JEUGD- EN DIVERSITEITSBELEID VVSG Ronde van Vlaanderen 18 oktober 2011 Maatschappelijke uitdagingen; hoe vooruitgang boeken door samenwerking Bernd Smeets - Jos Hermans

Thema 1: Hoe werkt Maasmechelen met talrijke actoren rond jeugdbeleid: Opportuniteiten - Knelpunten

JEUGD- EN DIVERSITEITSBELEID MAASMECHELEN, meer dan Maasmechelen Village: Een uitdagend smeltkroes in een groen landschap, op weg naar UNESCO- werelderfgoederkenning

Een overview Fusiegemeente uit 12 kerkdorpen met eigen achtergrond Voorheen heide en zand, kleine landbouw door keuterboeren Tijdelijke migraties naar Duitsland voor steenbakkerijen Sterk katholiek en weinig geschoold

Een korte maar hevige geschiedenis Een korte en hevige geschiedenis: eerste steenkool -Na 1911 eerste Tuinwijk, bij gebrek aan hinterland ook in het buitenland voor geschoolde arbeiders -Eerste productie in 1922 met toestroom uit Oost-Europa en Italië

Een korte en hevige geschiedenis Jaren 60 economische achteruitgang Eind jaren 80 langzame sluiting Eisden 1987 dicht Grote werkloosheid Bestendiging van kansarmoede Begin van specifieke fondsen: Lenssen, Vandenbossche, VFIK, SIF

Specifieke uitdagingen Maasmechelen is een ‘kansarme gemeente’: - lage scholingsgraad - in Nederlandse taal achterstand - weinig economische bedrijvigheid - huwelijksinstroom - nieuw samengestelde of één ouder gezinnen - relatief hoge sociale huisvesting

KANSARMOEDEFONDSEN Eerste test naar samenwerking en bouwen aan integraal en geïntegreerd beleid Jeugd krijgt specifieke aandacht via flankerend onderwijs- en vrijetijdsbeleid Is bijkomende impuls na de opmaak van eerste jeugd(werk)beleidsplan

Een eigen lokaal jeugdbeleid 1974 jeugdraad, 1978 jeugddienst Vooral vrijetijdsinitiatieven 1981: gemeentelijke vzw als belangrijk instrument 1985: jeugdcentrum Alibi 1992: buitenschoolse opvang ‘t Huis 1995:sociaal impulsfonds

4 kapstokken Inspraak en participatie Ondersteuning jeugdwerk Gemeentelijke vrijetijdsinitiatieven Bouwen aan een integraal, geïntegreerd en inclusief beleid met veel knipogen naar samenwerking met andere beleidsdomeinen

Van jeugdwerk- naar jeugdbeleid Zo’n 28 % min 25 jaar Specifieke situatie onder kinderen en jongeren (voormalige mijngeschiedenis maar nu ook instroom Oost-Europa) Sponseffect door vele sociale woonwijken Lagere ambitie Eigentijdse problemen als drugs, gokken, werkloosheid, …

Van jeugdwerk- naar jeugdbeleid Het verenigingsleven boert goed maar krijgt ook afspiegeling van samenleving Twee werkingen voor kansarme jeugd met eigen methodische aanpak Twee werkingen voor kinderen met een beperking Straathoekwerk en vindplaats gericht werken

Jeugdbeleid Besef rond samenwerking gegroeid vanuit SIF-periode: - versterking achtergestelde wijken - aanpak structurele oorzaken in achterstellingen Ook in de aanpak binnen jeugdbeleid terug te vinden

Samenwerking Jeugdbeleid verankerd binnen afdeling met onderwijs, diversiteit, wijkpreventie en kinderopvang (Dienstoverstijgende samenwerking) Samenwerking met andere gemeentelijke diensten (gelinkt aan thema’s, projecten of problemen): technische dienst, sport, cultuur, politie, … Samenwerking met externen: jeugdwerk, scholen, CAD, …

UITDAGINGEN EN OPPORTUNITEITEN Van jeugdwerk- naar jeugdbeleid, zowel lokaal als landelijk Groeiende aandacht voor jeugdbeleid bij andere interne en externe diensten als opstap naar inclusief werken Multidisciplinaire aanpak in sommige situaties noodzakelijk

KNELPUNTEN Tijdrovend en soms onduidelijke rollen en engagementen Complexiteit van sommige items of problemen Steeds nieuwe regelgeving en regierol lokale besturen Wat na 2013 en het legislatuurplan? Hoe diversiteit op agenda krijgen en houden?

Thema 2: Hoe wordt de aandacht voor diversiteit in het beleid verankerd?

