Jan Saveyn 2008
gemeenschappelijk concept Leerplan - krachtlijnen - leerdoelen - aanbevelingen voor aanpak gemeenschappelijk concept © Jan Saveyn - VVKBaO
OKB OPVOEDINGSPROJECT kind is uitgangspunt hoofd, hart en handen zelfsturing en zin-zoeken communiceren en samenwerken elk kind is een unieke persoon LEERPLANNEN VVKBaO © Jan Saveyn - VVKBaO
INDELING VAN HET CURRICULUM Ontwikkelingsdomeinen en –aspecten zijn het uitgangspunt voor het Ontwikkelingsplan Kl.O. Cultuurgebieden zijn het uitgangspunt voor de leerplannen basisonderwijs - leergebieden (met leerdomeinen) - algemene of leergebiedoverschrijdende doelen © Jan Saveyn - VVKBaO
ONTWIKKELINGSPLAN ontwikkelingsdomein: positieve ingesteldheid aspecten: 1 emotioneel goed voelen 7 tot rust komen 12 initiatief nemen 19 betrokken bezig zijn … ontwikkelingsdomein: denkontwikkeling aspecten: 66 inzicht in ruimte 67 inzicht in tijd 68 inzicht in getallen … © Jan Saveyn - VVKBaO
LEERPLAN LEERGEBIED WERELDORIËNTATIE leerdomein (bestaansdimensie) mens en ruimte leerplandoel: 9.9 “kinderen kunnen gebruik maken van diverse voorstellingen van de ruimte.” Dat houdt in: - ze kunnen gebruik maken van pictogrammen en legenden (*) (ook ET 6.11) © Jan Saveyn - VVKBaO
PLANNING VAN ACTIVITEITEN OWP KLEUTERONDERWIJS LEERPLANNEN BASISONDERWIJS ONTWIKKELINGS- LEERGEBIEDEN DOMEINEN (met leerdomeinen) ontwikkelings- aspecten leerplandoelen (en OD/ET) PLANNING VAN ACTIVITEITEN © Jan Saveyn - VVKBaO
Ontwikkelingsaspecten (OWP) linken aan leerplandoelen Leerkrachten Kleuterleiders -> ontwikkelingsplan Ontwikkelingsaspecten / leerplandoelen /ontwikkelingsdoelen © Jan Saveyn - VVKBaO
HOE KOMEN LEERPLANDOELEN TOT STAND? . de analyse van leerprocessen als uitgangspunt . leerdoel = beheersingsniveau + leerinhoud input van objectieve cultuur én actieve verwerking . wenselijke én haalbare doelen © Jan Saveyn - VVKBaO
LEERDOELEN VERWIJZEN NAAR HET LEERPROCES © Jan Saveyn - VVKBaO
ELK LEERDOEL BESTAAT UIT BEHEERSINGSNIVEAU WETEN INZIEN TOEPAS-SEN INTE-GREREN I N H O U D FEIT BEGRIP LEER-DOEL RELATIE STRUCTUUR METHODE/ STRATEGIE LEER- DOEL ATTITUDE © Jan Saveyn - VVKBaO
ONTWIKKELINGSDOELEN EINDTERMEN LEERPLANDOELEN ONTWIKKELINGSDOELEN EINDTERMEN CONFORM EOP/OKB DOOR KOEPEL VAN SB ONTWIKKELD BEVATTEN OD/ET TUSSENDOELEN GEORDEND IN LEERLIJN DECRETAAL VASTGELEGD MINIMUMDOELEN OD: NASTREVEN ET: BEREIKEN LOET: NASTREVEN CONCORDANTIELIJST © Jan Saveyn - VVKBaO
LEERLIJNEN - de wijze waarop een kind leert . ordening van (tussen)doelen naar - de wijze waarop een kind leert - de opbouw van de leerinhoud . in het leerplan aangegeven met - de volgorde van de doelen - streepjescode flexibel te interpreteren! © Jan Saveyn - VVKBaO
© Jan Saveyn - VVKBaO
JK OK 1-2 3-4 5-6 © Jan Saveyn - VVKBaO
CURRICULUMDIFFERENTIATIE = DIFFERENTIËREN IN DOELEN * geen aanwijzingen in het leerplan zelf * variëren qua - beheersingsniveau van de doelstelling (diepte) - aantal inhouden of doelen (breedte) © Jan Saveyn - VVKBaO
doelen beheersingsniveau a b DIFFERENTIEREN IN BREEDTE DOOR TE SNOEIEN (a) OF IN DIEPTE, DOOR HET BEOOGDE BEHEERSINGSNIVEAU AAN TE PASSEN (b) doelen beheersingsniveau kennen kunnen integreren doel 1 a doel 2 X X X X X X X b doel 3 X X X X doel 4 © Jan Saveyn - VVKBaO
NIET SNOEIEN IN HET MINIMUM BEHOUDEN: zeker nodig voor het leven noodzakelijke schakel in opbouw van kennisstructuur of competentie 3 een eindterm © Jan Saveyn - VVKBaO
WAT IS DIEPER VERWERKEN? meer afstand van het concrete, meer abstractie, meer formalisering, meer handelen op mentaal niveau met minder hulpmiddelen sneller, in minder stappen ontkoppeling van oorspronkelijke onderwijsleercontext grotere transferafstand, gevarieerder toepassing (in open situaties) persoonlijker invulling, uit eigen overtuiging … © Jan Saveyn - VVKBaO
