kwaliteitsbeleid, kwaliteitshandboek en kwaliteitsplan verband houden en die noodzakelijk zijn voor het toezicht op de naleving van de geldende regels De regering legt om de zes jaar een rapport over de evolutie van de kwaliteitszorg voor aan het Vlaams Parlement

Kwaliteit Behandelde onderwerpen: Regelgeving Instrumenten

Instrumenten Behandelde onderwerpen: Proza-zw Voorbeeld CGG VBO

Proza-zw Wat Proza-zw is een instrument voor kwaliteitszorg in de zorg- en welzijnssector Het gaat om kwaliteitszorg die: Door zoveel mogelijk betrokkenen gericht en systematisch wordt toegepast in een organisatie Gericht is op alle relevante kernprocessen Gericht is op alle relevante input- en output-factoren Geïntegreerd is in het beleid en het beheer van de organisatie Gebaseerd op EFQM-model (European Foundation for Quality Management)

Proza-zw Doel Zelfdiagnose en sterkte-zwakte analyse van alle relevante aspecten in een omvattend kader Om zo concrete verbeterdoelen en verbeter-trajecten op te zetten

Proza-zw Aandachtsgebieden van EFQM Organisatiegebieden Leiderschap Strategie en beleid Management van medewerkers Management van middelen Management van processen Resultaatsgebieden Waardering door medewerkers Waardering door cliënten & leveranciers Waardering door maatschappij Waardering door bestuur en financiers

Proza-zw Vertaling van de aandachtsgebieden van EFQM

Proza-zw Ontwikkelingsfasen Persoonsgebonden en variabele kwaliteit Ad hoc oplossingen Beperkte ervaringsuitwisseling Informele kwaliteitscultuur Gebrek aan systematiek Vooral kortetermijndenken

Proza-zw Ontwikkelingsfasen Begin van procesmatig denken & start systematiek Formulering van noden en prioriteiten Regelmatige ervaringsuitwisseling Algemeen kwaliteitsbewustzijn Gerichtheid op globale afspraken Nog gebrek aan systematiek

Proza-zw Ontwikkelingsfasen Professionalisering en waarborg van kwaliteit Beschikbaarheid van gegevens Schriftelijke en expliciete afspraken Planmatige aanpak Effectieve communicatie en overleg Hoge betrouwbaarheid Een werkend klachtensysteem

Proza-zw Ontwikkelingsfasen Systematische vernieuwing & continue verbetering Geregelde analyse en beoordeling Goed gebruik van indicatoren Structurele probleemdetectie Continue vernieuwing Grote betrokkenheid van medewerkers Synergetische effecten

Proza-zw Ontwikkelingsfasen Externe gerichtheid en erkenning van expertise Externe samenwerking in alle relevante gebieden Erkenning van expertise door derden Steeds verder positief evoluerende indicatoren Toonaangevend en trendsettend beleid

Proza-zw Diagnose-instrument Vragenlijst 9 aandachtsgebieden 70 aandachtspunten 25 concrete vragen per aandachtspunt Effect: Men kent zijn niveau van kwaliteitszorg Men heeft veel concrete verbeterpunten geïdentificeerd

Proza-zw Diagnose-instrument Voorbeeld van vragen Worden de meeste vergaderingen goed voorbereid en geleid? Worden taakafspraken in vergaderingen systematisch en efficiënt opgevolgd? Wordt de teamwerking en de kwaliteit van vergaderingen regelmatig geëvalueerd? Dwingt de aanpak van teamwerk door het personeel ook bij derden respect af?