De integratiedienst en jeugdienst zijn samenwerkingspartners voor het jeugdbeleid en het integratiebeleid Structurele samenwerking en overleg tussen deze diensten, betreft: –Allochtone jongeren –Taal –Jeugdwelzijnswerk (vzw Thebe) –... Hoe wordt de aandacht voor diversiteit in het beleid verankerd?

Statistieken gemeentelijk jaarverslag 2010: –82 nationaliteiten (meer dan 90: vluchtelingen) - 18,92% vreemdelingen –Genaturaliseerden –Onderzoek op naam: 40% van vreemde herkomst Maasmechelen in kleurbeeld

Grootste gemeenschappen obv nationaliteit: –Nederlanders (7,5%), –Italianen (6,8%)), –Turken (1,5%): Geen afspiegeling realiteit: –Turken: 6000 personen = 16,2% Turkse afkomst Maasmechelen in kleurbeeld

’91: projecten VFIA –migrantenvrouwenwerking –migrantencentrum ’93: VZW integratiecentrum: Vlaamse erkenning en VFIK ’96: Strategisch plan en SIF ’98: minderhedendecreet: professioneler en gestructureerder ’99: erkenning gemeentelijke integratiedienst (DIP): dienst interculturele promotie 2009: wijzigingsdecreet: integratie met poort naar diversiteit Geschiedenis

1999: vzw integratiecentrum wordt Dienst interculturele Promotie (DIP) 2006: eerste wijziging organogram –DIP wordt dienst diversiteit (verruiming opdracht) 2011: tweede wijziging organogram –Dienst diversiteit komt onder de afdeling welzijn –Afdeling welzijn Veiligheid en Preventie Onderwijs Diversiteit (integratie, gezondheid, senioren, gehandicapten) Geschiedenis

Liefst behoedzaam aanpakken Complexe materie Minder positief daglicht: samenlevingsproblemen bespreekbaar maken. … Islam … Inclusief, geïntegreerd, Integraal Integratie?

Verankering 1: –Van vzw naar gemeentelijke dienst Verankering 2: –Diversiteit: integratieaandacht ook in gezondheid, senioren en gehandicapten Verankering 3: –Dienst diversiteit in dezelfde afdeling als dienst onderwijs en Veiligheid en preventie Verankering!

Verankering 4: Reorganisatie waardoor integratieambtenaar in het M-team zetelt. Verankering 5: In contracten/convenanten met organisaties (vzw’s, welzijnsorganisaties, …) integratieaccenten in opnemen: registratie, taal, inburgering, … Verankering 6: Aanwerven doelgroepmedewerkers: obv competenties of ikv tewerkstellingsprojecten Verankering!

Verankering 4: Reorganisatie waardoor integratieambtenaar in het M-team zetelt. Verankering 5: In contracten/convenanten met organisaties (vzw’s, welzijnsorganisaties, …) integratieaccenten in opnemen: registratie, taal, inburgering, … Verankering 6: Aanwerven doelgroepmedewerkers: obv competenties of ikv tewerkstellingsprojecten Verankering!

Verankering 7: Sectorale beleidsplannen: diversiteitsacties opnemen Vb: Lokaal sociaal beleid: rode draad Sport, jeugd, cultuur: decretale verplichting Verankering 8: Goede en juiste communicatiekanalen naar en met de doelgroep/gemeenschappen Communicatieplan Verankering!

Verankering 9: Opdrachten bij de juiste dienst leggen: inclusief werken Vbn: communicatiebeleid, dienst bevolking, … Vermijden dat alles wat met de doelgroep te maken heeft verschoven wordt naar de integratie/welzijnsdienst Verankering!

Verankering 10: Politieke verankering: Schepen In Maasmechelen: Turkse schepen Marokkaanse volksvertegenwoordiger Turkse gemeenteraadsleden Turkse vervangend OCWM voorzitter Omgaan met onrealistische verwachtingen vanuit eigen gemeenschap Verankering!

Lange termijn aanpak/visie Met vallen en opstaan, constante bijsturing Inspelen op opportuniteiten en situaties Mentaliteitswijziging: weerstand Juiste persoon op de juiste plaats om het proces te trekken: personeelsbeleid! Politiek en ambtelijk draagvlak creëren: belangrijk, bepaalt tempo van veranderingen TIPS - AANPAK

Integratiebeleid/acties moet een win-win situatie zijn voor andere diensten Realistische verwachtingen en doelstellingen Goede kennis/voeling met/van de gemeenschappen, durven neen zeggen tegen de gemeenschappen. Durven zaken bespreekbaar maken. TIPS - AANPAK