AANBEVELINGEN VOOR DE DIDACTISCHE AANPAK DE HOE-VRAAG basis: krachtlijnen van het opvoedingsproject analyse van leerprocessen en krachtige leeromgevingen © Jan Saveyn - VVKBaO
KRACHTIGE LEEROMGEVING ALS REFERENTIEKADER VOOR ONDERWIJZEN - voortbouwen op wat er al is - actief verwerken, probleemstellend onderwijs - realistische contexten - rijke ervaringssituaties, input cultuurelementen - transfer ondersteunen - stimuleren van reflectie en zelfsturing - interactie en dialoog - feedback voor bijsturing © Jan Saveyn - VVKBaO
© Jan Saveyn - VVKBaO
WAT ZIJN ‘DE BESTE’ WERKVORMEN, GROEPERINGSVORMEN, ORGANISATIEVORMEN VAN LEERSTOF, LEERMIDDELEN? afhankelijk van - de doelstelling - de leerling - de leerkracht - de omgeving - … © Jan Saveyn - VVKBaO
LEERLINGENEVALUATIE - de leerdoelen zijn het eerste beoordelingscriterium - gemakkelijk meetbare doelen én andere - gericht op analyse van leerprocessen - om het leerproces van de leerling te ondersteunen (feedback, bijsturen) - middel tot zelfsturing - rapporteren = communiceren in allerlei vormen, om de leerling te ondersteunen (zie boek: Leerlingen evalueren in de basisschool, 2007) © Jan Saveyn - VVKBaO
AANWENDING VAN DE ONDERWIJSTIJD - globale aandeel van de tijd per leerplan verdeelsleutel weerspiegelt krachtlijnen van opvoedingsproject algemene raming flexibel toepassen - verroostering van de onderwijstijd leergebiedgebonden activiteiten én geïntegreerd werken - via variatie in onderwijstijd, voor de individuele leerling differentiëren © Jan Saveyn - VVKBaO
© Jan Saveyn - VVKBaO
ORGANISATIE OP SCHOOLNIVEAU Samen werken aan - verticale samenhang controle op leerlijn afstemming van schooleigen concretiseringen - horizontale samenhang vormen alle leerplannen een zinvol geheel? dwarsverbindingen - gelijkgerichte aanpak Afspraken vastleggen in het schoolwerkplan © Jan Saveyn - VVKBaO
WAAROM NOG LEERPLANNEN ALS ER OD/ET zijn? VEEL GESTELDE VRAGEN WAAROM NOG LEERPLANNEN ALS ER OD/ET zijn? 1 OPERATIONALISERING EIGEN OPVOEDINGSCONCEPT (MET LEVENSBESCHOUWELIJKE GRONDSLAG) VIA - DOELEN - METHODE 2 RUIMTE VOOR DIFFERENTIATIE 3 BRUG NAAR DE PRAKTISCHE REALISATIE - LEERLIJNEN / TUSSENDOELEN - DIDACTISCHE SUGGESTIES © Jan Saveyn - VVKBaO
Leerplandoelen elektronisch zoeken www.vvkbao.be / inloggen Zoekmodules Leerplandoelen zoeken © Jan Saveyn - VVKBaO
© Jan Saveyn - VVKBaO
VEEL GESTELDE VRAGEN * WERKEN MET LEERPLAN = VERPLICHT JAARKLASSENSYSTEEM? * REALISEREN VAN LEERPLAN = AANTAL LESTIJDEN (van 50/25 min.) PER WEEK? © Jan Saveyn - VVKBaO
GETUIGSCHRIFT BASISONDERWIJS VEEL GESTELDE VRAGEN RELATIE REALISATIE LEERPLAN/EINDTERMEN GETUIGSCHRIFT BASISONDERWIJS © Jan Saveyn - VVKBaO
VEEL GESTELDE VRAGEN RELATIE OUTPUTCONTROLE DOOR INSPECTIE EN * NASTREVEN DECRETALE OD EN BEREIKEN DECRETALE ET * REALISEREN LEERPLANNEN (VVKBaO) * WERKEN MET ONTWIKKELINGSPLAN KLEUTERONDERWIJS (VVKBaO) © Jan Saveyn - VVKBaO
VEEL GESTELDE VRAGEN WIJZIGING CURRICULUM? NIEUWE EINDTERMEN (GEEN OD’en) 1 ICT (vanaf 1 sept. 2007) 2 Nederlands (taalbeschouwing) + gemeenschappelijke termenlijst 3 Frans (afstemming formulering Ba.O.-Sec.O.) 4 W.O. … technologie? vanaf 1 sept. 2009? © Jan Saveyn - VVKBaO
CURRICULUM EN LEERZORGKADER ‘COMPENSEREN’ en ‘DISPENSEREN’ NIVEAU GEWOON, GEMEENSCH. CURR & EINDTERMEN BASIS VAN BESLISSING GANGBAAR GETUIGSCHRIFT I JA + BEPERKTE DIFFERENTIATIE NAAR DOELEN + COMPENSEREN (?) KLASSENRAAD AUTONOOM CLB ONDERSTEUNT II + COMPENSEREN + DISPENSEREN . WEGLATEN . VERVANGENDE OF BIJKOMENDE SPECIFIEKE DOELEN GEMOTIVEERD VERSLAG CLB SCHOOL MOET COMPENSERENDE & DISPENSERENDE MAATREGELEN TOEPASSEN III NEEN INDIVIDUEEL CURRICULUM OVERSTAPDOCUMENT CLB © Jan Saveyn - VVKBaO
OKB OPVOEDINGSPROJECT © Jan Saveyn - VVKBaO