Proza-zw Stappen in de zelfevaluatie Individuele zelfevaluatie Inventaris van de zelfevaluaties Consensus in groepsvergadering Opstellen van verbeterdoelen Geïntegreerd evaluatierapport Kwaliteitsplan met prioritaire verbetertrajecten

Instrumenten Behandelde onderwerpen: Proza-zw Voorbeeld CGG VBO

Globale resultaten Fusie 2005-2008 Globale resultaten Fusie Hoe hoger de score = hoe groter de verbeterbehoefte (max.= 90 / min.=0) 42 vragenlijsten 2008 2005   Gemidd. Score 1.1 Beleid Fusie 24,48 26,07 1.2 Beleid vestiging 11,38 13,46 2.1 Strategisch beleid Fusie 16,35 18,73 2.2 Strategisch beleid Vestiging 8,95 12,56 3.1 Personeelsbeleid Fusie 22,51 29,88 3.2 Personeelsbeleid Vestiging 14,24 22,31 4 Middelen & Samenwerking 17,18 21,20 5 Kernprocessen 8,76 6 Tevredenheid cliënten 11,22 10,30 7 Tevredenheid Medewerkers 18,24 22,81 8 Waardering door Maatschappij 10,86 11,57 9 Performantie 10,93 9,54 De gemiddelde scores zijn berekend op de vestigingsgemiddelden. De berekening op het geheel der individuele vragenlijsten wijkt slechts minimaal af (0,20 tot 0,40 punt) en laat dezelfde volgorde zien.

2005

2005

2005

2008

2008

Thema’s van de cursus Inleiding Organisatieleer Zelfkennis Teamrollen Leiderschapsstijlen Kwaliteit Netwerken Overheidsbeleid ….

Netwerken Uitgangspunten context hoge eisen samenleving prevalentie GGZ-problemen: cijfergegevens impact GGZ-stoornissen: functioneren, kost 1ste lijn = ‘natuurlijke’ ingangspoort subsidiariteit van zorg holistische visie op gezondheid: kwaliteit van leven ‘vermaatschappelijking’ van de zorg: # rollen

Netwerken Dynamiek van organisaties kenmerken organisatie: doel, structuur en cultuur Mintzberg: professionele bureaucratie differentiatie en integratie: complementair; integratieprincipe = basiskenmerk organisatie toenemende wederzijdse afhankelijkheid actoren samenwerkingsrelaties i.f.v. strategie belang van kennisuitwisseling en innovatie

Organisatieprincipes Vorming van netwerken objectivering van het probleem doelstelling en opdracht van het netwerk actoren: # en aanvullende expertise communicatieprocedures: wederzijds vertrouwen schriftelijke overeenkomst coördinatie en management van het netwerk effectief evaluatiesysteem

Organisatieprincipes Criteria van samenwerking i.f.v. uitbouw netwerken diversiteit partners: # levensdomeinen nabijheid partners: bereikbaarheid, draagvlak functioneel overleg, gemeenschappelijk werkingsgebied ontwikkeling expertise: caseload, voortrekkersrol patiëntgerichte methodieken: casemanagement, trajectbegeleiding organisatie samenwerking: formeel/informeel, leiderschap, doel, afspraken, evaluatie

Organisatieprincipes Randvoorwaarden i.f.v. uitbouw netwerken aandacht bevindingen ‘werkvloer’: functioneel administratieve en personele relaties: hefboom faciliterende regelgeving: éénvormig beleid vlaams: integrale jeugdhulpverlening/zorgregio’s federaal: zorgvernieuwingsprojecten/ therapeutische projecten flexibele financieringstechnieken: pooling/terbeschikkingstelling/art. 107 ondersteuning op provinciaal niveau via overlegplatforms

Organisatieprincipes Netwerkvorming = onontkoombaar toename actoren: differentiatie, specialisatie en compartimentering complexe (samenlevings-)problemen vereisen integrale aanpak wederzijdse afhankelijkheid neemt toe vraag: effect van samenwerking op zorg?? (outcome/output)

Berwick, 1991 Aghren, 2008

Thema’s van de cursus Inleiding Organisatieleer Zelfkennis Teamrollen Leiderschapsstijlen Kwaliteit Netwerken Overheidsbeleid ….

Overheidsbeleid Behandelde onderwerpen: Vlaams beleid (Federaal beleid) Nabeschouwing

Vlaams beleid Behandelde onderwerpen: Integrale Jeugdhulpverlening algemeen regioplan netwerken rechtstreeks toegankelijke hulp netwerken crisishulpverlening modulering intersectorale toegangspoort vaststellingen www.jeugdhulp.vlaanderen.be

IJH Regelgeving : besluit Vlaamse regering van 09-12-2005: modulering en netwerken RTJ - CJ, gewijzigd bij: B.Vl. Reg. 1.IX.2006 (B.S...), inw.1.VII.2006 besluit Vlaamse regering van 11-06-2004: toepassingsgebied, regio's en beleidsafstemming integrale jeugdhulp decreet integrale jeugdhulp: stuk 2056 (07-05-2004) decreet rechtspositie van de minderjarige in de integrale jeugdhulp: stuk 2063 (07-05-2004) decreet tot bekrachtiging besluit Vlaamse regering van 13-12-2002: stuk 1584 (2002-2003) omzendbrief van 24-03-2003 betreffende de integrale jeugdhulp besluit Vlaamse regering van 13-12-2002: integrale jeugdhulp decreet integrale jeugdhulp: stuk 1211 (19-07-2002) maatschappelijke beleidsnota Bijzondere Jeugdzorg en motie van aanbeveling: stuk 1354 (1998-1999)

IJH 1998 hoorzittingen Vlaams Parlement ivm problemen en knelpunten bijzondere jeugdbijstand: verkokering sectoren: diverse regelgeving, drempels hulpverlening als ondoorzichtig kluwen voor cliënt: het huidig verwijzingsbeleid is problematisch het hulpaanbod is nog onvoldoende gedifferentieerd: probleem van restgroepen onvoldoende realisatie van subsidiariteitsprincipe; overlappingen (diverse soorten thuisbegeleiding) versus tekorten (gemengde problematiek) effectieve hulp wordt bepaald door het aanbod; ontbreken van gegevens over de aard van de hulpvragen

IJH Krachtlijnen maatschappelijke beleidsnota Vlaams Parlement dd. 10 maart 1999: Vroegtijdige hulp: laagdrempelig en bereikbaar Vraaggerichte hulp: cliënt centraal Hulp: zo licht mogelijk, zo kort mogelijk en zo dicht mogelijk Naadloze hulp: traject over voorzieningen heen Hulp intersectoraal georganiseerd

IJH Decreet betreffende integrale jeugdhulp dd. 19 juli 2002 + Besluit Vlaamse Regering dd. 13 december 2002 betreffende IJH: experimentele invoering in pilootregio’s van 1 juli 2002 tot 30 juni 2004 structuur met wisselende input top-down en bottom-up: centrale commissie, thematische werkgroepen, pilootregio’s 6 sectoren: Bijzondere Jeugdbijstand, Kind en Gezin (VK), Onderwijs (CLB), Vlaams Fonds, Algemeen Welzijnswerk, CGG

IJH Decreet betreffende integrale jeugdhulp dd. 7 mei 2004: Principe van modulering: afgelijnd pakket van hulp omschreven ahv vooraf vastgelegde functies Onderscheid rechtstreeks en niet rechtstreeks toegankelijke hulp Netwerk rechtstreeks toegankelijke hulp en netwerk crisisjeugdhulpverlening Organisatie van een toegangspoort ifv indicatiestelling en toewijzing niet-rechtstreeks toegankelijke hulp Organisatie van trajectbegeleiding vooral ifv langdurige en complexe hulp met diverse actoren Dwang

IJH Besluit van de Vlaamse regering dd. 11 juni 2004 tot afbakening van het toepassingsgebied van de IJH en van de regio’s IJH en tot regeling van de beleidsafstemming IJH geeft uitvoering aan: Vlaamse Adviesraad IJH: adviesverstrekking aan Vlaamse Regering mbt proces en beleidskeuzes Vlaams Managementcomité: goedkeuring regioplannen, opstellen van Vlaams beleidsplan IJH, realisatie van intersectorale afstemming en samenwerking, leden = leidinggevenden administratie Regionale Stuurgroepen (provinciaal): opmaken regionaal beleidsplan, elke sector 2 mandaten (pariteit), voorzitter = beleidsmedewerker Vlaamse Gemeenschap

IJH Opdracht regionale stuurgroep: het realiseren van regionale sectorale en intersectorale afstemming en samenwerking, zodat de regionale sectorale ontwikkelingen, ook op het niveau van de jeugdhulpaanbieders, compatibel zijn met de intersectorale dynamiek in het kader van de integrale jeugdhulp; het opstellen van een Regioplan Integrale Jeugdhulp; het uitoefenen van een proactieve rol in verband met de advisering van het Managementcomité inzake de integrale jeugdhulp;

IJH Opdracht regionale stuurgroep (vervolg): het mobiliseren van de maatschappelijke betrokkenheid in de regio in verband met de afstemming in al zijn betekenissen, onder meer tussen jeugdhulpaanbod, tussen diverse sectoren en besturen, tussen formele zorg en informele zorg, professionele en vrijwillige inzet; ertoe bijdragen dat beleidsintenties in het domein van de integrale jeugdhulp van jeugdhulpaanbieders of lokale besturen compatibel zijn met het regioplan.

Vlaams beleid Behandelde onderwerpen: Integrale Jeugdhulpverlening algemeen regioplan netwerken rechtstreeks toegankelijke hulp netwerken crisishulpverlening modulering intersectorale toegangspoort vaststellingen

Regioplan

Regioplan

Regioplan

Regioplan

Regioplan

Regioplan

Regioplan

Regioplan

Regioplan

Regioplan

Regioplan

Regioplan

Regioplan

Regioplan

Vlaams beleid Behandelde onderwerpen: Integrale Jeugdhulpverlening algemeen regioplan netwerken rechtstreeks toegankelijke hulp netwerken crisishulpverlening modulering intersectorale toegangspoort vaststellingen

RTJ Opdracht netwerk rechtstreeks toegankelijke hulp (RTJ) Organisatie van toegang Onthaal Vraagverheldering Aanbodsverheldering van het hele netwerk Dispatching naar modules Organisatie van hulpaanbod Organiseren van de coördinatie Hulpvoorstel Bewaken van de continuïteit Ontwikkelen van hulpprogramma’s Afstemmen van vraag en aanbod Inzetten van diagnostiek

RTJ Toelichting bij bepalingen van netwerk RTJ (Vlaams Parlement stuk 2056 (2003-2004) 28 januari 2004): Het netwerk is de essentiële bouwsteen voor cliëntgerichte intersectorale samenwerking Netwerken worden verbonden aan bepaald werkgebied Samenwerking wordt nadrukkelijk verbonden aan een afgebakend werkgebied en dus aan de (potentiële) cliënten van dat werkgebied Het behoren tot het werkgebied is de verbindende factor

RTJ Concreet: afbakening netwerk rechtstreeks toegankelijke hulp obv volgende factoren: De decretale opdracht Het jeugdhulpaanbod Regionale samenwerkingsverbanden Werkingsgebieden van de betrokken sectoren Bepalingen van het zorgregiodecreet

Decreet dd. 19 november 2008 tot wijziging van het decreet dd Decreet dd. 19 november 2008 tot wijziging van het decreet dd. 23 mei 2003 betreffende de indeling in zorgregio’s en de betreffende de samenwerking en programmatie van gezondheidsvoorzieningen en welzijnsvoorzieningen.

RTJ

RTJ 26-02-2007 regionale stuurgroep 08-03-2007 netwerkoverleg RTJ, Asse 09-03-2007 netwerkoverleg RTJ, Zuid-Hageland 12-03-2007 netwerkoverleg RTJ, Noord-Hageland 16-03-2007 netwerkoverleg RTJ, Halle 20-03-2007 netwerkoverleg RTJ, Vilvoorde 27-03-2007 netwerkoverleg RTJ, Leuven 29-03-2007 regionale stuurgroep 23-04-2007 regionale stuurgroep 03-05-2007 netwerkoverleg RTJ, Vilvoorde 04-05-2007 netwerkoverleg RTJ, Asse 04-05-2007 netwerkoverleg RTJ, Zuid-Hageland 15-05-2007 netwerkoverleg RTJ, Leuven 22-05-2007 netwerkoverleg RTJ, Noord-Hageland 24-05-2007 regionale stuurgroep 25-05-2007 netwerkoverleg RTJ, Halle 08-06-2007 netwerkoverleg RTJ, Zuid-Hageland 11-06-2007 netwerkoverleg RTJ, Noord-Hageland 12-06-2007 netwerkoverleg RTJ, Leuven 14-06-2007 netwerkoverleg RTJ, Asse 19-06-2007 netwerkoverleg RTJ, Vilvoorde 22-06-2007 netwerkoverleg RTJ, Halle 25-06-2007 regionale stuurgroep

Vlaams beleid Behandelde onderwerpen: Integrale Jeugdhulpverlening algemeen regioplan netwerken rechtstreeks toegankelijke hulp netwerken crisishulpverlening modulering intersectorale toegangspoort vaststellingen

Opm: taken van CAW Zenne en Zoniën – recent overgenomen door CAW Delta

Crisisnetwerk integrale jeugdhulp Cijfers Vlaams-Brabant: 2010-2011 Capaciteit: < 12 jaar = 1,7 VTE > 12 jaar = 2,7 VTE

Vlaams beleid Behandelde onderwerpen: Integrale Jeugdhulpverlening algemeen regioplan netwerken rechtstreeks toegankelijke hulp netwerken crisishulpverlening modulering intersectorale toegangspoort vaststellingen

Vlaams beleid Behandelde onderwerpen: Integrale Jeugdhulpverlening algemeen regioplan netwerken rechtstreeks toegankelijke hulp netwerken crisishulpverlening modulering intersectorale toegangspoort vaststellingen

Het concept en de werking van de Intersectorale Toegangspoort December 2010

Krachtlijnen TP en MN Onderscheid rechtstreeks/niet-rechtstreeks aanbod, bepaald door de overheid Eén toegangspoort organiseert de toegang tot alle niet - RTJ voor minderjarigen (ook PAB). Gescheiden van behandeling verontrusting (MN) en toegang tot de gerechtelijke hulpverlening. Fasering D – IS – TW - Ze doet geen hulpverlening. - Beschikbare NRTJ kan in de buitengerechtelijke jeugdhulp enkel aangeboden worden op basis van een van het aanbod onafhankelijke IS

Krachtlijnen TP en MN belang (versterkte) werking netwerken RTJ en CJ; Flexibele inzetbaarheid en combineerbaarheid van hulpaanbod cf. (type) modules Uniforme toewijzing en intersectoraal beheer van beschikbare capaciteit met priorisering in de fase van de toewijzing Gedeelde regionale verantwoordelijkheid m.b.t. (problematische) toewijzing gedeelde verantwoordelijkheid m.b.t. maatschappelijke noodzaak; algemene responsabilisering. belang (versterkte) werking netwerken RTJ en CJ;  rol contactpersoon-aanmelder  functie bemiddeling op netwerkniveau

Krachtlijnen TP en MN Eén multidisciplinair (elektronisch) dossier binnen de TP. Vereenvoudiging administratieve procedures en transparant kader Betrokkenheid van de cliënt/patiënt wordt gewaarborgd, gedeeld partnerschap Zorg voor het hulpverleningstraject van de cliënt/patiënt Rechtswaarborgen cliënt / patiënt Gegevensuitwisseling is onderworpen aan specifieke voorwaarden. doorheen het gehele traject van de toegangspoort en maatschappelijke noodzaak

Krachtlijnen TP en MN Inbedding: - geografisch: 6 TP met satellietlocaties - administratief: Agentschap Jongerenwelzijn, maar autonome entiteit, eigen leiding, intersectorale aansturing (met voorzieningen en cliëntvertegenwoordigers) Op termijn: één Vlaamse instantie voor leeftijdsonafhankelijke diagnostiek en indicatiestelling (cfr. decreet rechtspositie, wet patiëntenrechten, bijzondere procedures en rechtstreekse toegang tot de jeugdrechter).

Belangrijkste randvoorwaarden Versterking netwerken RTJ Erkenning en profilering MDT ’s Uitbouw expertisecentrum diagnostiek Responsabilisering werkveld Afspraken overgang jeugdhulp – hulp voor volwassenen quid Financiële nuloperatie? quid Implicaties personeelsmigratie?

Bijzondere procedures Klachtenprocedure Procedure second opinion Procedure versnelde indicatiestelling en toewijzing Beroepsprocedure VAPH quid Financiële nuloperatie? quid Implicaties personeelsmigratie?

Vlaams beleid Behandelde onderwerpen: Integrale Jeugdhulpverlening algemeen regioplan netwerken rechtstreeks toegankelijke hulp netwerken crisishulpverlening modulering intersectorale toegangspoort vaststellingen

Vaststellingen n.a.v. beleidsevaluatie 2008 Vlaams niveau: Communicatie tussen sectorale administraties en IJH neemt toe Beslissingen mbt uitbreiding aanbod krijgen trage of geen uitvoering Implementatie van kwaliteitseisen en instrumenten (vb verwijsbrief) is niet evident Negatieve adviezen organisatie toegangspoort

Vaststellingen n.a.v. beleidsevaluatie 2008 Regionaal niveau: Tijdsgebrek bij implementatie Afname betrokkenheid in netwerken RTJ Aarzeling bij werkveld voor implementatie instrumenten (vb verwijsbrief) tot op werkvloer Verschil in culturen tussen sectoren Vraag naar ondersteuning vanuit sectorale administraties (vb parallelle opdrachten via omzendbrieven CAW-CGG, CGG-BJZ)

Vaststellingen n.a.v. beleidsevaluatie 2008 Algemene conclusie: Eigenaarschap teveel bij IJH, te weinig bij sectorale administraties, koepels, voorzieningen Trage implementatie van IJH Moeilijk tot niet bereiken van de werkvloer Verschil in culturen tussen sectoren Spanning tussen regionale en Vlaamse aansturing desondanks veel directe en indirecte resultaten Bekendmaking – vb brede instap Cliëntoverleg Cliëntperspectief

Evaluatie decreet IJH 2011 Tekst samenvatting

En het vervolg: nieuw decreet IJH 1/1/2014 Reden Organisatorische veranderingen Nieuwe elementen Doelstellingen Vermaatschappelijking: cliëntgerichte en contextgerichte methodieken Toegang: duidelijke jeugdhulpregie Continuïteit: formele verwijzingsafspraken ifv het hulptraject Nieuw aanbod: “verontrustende situaties” Crisisjeugdhulpverlening Cliëntparticipatie

nieuw decreet IJH 1/1/2014

nieuw decreet IJH 1/1/2014

nieuw decreet IJH 1/1/2014

nieuw decreet IJH 1/1/2014

nieuw decreet IJH 1/1/2014

nieuw decreet IJH 1/1/2014

nieuw decreet IJH 1/1/2014

nieuw decreet IJH 1/1/2014

nieuw decreet IJH 1/1/2014

nieuw decreet IJH 1/1/2014

nieuw decreet IJH 1/1/2014

nieuw decreet IJH 1/1/2014

nieuw decreet IJH 1/1/2014

nieuw decreet IJH 1/1/2014

nieuw decreet IJH 1/1/2014

Nabeschouwing Behandelde onderwerpen: nabeschouwing: het kan ook anders: regionaal voorbeeld

Samenwerking CLB – CGG – K-diensten Regionaal voorbeeld Samenwerking CLB – CGG – K-diensten in de provincie Vlaams-Brabant (oostelijke regio) namiddagseminarie 2 december 2005 (140 deelnemers)

Intentieverklaring Schriftelijk engagement (12/10/2004) Onderschreven door 8 CLB’s, 2 CGG’s en 3 K-diensten werkzaam in het oosten van Vlaams-Brabant Verwijzing naar de respectievelijke regelgeving Algemene doelstelling: afstemming van het bestaande zorgaanbod tav kinderen en jongeren; uitbouw van een complementaire en gespecialiseerde dienstverlening door onderlinge samenwerking

Intentieverklaring Specifieke doelen (6) Specifiëring eigen zorgaanbod (bv diagnostiek, behandeling) Visie-ontwikkeling diverse methodieken (bv multidisciplinariteit, subsidiariteit) Uitwerken van stappenplannen/protocols/zorg-paden ifv subdoelgroepen (bv ADHD, autisme) Samenwerking ikv deskundigheidsbevordering en professionalisering (bv vorming, intervisie) Afstemming gegevensuitwisseling bij gemeen-schappelijke dossiers (bv feedbackgesprekken, teamoverleg, trajectopvolging) Aandacht voor kinderen en jongeren uit maat-schappelijke kwetsbare middens

Intentieverklaring Werkwijze Oprichting van ad hoc werkgroepen Terugkoppeling van de voorstellen vanuit de werkgroepen aan de verschillende partijen Vastlegging van timing: streefdatum 1 oktober 2005 Mogelijkheid tot afsluiten van specifieke overeenkomsten Gemeenschappelijk engagement tot opvolging en evaluatie

Twee sporen: resultaat en proces Resultaatgericht (sturing, organisatie) Intentieverklaring = expliciete doelstellingen Samenstelling, werking van de werkgroepen Alle partijen, expertise, stuurman, verslag,… Samenstelling, werking van de stuurgroep Communicatie beleidsmakers Timing

Twee sporen: resultaat en proces Procesgericht (openheid en dynamiek) Planning in actie Vb uitbreiding/heroriëntering WG 4 Zelfsturing van werkgroepen Ondersteuning stuurgroep Participatie aan werkgroepen vanuit interesse Hoge deelname van CLB (reëel beeld) Belang van ontmoeten, elkaar leren kennen Spanningen benoemen en doorwerken Communicatie met het brede veld verzorgen Iedereen erbij houden Tussentijdse ontmoetingen met praktijkveld

Werkgroep ADHD Afspraken diagnostische fase Afspraken behandelingsfase

ADHD VERWIJSPADEN KIND ouders leerkracht Diagnostische dienst CLB klinisch interview ou kinderpsychiatrisch OZ gedragsvragenlijsten teach andere zo DD dossieranalyse gesprek lkr, ou, kind klasobservatie probleemomschrijving stappenplan Adviesgesprek ouders advies leerkracht gesprek ouders testing Diagnostische dienst = ADHD-poli GHB en St.Geertrui-abdij (eventueel elders, doch zit niet in dit samenwerkingsverband) De meeste CLBs stellen zelf geen diagnose ADHD, maar gaan wel een “vermoeden van”uitspreken CLB zal soms reeds leerkracht bijstaan of adviseren zonder dat de ouders dit weten voor schoolondersteuning. Gezien de CLB vraaggestuurd werken voor leerlingen en ouders, zal het CLB steeds trachten ouders te betrekken, hetzij via een vraag aan de school om de ouders te motivere, hetzij rechtstreeks door het CLB. Diagnostische dienst zal steeds het CLB betrekken in de diagnostische fase, op voorwaarde dat ouders hun akkoord hiervoor verlenen. CLB zal soms al adviezen naar specifieke aanpak geven, los van een diagnose. Ouders blijken dit niet steeds goed te weten. Discussiepunten testonderzoek: het nut van een systematische IQ-afname in het kader van een diangostische vraag ADHD wordt door sommige CLBs in vraag gesteld. Daar tegenover staat dat de diagnose vereist dat de gedragskenmerken gerelateerd worden aan de ontwikkelingsleeftijd. Een IQ-testing kan veelzijdig gebruikt worden: naast schatting van algemene begaafdheid, kunnen ook de werkhouding en denkstijl geobserveerd worden. Ook de afname van testen zoals de Bourdon-Vos, Stroop, Wisconsin, 15-woorden enz. wordt in vraag gesteld. Deze testen differentiëren veelal niet tussen verschillende ontwikkelingsstoornissen, maar onderscheiden hen wèl van normale kinderen. In de toekomst zal de nadruk in de vragen aan het CLBook vooral liggen op de vraag naar gedragsbeschrijvingen van het kind op de school en de analyse van het dossier (schoolloopbaan, ontwikkelingsverloop) verslag HA, CLB (mits toestem. ou) tel CLB ? verslag verslag IQ execut.functies DD leerstoornis ADHD of …. BEHANDELING M.Danckaerts

Afspraken diagnostische fase Werkwijze Meer systematisch overleg tussen CLB en DD, bij voorkeur telefonisch Indien per brief: anders formuleren; vraag voor kennisname van CLB-dossiergegevens en voor gedragsbeschrijving (via gesprek leerkracht en ev. klasobservatie) op school IQ- en/of testafname kan aan CLB gevraagd worden in functie van ADHD-onderzoek (doel = begaafdheid + werkwijze en werkhouding in gestructureerde setting) Bij afronden diagnostische fase: steeds verslag ter beschikking van CLB + telefonisch overleg (mits toestemming ouders)

Behandeling ADHD KIND ouders leerkracht CLB Poli GHB CGG SGeertui-ab Lkr, ou advies Lkr coaching Steun zorgcoördinator Leerlingvolg-systeem Psycho-educ. jongere Psycho-edu PMT Medicatie Follow-up OZ Emo. probl. Gezinstherapie Medicatie (als in therapie) Indiv./groeps vaardigheden Ou begeleiding Lkr coaching Medicatie Privé KiPsy Paramedici Ook bij de behandeling van ADHD heeft iedere partner zijn sterktes. Sommige modules richten zich meer naar de ouders, andere naar het kind, andere naar de leekracht. De CLBs beschikken oa. over gedrukte informatie over ADHD voor ouders en leerkrachten. Ze adviseren vooral leerkrachten, maar ook ouders bij de aanpak van kinderen met ADHD. Ze geven concreet advies ivm aanpassingen van de didactiek, implementatie van gedragsmodifiërende technieken, materiaalkeuze, bewegingsontlading, aanbreng van struktuur,enz. Ook trachten zij het overleg tussen alle betrokkenen te stimuleren (via ronde tafelgesprekken). Er is voorlopig geen systematische “leerkrachttraining”; daarvoor krijgen de CLBs onvoldoende mandaat. Relatief nieuw zijn groepen voor psycho-educatie van jongeren met ADHD 9pilootproject in een CLB). In overleg met de zorgcoördinator probeert het CLB het “attest” van de bijzondere leerling inhoud te geven (vertaling naar handelingsadviezen). De St Geertrui-abdij probeert vooral maatwerk te leveren voor een kind en gezin. Naargelang de noden zal dit vertaald worden in individuele therapie, groepstherapie, medicamenteuze behandeling, ouderbegeleiding, - training of –therapie en/of schoolcoaching. Steeds vanuit specifieke deskundigheid mbt ADHD. De CGG profileren zich vooral psychotherapeutisch: vooral voor de kinderen met socio-emotionele problemen en/of gezinnen met een gezinstherapeutische vraag. Wanneer een kind in therapie is kan ook de medicatie-opvolging op het centrum geschieden. ADHD op zich is dus niet de ingangspoort voor een CGG De polikliniek ADHD in de UZ Leuvenneemt vooral de medisch-pedagogische begeleiding van het kind met ADHD en de ouders op. Naast specialisatie in farmacologische behandeling wordt ook psycho-educatie en parent management training in groep voorzien. Voor velen wordt voorzien in lange termijnsopvolging. De raadpleging doet ook onderzoek naar nieuwe medicamenteuze behandelingen. Er is weinig tot geen mogelijkheid voor contacten buiten het ziekenhuis, wat samewerking met het CLB t.a.v. de schoolbegeleiding zeer wenselijk maakt voor de kinderen en jongeren. Reva-centra OCL HA, ped. Alternatief circuit Zit Stil M.Danckaerts

Afspraken behandelingsfase Werkwijze Meer telefonisch overleg (vnl. zodra financiering kinderpsychiatrie dit toelaat) Streefdoel van grotere concretisering van de adviezen aan leerkrachten (ev. trainingen voor leerkrachten) Psycho-educatieve module UZ-Leuven breed toegankelijk maken Huidige complementariteit als sterkte hanteren i.p.v. als zwakte

Evaluatie Wanneer je een schip (samenwerkingsverband) wilt bouwen, breng dan geen mensen bij elkaar om hout aan te slepen, werktekeningen te maken, taken te verdelen en het werk in te delen, maar leer de mensen te verlangen naar de zee: het schip komt er dan zeker, de geschikte bemanning ook

Thema’s van de cursus Inleiding Organisatieleer Zelfkennis Teamrollen Leiderschapsstijlen Kwaliteit Netwerken Overheidsbeleid ….

hilde.dierckx@med.kuleuven.be